ΤΑ ΜΙΣΑ ΑΣΑΝΣΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΕΝ ΤΗΡΟΥΝ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ασθενής που είχε υποβληθεί σε επέμβαση στον Ερυθρό Σταυρό, είχε ολοκληρώσει την αποθεραπεία του και πήρε εξιτήριο. Για να πάει από τον πρώτο όροφο στο ισόγειο, χρησιμοποίησε το ασανσέρ-καθώς ο λόγος που έκανε χειρουργείο ήταν κάταγμα στο ισχίο.

Μπήκε στο θάλαμο μαζί με τη συνοδό του. Ήταν ήδη μέσα άλλοι δυο άνθρωποι, διασώστες ιδιωτικού ασθενοφόρου.

Με το που έκλεισαν οι πόρτες, ο θάλαμος κυριολεκτικά έσκασε στο έδαφος και άνοιξε τρύπα -έφτασε μισό μέτρο κάτω από το πλατύσκαλο του υπογείου.

Από την πρόσκρουση, ο αναρρωμένος ασθενής έκανε νέα εισαγωγή, με κάταγμα σε δυο σπονδύλους. Η συνοδός του κι ένας από τους διασώστες έπαθαν κάκωση κνήμης και ο άλλος διασώστης υπέστη κάταγμα στα πλευρά.

Όλο αυτό μπορεί να συμβεί και σε εμάς, αν σκεφτείτε πως οι μισοί ανελκυστήρες της Ελλάδας δεν τηρούν τις διατάσεις ασφαλείας για πολλούς λόγους, τον εξής ένα: δεν υπάρχει καν καταγραφή του συνολικού αριθμού τους -μια πλατφόρμα, ένα οτιδήποτε.

Ο «διάβολος» είναι στις λεπτομέρειες

Για το συμβάν στον Ερυθρό Σταυρό διατάχθηκε Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) με τον Ερυθρό Σταυρό να παρέχει από την πρώτη στιγμή δυο εκθέσεις.

Η μια είναι από την επισκευή του συγκεκριμένου ανελκυστήρα στις 2 και τις 19 Δεκεμβρίου. Η δεύτερη είναι από εταιρεία που πιστοποιεί την καταλληλότητα χρήσης του ασανσέρ.

Και κάπως έτσι, εμφανίστηκε στα social media ο Άδωνις Γεωργιάδης για να επισημάνει τα εξής:.

Δεν είπε ψέματα. Δεν είπε όμως, και την πλήρη αλήθεια, με τον «διάβολο να κρύβεται στις λεπτομέρειες».

ΟΣΟ ΠΙΟ ΨΗΛΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΟΡΟΦΟ, ΤΟΣΟ ΚΑΛΥΤΕΡΑ

Άπαξ και ένας θάλαμος ‘πέσει’, αυτό που συμβαίνει όταν έχουν τηρηθεί οι ασφαλιστικές διατάξεις είναι η επικάθηση σε επίπεδο που ανοίγουν οι πόρτες για τον απεγκλωβισμό όσων είναι μέσα σε αυτόν. Δεν γίνεται πρόσκρουση που έγινε στον Ερυθρό Σταυρό, όπως εξήγησε στο NEWS 24/7 ο Γιώργος Βλασόπουλος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Εγκαταστατών Συντηρητών Ανελκυστήρων (ΠΟΒΕΣΑ).

Τι θα γινόταν αν ο θάλαμος ήταν στον 2ο, τον 3ο ή τον 4ο όροφο;

«Γενικά, στους ανελκυστήρες υπάρχει περιοριστήρας ταχύτητος (επιβραδυντής) που λειτουργεί όταν ο θάλαμος αυξήσει το 115 της ονομαστικής του ταχύτητας. Όσο πιο ψηλά είναι ο θάλαμος, τόσος χρόνος υπάρχει να αναπτυχθεί η ταχύτητα που θέτει σε λειτουργία το σύστημα. Αν πηγαίνουμε από το ισόγειο στο υπόγειο, δεν προλαβαίνει.

Όταν τώρα, λειτουργεί ο περιοριστήρας ταχύτητας δεν γίνεται πρόσκρουση, αλλά επικάθηση στις ελαστικές επιφάνειες που υπάρχουν στο φρεάτιο, ώστε να σταματήσει σε σημείο που θα ανοίγουν οι πόρτες.

