Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΕΔΟΝ 1000 ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

To Eυρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενημέρωσε το μεσημέρι της Τρίτης 23/1 πως καταδικάζει την Ελλάδα για παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων των οροθετικών γυναικών το 2012, λόγω α) εξαναγκαστικής εξέτασης αίματος και β) αδικαιολόγητης διάδοσης προσωπικών δεδομένων.

Δεν ξέρω αν γίνεται κατανοητό, αλλά διαπιστώθηκαν δυο παραβάσεις του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αφορά το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.

Η συνολική αποζημίωση στις επιζήσασες, ορίστηκε στα 70.000 ευρώ.

Την ίδια ημέρα η Ελλάδα καταδικάστηκε από το ίδιο δικαστήριο και για δυο παραβάσεις του άρθρου 3 της Σύμβασης (περί απαγόρευσης απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης): ασυνόδευτος ανήλικας, αιτούντας ασύλου έμεινε χωρίς κατάλυμα για 6 μήνες, χωρίς πρόσβαση σε βασικά είδη και επίσημα διορισμένο νόμιμο κηδεμόνα.

Ως αποζημίωση ορίστηκε το ποσό των 8.000 ευρώ για ηθική βλάβη.

Αυτές δεν ήταν καν οι πρώτες καταδίκες για το 2024

Όπως αποκάλυψε η Guardian, στις 16/1 το ΕΔΔΑ έκρινε πως η Ελλάδα παραβίασε το δικαίωμα ενός Σύρου πρόσφυγα στη ζωή πριν μια δεκαετία. Η ακτοφυλακή είχε πυροβολήσει πάνω από 12 φορές σκάφος διακινητών, στο οποίο επέβαινε ο Β.Τ. Μια σφαίρα κατέληξε στο κεφάλι του άτυχου άνδρα που πέθανε έπειτα από δυο μήνες νοσηλείας.

Το δικαστήριο έκρινε πως η ακτοφυλακή δεν έδρασε με την απαραίτητη επαγρύπνηση, για την ελαχιστοποίηση οποιουδήποτε κινδύνου για τη ζωή. Αυτό συνδέθηκε με την αποτυχία της Πολιτείας να θεσπίσει κανονισμούς για τη χρήση δυνητικά θανατηφόρας δύναμης, κατά τις επιχειρήσεις της.

Προφανώς και υπάρχουν σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμοί, με τους οποίους όπως φάνηκε δεν έχουμε συμμορφωθεί.

Κάτι ανάλογο κάνουμε -διαχρονικά- και με πολλές άλλες ευρωπαϊκές οδηγίες που πλήττουν ανθρώπινα δικαιώματα. Εξ ου και έχουμε απασχολήσει το European Court of Human Rights (ECHR) με 4.815 υποθέσεις -μέχρι σήμερα.

Οι περισσότερες (2.716) έχουν να κάνουν με το άρθρο 6. Δηλαδή, με το δικαίωμα μας στην ελευθερία και την ασφάλεια.  

Ναι μεν, έχουμε ξεπεράσει τις 900 καταδίκες και έχουμε δώσει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά το Κράτος επιμένει να κάνει πως δεν βλέπει, ό,τι έχει πολιτικό κόστος.

Το ‘χε κάνει και με τη συμπερίληψη των ομόφυλων ζευγαριών στο σύμφωνο συμβίωσης. Καταδικάστηκε από το ΕΔΑΔ για διάκριση και αδυηναμία προστασίας του ιδιωτικού και οικογενειακού δικαίου (άρθρο 14 και άρθρο 18 της Σύμβασης, αντίστοιχα), πλήρωσε πρόστιμο και συμμορφώθηκε.

Mάντεψε τι θα γίνει και με τις ενστάσεις διαφόρων, περί του δικαιώματος ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο και την τεκνοθεσία.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΝΑ ΧΙΛΙΑΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ -ΑΛΛΑ ΜΥΑΛΟ ΔΕΝ ΒΑΖΟΥΜΕ

Για να συνεννοηθούμε απόλυτα, θα χρειαστεί να αναφέρουμε πως στην Ευρώπη υπάρχουν δυο κύρια δικαστήρια.

Το ένα είναι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διασφαλίζει ότι το δίκαιο της ΕΕ ερμηνεύεται και εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε χώρα της ΕΕ, διασφαλίζοντας ότι οι χώρες και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμμορφώνονται με το δίκαιο της ΕΕ.

Έχουμε ήδη ασχοληθεί με τις αναρίθμητες καταδίκες και τα πρόστιμα που μας έχουν επιβληθεί.

Το δεύτερο δικαστήριο είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό ερμηνεύει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, εκδικάζει αιτήσεις που υποστηρίζουν ότι ένα συμβαλλόμενο κράτος έχει παραβιάσει ένα ή περισσότερα από τα ανθρώπινα δικαιώματα που απαριθμούνται στη Σύμβαση ή στα προαιρετικά πρωτόκολλα της (στα οποία ένα κράτος μέλος είναι συμβαλλόμενο μέρος).

