ΟΙ ΔΙΑΚΙΝΗΤΕΣ ΠΕΡΝΑΝΕ ΤΟΝ ΦΡΑΧΤΗ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ ΜΕ ΠΙΝΕΖΕΣ ΚΑΙ BMW
Ο φράχτης στον Έβρο έχει κάνει δυσκολότερη, αλλά και πιο επικερδή τη δουλειά των διακινητών. Το NEWS 24/7 βρέθηκε στα σύνορα με την Τουρκία, επισκέφθηκε καβάτζες διακινητών και μίλησε με αστυνομικούς στην περιοχή.
Οι διακινητές στα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία δεν είναι χαζοί. Ο φράχτης μπορεί να έχει κάνει πιο δύσκολη τη δίοδο για τους πρόσφυγες, αλλά οι διακινητές εξελίσσονται μετακυλίοντας τον κίνδυνο στους διακινούμενους. Πλέον αφήνουν μια πινέζα στο Google Maps, ο οδηγός την ακολουθεί, και τους παραλαμβάνει.
«Στην Ορεστιάδα κάθε Τρίτη έχει λαϊκή αγορά. Οι περισσότεροι αγρότες χρησιμοποιούν λευκά βανάκια. Οι διακινητές είχαν ξεκινήσει να χρησιμοποιούν και αυτοί λευκά βαν για να το εκμεταλλευτούν», μεταφέρει στο NEWS 24/7 ένας αστυνομικός από την Ορεστιάδα, που υπηρετεί στα σύνορα τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Οι μεταφορές που προσφέρουν ποικίλουν, όπως μας εξηγεί, από τυπικές μέχρι VIP, οι οποίες γίνονται με BMW X5 και X6.
Η Ορεστιάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού μετά την Αλεξανδρούπολη. Το κεντρικό κράτος αδιαφορεί τις τελευταίες δεκαετίες για τη ζωή των κατοίκων στην παραμεθόριο. Κάποιοι από αυτούς όμως, φαίνεται ότι έχουν βρει ενδιαφέρον στη ζωή τους προστατεύοντας τα σύνορα.
Τον Φεβρουάριο του 2020, η κρίση που ξέσπασε στις Καστανιές του Έβρου, έφερε χιλιάδες πρόσφυγες αντιμέτωπους με τον ελληνικό στρατό, τα ΜΑΤ και οπλισμένους κατοίκους.
Ένα άτομο βρέθηκε νεκρό και επτά τραυματίστηκαν από σφαίρες που έπεσαν από την ελληνική πλευρά, σύμφωνα με ανάλυση του Forensic Architecture.
Η Ελλάδα έχτισε το πρώτο τμήμα του φράχτη στα σύνορα με την Τουρκία το 2012. Επεκτάθηκε για πρώτη φορα το 2021, και μια νέα επέκταση 35 χιλιομέτρων κατασκευάζεται τους τελευταίους μήνες στην περιοχή της Κορνοφωλιάς.
Ο φράχτης, ωστόσο, δεν έχει σταματήσει τους διακινητές, που προέρχονται κυρίως από την Μέση Ανατολή και την Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Αστυνομική πηγή μεταφέρει στο NEWS 24/7, ότι από το 2020 οι διακινητές χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά αμάξια. Κάποιοι μάλιστα πετούσαν μέχρι πρόσφατα στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, για να νοικιάσουν οχήματα από το αεροδρόμιο, με σκοπό να περάσουν απαρατήρητοι. Αργότερα, επέλεγαν φορτηγά με Πολωνικές πινακίδες, που είναι συνηθισμένο να κυκλοφορούν στη συνοριακή περιοχή, καθώς μεγάλο μέρος του εμπορίου με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έρχεται στην Ελλάδα από την Πολωνία.
Το τελευταίο τρικ που επιλέγουν είναι «πινέζες» (pin location) που δίνουν live στίγμα μέσω του Google Maps. Μάλιστα κάποιοι το διαφημίζουν στο TikTok. Το NEWS 24/7 ταξίδεψε στον Έβρο και κατάφερε να εντοπίσει ένα σημείο «παράδοσης-παραλαβής» που χρησιμοποιήθηκε από διακινητές τον περασμένο Ιούλιο.
