“ΕΧΑΣΑ 400 ΕΥΡΩ ΜΕ ΕΝΑ ΚΛΙΚ” – ΜΙΛΗΣΑΜΕ ΜΕ 5 ΘΥΜΑΤΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΠΑΤΗΣ
Ιστορίες ηλεκτρονικής απάτης, άλλες αστείες, άλλες πιο σοβαρές. Τι μπορείτε να κάνετε για να προστατευτείτε.
Κάποια mail είναι καλύτερο να μην σε βρίσκουν καθόλου, γιατί πολύ πιθανόν να είναι phishing των προσωπικών σου δεδομένων. Οι ηλεκτρονικές απάτες παρουσιάζουν αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, με τις περισσότερες να σχετίζονται με επιθέσεις phishing, ηλεκτρονικές αγορές και τραπεζικές απάτες.
Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ανέφερε αύξηση στις καταγγελίες για ηλεκτρονικές απάτες, με χιλιάδες αναφορές το 2023. Οι κυριότερες κατηγορίες αφορούσαν το phishing, με email ή sms, απάτες με κρυπτονομίσματα, και αγορές μέσω ψεύτικων e-shops.
Μετά την covid-19 εποχή, που συνέβαλε σε ρεκόρ αύξησης των διαδικτυακών αγορών, παρατηρείται το φαινόμενο με e-shops που εισέπραξαν χρήματα από τους καταναλωτές και δεν παρέδωσαν ποτέ τα προϊόντα. Η Ενωση Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΚΠΟΙΖΩ) κατέγραψε αυξημένες αναφορές από πολίτες που εξαπατήθηκαν σε πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπου είτε δεν παρέλαβαν τα προϊόντα που παρήγγειλαν είτε αυτά ήταν διαφορετικής ή κακής ποιότητας.
Το 2023, σημειώθηκε σημαντική αύξηση κατά 43% στα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών σε σχέση με το 2022, όπως σημειώνεται στην έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).
Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών πάντως έχει δημιουργήσει μια αρκετά ενδιαφέρουσα καμπάνια προστασίας από τις ηλεκτρονικές απάτες.
Και μπορεί οι περισσότεροι από εμάς να είμαστε υποψιασμένοι, ωστόσο η συχνότητα των διαδικτυακών απατών δεν αφήνει πάντα περιθώρια για να είναι ορθή η κρίση μας.
Και έτσι, χωρίς καν να το καταλάβεις, μπορεί να την έχεις “πατήσει”.
Και αν είσαι τυχερός, η ζημιά θα είναι μικρή. Αν δηλαδή, ο scammer ήπιε έναν φυσικό χυμό με τα 3 ευρώ που πρόλαβε να κλέψει από την κάρτα σου, πιθανότατα να το συζητάς στο γραφείο με τους συναδέλφους σου και να γελάς.
Υπάρχουν όμως και πιο σοβαρά περιστατικά. Γιατί είναι σίγουρα τραυματικό να χάνεις τον μισό σου μισθό επειδή έπεσες θύμα εξαπάτησης.
Μιλώντας με κόσμο, προς έκπληξη μου, πολλοί περισσότεροι από όσοι θα περίμενα, είχαν να μου αφηγηθούν και από μια ιστορία εξαπάτησης ή μια ιστορία απόπειρας, που την γλίτωσαν στο “παρά πέντε”. Παρακάτω, πέντε άτομα που έπεσαν θύμα εξαπάτησης, αφηγούνται την ιστορία τους. Έκτη θα βρείτε μια ιστορία παρ’ ολίγον εξαπάτησης.
