ΤΟ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ-ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΕΛΙΤ, ΣΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ

Στις νότιες πλαγιές του Παρνασσού βρίσκεται σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 1.850 μέτρων ένα εγκαταλελειμμένο χιονοδρομικό κέντρο. Υπήρξε το πρώτο οργανωμένο χιονοδρομικό κέντρο της περιοχής και αποτέλεσε μια από τις πρώτες προσπάθειες της Ελλάδας να αναπτύξει χειμερινό τουρισμό και αθλητισμό, τη δεκαετία του 1970. Πρόκειται για το ιδιόκτητο χιονοδρομικό κέντρο του Αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι (ΑΟΦΣ) στη θέση Γεροντόβραχος, το οποίο απέχει μόλις 1,5 χιλιόμετρο από τα Κελλάρια και έχει πλέον εγκαταληφθεί για περισσότερο από μία δεκαετία. 

Πλέον, το πρώην πολυτελές σαλέ του Αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι βρίσκεται σε αποσύνθεση. Τα παράθυρα είναι σπασμένα, οι πόρτες των εγκαταστάσεων παραβιασμένες, η ηλεκτρολογική υποδομή ξηλωμένη και το σύνολο του εξοπλισμού, όπως και οι γεννήτριες με τις οποίες λειτουργούσε έχουν κλαπεί προ πολλού.

Το σαλέ ήταν κάποτε πλήρως εξοπλισμένο και διέθετε εστιατόριο με επαγγελματική κουζίνα, καταψύκτες, τραπεζοκαθίσματα και κοιτώνες με κρεβάτια.

 

 

Το News 24/7 εξασφάλισε φωτογραφίες του χιονοδρομικού, τραβηγμένες τα Χριστούγεννα του 2010, λίγα χρόνια πριν εγκαταλειφθεί.

 

ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΣΚΙΕΡ ΚΑΙ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ

Το μακρύ ταξίδι του άλλοτε ακμαίου χιονοδρομικού ξεκίνησε το 1974, όταν μια ομάδα οικονομικά επιφανών Αθηναίων με πάθος για τα χειμερινά σπορ, προχώρησε στην ίδρυση του Αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι. Ο Όμιλος με οικονομικούς πόρους των μελών του κατασκεύασε το χιονοδρομικό κέντρο Γεροντόβραχου. 

Ο Μάρτων Σίμιτσεκ που διετέλεσε για 42 χρόνια πρόεδρος του Αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι και υπήρξε πρωτεργάτης της κατασκευής του χιονοδρομικού, μίλησε στο News 24/7 για την απόφαση της κατασκευής του. “Την εποχή του ‘70 μπορούσαμε να κάνουμε σκι μόνο στο Πήλιο που σήμαινε 3,5 ώρες να πας και 3,5 ώρες να γυρίσεις για Σαββατοκύριακο. Αυτό, λοιπόν, ήταν πολύ κουραστικό και επικίνδυνο, γιατί οι δρόμοι δεν ήταν καλοί. Γι’ αυτόν τον λόγο αποφασίσαμε να βρούμε ένα μέρος για να κατασκευάσουμε ένα χιονοδρομικό κέντρο κοντά στην Αθήνα. Αυτό βρέθηκε με την εισήγηση του πατέρα μου, Όττο Σίμιτσεκ, στον Παρνασσό” ανέφερε. 

Ωστόσο, “η τυχερή ημέρα του ΑΟΣΦ ήταν η Καθαρά Δευτέρα του 1975”, έγραφε σε άρθρο της η Καθημερινή εκείνης της περιόδου, διότι εκείνη την ημέρα ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής που βρισκόταν στους Δελφούς επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις και είδε τις δυνατότητες του αθλητικού κέντρου. Αποφάσισε να χορηγήσει 7 εκατομμύρια δραχμές για να βελτιωθεί ο δρόμος από τους Δελφούς και για να χτιστεί ένα σαλέ. 