«Στην Τουρκική πλευρά, ο διακινητής στέλνει μια πινέζα για το σημείο παραλαβής χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή. Το σημείο είναι συνήθως σε δασικό δρόμο ή σε έδαφος με πυκνή βλάστηση. Ο οδηγός γνωρίζει με ακρίβεια που βρίσκονται όσο κινούνται. Έρχεται, παραλαμβάνει τα άτομα, κάνει αναστροφή και φεύγει», μεταφέρει ένας αστυνομικός από τον Έβρο στο NEWS 24/7.
ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ Ε.Ε.
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, χαρακτήρισε την επέκταση του φράχτη «αναγκαία, αλλά όχι φθηνή».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει την πολιτική του ελληνικού κράτους στα σύνορα μέσω του ΤΑΜΕΥ, ένα ευρωπαϊκό ταμείο που εξυπηρετεί την πρόσληψη συνοριοφυλάκων. Τα τελευταία τρια χρόνια το ταμείο έχει καλύψει τους μισθούς 472 από του 1.477 συνοριοφύλακες που έχουν προσληφθεί. Κάθε ένας από αυτούς αναλαμβάνει υπηρεσία για το περιορισμένο χρονικό διάστημα των δύο ετών. Σύμφωνα με έγγραφα του ΤΑΜΕΥ που εξέτασε το NEWS 24/7, κανένας από του 472 συνοριοφύλακες που προσελήφθησαν το 2023 δεν ανέλαβε υπηρεσία στο νομό Έβρου.
ΠΙΟ ΕΠΙΚΥΝΔΙΝΟ ΚΕΡΔΟΣ- ΙΔΙΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΑΣΥΛΟ
«Δε θέλω απαραίτητα να κάνω συλλήψεις. Εμένα με ενδιαφέρει απλά να χαλάσω τη διακίνηση» περιγράφει στο NEWS 24/7 αστυνομικός στον Έβρο.
«Οι οδηγοί είναι κυρίως ανήλικοι. Δεν είναι οι πραγματικοί διακινητές. Το γνωρίζουμε αυτό γιατί τους βλέπουμε κατά την επιβίβαση, μέσα από τις θερμικές κάμερες. Το νεαρό της ηλικίας τους μπορεί να είναι και ο λόγος που προκύπτουν τόσα ατυχήματα. Μερικές φορές μπερδεύονται και οδηγούν ανάποδα στον αυτοκινητόδρομο».
Τον Ιούλιο του 2023, ένα όχημα διακινητών συγκρούεται με άλλο αμάξι στην Εγνατία Οδό, και τραυματίζοντας 6 άτομα. Τον Απρίλιο του 2023, ένα Audi εισέρχεται στην αντίθετη κατεύθυνση και συγκρούεται μετωπικά με άλλο αμάξι. Ο οδηγός του Audi, φερόμενος διακινητής, και 4 από τους 6 πρόσφυγες που μεταφέρει είναι νεκροί. Τον Αύγουστο του 2020, ένα Opel με βουλγαρικές πινακίδες χάνει τον έλεγχο και προσκρούει στις μπάρες, με αποτέλεσμα, ένας από τους 8 διακινούμενους πρόσφυγες να χάσει τη ζωή του.
Πηγή αναφέρει στο NEWS 24/7 ότι οι πρόσφυγες επιλέγουν το δάσος της Δαδιάς για να κρυφτούν από τις θερμικές κάμερες. Όσο πιο πυκνό το δάσος, τόσο πιο μικρή η πιθανότητα να εντοπιστούν.
Το καλοκαίρι του 2023, η δασική πυρκαγιά που έκαιγε το δάσος της Δαδιάς για 17 μέρες, οδήγησε στο θάνατο 18 Σύριων προσφύγων, μεταξύ αυτών και δυο παιδιών.
Κάποιοι κάηκαν ζωντανοί, κρατώντας αγκαλιασμένοι ο ένας τον άλλο. Σύμφωνα με τους New York Times, τουλάχιστον 12 από τα θύματα είχαν συλληφθεί στο παρελθόν από την ελληνική συνοριοφυλακή και είχαν επαναπροωθηθεί. Κρύβονταν στο δάσος για να αποφύγουν μια ακόμη επαναπροώθηση.
