ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΦΤΟΥΝ ΟΙ ΚΟΛΩΝΕΣ ΣΤΑ ΚΕΦΑΛΙΑ ΜΑΣ

Κάνε ένα κόπο και όπως περπατάς -στον όποιον δρόμο- παρατήρησε τις κολώνες που δίνουν το φως στους δρόμους της πόλης. Ή το ρεύμα. Αν είσαι στην Αθήνα, θα βρεις μπροστά σου και εκείνες στις οποίες στηρίζονται οι εναέριες γραμμές τροφοδοσίας των τρόλεϊ.

Τσέκαρε πόσες είναι ΟΚ. Δηλαδή, πόσες δεν είναι πολυκαιρισμένες -έχουν δηλαδή, ρωγμές και άλλες φθορές. Μετά προσπάθησε να δεις πόσες δεν έχουν πρόχειρους τρόπους (πχ μεταλλικό δαχτυλίδι) συγκράτησης του μπετόν. Αν είναι μεταλλικές, δες πόσες δεν έχουν σαπίσει.

Μετά πες ένα ‘ευχαριστώ’ σε όποια ανώτερη ύπαρξη/πνεύμα ή όπου αλλού πιστεύεις -πως δίνει μια χείρα βοηθείας όταν την έχεις ανάγκη-, που δεν έχεις τραυματιστεί από κάποια πτώση φθαρμένου μεταλλικού ή τσιμεντένιου ιστού (αναφέρονται και ως πυλώνες), δεδομένης και της πάγιας τακτικής να προχωρούν σε αλλαγή οι αρμόδιες υπηρεσίες μόνο στην περίπτωση που πάρει κλίση ο όποιος στύλος.

Βέβαια, αυτός που κόντεψε να σκοτώσει το 14χρονο κορίτσι στη Νέα Φιλαδέλφεια, είχε πάρει και κλίση, με σχετικές -επίσημες- αναφορές να έχουν γίνει χρόνια πριν. Ωστόσο, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι με συνέπεια ετών, αδιαφορούσαν.

ΠΟΙΟΣ ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΟΥΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΩΝ ΤΡΟΛΕΪ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ

Η ΟΣΥ ΑΕ εξέδωσε ανακοίνωση Τύπου όπου διευκρινίστηκε πως σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, προηγήθηκε εκτροχιασμός των κεραιών του τρόλεϊ, με τα καλώδια να παρασύρουν την κολώνα. Βέβαια, φωτογραφίες δείχνουν πως ο στύλος ήταν σε προχωρημένο στάδιο διάβρωσης, κάτι που ‘φωνάζει’ πως η αρμόδια αρχή δεν είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα της συντήρησης κολώνας της οποίας -σύμφωνα με πληροφορίες- η αντικατάσταση είχε κριθεί απαραίτητη, προ δεκαετίας.

Παρεμπιπτόντως, υπεύθυνη για την συντήρηση των καλωδίων ηλεκτροδότησης των τρόλεϊ και των στύλων τους -κάποιοι υπάρχουν από τη δεκαετία του ’40- είναι η εταιρεία Οδικές Συγκοινωνίες ΑΕ (ΟΣΥ), θυγατρική του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών.

Στις συμβατικές υποχρεώσεις της ΟΣΥ ΑΕ είναι να κάνουν οι τεχνικοί της επιθεωρήσεις, μηνιαίες ή τριμηνιαίες ώστε να εντοπίσουν οποιεσδήποτε μικροφθορές, χαλαρές συνδέσεις, ή φθαρμένα εξαρτήματα. Πιο λεπτομερείς επιθεωρήσεις πρέπει να γίνονται ανά έξι μήνες ή κάθε χρόνο, όταν ελέγχονται και οι πυλώνες στήριξης των γραμμών για φθορές ή μετακινήσεις.

Με βάσει τις σχετικές αναφορές, (πρέπει να) γίνονται προληπτικές συντηρήσεις, ώστε να μην προκύψουν προβλήματα. Προφανώς (πρέπει να) υπάρχουν και έκτακτες συντηρήσεις και επισκευές έπειτα από έκτακτα συμβάντα (πχ διακοπή ηλεκτροδότησης ή κατεστραμμένα εξαρτήματα ή ακραία καιρικά φαινόμενα).

Εν τω μεταξύ, στο πλαίσιο του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) που περιλαμβάνει έργα εκσυγχρονισμού και βελτίωσης των αστικών μεταφορών, η Ελλάδα είχε λάβει (το 2015) ποσό μεγαλύτερο του 1.000.000 για την «αντικατάσταση 835 παλαιών μεταλλικών ιστών»  του τότε ΗΛΠΑΠ.