«ΚΑΛΗ ΜΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ, ΘΕΣ ΝΑ ΜΕ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕΙΣ;»
«Βρισκόμουν στο ταμείο γνωστής κλινικής εξωσωματικής γονιμοποίησης, και μόλις είχα πληρώσει ένα σεβαστό ποσό για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. “Συγγνώμη, δεν πέρασε η κάρτα”, είπε η υπάλληλος πίσω από το γκισέ. Παρά το γεγονός ότι ήμουν σίγουρος πως μόλις είχα ακούσει τον χαρακτηριστικό ήχο ολοκλήρωσης συναλλαγής, πέρασα ξανά την κάρτα στο μηχάνημα με βαριά καρδιά, και έχοντας ήδη αγχωθεί.
Καθώς πήγαινα σπίτι, έχοντας βάλει μουσική για να χαλαρώσω, έσκασε SMS που με ενημέρωνε ότι έμβασμα ίσο με το ποσό που μόλις είχα πληρώσει (ήμουν σίγουρος ότι υπάλληλος είχε κάνει λάθος και με είχε χρεώσει δύο φορές), ήταν έτοιμο να εκτελεστεί και ότι μπορούσα -αν ήθελα- να το ακυρώσω.
Σκέφτηκα, σαν ηλίθιος, πως η τράπεζα αντιλήφθηκε το λάθος της κλινικής. “Καλή μου τράπεζα”, μονολόγησα σε μία έκρηξη βλακείας, “θες να με προστατεύσεις”. Μπήκα στο ιντερνετικό τραπεζικό περιβάλλον μέσω του SMS, έδωσα password και pin, δέχτηκα μήνυμα από τραπεζικό τηλεφωνικό λογαριασμό, με τον οποίο είχα ανταλλάξει ουκ ολίγα μηνύματα για άλλες συναλλαγές, πάτησα ακύρωση και είπα από μέσα μου: “Όλα καλά, πάλι τα κανόνισες όλα στην εντέλεια, μπαγάσα”.
Λίγα δευτερόλεπτα μετά, μπήκαν ψύλλοι στον κόρφο μου. Και αν είχε γίνει κάποιο λάθος; Πάτησα ταραγμένος τους κωδικούς για το e-banking και συνειδητοποίησα με τρόμο ότι εκτός από την πληρωμή για την εξωσωματική γονιμοποίηση είχε κάνει φτερά και ένα ποσό ίσο με δύο φορές το κόστος της τελευταίας…
Προσπαθώντας να βρω το δίκιο μου επικοινώνησα τηλεφωνικά με την τράπεζα. Ζήτησα ακύρωση του εμβάσματος. Η τράπεζα μου είπε ότι θα δει το αίτημά μου και θα μου απαντήσει. Η μέρα ήταν Παρασκευή και η ώρα μεσημέρι. Τελικά, μου απάντησαν 72 ώρες μετά: τη Δευτέρα έμαθα ότι τα λεφτά είχαν κάνει φτερά την ίδια κιόλας στιγμή για Πολωνία.
Προσπάθησα να βρω το δίκιο μου με κάθε τρόπο: στην Ασφάλεια μου είπαν ότι η τράπεζα είχα σημαντικό μερίδιο ευθύνης, αφού ο χάκερ χρησιμοποίησε το δικό της ιντερνετικό περιβάλλον, αλλά θα έπρεπε να κινηθώ νομικά ενάντια σε εκείνη για να δικαιωθώ, στους φορείς που ασχολούνται με τέτοιες υποθέσεις μου είπαν ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν, και, ναι, ίσως έκαναν ό,τι μπορούσαν αλλά εγώ προκοπή δεν βρήκα.
Τρία χρόνια μετά, η αλήθεια είναι μία: κάποιος στην Πολωνία έκανε διακοπές με τα λεφτά μας που προορίζονταν να γίνουν καρότσι και κούνια. Αν εύχομαι να πάθει κάτι κακό; Φυσικά!».