Ο Όμιλος έκτοτε διέθετε αναβατήρα, μηχάνημα για να στρώνει και να ετοιμάζει τις πίστες, σαλέ που στέγαζε το εστιατόριο και απασχολούσε δύο καθηγητές σκι για αρχάριους. Στα εγκαίνιά του το 1976 παρευρέθηκε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η ανάπτυξη που είχε φέρει στην περιοχή η ύπαρξη του ΑΟΦΣ ήταν ραγδαία. Τα επόμενα χρόνια προωθήθηκε από την πολιτεία η κατασκευή έργων για χειμερινό τουρισμό στον Παρνασσό, με αποτέλεσμα να κατασκευαστούν μέσω ΕΟΤ τα δημόσια χιονοδρομικά κέντρα στη Φτερόλακα το 1977 και στα Κελλάρια το 1981. 

 

 

Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟΥ

Με την πάροδο των ετών, το πολυτελές χιονοδρομικό κέντρο του ΑΟΦΣ, που αρχικά δεν διέθετε κοιτώνες, επεκτάθηκε και απέκτησε εγκαταστάσεις φιλοξενίας για αθλητές, καθώς οι πίστες του είχαν αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία Σκι (FIS) και ήταν πιστοποιημένες για αγώνες σλάλομ και γιγαντιαίου σλάλομ ανδρών και γυναικών.

Είχε μία δύσκολη πίστα  – “μαύρη” στη χιονοδρομική αργκό – μήκους 1.400 μέτρων και μικρότερες πίστες μέτριας δυσκολίας και αρχαρίων. Το χιονοδρομικό είχε στόχο να εξυπηρετήσει δεινούς σκιέρ και τα μέλη του ΑΟΦΣ. Η ιδιότητα του μέλους προϋπέθετε ετήσια συνδρομή, εφόσον ήταν η βασική και μόνη πηγή χρηματοδότησης του εγχειρήματος, η οποία εξασφάλισε λαμπρές δεκαετίες στο χιονοδρομικό. 

Οι σκιέρ που δεν ήταν μέλη μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις πίστες καταβάλλοντας ένα μικρό αντίτιμο για κάθε ανάβαση, ενώ για τα μέλη ήταν δωρεάν. Την ίδια στιγμή, αποτελούσε προορισμό σχολικών εκδρομών κάποιων επιφανών ιδιωτικών σχολείων της Αθήνας και είχε επικρατήσει η αίσθηση στους χιονοδρόμους ότι εκεί σύχναζε η ελίτ της πρωτεύουσας και το χιονοδρομικό δεν τους “χωράει”, παρά το γεγονός ότι το εισιτήριο του ΑΟΦΣ ήταν φθηνότερο από εκείνο των γειτονικών δημόσιων χιονοδρομικών. 

Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ

Η χρυσή εποχή του χιονοδρομικού του ΑΟΦΣ είχε ημερομηνία λήξης. Ο Μάρτων Σίμιτσεκ θυμάται πότε ξεκίνησε να φθίνει η δυναμική του. “Στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήμουν Chief Operating Officer και τότε άρχισε να ατονεί λίγο ο Όμιλος, την περίοδο του 2002-2004, γιατί εγώ δεν ήμουν σε θέση να το επιβλέπω συνεχώς και διότι άρχισε σιγά σιγά να επιβαρύνεται η ηλικία των αρχικών μελών – είχαν περάσει τριάντα χρόνια από όταν το ξεκινήσαμε” σημείωσε. 

Ο ΕΟΤ, που διαχειριζόταν τα Κελλάρια, προχώρησε σε σημαντικές επενδύσεις, συνδέοντας με αναβατήρες τη Φτερόλακα με τα Κελλάρια και δημιουργώντας έναν ενιαίο πόλο έλξης για τους σκιέρ. Αυτό σήμαινε ότι οι επισκέπτες είχαν πλέον περισσότερες επιλογές, με αποτέλεσμα τη μείωση της επισκεψιμότητας στο μικρότερο χιονοδρομικό του ΑΟΦΣ.

“Δεν γραφόντουσαν καινούργια μέλη, διότι στα άλλα χιονοδρομικά μπορούσαν να κάνουν σκι σε πολύ πιο εύκολες πίστες”, πρόσθεσε ο κ. Σίμιτσεκ. 

