ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ

Ήταν Μάρτιος του 2006, όταν η τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και η υπουργός Παιδείας, Μαριέττα Γιαννάκου, έφεραν στη συζήτηση την αναθεώρηση του περίφημου άρθρου 16, μαζί με νόμο-πλαίσιο για τα ΑΕΙ, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων στην ακαδημαϊκή κοινότητα, η οποία εκφράστηκε μέσω των καταλήψεων σε σχολές, πολυπληθών διαδηλώσεων και απεργιών διαρκείας του διδακτικού -και όχι μόνο- προσωπικού. Περίπου ένα χρόνο μετά, η αναθεώρηση του άρθρου 16 δεν επιτεύχθηκε, με την αποχώρηση του ΠΑΣΟΚ από την ψηφοφορία στην Βουλή.

Το επίμαχο σημείο του άρθρου 16 βρίσκεται στην παράγραφο 5, όπου αναφέρεται, μεταξύ άλλων, πως «η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους».

Πίσω στο σήμερα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατία, χωρίς να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Άρθρου 16, έφερε στη Βουλή, και ψήφισε χθες (8/3), νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο θα επιτρέπεται η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων («μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων»). Ως απάντηση, οι φοιτητές προχώρησαν σε καταλήψεις πολλών σχολών της χώρας από τον Ιανουάριο, οι οποίες συνεχίζονται έως τώρα.

Την ώρα της ψήφισης του νομοσχεδίου πραγματοποιήθηκε και πανεκπαιδευτική διαδήλωση στην Αθήνα, με τη συμμετοχή χιλιάδων φοιτητών, μαθητών, εκπαιδευτικών και φορέων. Οι καταλήψεις, πάντως, συνεχίζουν να είναι ενεργές.

Κατάληψη Νομικής Σχολής Αθηνών: «Το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό»

Η Νέλλη, 24, και η Ελένη, 22, είναι φοιτήτριες της Νομικής Σχολής Αθηνών και συμμετέχουν στην κατάληψη της σχολής τους από όταν αυτή ξεκίνησε τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου.

«Το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό και το να δημιουργείται μια παρακαταθήκη, σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση με ένα νομοσχέδιο, χωρίς να ακολουθήσει την τυπική αναθεωρητική διαδικασία, μπορεί να παραβιάζει το Σύνταγμα, γεννά πολλούς κινδύνους για τα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα, γιατί, πλέον, δεν θα υπάρχει κανένας έλεγχος σε σχέση με τον τρόπο που θα νομοθετεί» λέει η Νέλλη στο NEWS 24/7

Προσθέτει ότι υπάρχουν και άλλα ζητήματα, όπως η χρηματοδότηση των δημοσίων πανεπιστημίων. Ήδη τα συμβούλια διοίκησης σχολών, του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου για παράδειγμα,  περιγράφουν ότι η χρηματοδότηση είναι μειωμένη κατά 50 και 60% και πλέον, όπως αναφέρει η Νέλλη, «από την πίτα της χρηματοδότησης θα παίρνουν και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια». 

Ζήτημα έχει δημιουργηθεί και γύρω από τον τρόπο εισαγωγής στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. «Είναι άδικο να διαβάζω εγώ όλη μου τη ζωή για να περάσω στη Νομική της Αθήνας, με τόσο υψηλά μόρια, και να πηγαίνει κάποιος σε μια σχολή 3 αιθουσών και να παίρνει ίδιο πτυχίο με εμένα πληρώνοντας δίδακτρα και περνώντας με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. Είναι και τρομερή ακαδημαϊκή υποβάθμιση σε σχέση με το υψηλό ακαδημαϊκό έργο που παράγεται στο δημόσιο πανεπιστήμιο, παρά τη δυσανάλογη χρηματοδότηση του» αναφέρει.

Με τη σειρά της η Ελένη, υποστηρίζει πως τα 4 χρόνια της φοίτησης της στη Νομική, «το μόνο πράγμα που έχω αντιμετωπίσει είναι μια τεράστια επίθεση από τη Νέα Δημοκρατία σε όλους τους τομείς. Όταν εγώ ήμουν στο πρώτο έτος είχαν ξεκινήσει οι εξαγγελίες για την πανεπιστημιακή αστυνομία, πιο πριν ήταν το πανεπιστημιακό άσυλο, υπήρχε, δηλαδή, εν γένει μια τεράστια πίεση προς τα πανεπιστήμια και στην εκπαίδευση, η οποία τώρα ήρθε και κορυφώθηκε με αυτό το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Είναι μια τεράστια αδικία και προς εμάς και προς τις οικογένειές μας που έχουμε καταβάλει και καταβάλλουμε συνεχώς πολύ κόπο για να σπουδάζουμε και να μπορούμε να έχουμε μια αξιοπρεπή δουλειά».