«Η εν λόγω πρωτοβουλία ελήφθη έπειτα από την διαπίστωση ότι, λόγω της παλαιότητας των ιστών, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πρόκλησης ατυχήματος. Επίσης, οι νέοι στύλοι της ηλεκτροκίνησης θα αυξήσουν την ταχύτητα των τρόλεϊ και θα μειώσουν τους ρύπους».

Στη συμφωνία αναφερόταν ως καταληκτική ημερομηνία αποπεράτωσης του έργου, η 31η Δεκεμβρίου του 2015.

Μολονότι ζητήσαμε και λάβαμε παράταση έως το 2019, οι γνωστές ελληνικές παθογένειες (αδιαφορία, καθυστερήσεις, ‘ρήξη’ με τον ανάδοχο που κέρδισε το διαγωνισμό κ.α.) είχαν ως συνέπεια να ζητήσει η ΕΕ τα χρήματα της πίσω όταν τελείωσε η προθεσμία, αφού δεν είχαμε πράξει τα απαραίτητα. Μας έμειναν οι κολώνες που σαπίζουν σε εγκαταστάσεις της ΟΣΥ, μολονότι το θέμα αντικατάστασης των παλαιών μεταλλικών ιστών (στύλων) υπήρχε και στην προ διετίας έκθεση του Οργανισμού.

Παράλογο;

Να προσθέσω κάτι: στην έκθεση πεπραγμένων της ΟΣΥ για το έτος 2020, στην 36η σελίδα όπου αναφέρονται οι κρατικές επιχορητήσεις μπορείτε να διαβάσετε πως το έργο χαρακτηριζόταν ακόμα ως ‘ανοιχτό’. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται το εξής:

«Οι ληφθείσες επιχορηγήσεις για την περίοδο 1/1/2020 – 31/12/2020 ύψους € 657.704 αφορά επιχορήγηση από τον Ο.Α.Σ.Α. (Υπολειπόμενο ποσό από το συγχρηματοδοτούμενο έργο ΣΑΕ080 του ΗΛΠΑΠ με τίτλο «Αντικατάσταση παλαιών Στύλων)». Το 2013 είχαμε πάρει από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 670.000 ευρώ και το 2015 δόθηκαν 63.000 ευρώ.

Κάτι ανάλογο υπάρχει στα χαρτιά και για όλες τις άλλες κολώνες που υπάρχουν στην πόλη, που όπως θα παρατηρήσεις με τα ματάκια σου έχουν διαβρώσεις, βίδες λείπουν από τη βάση στήριξης ή όταν είναι μεταλλικές, έχουν σαπίσει σε πολλά σημεία.

Πάμε και σε ένα παράδειγμα.

Στην περίπτωση στύλου οδοφωτισμού στην Κράτητος, δρόμος που από τη μία πλευρά ανήκει στο Δήμο Αθηναίων και από την άλλη στο Δήμο Νέας Σμύρνης και είναι από τους πολυσύχναστους της περιοχής -είναι ένας εκ των δυο που συνδέουν τα νότια προάστια με τη λεωφόρο Συγγρού- έφυγαν κομμάτια τσιμέντου.

Όπως λέει στο NEWS 24/7 ιδιοκτήτρια επιχείρησης ακριβώς δίπλα στον συγκεκριμένο στύλο που είναι στη μεριά του Δήμου Αθηναίων «την Παρασκευή 23/8 ακούσαμε περίεργους ήχους, σαν κάτι να πέφτει με δύναμη από ψηλά. Βγήκαμε και διαπιστώσαμε ότι έπεφταν κομμάτια της κολόνας που είχε ραγίζει σε όλο το μήκος της. Αμέσως επικοινωνήσαμε με τον ΔΕΔΔΗΕ που με ενημέρωσε ότι οι στύλοι φωτοδότησης ανήκουν στους Δήμους όπου βρίσκονται.

Οι στύλοι ηλεκτροδότησης ανήκουν στη ΔΕΔΔΗΕ και του οδοφωτισμού στους Δήμους

Υπάρχουν κολόνες για οδοφωτισμό και αυτές της ηλεκτροδότησης. Οι τελευταίες ‘ανήκουν’ στο Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), που έχει και την ευθύνη για την συντήρηση.

Οι στύλοι οδοφωτισμού ανήκουν στις περισσότερες περιπτώσεις, στους Δήμους όπου ανήκουν. Οι Δήμοι είναι υπεύθυνοι για την εγκατάσταση, τη συντήρηση και την αντικατάσταση των λαμπτήρων, των φωτιστικών σωμάτων και των κολόνων.

