ΕΖΗΣΕ ΤΟΝ ΜΥΘΟ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΤΡΩΓΟΝΤΑΣ ΞΥΛΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ ΤΟΥ

Στις αρχές του καλοκαιριού, ξεκινούσε από τη Θεσσαλονίκη με προορισμό την Πάργα, προκειμένου να δουλέψει για την καλοκαιρινή σεζόν. Είναι ένας από τους χιλιάδες εργαζόμενους που στην καλοκαιρινή διακοπή των σπουδών του θα εργαζόταν με σκοπό να βοηθήσει την -μονογενεϊκή εν προκειμένω- οικογένειά του και να εξασφαλίσει χρήματα για τα δικά του έξοδα. Εικοσιτρείς ημέρες αργότερα, έπαιρνε το ΚΤΕΛ της επιστροφής στη Θεσσαλονίκη, έχοντας αποκομίσει, όπως λέει, δύο χτυπήματα με τσουγκράνα, ένα στον λαιμό και ένα στην πλάτη, χωρίς χρήματα στον λογαριασμό του.

Ο 20χρονος που έχει καταγγείλει τον ξυλοδαρμό του από τον εργοδότη του σε τουριστική επιχείρηση της Πάργας, μιλάει σήμερα για πρώτη φορά στο Magazine, ζητώντας το όνομά του να μην δημοσιοποιηθεί. Άλλωστε είναι στη γνώση των αρμοδίων αρχών, καθώς έχουν κινηθεί όλες οι απαραίτητες διαδικασίες.

Πριν φτάσει στην Πάργα είχε συνεννοηθεί προφορικά με έναν επιχειρηματία για να δουλέψει στην εστίαση σε παραλία της περιοχής. Είχαν συμφωνήσει πως το πόστο του θα ήταν είτε σερβιτόρος, είτε βοηθός σερβιτόρου. Θα του εξασφάλιζε χώρο διαμονής όπως συνηθίζεται. «Έφτασα στην Πάργα 19 Ιουνίου. Άρχισα να αντιλαμβάνομαι πως όσα είχαμε συμφωνήσει δεν θα τηρηθούν. Καταρχάς μέναμε σε μια τρύπα, δύο άτομα που θα εργαζόμασταν στο μαγαζί. Με δήλωσε πενθήμερο και μου ανακοίνωσε πως θα δουλεύω επτά μέρες την εβδομάδα. Αυτά και μια σειρά άλλων πραγμάτων με έκαναν να αντιληφθώ πως δεν ταιριάζω με το περιβάλλον οπότε θα ήταν καλύτερα να φύγω», περιγράφει ο 20χρονος στο Magazine.

«Σύνηθες φαινόμενο να μην τηρούνται τα συμφωνηθέντα»

Σε συζητήσεις με συναδέλφους και φίλους, καταλάβαινε πως η πρακτική του να υπόσχονται οι εργοδότες άλλα ωράρια και πόστα και τελικά να απαιτούν άλλα από την πρώτη ημέρα της συνεργασίας, είναι σύνηθες φαινόμενο. Ο ίδιος ωστόσο, δεν ήθελε να λειτουργήσει έτσι και μετά από δυο ημέρες ανακοίνωσε ότι θα φύγει. «Η αντίδραση του εργοδότη ήταν να με βρίσει, φυσικά με πέταξε αμέσως, σχεδόν σηκωτό από το σπίτι και με απείλησε για σωματική βία». Άρχισε αμέσως να ρωτάει φίλους για κάποια άλλη δουλειά. Και τελικά βρήκε σε παρόμοια επιχείρηση.

«Υπήρχε η φήμη ότι το αφεντικό είναι περίεργο, ότι φώναζε και απειλούσε. Η δουλειά μου θα ήταν runner στην παραλία. Η τακτική βέβαια ήταν παρόμοια με τον προηγούμενο. Δηλώθηκα για πενθήμερο αλλά δούλευα επτά ημέρες την εβδομάδα, 9ωρο. Έγινε πρόσληψη όπου δήλωσε τον βασικό μισθό και τα υπόλοιπα χρήματα που μου είχε υποσχεθεί θα μου τα έδινε μαύρα. Οι συνθήκες δεν ήταν και οι καλύτερες. Δεν είχε φροντίσει να υπάρχει καν κάποια σκιά για να καθόμαστε όση ώρα δεν τρέχουμε στην παραλία» περιγράφει.