Το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια έχει φέρει και φόβους σχετικά με την αξία που θα έχει το πτυχίο του δημοσίου πανεπιστημίου στην αγορά εργασίας. Όπως εξηγεί η Ελένη στο NEWS 24/7 συγκεκριμένα για το πτυχίο της Νομικής, «όταν αυτά τα πανεπιστήμια λειτουργήσουν με τον τρόπο που λειτουργούν στην Ευρώπη, τριετή προγράμματα σπουδών και 2 χρόνια μάστερ, αυτό θα είναι μια κατεύθυνση που θα υποβαθμίσει ούτως ή άλλως τα πτυχία, γιατί τα τριετή προγράμματα δεν έχουν την ίδια βαρύτητα με τα τετραετή. Αν αυτό εισαχθεί ως κατεύθυνση σε αρκετά ιδιωτικά πανεπιστήμια, αυτό θα εισαχθεί και στα δικά μας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εξειδικευμένα πτυχία. Θα βγαίνεις δηλαδή από την νομική και δεν θα είσαι, γενικά, δικηγόρος που θα μπορείς να ασκήσεις όλο το επάγγελμα, αλλά θα είσαι αστικολόγος, για παράδειγμα».

Διανύοντας την 9η εβδομάδα στην κατάληψη της Νομικής, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες περνούν τον περισσότερο χρόνο της μέρας τους στις σχολές τους. «Έχουμε καταφέρει να αναπτύξουμε κατά κάποιο τρόπο μια άλλη σχέση με τη σχολή. Πλέον η σχολή, δηλαδή, δεν είναι μόνο το μέρος στο οποίο κάνουμε μαθήματα. Ποτέ δεν ήταν ούτως ή άλλως μόνο αυτό, αλλά πια μένουμε εδώ πέρα, φροντίζουμε κάθε μέρα να έχει κόσμο η σχολή, να είναι ζωντανή, να γίνονται δράσεις, κάνουμε πανό, προπαγανδίζουμε στα σχολεία και τα μετρό τις αποφάσεις μας και προφανώς υπάρχουν και πιο πολιτιστικές δράσεις, τα μπαρ, τα γλέντια και ούτω καθ’ εξής» λέει η Ελένη.

«Η κατάληψη έχει γίνει σπίτι μας. Έχουμε φέρει στρώματα, κουβέρτες, βάζουμε μουσική, κάνουμε εκδηλώσεις. Έχουμε κάνει μια εκδήλωση σχετικά με το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας, στην οποία συμμετείχαν καθηγητές πανεπιστημίου. Στη Νομική κάθε Πέμπτη γίνεται και ο συντονισμός των φοιτητικών συλλόγων μετά την πορεία, οπότε είναι πολύ μαζική κατάληψη, υπάρχει πολύς κόσμος. [Την Τετάρτη] το πρωί είχαμε μοίρασμα στα μετρό για να προπαγανδίσουμε τη [χθεσινή] πανελλαδική κινητοποίηση της Παρασκευής», αναφέρει η Νέλλη.

Καταλήγοντας, η Νέλλη εκφράζει την άποψη πως «δεν υπάρχει στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο παθητική συναίνεση. Ακόμα και αυτοί που δεν συμμετέχουν στις διαδικασίες, διαφωνούν με το νομοσχέδιο πιστεύω. Και αυτό αποδεικνύεται από τις δημοσκοπήσεις, όσον αφορά τη γνώμη των νέων, ακόμα και αν δεν αποτυπώνεται σε συμμετοχή στις συνελεύσεις και στον δρόμο. Η κυβέρνηση όλο αυτό το διάστημα που οι φοιτητές κινητοποιούνται προσπάθησε να αξιοποιήσει κάθε δυνατό μηχανισμό ώστε να σπάσει το κίνημα, να σπάσει τις αντιστάσεις των φοιτητών. Πρώτα προσπάθησε με τη ΔΑΠ και τους “ανεξάρτητους” που έφερνε στις συνελεύσεις για να ανοίγουν τις σχολές, αλλά επειδή δεν το κατάφερε αυτό αξιοποίησε τον δικαστικό μηχανισμό και τις εισαγγελικές παρεμβάσεις απέναντι σε φοιτητές, όπως στην περίπτωση της Νομικής Θεσσαλονίκης. Θα μας βρει, όμως, όλους και όλες απέναντι της».