Γιάννης, 42 ετών
«ΜΟΥ ΠΟΥΛΗΣΕ ΕΡΩΤΑ ΣΤΟ INSTAGRAM ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΛΗΡΩΣΑ ΑΚΡΙΒΑ»
«Με προσέγγισε ένα προφίλ στο Instagram, το οποίο εν τελεί φαινόταν ύποπτο αλλά εκείνη τη στιγμή, ούτε που το παρατήρησα. Με έκανε follow, μιλήσαμε λίγο και μετά μου έκανε βίντεοκλήση. Ε, και στη βίντεοκλήση ουσιαστικά μου έκανε κάλεσμα για cuber sex, στο οποίο και ανταποκρίθηκα.
Για να μην μπω σε πολλές λεπτομέρειες, έγιναν πράγματα μεταξύ μας και έδειξα και εγώ. Και απλώς κάποια στιγμή, γελάει μες στα μούτρα μου και λέει “χα χα, you’ve been scammed”.
Μετά βρήκε κάποιους από τους ακόλουθους μου, έκανε μια ομάδα και με απειλούσε ότι αν δεν στείλω χρήματα, θα διαρρεύσει βίντεο και φωτογραφίες μου σε πιο προσωπικές στιγμές (δηλαδή γυμνό), σε αυτήν την ομάδα και σε όλους τους ακόλουθους μου.
Έτσι και ’γώ του έστειλα 100 ευρώ. Προφανώς όμως δεν σταμάτησε εκεί. Μου έλεγε ότι για να το διαγράψει από τον κάδο ανακύκλωσης, χρειάζεται ένα χιλιάρικο. Εν τελεί, απλώς δεν του τα έδωσα και τον διέγραψα. Αλλά ναι, έφαγα scam.
Πιο πολύ με επηρέασε γιατί πάνω σε μια “βλακεία” της στιγμής, χώρισα από τη σχέση που είχα. Ένιωσα άσχημα που έκανα ό,τι έκανα με αυτό τον τρόπο και μετά από δύο χρόνια αυτό που θα θυμάται το άλλο άτομο για εμένα θα είναι ότι την απάτησα διαδικτυακά ενώ εξαπατήθηκα διαδικτυακά.
Αυτό που με ένοιαζε επίσης ήταν να μην διαρρεύσει κάτι στον χώρο εργασίας μου, γιατί θα μου κατέστρεφε την καριέρα. Και ευτυχώς, αυτό το γλύτωσα».
Νικόλας, 25 ετών
«ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΤΟ NETFLIX ΑΠΟ ΧΡΥΣΑΦΙ»
«Θα μπω απευθείας στο ψητό. Στη συνδρομή μου για το Netflix δεν χρησιμοποιούσα την κάρτα της μισθοδοσίας μου για να αποφύγω τυχόν προβλήματα. Οπότε, μετέφερα τα χρήματα σε μια άλλη κάρτα και έτσι πλήρωνα τη συνδρομή. Ωστόσο, πολλές φορές μπορεί να αμελούσα να το κάνω πριν τη λήξη του λογαριασμού και να μπλόκαρε το Netflix μου.
Μια μέρα καθώς ήμουν στη δουλειά, μου έρχεται ένα SMS από το Netflix ότι θα μου μπλοκάρει και σκέφτηκα, “φτάνει πια, θα βάλω την κάρτα της μισθοδοσίας, να κάνω τη ζωή μου πιο εύκολη και να σταματήσω τις μεταφορές και τις ιστορίες”. Και από εδώ, αρχίζει το “καλό”.
Αν έβλεπα καλύτερα το μήνυμα, θα καταλαβαίνω ότι πρόκειται για πασιφανές scam… Είχε απλά τα στοιχεία του Netflix στην επαφή και ένα link που σε οδηγούσε σε περιβάλλον για να βάλεις τα στοιχεία της κάρτας σου, όχι στο περιβάλλον του Netflix.