Από το 2004 μέχρι και το κλείσιμο του χιονοδρομικού στις αρχές της δεκαετίας του 2010, η διεύθυνση του είχε ανατεθεί στη “Σχολή Σκι Πάππος – Μπαλντούμης”, μία από τις παλαιότερες σχολές σκι της περιοχής. Ο Στέργιος Πάππος, μιλώντας στο News 24/7, ανέφερε ότι το κόστος του πετρελαίου για τους ίδιους έγινε δυσβάστακτο, καθώς δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα στο χιονοδρομικό του ΑΟΦΣ και λειτουργούσε με γεννήτρια. “Για 1.400 μέτρα καλωδίων μέχρι τα Κελλάρια, η ΔΕΗ ζητούσε 260.000 ευρώ” τόνισε ο κ. Πάππος αναφορικά με την οικονομική και πρακτική δυσκολία συνέχισης του εγχειρήματος. 

Εκτός από την ηλεκτρολογική σύνδεση με τα Κελλάρια, το πάγιο αίτημα του ΑΟΦΣ ήταν η ενοποίησή του μέσω συνδετικού αναβατήρα με την πίστα των Κελλαριών, η οποία, όπως προαναφέρθηκε είναι συνδεδεμένη με την πίστα της Φτερόλακας. Το αίτημα αυτό, έμεινε για δεκαετίες στα συρτάρια – όπου βρίσκεται ακόμα. 

Τα ίχνη του Χιονοδρομικού χάθηκαν για χρόνια, μετά την παύση της δραστηριότητας της “Σχολής Σκι Πάππος – Μπαλντούμης”. Το 2016 η διαχείριση του ομίλου ανατέθηκε, με πρωτόκολλο παράδοσης-παραλαβής, σε μέλη της τοπικής κοινωνίας της Αράχωβας. Πρόεδρος ανέλαβε ο Γιάννης Γεωργακός, τότε Δήμαρχος της περιοχής, ενώ τα υπόλοιπα μέλη ήταν επιφανείς παράγοντες της Αράχωβας. Σύμφωνα με τον κ. Σίμιτσεκ, δεν ξανά ζητήθηκε συνδρομή στα μέλη. Έτσι, το χιονοδρομικό παραμελήθηκε και αφέθηκε να καταρρεύσει. 

ΤΙΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΤΟ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΓΕΡΟΝΤΟΒΡΑΧΟΥ

Η αλλαγή του ΔΣ του Αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι που ήταν ιδιοκτήτης του χιονοδρομικού, συνέπεσε χρονικά με την αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του γειτονικού χιονοδρομικού Παρνασσού. Η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤΑΔ) ανέλαβε τη διαχείριση του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού (Κελλάρια και Φτερόλακα) το 2016. Στην τοπική κοινωνία, έχει επικρατήσει λανθασμένα η πεποίθηση ότι το Χιονοδρομικό του ΑΟΦΣ ανήκει και αυτό στην ΕΤΑΔ. 

Ο γραφειοκρατικός λαβύρινθος για την αναζήτηση του σημερινού ιδιοκτήτη του εγκαταλελειμμένου χιονοδρομικού, οδήγησε το ρεπορτάζ σε ένα έγγραφο 1977 του “Νομοδασαρχείου Βοιωτίας”. Σύμφωνα με το έγγραφο που είδε το News 24/7, το δασαρχείο Βοιωτίας παραχώρησε δημόσια δασική έκταση 5 στρεμμάτων για ανέγερση “καταφυγίου χιονοδρόμων” στον Αθηναϊκό Όμιλο Φίλων Σκι, υπό τον όρο ότι απαγορεύεται η πώληση της έκτασης σε ιδιώτη και ότι η έκταση επανέρχεται στο ελληνικό δημόσιο αν καταργηθεί ο Όμιλος ή άλλάξει σκοπούς. 