Να πω εδώ πως η Ομοσπονδία μας έχει κάνει την παρατήρηση πως αυτές οι ελαστικές επικαθίσεις είναι ‘ψεύτικο’ προϊόν. Θα έπρεπε να υπάρχουν υδραυλικές επικαθίσεις, όπως είναι τα αμορτισέρ του αυτοκινήτου για να γίνω περισσότερο κατανοητός, ώστε να αποφεύγονται τα κατάγματα και οι μικροτραυματισμοί».

Αν η Πολιτεία δεν ξέρει τον αριθμό των ανελκυστήρων πώς θα ξέρει αν είναι ασφαλή;

Ο πρόεδρος της ΠΟΒΕΣΑ δήλωσε έκπληκτος με τη διάσταση που πήρε το θέμα με το ατύχημα στον Ερυθρό Σταυρό «καθώς τα τελευταία χρόνια -συνήθως σε πολυκατοικίες- έχουμε αντίστοιχα γεγονότα από μικροατυχήματα και μικροτραυματισμούς έως θανάτους. Σε δημόσια κτήρια υπάρχουν τραυματισμοί.

Το υπουργείο Ανάπτυξης και οι υπηρεσιακοί κωφεύουν. Δεν προχωρούν σε συγκεκριμένα μέτρα, όπως είναι το ηλεκτρονικό μητρώο καταγραφής ανελκυστήρων. Δεν γνωρίζουμε πόσα ασανσέρ υπάρχουν στη χώρα».

Εάν ρωτήσετε αυτήν την στιγμή κάποιον εκπρόσωπο της κυβέρνησης πόσοι ανελκυστήρες υπάρχουν στην Ελλάδα, δεν θα έχει να ανατρέξει κάπου να βρει στοιχεία. «Υπάρχει υπουργική απόφαση που εκκρεμεί από το 2012, αλλά δεν εκδίδεται. Αυτό θα μπορούσε να περιορίσει τα συμβάντα στο ελάχιστο».

Η καταχώρηση εγκαταστημένων ανελκυστήρων στα κτίρια όλης της Ελλάδας παίρνει συνεχώς παρατάσεις, ενώ βάσει ευρωπαϊκών νόμων θα έπρεπε να έχει τελειώσει από το 2012, δεδομένου και ότι από το 2008 είχε χαρακτηριστεί υποχρεωτική η πιστοποίηση και η καταχώριση.

Η τελευταία παράταση για τις ασφαλιστικές διατάξεις των πολυκατοικιών έληξε στις 31/12 του 2024.

Όπως είπε ο κύριος Βλασόπουλος, δόθηκε άλλη έως τον Ιούνιο του 2025 που μάλλον δεν θα είναι η τελευταία.

«Είναι αδύνατο να συμβεί στους μήνες που απομένουν, χωρίς χρηματοδότηση προς τις 300 έως 350.000 πολυκατοικίες που πρέπει να προχωρήσουν σε αναβαθμίσεις των ασφαλιστικών διατάσεων. Οι λόγοι είναι πολλοί. Οι βιοτεχνίες δεν μπορούν να παράξουν τα υλικά που χρειάζονται εγκαίρως, δεν υπάρχει το απαραίτητο προσωπικό, όπως δεν υπάρχουν οι διαπιστευμένοι φορείς ελέγχου που θα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες εντός της προθεσμίας, ώστε να εκδώσουν πιστοποιητικό καλής λειτουργίας και όχι πιστοποιητικό ασφαλείας» όπως είπαν αξιωματούχοι, έπειτα από αυτό που έγινε στον Ερυθρό Σταυρό -όπως για παράδειγμα ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους.

«Το πιστοποιητικό είναι καλής λειτουργίας, που σημαίνει πως το χρονικό διάστημα που ελέγχεται ο ανελκυστήρας λειτουργεί σωστά, όπως προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία».

Πάντα κατά τον καθ’ ύλην αρμόδιο, υπάρχουν ασανσέρ που εγκαταστάθηκαν από το 2012 έως το 2019, αλλά δεν πιστοποιήθηκαν, με τους ιδιοκτήτες και διαχειριστές να εκμεταλλεύονται ένα κενό νόμου που λόγω κρίσης ‘πήρε’ λίγα περισσότερα χρόνια για να τακτοποιηθεί.