Έρχεται λοιπόν η πρωτομαγιά. Μου έρχεται μια ειδοποίηση ότι μου “τραβάνε” 400 ευρώ. Και τα είδα όλα. Παίρνω τηλέφωνο στην τράπεζα και αυτό που μου είπαν είναι ότι εφόσον είχα δώσει και τον τριψήφιο αριθμό της κάρτας, ήταν σαν να έχω δώσει την έγκριση, οπότε και δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα. Έκανα αμφισβήτηση συναλλαγής αλλά προφανώς δεν έγινε κάτι, ακύρωσα την κάρτα και τα συναφή, αλλά τα λεφτά “έκαναν φτερά”.
Από όλη αυτή την ιστορία, το μόνο που μπορώ να πω είναι να τσεκάρετε και δεύτερη φορά που πάτε να βάλετε την κάρτα σας. Και δεύτερον, η ασφάλεια της κάρτας ίσως αξίζει, γιατί μου είχαν πει ότι αν είχα ασφαλίσει την κάρτα, θα μου έβαζαν τα χρήματα μου πίσω».
Χριστίνα, 27 ετών
«Ο SCAMMER ΗΠΙΕ ΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΧΥΜΟ ΤΟΥ ΣΤΟ ΜΕΞΙΚΟ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΟΥ»
«Η δική μου ιστορία δεν ήταν κάτι το φοβερό. Περίμενα ένα δέμα και μου ήρθε ένα μήνυμα από το ταχυδρομείο ότι πρέπει να ενημερώσουν για κάτι αναφορικά με το δέμα και το σχετικό λινκ.
Πατάω το λινκ λοιπόν και μου λέει ότι το δέμα έχει έρθει, ότι έλειπα κατά την παραλαβή και θα μου το στείλουν εκ νέου, ωστόσο επειδή υπήρχε μια καθυστέρησης έπρεπε να πληρώσω 0,04 λεπτά, ένα αστείο ποσό.
Το site φαινόταν έγκυρο, μέχρι και όρους χρήσης είχε και σε όποιο λινκ πατούσα με κατεύθυνε κανονικά σε άλλη σελίδα. Δεν φαινόταν δηλαδή scam.
Οπότε είπα, “δεν βαριέσαι” και έβαλα μια κάρτα που είχε μέσα 4 ευρώ. Γίνεται η συναλλαγή, όλα καλά.
Σε τρία λεπτά όμως, λαμβάνω ένα μήνυμα στην εφαρμογή της κάρτας, ότι αγόρασα ένα προϊόν από ένα μαγαζί με φυσικούς χυμούς… στο Μεξικό. Ο τύπος είχε βάλει την κάρτα στο apple wallet και ήπιε τη χυμάρα του στην υγειά μου.
Με μια δεύτερη μάτια στο site, εντόπισα σημεία που έκαναν φανερό το ότι ήταν scam. Επίσης, κατά τη διάρκεια της συναλλαγής μου, υπήρξε ενημέρωση ότι θα περάσει σε apple wallet, αλλά πάνω στην αφηρημάδα μου, δεν το πρόσεξα.
Τελικά, απλά ακύρωσα την κάρτα, άλλαξα παντού κωδικούς και συνέχισα τη ζωή μου. Απλά μέσα από αυτό, θα μπορούσα να είχα χάσει πολλά παραπάνω».
Σταύρος, 41
«ΤΕΛΙΚΑ, ΒΡΗΚΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΠΟΥ ΤΟ ΔΙΑΣΗΜΟ BRAND ΗΤΑΝ ΤΟΣΟ ΦΘΗΝΟ »
«Το διαδικτυακό σερφάρισμα για εμένα είναι λίγο σαν τα ψώνια στην Ερμού. Μου αρέσει να ψάχνω στα eshops με διάσημα brands, προϊόντα για skincare, αρώματα και καλλυντικά και να βρίσκω τις καλύτερες προσφορές για εμένα και για τις κόρες μου.