Κατάληψη Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου: «Είναι στοίχημα για εμάς να μην φέρει απογοήτευση η υπερψήφιση του νομοσχεδίου»

«Όταν εξελέγη η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι στόχος είναι να αναθεωρήσει το άρθρο 16. Εμείς από τότε ξέραμε ότι θα υπάρξουν οι μεγαλύτερες αντιδράσεις που θα μπορούσαν να υπάρξουν στο φοιτητικό κίνημα. Αγωνιζόμαστε ούτως ή άλλως ώστε να παραμένουν δημόσια τα πανεπιστήμια μας, στην αρχιτεκτονική για παράδειγμα έχουμε πάρα πολλά έξοδα και έχουμε καταφέρει να μας αγοράζουν χαρτόνια, κόλλες, υλικά, να κάνουμε δωρεάν εκτυπώσεις» λέει η Κατερίνα, 22, η οποία είναι φοιτήτρια αρχιτεκτονικής και συμμετέχει στην κατάληψη της σχολής της, μιλώντας στο NEWS 24/7.

Σχολιάζοντας τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στον κλάδο της, τονίζει πως «εμείς μαθαίνουμε στη σχολή, με έναν διευρυμένο τρόπο, πώς να γίνουμε καλοί “επιστήμονες”. Κάποιος ο οποίος θα έχει σπουδάσει σε ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο, θα μάθει ό,τι ζητάνε στα αρχιτεκτονικά γραφεία: ζητάνε 3D προγράμματα, ζητάνε καλή γνώση του νέου οικοδομικού κώδικα, για παράδειγμα. Θα έχει κάνει αυτά τα μαθήματα και άρα θα είναι πιο χρήσιμοι στην αγορά εργασίας από εμάς που θα έχουμε σπουδάσει 5 χρόνια».

Η Κατερίνα έχει, επίσης, επιλέξει να μένει, σχεδόν, καθημερινά στη σχολή της, όσο τελεί υπό κατάληψη, μαζί με συμφοιτητές και συμφοιτήτριές της. «Έχουμε φέρει καναπέδες, καφετιέρες, πράγματα να μαγειρεύουμε, μία συνθήκη που τα τελευταία χρόνια στο Κάτω Πολυτεχνείο δεν υπάρχει. Στις 8 το βράδυ κλειδώνουν τα πάντα, πολλές φορές τους μεταπτυχιακούς φοιτητές που τελειώνουν στις 9, τους ξεχνάνε μέσα και κλειδώνουν τα κτήρια. Από την άλλη έχουν δημιουργηθεί και σχέσεις μεταξύ μας που μπορεί να μην υπήρχαν, γιατί η συμβίωση εδώ βοηθάει και στη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων. Εμείς στη συγκεκριμένη κατάληψη επειδή είμαστε και στο κέντρο, έχουμε θέσει σαν πολύ σημαντικό ζήτημα το να ενημερώνουμε τη γειτονιά γι’ αυτό που κάνουμε, από τη στιγμή που τα κανάλια δεν δείχνουν τίποτα απολύτως» λέει στο NEWS 24/7.

Προσθέτει πως «υπάρχει η φιλολογία ότι στις καταλήψεις συμμετέχουν “τραμπούκοι” που κλειδώνουν τις σχολές και δεν επιτρέπουν σε κανέναν να μπει. Εμείς θέλουμε να δείξουμε το αντίθετο, ότι είμαστε μια σχολή ανοιχτή, είναι ένας δημόσιος χώρος εδώ που θέλουμε να είναι ανοιχτός και να μπορεί να έρχεται κόσμος. Θέλουμε όποιος θέλει να συμβάλλει στον αγώνα κατά των ιδιωτικών πανεπιστημίων να έρθει εδώ και να κάνει αυτό που θέλει. Θέλουμε να δείχνουμε με εξωστρέφεια αυτά που κάνουμε».

Τι φέρνει, όμως, η επόμενη μέρα της – ψήφισης του νομοσχεδίου για το φοιτητικό κίνημα και το κύμα των καταλήψεων; Η Κατερίνα υπογραμμίζει ότι «είναι στοίχημα για εμάς η επόμενη μέρα να μην φέρει απογοήτευση. Οι νόμοι ψηφίζονται, αλλά δεν εφαρμόζονται πάντα. Τα νούμερα είναι αντικειμενικά, είναι ένα από τα λίγα νομοσχέδια που φαίνεται ότι δεν υπάρχει συναίνεση από κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης και πιστεύω ότι το φοιτητικό κίνημα την έχει πιέσει αυτήν τη συνθήκη. Δεν είναι δεδομένο ότι το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχαν αυτήν την τοποθέτηση για το νομοσχέδιο, αν δεν υπήρχαν οι αντιδράσεις του φοιτητικού κινήματος και οι καταλήψεις».