Για περισσότερο από μία δεκαετία, το χιονοδρομικό του Γεροντόβραχου είχε ιδιοκτήτη μόνο στα χαρτιά, αφού στην πράξη ο ΑΟΦΣ υπό τη νέα διοίκηση, είχε εγκαταλειφθεί, χωρίς να αναζητηθούν λύσεις. Δεδομένου ότι το χιονοδρομικό κέντρο λειτουργούσε με αυτό το ιδιότυπο καθεστώς που είχε ορίσει το Δασαρχείο Βοιωτίας το 1977, ήταν εγκλωβισμένο στην αχρηστία, αφού ο Όμιλος-ιδιοκτήτης υπήρχε μεν, αλλά ήταν ανενεργός – και για όσο υπήρχε ήταν ο αποκλειστικός διαχειριστής. 

Στα τέλη του 2024, ο Μάρτων Σίμιτσεκ, παρά το γεγονός ότι δεν είναι μέλος της διοίκησης του χιονοδρομικού από το 2016, ανέφερε στο News24/7 πώς προχώρησε σε διάλυση του Αθηναϊκού Ομίλου Φίλων Σκι, σε μία προσπάθεια να βγάλει το χιονοδρομικό από το γραφειοκρατικό τέλμα στο οποίο είχε περιέλθει. Πλέον, περνάει στην ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου και το Δασαρχείο είναι αυτό που θα αποφασίσει αν θα το πάρει ο Δήμος ή η ΕΤΑΔ, σύμφωνα τον Γιάννη Σταθά, δήμαρχο Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Μετά από τόσα χρόνια παραμέλησης και λεηλασίας, θα είναι δύσκολο να ξανά λειτουργήσει το χιονοδρομικό κέντρο ως τέτοιο. Ο Κωστής Παπαδακάκης είναι διαχειριστής του καταφυγίου “Μιχάλης Δέφνερ” που απέχει μόλις 950 μέτρα από το εγκαταλελειμμένο χιονοδρομικό. Εξήγησε ότι ένας εφικτός τρόπος αξιοποίησής του πλέον, θα ήταν να υλοποιηθεί το πάγιο αίτημα του ΑΟΦΣ για ενοποίηση του χιονοδρομικού με τα Κελλάρια και τη Φτερόλακα. 

“Τα Κελλάρια έχουν τόσο μεγάλη προσέλευση πλέον που ο κόσμος φτάνει να παρκάρει μέχρι την Αράχωβα. Πραγματικά βολεύει η ενοποίηση, γιατί ο ΑΟΦΣ έχει ένα τεράστιο χώρο στάθμευσης για τα αυτοκίνητα. Θα μπορούσε να αποσυμφορήσει το πάρκινγκ των Κελλαριών, αλλά και την είσοδο των Κελλαριών. Θα είχαν μετά τρεις εισόδους: Φτερόλακα, Κελλάρια και ΑΟΦΣ” σημείωσε ο Κωστής Παπαδακάκης στο News24/7 και κατέληξε πως “αυτό θα ευνοούσε κατά πολύ τη λειτουργία του κέντρου, θα μεγάλωνε το χιονοδρομικό πεδίο, θα μοίραζε τους χιονοδρόμους και τους επισκέπτες σε έναν μεγάλο ορεινό όγκο και θα ήταν όλα πιο ευχάριστα για όλους”.

Ο Γιώργος Οικονόμου, ιδρυτής του arahovameteo.gr και Αντιπρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου Αράχωβας, ανέφερε ότι οι πίστες του χιονοδρομικού θα ήταν δύσκολο να αξιοποιηθούν πλέον λόγω και της κλιματικής κρίσης. “Η περιοχή είναι εκτεθειμένη στο νοτιά και στον ήλιο” σημείωσε και διευκρίνησε πως μέλημα των χιονοδρομικών πλέον είναι να ανοίξουν πίστες “σε μεγαλύτερα υψόμετρα, έτσι ώστε να έχει χιόνι περισσότερες ημέρες του χειμώνα”.

Ο δήμαρχος Γιάννης Σταθάς μιλώντας στο News 24/7, εξέφρασε το ενδιαφέρον του Δήμου για τις εγκαταστάσεις, εφόσον πλέον δεν θα τις δεσμεύει η ειδική σύμβαση με το Δασαρχείο. “Ο Δήμος μας ενδιαφέρεται να το λειτουργήσει ως καταφύγιο, όχι μόνο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά και κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου” σημείωσε.