«Μου είπε πως θα μου αγοράσει ένα κρεβάτι και ένα στρώμα κάτι που δεν έγινε»

Στο μεσοδιάστημα μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης δουλειάς, ο 20χρονος βρήκε ένα μικρό διαμέρισμα που του παραχώρησε για μερικές ημέρες κάποιος γνωστός ενός φίλου του, ώστε να μπορέσει να μείνει στην Πάργα. Είχε μόνο έναν καναπέ μέσα όπου κοιμόταν. Όταν πια μίλησε με τον νέο εργοδότη τον ενημέρωσε πως θα είχε το σπίτι για λίγες ημέρες και του ζήτησε να του βρει χώρο διαμονής. Εκείνος λίγες ημέρες μετά του απάντησε πως συνεννοήθηκε με τον ιδιοκτήτη να κρατήσει το διαμέρισμα για λίγο καιρό ακόμη και του υποσχέθηκε πως θα του στείλει ένα κρεβάτι και ένα στρώμα. «Φυσικά κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Εδώ δεν μου είχε ανοίξει ποτέ λογαριασμό μισθοδοσίας, όπως είχε πει ότι θα κάνει».

«Καθώς διέμενα περίπου μισή ώρα μακριά από το μαγαζί, έπαιρνα τη βασική συγκοινωνία, που είναι ένα μικρό βαρκάκι το οποίο σε αφήνει ακριβώς μπροστά στην παραλία που δούλευα. Ορισμένες φορές αργούσα 3-4 λεπτά λόγω της συγκοινωνίας. Παρότι είχα συνεννοηθεί με συναδέλφους και μου είχαν πει πως δεν υπάρχει πρόβλημα για μια τόσο μικρή καθυστέρηση, ο εργοδότης μου ζήτησε να τον ειδοποιώ όταν ανεβαίνω στη βάρκα. Όπως και έκανα. Επίσης τον ενημέρωσα πως το διάλειμμα που δικαιούμαι θα το παίρνω μονοκόμματο, ώστε να κάθομαι να τρώω μακριά από τις ξαπλώστρες» λέει ο 20χρονος, φτάνοντας στην ημέρα που έγινε το επεισόδιο του ξυλοδαρμού.

«Αν δεν δουλέψεις παραπάνω θα θεωρηθεί πως δεν τηρείς τα καθήκοντα σου»

«Είχα πλέον κλείσει 23 ημέρες στην επιχείρηση. Ενώ δούλευα, ο εργοδότης μου ζήτησε μετά το τέλος του ωραρίου μου να καθαρίσω όλους τους διαδρόμους της παραλίας, κάτι παντελώς έξω από τις αρμοδιότητες μου. Όταν πλέον σχόλασα, μερικά λεπτά μετά τις 19:00, τον ενημέρωσα πως δεν προτίθεμαι να μείνω παραπάνω και να συνεχίσω να δουλεύω. Εξοργίστηκε. Άρχισε να μου λέει πως αργώ συνεχώς και πως είμαι ο μοναδικός που ανακοινώνει πότε θα κάνει διάλειμμα. Κατέληξε πως αν δεν κάνω αυτό που μου είπε, παρότι ήταν εκτός ωραρίου, θα θεωρήσει πως δεν τηρώ τα καθήκοντά μου και θα με απολύσει».

«Απολύεσαι και δεν θα πάρεις φράγκο»