Αλλά κι όταν τακτοποιήθηκε το ‘κενό’, παρέμεινε το πρόβλημα με τις συντηρήσεις και το πόσο σωστά γίνονται, ώστε να εκδίδεται πιστοποιητικό καλής λειτουργίας.

Οι μισοί ανελκυστήρες της Ελλάδας δεν πληρούν τις ασφαλιστικές διατάξεις

Επειδή δεν έχει γίνει ακόμα η πραγματογνωμοσύνη από το ειδικό -κατά τη νομοθεσία- κλιμάκιο και άρα δεν υπάρχει πόρισμα (άρα όσα ακούτε είναι πρόχειρα) για το ατύχημα στον Ερυθρό Σταυρό, ο κύριος Βλασόπουλος πρότεινε στην εκπομπή των Δημήτρη Γκόλια και Ντίνας Μόσχου, στο Talk Radio ότι ενδεχομένως ο εν λόγω θάλαμος να μην πρόλαβε να αναπτύξει την ταχύτητα που έπρεπε, για να τεθεί σε λειτουργία ο επιβραδυντής.

«Αν αληθεύει αυτό που δήλωσε ο γιατρός που ήταν στον ανελκυστήρα, πως έφτασε ο θάλαμος μισό και ένα μέτρο κάτω από το πλατύσκαλο του υπογείου, σημαίνει ότι υπάρχουν προβλήματα με τις ασφαλιστικές διατάξεις που έχουν τα ασανσέρ» και δεν τηρούνται σε από 300.000 έως 350.000 ανελκυστήρες «που είναι άγνωστοι για το υπουργείο Ανάπτυξης -είναι πολύ παλιοί, προ του 1988 και έχουν άδεια από την τοπική αυτοδιοίκηση επί άλλων ασφαλιστικών διατάξεων».

Συνολικά στην Ελλάδα υπολογίζεται πως υπάρχουν από 700 έως 750.000 ανελκυστήρες, που κάνουν περίπου 6.500.000 μετακινήσεις την ημέρα.

Το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των ανελκυστήρων στη χώρα έχει πολλές συνέπειες που γίνονται απειλή για τη ζωή των χρηστών τους (δηλαδή, όλων μας).

«Υπάρχουν ανελκυστήρες που δεν είναι καταγεγραμμένοι, που δεν συντηρούνται ή συντηρούνται κατά αραιά διαστήματα, κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας. Αυτό που προκαλεί απορία είναι οι λόγοι που το υπουργείο Ανάπτυξης αρνείται να γίνει καταγραφή, ώστε να γνωρίζουμε

• πόσα ασανσέρ υπάρχουν στην Ελλάδα,
• πόσα λειτουργούν,
• πόσα είναι προ του 1988 και άρα ανήκουν σε άλλη νομοθεσία περί ασφαλιστικών διατάξεων  
• πόσα είναι του 2002 όταν το νομοθετικό πλαίσιο ήταν άλλο
• πόσα είναι έως το 2005 που πέραν του διαφορετικού νομοθετικού πλαισίου υπήρχε και πρόβλημα με ένα κενό του νόμου και ως εκ τούτου δεν μπορούν να πιστοποιηθούν και 
• πόσα είναι μετά το 2005, σύμφωνα με την τελευταία ευρωπαϊκή οδηγία».

Ελλάς το μεγαλείο σου.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ

Τα μαθηματικά που δεν βγαίνουν ως προς την συντήρηση των ανελκυστήρων, των οποίων ο αριθμός αγνοείται μεν, αλλά βάσει της νομοθεσίας, κάθε αδειούχος συντηρητής δεν μπορεί να αναλαμβάνει περισσότερους από 240.

Στην Ελλάδα, βάσει στοιχείων που έχει στη διάθεσή της η ΠΟΒΕΣΑ, δραστηριοποιούνται 7.500 εξουσιοδοτημένοι τεχνικοί (κινητά συνεργεία) που πάντα βάσει νόμων, πρέπει να κάνουν υποχρεωτικά επιθεώρηση (προληπτική συντήρηση, βάσει συγκεκριμένων κανονισμών) μια φορά το μήνα, για 45 λεπτά («αυτό θα αλλάξει σύντομα» λέει ο κύριος Βλασόπουλος), σε ζευγάρια.