Αν βρίσκονται σε μεγάλους δρόμους ή εθνικές οδούς, την ευθύνη έχει η περιφέρεια στην οποία υπάγονται.

Επιστρέφουμε στη μαρτυρία της επιχειρηματία που αφότου ενημερώθηκε για τη διάκριση «κάλεσα στον τετραψήφιο αριθμό του Δήμου Αθηναίων (1595) και ενημερώσαμε σχετικά. Ένα συνεργείο του εμφανίστηκε λίγη ώρα αργότερα, συμπεριλαμβανομένου ενός γερανού.

Ο υπεύθυνος μας είπε πως θα γινόταν αυτοψία. Όταν τελείωσε ενημέρωσε ότι επειδή δεν είχαν μαζί τους τον κατάλληλο εξοπλισμό, θα προχωρούσαν σε μια προσωρινή λύση και επειδή ήταν επικίνδυνη η συνθήκη, θα επέστρεφαν την Δευτέρα 26/8 για την αντικατάσταση της κολόνας που ήταν από τις παλιές, τις χτιστές ενώ οι σύγχρονες είναι μεταλλικές».

Η προσωρινή συνθήκη ήταν η χρήση πλαστικών σακουλών απορριμάτων, για να συγκρατεί το φθαρμένο υλικό στη θέση του.

H δέσμευση δεν τιμήθηκε και τη Δευτέρα 30/8 η επιχειρηματίας πήρε εκ νέου τηλέφωνο στο 1595, όπου της είπαν πως θα καταγραφεί το αίτημα και θα μεταφερθεί στο αρμόδιο τμήμα «αφού προηγουμένως είπα όσα είχαν προηγηθεί και επανέλαβα ότι υπάρχει κίνδυνος, αφού περνούν πολλά αυτοκίνητα και πολλοί πεζοί από την περιοχή.

Ζήτησα να μιλήσω με το αρμόδιο τμήμα, ώστε να στείλω και τις φωτογραφίες, αλλά μου απάντησαν ότι δεν γνωρίζουν ποιο είναι καθώς είναι τηλεφωνικό κέντρο και η δουλειά τους ήταν η καταγραφή των αιτημάτων», πράγμα που είναι αληθές, καθώς το τετραψήφιο νούμερο είναι υπεύθυνο μόνο για τις καταγραφές. Το θέμα είναι τι συμβαίνει όταν ενώ έχει γίνει η καταγραφή, δεν υπάρχει εξέλιξη.

«Την Τετάρτη 4/9 αποφάσισα να στείλω γραπτό αίτημα στην πλατφόρμα που υπάρχει για τους δήμους -το Novoville. Δεν κατάφερα ωστόσο, να ολοκληρώσω τα βήματα, καθώς στο τέλος της διαδικασίας μου εμφανίστηκε το μήνυμα «συγγνώμη η διεύθυνση της αναφοράς σας βρίσκεται σε δήμο που δεν χρησιμοποιεί ακόμη την εφαρμογή Novoville», σε περισσότερες από μια φορές που δοκίμασα να κάνω την υποβολή».

Ενδεχομένως να επρόκειτο για στιγμιαίο πρόβλημα, σε κάθε περίπτωση ωστόσο από την στιγμή που ο Δήμος Αθηναίων χρησιμοποιεί την εφαρμογή, επρόκειτο για σφάλμα της εφαρμογής. Αυτό υποδεικνύει πως θα ήταν χρήσιμο να πράττονται τα δέοντα, ώστε να λειτουργεί αποτελεσματικά για τον πολίτη.

Το θέμα τελικά, τακτοποιήθηκε την Πέμπτη 5/9, όταν αφαιρέθηκε η κολώνα, με το ραντεβού να ανανεώνεται για την τοποθέτηση κάποιας νέας -δεν δόθηκε χρονικό πλαίσιο.

Οι άνθρωποι του συνεργείου είπαν πως το αίτημα υπήρχε από τις 23/8 και ότι μετά την αυτοψία και την αξιολόγηση που έγινε, προγραμματίστηκε η αντικατάσταση, βάσει των εργολαβιών και των δυνάμεων των τεχνικών συνεργείων του Δήμου.

Κάπως έτσι, κρίναμε πως θα είχε ένα νόημα να επικοινωνήσουμε με τον αντιδήμαρχο Υποδομών στον Δήμο Αθηναίων (τον μεγαλύτερο της χώρας), Ανδρέα Γραμματικογιάννη για να δώσει κατευθυντήριες οδηγίες προς όλους τους πολίτες που νιώθουν πως κινδυνεύουν από φθορές σε στύλους φωτοδότησης.