Κατάληψη Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών: «Η κοινωνία είναι μαζί μας»

«Θα είναι καταστροφικό για τον κλάδο των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Από τη μία ο κλάδος θα διασπαστεί εντελώς,  Αυτό που εμείς έχουμε και που εξασφαλίζει κάτι στην αγορά εργασίας είναι το πτυχίο μας, τα επαγγελματικά μας δικαιώματα και ότι γραφόμαστε στο ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας). Αυτό θα σταματήσει να υφίσταται με τον τρόπο που υπάρχει τώρα και έτσι η προοπτική που είχαμε μπαίνοντας στο ΕΜΠ, ότι “θα έχω σίγουρα δουλειά”, “θα έχω σίγουρα έναν αξιοπρεπή μισθό”, θεωρώ πως δεν θα ισχύει με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια» λέει στο NEWS 24/7 μέσα από την κατάληψη του ΕΜΠ η Νίκη, 20, φοιτήτρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών.

Η ίδια εκφράζει την άποψη πως το συγκεκριμένο νομοσχέδιο θα επηρεάσει πολύ τις γυναίκες που θα βγουν, μετά την αποφοίτηση τους, στην αγορά εργασίας. «Όταν ένα νομοσχέδιο διαλύει το πτυχίο και  τα εργασιακά δικαιώματα αυτό, κανονικά, σου διασφαλίζει, οι γυναίκες επηρεάζονται ακόμα περισσότερο. Είναι διαφορετικό να πάω εγώ ως Νίκη, ως γυναίκα, να διαπραγματευτώ για την εργασία μου και το μισθό μου έχοντας ένα πτυχίο που έχει χάσει την «αξία του», από το να έχω ένα κατοχυρωμένο πτυχίο, το οποίο θα μου εξασφαλίζει κάποια πράγματα, ανεξάρτητα από το αν ο εργοδότης θέλει να κάνει διακρίσεις ή όχι».

Σε σχέση με την κατάληψη στη σχολή της, η οποία, επίσης, είναι σε ισχύ από τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου, υπογραμμίζει ότι κανείς δεν περίμενε πως θα κρατούσε μέχρι τώρα. «Σίγουρα είναι κάτι πολύ διαφορετικό και όσα διαδραματίζονται έχουν αλλάξει την καθημερινότητά μας προς το καλύτερο, γιατί έχουμε μπει σε μια διαφορετική κατάσταση πολιτικοποίησης και κοινωνικοποίησης, ακόμα και με κόσμο που είναι σε άλλες καταλήψεις. Συχνά, μάλιστα, επειδή είμαστε στην Πολυτεχνειούπολη και πολύς κόσμος από τη γειτονιά κάνει βόλτες εδώ, σταματάνε, επειδή μας βλέπουν που καθόμαστε έξω, και συζητάμε. Έχουμε κάνει και κάποιες πορείες στην περιοχή του Ζωγράφου για να ενημερώσουμε τον κόσμο, να κάνουμε μοίρασμα κειμένων κλπ και υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο, ενδιαφέρεται να ενημερωθεί».

Στις 15 Ιανουαρίου η αστυνομία, και συγκεκριμένα η ομάδα ΔΡΑΣΗ, είχε επιχειρήσει να «σπάσει» τη κατάληψη στο Πολυτεχνείο φτάνοντας μέχρι και τα σκαλάκια που οδηγούν στις αίθουσες της σχολής των Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων Μηχανικών. Παράλληλα, όπως τονίζει στο NEWS 24/7 η Νίκη, «έχουμε δεχθεί επίθεση και στο Πολυτεχνείο ευρύτερα από τον ίδιο τον Πρύτανη, Ιωάννη Χατζηγεωργίου, ο οποίος μιλάει για εισαγγελικές παρεμβάσεις σε φοιτητές».

Πάντως, όπως αναφέρει, το φοιτητικό κίνημα μέσω των καταλήψεων και των διαδηλώσεων, με αποκορύφωμα τη χθεσινή πολύ μεγάλη διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας, έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε τελικά το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια να μην εφαρμοστεί στην πράξη. «Έχουμε και την κοινωνία μαζί μας, από τους καθηγητές, τους εκπαιδευτικούς, τους εργαζόμενους, τους γονείς μας. Είναι ένα μέτρο που θα χρειαστεί πολλή προσπάθεια από τη Νέα Δημοκρατία για να το εφαρμόσει» λέει χαρακτηριστικά.