Αν κρίνω από την πολυκατοικία μου, όπου πάντα εμφανίζεται ένας τεχνικός ή αν κάνω την πιο απλή των εξισώσεων, δεν προκύπτουν οι νόμιμοι αριθμοί, πράγμα που επιβεβαίωσε και ο σημερινός μας καλεσμένοις.

Επίσης, γίνεται αδύνατο να ελεγχθεί αν ο συντηρητής που έχει ‘χρεωθεί’ τον ανελκυστήρα -στο μητρώο συντηρουμένων ανελκυστήρων- είναι και αυτός που τον επιθεωρεί.

Άρα;

Καμία τύχη.

Η ρίζα του προβλήματος με τους δημόσιους ανελκυστήρες

Οι πρώτες εκτιμήσεις που αφορούσαν την αιτία του συμβάντος στον Ερυθρό Σταυρό, έκαναν λόγο για σπάσιμο του συρματόσκοινου που ‘κρατάει’ και μετακινεί το θάλαμο του ανελκυστήρα. Είναι σαφές πως αυτό δεν μπορεί να συμβεί από την μια ημέρα στην άλλη, ενώ οι συντηρητές μάλλον θα είχαν δει τυχόν σχετικό πρόβλημα.

Ο κύριος Βλασόπουλος ρώτησε για το όνομα «του επαϊόντα πραγματογνώμονα που γνωμάτευσε ότι έσπασε το συρματόσκοινο», πριν ενημερώσει ότι «σε συμφωνία με τον αρμόδιο υπεύθυνο του Δήμου Αθηναίων, την ερχόμενη εβδομάδα θα κάνει την πραγματογνωμοσύνη το τετραμελές κλιμάκιο που προβλέπει ο νόμος, για να βγάλει το τεχνικό πόρισμα και να αποδώσει ευθύνες εκεί που υπάρχουν.

Το νομοθετικό πλαίσιο πάσχει, καθώς οι δημόσιες συμβάσεις που έχουν το μειοδοτικό χαρακτήρα είναι η ζημία του δημοσίου και για αυτό προκαλούνται αυτά που προκαλούνται.

Είναι λοιπόν, χρήσιμο να θίξουμε τη ρίζα του προβλήματος: οι δημόσιες συμβάσεις μειοδοτικού χαρακτήρα είναι διάτρητες, προβληματικές και εις βάρος της σωστής παροχής υπηρεσίας. Όσα λέω έχουν αναρτηθεί στη Διαύγεια».

Βάσει νόμου, οι συντηρήσεις των ανελκυστήρων σε δημόσια κτήρια γίνονται δυο φορές το μήνα.

«Η μηνιαία αμοιβή για τις συντηρήσεις είναι από 15 έως 30 ευρώ το μήνα. Αυτό έρχεται να καλυφθεί στη ζημιογόνα σύμβαση, με ένα άλλο ποσό που είναι κατοχυρωμένο -το περί επισκευών. Παρατηρούμε να χρεώνεται στο δημόσιο 300 ευρώ, ένα εξάρτημα που χρεώνουμε στις πολυκατοικίες 50 ευρώ.

Εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι πως ενώ είναι δημόσιο το κτίριο, ο ανελκυστήρας αυτός έχει ελεγχθεί από τον ιδιωτικό φορέα πιστοποίησης (επίσημος διαπιστευμένος από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης για να ελέγχει τους ανελκυστήρες), με το Βασιλικό Διάταγμα 890 του 1968, ενώ θα έπρεπε να έχει ελεγχθεί με το Πρότυπο 8180 που έχει αναβαθμισμένες ασφαλιστικές διατάξεις».

Τι σημαίνει αυτό; Ό,τι διάβασες παραπάνω με τις τέσσερις διαφορετικές συνθήκες των ανελκυστήρων αυτής της χώρας.