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΜΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΣΤΥΛΟΥΣ

Ο κύριος Γραμματικογιάννης, της εμπειρίας πέραν των 20 ετών σε μελέτες έργων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, με έμφαση στα υδραυλικά και περιβαλλοντικά έργα, στον σχεδιασμό και τη διαχείριση βιώσιμων υποδομών, στα έργα πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού κ.α. διευκρίνισε πως οι πολίτες πρέπει να απευθύνονται στη γραμμή εξυπηρέτησης δημοτών (1595) ή να καταχωρούν το αίτημα -δωρεάν- στην εφαρμογή Novoville.

Άμεσα θα γίνει η εκτίμηση, μέσω αυτοψίας ώστε οι καθ’ ύλην αρμόδιοι να έχουν εικόνα αν πρόκειται για κάτι πολύ επείγον που θα τακτοποιηθεί τις προσεχείς ώρες. Διαφορετικά, προγραμματίζεται η εργασία σε εύθετο χρόνο.

ΑΠΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΙ ΟΙ ΣΤΥΛΟΙ ΟΔΟΦΩΤΙΣΜΟΥ

Η επιλογή του υλικού εξαρτάται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Όπως για παράδειγμα, από το περιβάλλον, τις κλιματικές συνθήκες, τις απαιτήσεις ανθεκτικότητας και φυσικά το κόστος. Σε κάποιες χώρες νοιάζονται και για την αισθητική.

Στην Ελλάδα οι πιο διαδεδομένοι είναι οι στύλοι από γαλβανισμένο χάλυβα που παγκοσμίως, χρησιμοποιούνται περισσότερο σε περιοχές που είναι κοντά στη θάλασσα, καθώς η γαλβάνιση προστατεύει το μέταλλο με μια επίστρωση ψευδαργύρου κι έτσι αυξάνεται η διάρκεια ‘ζωής’.

Σε εθνικές οδούς, περιοχές με υψηλές ταχύτητες ανέμου και σε εκείνες όπου η συντήρηση γίνεται λιγότερο συχνά (θα μιλήσουμε και για αυτήν) προτιμάται το οπλισμένο σκυρόδεμα -γνωστότερο ως μπετόν. Είναι το υλικό που δίνει μεγάλη ανθεκτικότητα και σταθερότητα. Κάτι τέτοιο ισχύει και στην ημεδαπή.

Σε έργα στα οποία το βάρος του στύλου πρέπει να είναι περιορισμένο (πχ πάρκα και πεζόδρομους), διαλέγουν το αλουμίνιο, υλικό που είναι ελαφρύ -άρα ο στύλος είναι εύκολος στην εγκατάσταση- και ανθεκτικό στη διάβρωση. Είναι όμως, πιο ακριβό από το γαλβανισμένο χάλυβα.

Σε ιστορικά κέντρα και παραδοσιακούς οικισμούς, προτείνεται ο χυτοσίδηρος που προσδίδει κλασική, παραδοσιακή αισθητική. Ο στύλος όμως, έχει μεγάλο βάρος και η συντήρηση πρέπει να είναι τακτική για να μην εμφανιστεί διάβρωση.

Τα τελευταία χρόνια, γενικά στον κόσμο -όχι στην Ελλάδα- χρησιμοποιείται περισσότερο το fiberglass, όπου χρειάζεται αντοχή στην υγρασία και τη διάβρωση. Στα πλεονεκτήματα είναι το ελαφρύ βάρος και ότι δεν απαιτεί συχνή συντήρηση. Στα αρνητικά είναι η τιμή.

Οι κανονισμοί για τη συντήρηση και την επισκευή των στύλων οδοφωτισμού

Σύμφωνα με τους κανονισμούς και τις διαδικασίες που καθορίζονται από τους αρμόδιους φορείς (ΔΕΔΔΗΕ, δήμοι, περιφέρειες) για τους στύλους φωτοδότησης προβλέπεται τακτική επιθεώρηση κάθε 1 με 2 χρόνια, ώστε να ανιχνευθούν φθορές, διαβρώσεις και άλλα προβλήματα -πχ στις ηλεκτρικές συνδέσεις. Εάν εντοπιστεί κάτι, γίνεται αντικατάσταση ή επισκευή.

Στην περίπτωση που τίθεται θέμα ασφαλείας (υπάρχει επικίνδυνη ζημιά, όπως κλίση, σοβαρή διάβρωση, σπάσιμο κ.α.) οι κανονισμοί προβλέπουν άμεση επιθεώρηση και επισκευή ή αντικατάσταση -από την αναφορά του προβλήματος ή την επιθεώρηση-, όπως και την ολοκλήρωση το συντομότερο δυνατό.