Η Ελληνική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι το 2022 απέτρεψε την είσοδο σε πάνω από 250.000 ανθρώπους που προσπάθησαν να εισέλθουν στη χώρα. Όμως ο αριθμός των αιτούντων άσυλο συνεχίζει να αυξάνεται.
Μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου του 2023, 36.557 άνθρωποι ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα, συγκριτικά με τους 12.737 το ίδιο διάστημα το 2022. Μια αύξηση 187% σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Το 2022, 965.665 άτομα ζήτησαν άσυλο στην Ε.Ε., ένα ποσοστό αυξημένο κατά 52% συγκριτικά με το 2021, και το μεγαλύτερο νούμερο που έχει καταγραφεί μετά το 2016.
Σύμφωνα με το Missing Migrants Project του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), 107 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στα μονοπάτια των συνόρων μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας από το 2018. Η εναλλακτική θαλάσσια οδός είναι η διαδρομή της Καλαβρίας, διασχίζοντας ολόκληρο το Αιγαίο από την Τουρκία μέχρι την Νότια Ιταλία, για να αποφύγουν την επαναπροώθηση. Το καλοκαίρι του 2023, ένα αλιευτικό που ξεκίνησε από το Τομπρούκ της Λιβύης με προορισμό την Ιταλία, κατέληξε σε ένα από τα πιο πολύνεκρα ναυάγια της Μεσογείου, το ναυάγιο της Πύλου.
ΚΑΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΣ ΠΕΡΑΣΜΑ
Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, θεωρεί ότι η ατζέντα στο δημόσιο διάλογο έχει λάθος κατεύθυνση. Όσο οι πολιτικοί και τα μέσα συζητούν για το φράχτη, δεν ξεκινά καμία συζήτηση για ένα ασφαλές πέρασμα, παρά τα πολύνεκρα ναυάγια, σχολιάζει μεταξύ άλλων στο Magazine.
«H εμπορία ανθρώπων είναι εξαιρετικά επικερδής. Δεν υποστηρίζουμε ότι η κατάσταση θα επιλυθεί με μια ελληνική ή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, αλλά τουλάχιστον θα εγκαταλείψουμε την υποκρισία, είτε αυτή αφορά το φράχτη, είτε τα κυκλώματα διακινητών».
“ΑΝ ΔΕΝ ΗΤΑΝ Ο ΦΡΑΧΤΗΣ, ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΑΡΤΙ”
Η διακίνηση γίνεται όλο και πιο ποιοτική, λέει αστυνομικός στο NEWS 24/7, και προσθέτει: «Αν δεν ήταν τέτοια η φύλαξη των συνόρων, δε θα είχαμε αυτό το [οικονομικό] πάρτι. Γιατί μιλάμε για κανονικό πάρτι», λέει χαρακτηριστικά.
Έρευνα του Solomon και της El Pais αναφέρει ότι Έλληνες συνοριοφύλακες έχουν κλέψει περισσότερα από 2 εκατομμύρια ευρώ από πρόσφυγες που επαναπροώθησαν πίσω στην Τουρκία. Κάποιοι επέλεξαν να παραιτηθούν για να μη συμμετέχουν.
Πέντε συνοριοφύλακες συνελήφθησαν τον Μάιο του 2023 από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων με την υποψία ότι συνεργάζονται με διακινητές στην Τουρκία. Σήμερα παραμένουν προφυλακισμένοι και αναμένουν την εκδίκαση της υπόθεσης.
Αστυνομική πηγή μεταφέρει στο Magazine μια διαφορετική ιστορία για τους 5 συνοριοφύλακες: «Οι υπηρεσίες είχαν φτιάξει διακινητές. Χρησιμοποίησαν ορισμένους που διέθεταν ψαρόβαρκες, που ήταν επίσης διακινούμενοι στο παρελθόν. Στόχος ήταν να πιάσουν τα κεφάλια των διακινητών στην Τουρκία».
Το NEWS 24/7 δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει τον ισχυρισμό.
Το άρθρο δημιουργήθηκε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Χάινριχ-Μπελ Ελλάδας. Το περιεχόμενό του αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του συντάκτη και δεν αντιπροσωπεύει τις απόψεις και τις θέσεις του Ιδρύματος. Δημοσιεύθηκε και στο Balkan Insight στα αγγλικά.