Τι πρέπει να έχει το ασανσέρ σου για να είναι ασφαλές

Το Πρότυπο 8180 επισήμως αναφέρεται ως ΕΛΟΤ ΕΝ 81-80. Είναι ευρωπαϊκό πρότυπο, με τις προδιαγραφές ασφαλείας των Ευρωπαϊκών Οδηγιών. Εκδόθηκε το 2003 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN) και ‘πέρασε’ στην ελληνική αγορά ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης (ΕΛΟΤ),

Υιοθετήθηκε σε εθνικό επίπεδο το 2008 και έγινε (επίσης παραμένει έως σήμερα) το εργαλείο αξιολόγησης και αναβάθμισης παλαιών ανελκυστήρων, με τους ιδιοκτήτες και τους διαχειριστές να έχουν συγκεκριμένα χρονικά περιθώρια να προβούν στις απαραίτητες -για τη διασφάλιση της υγείας των χρηστών- ενέργειες.

Όπου ‘απαιτούμενες ενέργειες’ δεν σήμαιναν απαραίτητα αντικατάσταση. Μπορούσε να γίνει αναβάθμιση, όπου αυτό ήταν εφικτό, με αντικείμενο την ασφάλεια των ασανσέρ που κατασκευάστηκαν πριν την εφαρμογή των νεότερων κανονισμών (EN 81-1 και EN 81-2).

Για πρώτη φορά ο περιοριστήρας ταχύτητας αναφέρθηκε στο ΕΝ 81-80. Το πρότυπο εντόπισε την υπερβολική ταχύτητα του θαλάμου ως σημαντικό κίνδυνο στους παλαιούς ανελκυστήρες και συστάθηκε η εγκατάσταση του επιβραδυντή, χωρίς όμως να τον καθιστά άμεσα υποχρεωτικό.

Η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 28425/2008 ανέφερε ως υποχρεωτική τη συμμόρφωση με τις ελάχιστες απαιτήσεις ασφαλείας, όπως ορίζονται εν πολλοίς στον ΕΝ 81-80 και πιο συγκεκριμένα

α) την πιστοποίηση και την καταχώριση των ανελκυστήρων,

β) την εγκατάσταση περιοριστήρα ταχύτητας για ανελκυστήρες που δεν διαθέτουν αυτό το χαρακτηριστικό και ελέγχονται για εκσυγχρονισμό και

γ) σε περίπτωση που η εκτίμηση κινδύνου δείξει ότι η απουσία περιοριστήρα θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία του ανελκυστήρα, θα πρέπει να εγκατασταθεί.

Με την ανακοίνωση όλων αυτών, είχε καταστεί σαφές πως όποιος δεν συνταχθεί θα το πληρώσει ακριβά, καθώς αφενός θα ρισκάρει τη ζωή του, αφετέρου θα επιβληθούν μεγάλα πρόστιμα.

Για παράδειγμα,

• για μη έκδοση ή ανανέωση πιστοποιητικού ανελκυστήρα το πρόστιμο ήταν -και παραμένει- 1.500 ευρώ, *για παραβίαση σφραγίδας ή αυθαίρετη λειτουργία με συνέπεια ατύχημα, το πρόστιμο είναι από 15.000 έως 60.000 ευρώ,
• για παράληψη συντηρητή το πρόστιμο είναι από 1.500 έως 15.000 ευρώ και
• για παράνομη ηλεκτροδότηση ανελκυστήρα το πρόστιμο είναι από 6.000 έως 9.000 ευρώ.

Δεν γίνονται όμως, έλεγχοι, όπως δεν γίνονται και αναβαθμίσεις, καθώς αφενός δεν υπάρχει πλατφόρμα με όλα τα ασανσέρ, δεν υπάρχει ελεγκτική αρχή για κανένα από τα βήματα που πρέπει να επιθεωρηθούν (πχ πόσες πολυκατοικίες κινδυνεύουν ή αν σε ένα δημόσιο κτήριο έχει γίνει σωστή συντήρηση -βάσει των κανονισμών) και δεν υπάρχουν και χρήματα να δοθούν στις πολυκατοικίες που πρέπει να βελτιώσουν τις ασφαλιστικές διατάξεις -και άρα να χρησιμοποιούν με ασφάλεια τον ανελκυστήρα.

Καλή χρονιά είπαμε;