Για την αντικατάσταση των καμένων λαμπτήρων, οι κανονισμοί αναφέρουν ότι πρέπει να γίνεται εντός λίγων ημερών από την αναφορά του προβλήματος. Συνήθως γίνεται μέσα σε από 5 έως 10 εργάσιμες. Ρόλο παίζει η διαθεσιμότητα των ανταλλακτικών «και ο φόρτος εργασίας των συνεργείων συντήρησης».

Για τις ζημιές που δεν αποτελούν άμεσες απειλές για την ασφάλεια, ωστόσο επηρεάζουν τη λειτουργία (π.χ., ρωγμές σε στύλους, μερική διάβρωση), τακτοποιούνται «σε προγραμματισμένο χρόνο που κυμαίνεται από μερικές εβδομάδες έως μερικούς μήνες, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τους διαθέσιμους πόρους».

Οι κανονισμοί για τη συντήρηση και την επισκευή των στύλων ηλεκτροδότησης

Οι κανονισμοί για τη συντήρηση των στύλων ηλεκτροδότησης αναφέρουν πως η ΔΕΔΔΗΕ οφείλει να κάνει περιοδική επιθεώρηση -κάθε 3 με 5 χρόνια, ανάλογα με την περιοχή και τις ειδικές συνθήκες (αν υπάρχει υγρασία, αλμύρα ή σεισμική δραστηριότητα). Τσεκάρονται φθορές, διαβρώσεις, αλλά και ζημιές στις ηλεκτρικές συνδέσεις και τους μονωτήρες.

Μια άλλη υποχρέωση του φορέα είναι να καθαρίζεται τακτικά (τουλάχιστον μια φορά το χρόνο) η βλάστηση, ώστε να αποφεύγονται ζημιές στα καλώδια, αλλά και κίνδυνοι πυρκαγιών.

Όταν εντοπίζεται σημαντική φθορά ή αστοχία, η επισκευή ή η αντικατάσταση πρέπει να είναι άμεση. «Ο μέσος χρόνος ζωής για ξύλινους στύλους είναι περίπου 20-30 χρόνια, ενώ για στύλους από οπλισμένο σκυρόδεμα μπορεί να είναι μεγαλύτερος».

«H τακτική επιθεώρηση και η προληπτική συντήρηση είναι κλειδί για τη διασφάλιση της μακροχρόνιας και ασφαλούς λειτουργίας των συστημάτων φωτοδότησης και ηλεκτροδότησης».

Η ΔΕΔΔΗΕΑ είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίζει άμεσους κινδύνους (κλίση, σπάσιμο, σοβαρή διάβρωση, ζημιά σε μονωτήρες ή καλώδια κ.α.) εντός 24 με 48 ωρών από την αναφορά ή την επιθεώρηση.

Σε ό,τι αφορά τις βλάβες ρεύματος που προκαλούν διακοπή σε περιοχές, η αποκατάσταση πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό (εντός ολίγων ωρών έως μια ημέρα).

Έπειτα υπάρχουν οι προγραμματισμένες επισκευές και αντικαταστάσεις προβλημάτων που δεν απειλούν άμεσα την ασφάλεια ή τη λειτουργία του δικτύου. Πρώτα γίνεται η επιθεώρηση μετά η αντιμετώπιση, σε μερικές εβδομάδες ή μήνες.

Οι έκτακτες περιπτώσεις που προκύπτουν από φυσικές καταστροφές (πχ πυρκαγιές) αντιμετωπίζονται άμεσα, ως προτεραιότητα, με την κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων συνεργείων και πόρων.

Προ της όποιας αντικαταστάσεις, γίνεται

• αξιολόγηση ζημιών και κινδύνων, σχέδιο εργασίας (ενέργειες που πρέπει να γίνουν και υλικά με εξοπλισμό που χρειάζονται),
• προγραμματισμός με γνώμονα και την ελάχιστη διακοπή παροχής ρεύματος,
• αποσύνδεση από το δίκτυο,
• χρήση προστατευτικού εξοπλισμού,
• αφαίρεση στύλου με ειδικά μηχανήματα και προσοχή για να μην διαλυθεί,
• εγκατάσταση νέου στύλου,
• επανασύνδεση γραμμών,
• δοκιμή/έλεγχος λειτουργίας και
• αποκατάσταση παροχής ρεύματος

Ελπίζουμε να βοηθήσαμε. Καλή τύχη και να είστε όλοι καλά.