Ο εργαζόμενος σοκαρίστηκε καθώς όπως εξηγεί, στο Magazine, περίμενε να εκτιμηθεί το γεγονός ότι ήταν σωστός στη δουλειά του. «Απολύεσαι τώρα και δεν θα πάρεις φράγκο» του είπε ο εργοδότης όταν εκείνος επέμεινε στο ωράριο και τις αρμοδιότητες του, ζητώντας του μάλιστα να αποχωρήσει μέχρι τις 21:00 το βράδυ από το σπίτι που έμενε, λέγοντας του πως το έχει πληρώσει και το χρειάζεται. Ο 20χρονος μάζεψε τα πράγματα του και σκόπευε να μην πάει ο ίδιος να παραδώσει το κλειδί, καθώς φοβόταν ότι θα οξυνθούν τα πνεύματα. Βρέθηκε με κάποιους φίλους για να περάσουν το βράδυ πριν επιστρέψει την επόμενη ημέρα στη Θεσσαλονίκη. «Θα εμένα στο ξενοδοχείο που έμεναν οι φίλοι μου για την τελευταία νύχτα καθώς την επόμενη θα έπαιρνα το ΚΤΕΛ. Βγήκαμε για φαγητό και ενώ είχε προχωρήσει το βράδυ, εκείνοι επέμεναν πως πρέπει να μην φοβηθώ και να πάω να ζητήσω τα δεδουλευμένα που είχαμε συμφωνήσει, ακόμη και αυτά που είχε δεσμευτεί ότι θα μου δώσει «μαύρα». Παρότι είχα ενδοιασμούς και φόβο, τελικά κατέληξα πως αυτό ήταν το σωστό».

«Χτυπήματα στον λαιμό και την πλάτη με τσουγκράνα μόλις ζήτησα τα δεδουλευμένα»

Ο εργαζόμενος ζήτησε από έναν από τους φίλους του να τον πάει με το μηχανάκι του έξω από το μαγαζί που δούλευε μέχρι πρότινος, αργά το βράδυ. «Φτάνω και τον βλέπω να κάνει δουλειές στην παραλία. Μου ζητάει αμέσως το κλειδί του σπιτιού. Του λέω, αφεντικό θέλω τα χρήματα που δούλεψα. Κάνει δυο βήματα μπροστά και μου λέει “Έχεις θράσος” και με χτυπάει στον λαιμό με την τσουγκράνα που κρατούσε. Σηκώνομαι να τρέξω και με παίρνει κυνήγι χτυπώντας με ξανά στην πλάτη με την τσουγκράνα, προκαλώντας μου ένα αιμάτωμα. Για κάποια ώρα υπήρχε ένα κυνηγητό έξω από το μαγαζί με εκείνον να με φωνάζει και να με απειλεί και εμένα να προσπαθώ να ξεφύγω, τον φίλο μου να προσπαθεί να ηρεμήσει τα πνεύματα και άλλα δυο άτομα που βρίσκονταν ακόμα στο μαγαζί να τρέχουν να δουν τι συμβαίνει. Τους είπα για τα χτυπήματα όταν ο ένας εργαζόμενος με έπιασε από το χέρι να με ρωτήσει αν είμαι καλά».

Ο 20χρονος μετά από κάποια ώρα κατάφερε να φύγει μαζί με τον φίλο του και κατευθύνθηκαν αμέσως στο Αστυνομικό Τμήμα προκειμένου να καταγγείλουν το περιστατικό. Ο αξιωματικός υπηρεσίας τον ρωτούσε αν σκοπεύει να υποβάλει μήνυση, ωστόσο ο νεαρός δεν είχε ιδέα από τις διαδικασίες, ούτε κάποιον δικηγόρο να συμβουλευτεί. «Δεν είχα ιδέα τι είναι όλα αυτά. Τι σημαίνει μήνυση, τι σημαίνει συστάσεις. Δεν είχα βρεθεί ξανά αντιμέτωπος με τέτοια κατάσταση» λέει.

Την επόμενη ημέρα επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και έσπευσε στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο για να διαπιστωθούν τα χτυπήματα και να κινηθούν οι υπόλοιπες διαδικασίες, τις οποίες, όπως υπογραμμίζει, αν δεν υπήρχαν οι δικηγόροι, το εργατικό κέντρο Θεσσαλονίκης και το Σωματείο Εργαζομένων Τουρισμού – Επισιτισμού Πάργας, δεν θα γνώριζε πώς να τις κάνει.

«Παράδειγμα πολλών εργαζομένων στον ελληνικό τουρισμό»