Έτσι, πριν μεριικούς μήνες, καθώς έψαχνα δώρο για την βάφτιση της κόρης της ανηψιάς μου, βρέθηκα σε ένα διαδικτυακό κατάστημα με κοσμήματα, μιας αρκετά γνωστής μάρκας. Είχε την επωνυμία, το site φαινόταν αρκετά αξιόπιστο και οι τιμές ήταν πραγματικά πολύ χαμηλές για το συγκεκριμένο brand, οπότε προχώρησα σε μια αγορά.
Ωστόσο, θορυβήθηκα όταν μετά από δέκα μέρες, η παραγγελία μου δεν είχε φτάσει ακόμα. Άρχισα να στέλνω e-mail και μηνύματα και μου απαντούσαν ότι απλά έχει καθυστερήσει η παραγγελία και βρίσκεται στον δρόμο -γεγονός που με καθησύχασε.
Όμως οι μέρες περνούσαν και η παραγγελία ήταν άφαντη. Αυτοί συνέχιζαν να μου απαντούν άμεσα ότι η παραγγελία μου θα έρθει. Αλλά πέρασε μεγάλο διάστημα και κατάλαβα ότι ήταν μια καλοστημένη απάτη.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι έχασα 120 ευρώ, γιατί όταν πήρα την τράπεζα για να κάνω καταγγελία για το τι μου έχει συμβεί, δεν γινόταν να κάνουν κάτι. Οπότε, ούτε πήρα ποτέ πίσω τα χρήματα μου και ούτε έλαβα τα προϊόντα».
«ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΑΤΙ ΣΤΑ 400 ΕΥΡΩ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΜΙΑ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ…»
«Το να ψάχνεις σπίτι στην Αθήνα εν έτη 2024, πέρα από το πόσο εξαντλητικό είναι, μπορεί να προσφέρει άπειρες ιστορίες που αποτυπώνουν το πόσο τραγελαφική είναι η κατάσταση για όλους εμάς που δεν έχουμε ιδιόκτητη κατοικία -υπάρχουμε και εμείς στην Ελλάδα. Ναι, ξέχασα τα μέτρα που προαναγγέλθηκαν για την λύση του προβλήματος είναι ο περιορισμός των Airbnb στην περιοχή της Ακρόπολης. Ας γελάσω.
Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης μου, βρήκα μια αγγελία λοιπόν, με πολύ χαμηλό ενοίκιο, γύρω στα 400€, για ένα σπίτι ολοκαίνουργιο, μεγάλο, στο Παγκράτι, επιπλωμένο, με όλους τους λογαριασμούς μέσα.
Δεν έχω τίποτα να χάσω σκέφτηκα και έστειλα mail μέσα από την πλατφόρμα. Λίγο αργότερα, η αγγελία είχε εξαφανιστεί. Δύο μέρες μετά, μου απάντησε ο ιδιοκτήτης στο μέιλ και άρχισε να μου δίνει κάθε λεπτομέρεια για τη ζωή του, να μου λέει το ότι είναι γιατρός στη Γερμανία, ότι απέκτησε αυτό το σπίτι μετά από το διαζύγιο με την πρώην γυναίκα του, χωρίς να ρωτήσω καν.
Εν τελεί, με ενημέρωσε ότι για να μπορέσουμε να το δούμε εγώ και ο σύντροφος μου, έπρεπε να κάνουμε μια κράτηση μέσω booking. Και καλά μας είπε, ότι θα ερχόταν υπεύθυνος της εταιρίας, εξουσιοδοτημένος από τον ιδιοκτήτη, έτσι ώστε αν κλείναμε το σπίτι, να υπογράφαμε συμβόλαιο κλπ. Μας ζήτησε μάλιστα και αριθμό ταυτότητας, ΑΦΜ και από μόνους του μας έδωσε και τα δικά του στοιχεία.
Όποτε και εμείς, τον ψάξαμε. Και δεν υπήρχε. Πουθενά. Οπότε δεν απάντησα ξανά και γλιτώσαμε την οποιαδήποτε ζημιά».
Μαρία, 28 ετών