Μια αίτηση μπορεί να υποβληθεί από ένα άτομο, μια ομάδα ατόμων ή ένα ή περισσότερα από τα άλλα συμβαλλόμενα κράτη.

Κάθε χρόνο εισάγονται στο ΕΔΑΔ περισσότερες από 50.000 νέες προσφυγές.

Από το 2011 έως το 2021 είχαμε 948 καταδικαστικές αποφάσεις.

Ποσοστό σχεδόν της τάξεως του 90% όλων των αποφάσεων είναι καταδικαστικές, με το Δικαστήριο να διαπιστώνει τουλάχιστον μια παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Για αυτές τις καταδίκες, πληρώσαμε ως κράτος το ποσό των 28.256.237 ευρώ. Προφανώς, το ποσό αυξάνεται έκτοτε, με κάθε καταδίκη που προστίθεται στη λίστα.

 

ΔΕΝ ΔΕΙΧΝΟΥΜΕ ΝΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΣΤΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ

Το ελληνικό Κοινοβούλιο έχει Ειδική Μόνιμη Επιτροπή για την Παρακολούθηση των Αποφάσεων του Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Ενώπιον αυτής είχε μιλήσει το Μάρτιο του 2022 ο Ιωάννης Κτιστάκις, καθηγητής και Δικαστής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από το 2021.

Μεταξύ άλλων αποκάλυψε τους λόγους που η χώρα κρατά μια από τις τελευταίες θέσεις, στη λίστα των δυτικοευρωπαϊκών χωρών ως προς τη συμμόρφωση των κρατών στις καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Πιο συγκεκριμένα, ο κύριος Κτιστάκις είπε πως ήταν η μη συμμόρφωση με τις καταδικαστικές αποφάσεις και η αδυναμία εξάλειψης των ‘εστιών’ που πολλαπλασιάζουν τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Όπως φαίνεται από τους αριθμούς, όσο δεν αλλάζει κάτι, όχι μόνο δεν σταματούν οι παραβιάσεις, αλλά δεν σταματά και η προσπάθεια αυτών που τις κάνουν να δουν έως πού μπορούν να φτάσουν και να μείνουν ατιμώρητοι.

Συγκεκριμένα, πριν δυο χρόνια εκκρεμούσαν 2.214 ατομικές προσφυγές κατά τις Ελλάδας. Αντιστοιχούσαν στο 3% του συνόλου των 47 κρατών Οι 1782 είχαν να κάνουν με τις συνθήκες κράτησης στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας.

Οι άλλες 432 σχετίζονταν με σχεδόν όλα τα άρθρα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.

Το Γενάρη του 2023 εκκρεμούσαν 2.415 αποφάσεις εναντίον της Ελλάδας. Σήμερα είναι 2.901.

Όπως μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα της Διεθνούς Αμνηστίας και σε αυτήν του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπάρχουν ζητήματα

• δικαιωμάτων κρατουμένων,
• οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων (οι ελληνικές αρχές παραβίασαν τα δικαιώματα στην υγεία και τη μη διάκριση λόγω των επιπτώσεων των μέτρων λιτότητας που θεσπίστηκαν μετά την οικονομική κρίση),
• βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών (σύμφωνα με έκθεση του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικού Ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Μάρτιο, η Ελλάδα κατέγραψε την υψηλότερη ετήσια αύξηση στις αναφερόμενες γυναικοκτονίες μεταξύ 20 ευρωπαϊκών χωρών κατά τη διάρκεια της πανδημίας -με αύξηση 187.5% σε έναν χρόνο από το 2020 στο 2021),
• επιθέσεων στην κοινωνία των πολιτών (μη κυβερνητική ομάδα που αξιολογεί τις ελευθερίες του πολίτη παγκοσμίως, υποβάθμισε τον αστικό χώρο στην Ελλάδα από «στενό» σε «εμποδίστηκε» λόγω «της επανειλημμένης στόχευσης της κοινωνίας των πολιτών και των ακτιβιστών που εργάζονται με πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, τις δυσανάλογες απαντήσεις σε διαμαρτυρίες και τη συνεχή νομική παρενόχληση και παρακολούθηση δημοσιογράφων),
• διακρίσεων,
• ρατσισμού και μισαλλοδοξίας,
• ελευθερίας της έκφρασης,
• ελευθερίας των media (ήμασταν τελευταίοι σε έκθεση των Reporters Without Borders που δημοσιεύτηκε το 2023)

• ελευθερίας συνάθροισης (ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Ιατρών Ελλάδος παραπέμφθηκε σε δίκη, αφού κατηγορήθηκε βάσει ενός αμφιλεγόμενου νόμου για τις δημόσιες υπαίθριες συνελεύσεις για φερόμενη ανυποταξία και παρεμπόδιση της κυκλοφορίας, κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας εργαζομένων στον τομέα της υγείας τον Σεπτέμβριο του 2020),
• δικαιώματος στην ιδιωτικότητα,
• υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για την κατάσταση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατήγγειλε την ποινικοποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας και τις επαχθείς απαιτήσεις εγγραφής που επιβάλλονται σε οργανώσεις που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα) και
• απωθήσεων και άλλων καταχρήσεων, κατά προσφύγων και μεταναστών στην στεριά και τη θάλασσα.