«Η περίπτωση του συγκεκριμένου εργαζόμενου θα πρέπει να λειτουργήσει ως παράδειγμα», λέει στο Magazine, ο δικηγόρος του Γιώργος Παπαγεωργίου. «Ένας εικοσάχρονος που επιλέγει να εργαστεί κατά την καλοκαιρινή περίοδο ως εποχικός εργαζόμενος στον κλάδο του τουρισμού προσδοκά να ενισχύσει το εισόδημα του. Συχνά, αγνοεί πλήρως πως η εικόνα μιας καλοστημένης βιομηχανίας προβολής του καλύτερου εθνικού εαυτού μας, όπως ο τουρισμός, εδράζεται σε σαθρά θεμέλια. Δεν είναι η πρώτη φορά που νέοι εργαζόμενοι καταγγέλλουν πως μένουν απλήρωτοι επί μεγάλα χρονικά διαστήματα, εργάζονται εξαντλητικά, χωρίς τήρηση του νομίμου ωραρίου, με συνεχόμενες ημέρες εργασίας που βαφτίζονται ρεπό και νόμιμες προσαυξήσεις υπερωριών που δεν παρέχονται. Αναδεικνύεται, συνεπώς, ένα μοτίβο αντιεργατικών συμπεριφορών από ορισμένες τουριστικές επιχειρήσεις, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με το βαρύνοντα ρόλο που καλείται να διαδραματίσει ο τουρισμός για την ελληνική οικονομία», υπογραμμίζει.

«Τα σωματεία και τα Εργατικά Κέντρα να είναι η ασπίδα»

Σύμφωνα με τον κ. Παπαγεωργίου, το συγκεκριμένο παράδειγμα υπενθυμίζει την ψυχολογική υπέρβαση που καλείται να κάνει ένας νέος εργαζόμενος, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με εργοδοτικές αυθαιρεσίες. Δεν σπανίζουν, εξάλλου, περιπτώσεις που νέοι εργαζόμενοι αγνοούν τα δικαιώματά τους σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία και τις θεσμικές διεξόδους που παρέχονται για την καταγγελία και ανάδειξη των παραβιάσεων που τους αφορούν.

«Στη συγκεκριμένη περίπτωση, προσπαθήσαμε να αναδείξουμε στον εργαζόμενο όλες τις υφιστάμενες δυνατότητες, προκειμένου να διασφαλίσει τις απαιτήσεις του τόσο σε επίπεδο αστικών αξιώσεων όσο και σε ποινικό επίπεδο με βάση τα περιστατικά που είχαν προηγηθεί. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό προς πάσα κατεύθυνση πως απάντηση στη διεκδίκηση δεδουλευμένων δεν μπορούν να θεωρούνται τα χτυπήματα της τσουγκράνας στο σώμα του εργαζόμενου», συμπληρώνει, καταλήγοντας πως τα πρωτοβάθμια σωματεία, οι ομοσπονδίες και τα Εργατικά Κέντρα, καλούνται να διαδραματίσουν τον ρόλο-ασπίδα των εργαζομένων. «Τα άμεσα αντανακλαστικά και η ετοιμότητα τους συνέβαλαν ως προς τη γνωστοποίηση του περιστατικού και την ευρύτερη καταδίκη του. Παρά τη διαδοχική επιχείρηση θεσμικής αποδυνάμωσης του ρόλου τους, η παρουσία τους καθίσταται αναγκαία για την εξισορρόπηση των εργασιακών σχέσεων και τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων».

«Ακόμα τρέμω»

Όσο για το συγκεκριμένο περιστατικό, οι απαραίτητες νόμιμες διαδικασίες έχουν κινηθεί, ενώ για ημέρες μετά τον ξυλοδαρμό πράγματι ο 20χρονος εργαζόμενος «δεν είχε πάρει φράγκο» όπως τον είχε απειλήσει ο εργοδότης του. Μετά την καταγγελία στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, αναγκάστηκε να καταβάλει το ποσό που αναγραφόταν στην σύμβαση, αφού η μη καταβολή θα συνιστούσε ποινικό αδίκημα χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει καταβάλει όλα τα χρήματα που, όπως λέει ο εργαζόμενος είχαν συμφωνήσει πριν ξεκινήσει η συνεργασία τους.

Όσο για τη σημερινή ψυχολογική του κατάσταση; «Για να καταλάβεις, τρέμω ακόμα τώρα που τα διηγούμαι. Γενικά δεν κοιμάμαι καλά. Δεν ήθελα επουδενί να δημιουργήσω καμία φασαρία ούτε να κάνω κακό σε άλλους. Να βοηθήσω την οικογένεια και να καλύψω τις προσωπικές μου ανάγκες στόχευα. Τελικά εισέπραξα βρίσιμο, διώξιμο, ξύλο και να μην πληρωθώ τα χρήματα που δούλεψα».