Οι καταδίκες του τελευταίου χρόνου

Όπως μπορείτε να δείτε στο τελευταίο δελτίο Τύπου για το προφίλ της χώρας μας «το Δικαστήριο εξέτασε 541 αιτήσεις που αφορούσαν την Ελλάδα το 2022. Εξ αυτών οι 519 χαρακτηρίστηκαν απαράδεκτες ή κατέπεσαν. Εκδόθηκαν 22 αποφάσεις επί ισάριθμων αιτήσεων.

Στις 21 διαπιστώθηκε τουλάχιστον μία παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα».

Σε ό,τι αφορά τους τελευταίους 12 μήνες, εκ των 63 υποθέσεων οι 5 έφτασαν στο Ανώτατο Δικαστήριο και οι 4 έχουν να κάνουν με το άρθρο 35, περί προστασίας της υγείας.

ΤΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΓΙΝΑΝ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ

Στην έκθεση του European Court of Human Rights (ECHR) αναφέρεται πως οι καταδίκες οδήγησαν σε αλλαγές, όπως

1. έχουν πραγματοποιηθεί μεταρρυθμίσεις, ώστε να επιταχυνθούν και να απλουστευθούν οι δικαστικές διαδικασίες, αλλά και να προβλεφθούν αποζημιώσεις για υπερβολικά μακροχρόνιες διαδικασίες.
2. έχει ενισχυθεί η ελευθερία της συνείδησης και της θρησκείας. Άτομα που αρνούνται να εκπληρώσουν τη στρατιωτική τους θητεία λόγω ιδεολογικών ή οι θρησκευτικών πεποιθήσεων έχουν το δικαίωμα να εκτελούν πολιτική ή άοπλη υπηρεσία αντί για Στρατιωτική θητεία. Αυτό το δικαίωμα έχει κατοχυρωθεί στο Σύνταγμα.
3. οι κατηγορούμενοι δεν χρειάζεται πλέον να αποκαλύπτουν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
4. έχουν εγκριθεί νομοθετικές και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις για ενίσχυση προστασία για τους αντιρρησίες συνείδησης. Ο νόμος προβλέπει ποινές που επιβάλλονται για αντίρρηση συνείδησης στην ένοπλη στρατιωτική θητεία να διαγραφεί από το ποινικό μητρώο.
5. ελήφθησαν μέτρα για τη διευκόλυνση στην εγγραφή των παιδιών Ρομά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και τη συμπερίληψη τους στο εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
6. επιτρέπεται στα ομόφυλα ζευγάρια να συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης, διασφαλίζοντας έτσι την ίση μεταχείριση για όλους τους Έλληνες πολίτες ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
7. ο νέος Κώδικας Απαλλοτριώσεων προβλέπει επαρκή μηχανισμό αποζημίωσης και ορίζει αυστηρές προθεσμίες για τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης.
8. σε ό,τι αφορά τις συνθήκες και τη διάρκεια κράτησης, ατομα που κρατούνται από την αστυνομία ή περιμένουν δίκη ή απέλαση μπορούν τώρα να κρατούνται μόνο για την περίοδο που είναι απολύτως απαραίτητη (για τρεις έως τέσσερις ημέρες).
9. η νομοθεσία έχει επίσης βάλει τέλος στην πρακτική της κράτησης καταδίκων σε αστυνομικά τμήματα, για πάνω από ένα μήνα.

ΟΙ ΕΞΙ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΔΕΝ ΣΥΜΜΟΡΦΩΝΟΜΑΣΤΕ ΜΙΑ ΝΤΟΥΖΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ

Ο κύριος Κτιστάκις είχε τονίσει το 2022 πως έξι καταδικαστικές αποφάσεις συμμόρφωσης εκκρεμούσαν για διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας. Μολονότι δηλαδή, καταδικαστήκαμε, δεν άλλαξε και κάτι.

Ήταν

• οι συνθήκες κράτησης στα σωφρονιστικά καταστήματα,
• η συμπεριφορά των αστυνομικών οργάνων,
• τα ζητήματα των μειονοτικών σωματείων,
• η ελευθερία έκφρασης
• η εκτέλεση των αποφάσεων των εθνικών διοικητικών δικαστηρίων, του Συμβουλίου της Επικρατείας και των κατώτερων διοικητικών δικαστηρίων με τα οποία δεν συμμορφώνεται η διοίκηση και
• οι συνθήκες κράτησης των μεταναστών.

Αν άλλαξε κάτι;

Ναι. Αλλά όχι στο βαθμό που να απαλλαχθούμε από μελλοντικές καταδίκες.