“ΒΟΥΒΑ” ΚΙΝΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΡΑΜΜΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ – ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΡΕΝΟ ΣΤΑ ΤΕΜΠΗ

Τα κινητά τηλέφωνα των τριών μηχανοδηγών – του επιβατικού και του εμπορικού τρένου – παρέμειναν «κλειστά» για πέντε μήνες μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών. Ο ανακριτής της Λάρισας που χειρίζεται την υπόθεση, δεν μπορούσε να γνωρίζει ούτε τις κλήσεις που είχαν κάνει οι μηχανοδηγοί πριν από τη μοιραία σύγκρουση, τόσο από τα υπηρεσιακά τους τηλέφωνα όσα και από τα προσωπικά.

Αυτό, διότι έπρεπε να τροποποιηθεί ο περίφημος Νόμος 5002/2022 για το απόρρητο των επικοινωνιών, που είχε κατατεθεί από την κυβέρνηση μετά το σκάνδαλο των υποκλοπών. Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας απάντησαν στον ανακριτή ότι το Άρθρο 291 του Ποινικού Κώδικα (“Περί επικίνδυνων παρεμβάσεων στη συγκοινωνία μέσω σταθερής τροχιάς, πλοίων και αεροσκαφών” – δηλαδή αυτό που εξετάζεται στα Τέμπη) δεν ήταν μεταξύ αυτών, για τα οποία ο καινούργιος Νόμος επέτρεπε την άρση απορρήτου.

Στα μέσα Ιουλίου 2023, ο ανακριτής χρειάστηκε να ενημερώσει τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη, γράφοντας ότι το αδιέξοδο μπορούσε να λυθεί μόνο με τροπολογία στον νέο Νόμο. Αυτό, τελικά συνέβη στις 29 Ιουλίου, όμως στο μεταξύ είχαν περάσει πέντε μήνες κατά τη διάρκεια των οποίων τα κινητά τηλέφωνα των μηχανοδηγών στο δυστύχημα των Τεμπών δεν μπορούσαν να «διαβαστούν». Τα κινητά έχουν σημασία, διότι εξαιτίας της απουσίας συστήματος σηματοδότησης/ τηλεδιοίκησης, οι επικοινωνίες μεταξύ μηχανοδηγών και σταθμαρχών ήταν κοινή πρακτική να γίνονται απευθείας μέσω κινητού τηλεφώνου.

Το παραπάνω δεν είναι το μοναδικό εμπόδιο στο κομμάτι της δικαστικής έρευνας για τα Τέμπη. Στελέχη του ΟΣΕ επιβεβαιώνουν ότι τα τρένα ήταν τυφλά («Τυφλά τρένα, καμία ευθύνη – Τι αποκαλύπτουν οι απολογίες για τα Τέμπη, NEWS24/7, 11.2.2024) κι επιπλέον, ο ανακριτής της Λάρισας που χειρίζεται την υπόθεση συνδέει άμεσα την εγκατάλειψη του σιδηρόδρομου με το δυστύχημα («Αν είχε ολοκληρωθεί η Σύμβαση 717/14, δε θα συνέβαινε το δυστύχημα στα Τέμπη», NEWS24/7, 16.2.2024).

Ωστόσο, έναν χρόνο μετά, όπως προκύπτει από σειρά διωκτικών εγγράφων και υπηρεσιακής αλληλογραφίας, υπάρχουν αρκετά πράγματα που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε για την αμαξοστοιχία 63503, το εμπορικό τρένο που είχε ξεκινήσει από τη Θεσσαλονίκη για την Αθήνα και συγκρούστηκε με το επιβατικό IC62 που έκανε το αντίθετο δρομολόγιο.

ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ

Στις 9 Μαρτίου, η Hellenic Train ενημέρωσε γραπτώς το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ότι η εμπορευματική αμαξοστοιχία τη μοιραία νύχτα αποτελείτο από 13 βαγόνια. Τα τρία πρώτα βαγόνια-πλατφόρμες, σύμφωνα με την αναφορά, μετέφεραν λαμαρίνες, ενώ πάνω στα υπόλοιπα δέκα είχαν «κουμπώσει» κοντέινερ με δηλωμένο φορτίο, κατά σειρά, παρασκευάσματα διατροφής, μπίρες και σύρματα από σίδερο – τα δύο τελευταία κοντέινερ ήταν κενά φορτίου.

Ο ανακριτής ζήτησε περισσότερα στοιχεία για το εμπορικό τρένο και η Hellenic Train συνέταξε νέο έγγραφο, στις 12 Οκτωβρίου, το οποίο χαρακτηρίζει, άγνωστο γιατί, «Εμπιστευτικό». Σε αυτό περιγράφει ότι παρέλαβε την εμπορική αμαξοστοιχία στις 26/2 (δύο μέρες πριν το δυστύχημα) στον συνοριακό σταθμό της Γευγελής, από τον οργανισμό σιδηροδρόμων της Βόρειας Μακεδονίας. Ήταν 18 ανοιχτού τύπου βαγόνια, όλα φορτωμένα με λαμαρίνες, τα οποία μεταφέρθηκαν την ίδια μέρα στον Εμπορικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης.

Από τα παραστατικά που είδε το NEWS 24/7 προκύπτει ότι τα περισσότερα βαγόνια έφυγαν την επόμενη μέρα (27/2) για τον Σταθμό Θριάσιο. Απέμειναν τρία, τα οποία τοποθετήθηκαν πίσω από τη μηχανή στο εμπορικό τρένο 63503 που ξεκίνησε για την Αθήνα τη μεθεπόμενη (28/2). Η τοποθέτηση των κοντέινερ από τα φορτηγά στα υπόλοιπα βαγόνια πραγματοποιήθηκε από εταιρεία-υπεργολάβο της Hellenic Train. Τη διαδικασία επέβλεψαν στελέχη της εταιρείας και του ΟΣΕ, που κλήθηκαν σε εξέταση από τον ανακριτή.

«Το βάρος της 63503 ήταν φυσιολογικό και η φόρτωση πληρούσε τις προδιαγραφές […] Ο χώρος φυλάσσεται σε 24ωρη βάση» κατέθεσε υπάλληλος της Hellenic Train. Γυναίκα συνάδελφός του κατέθεσε: «Τα βαγόνια φυλάχτηκαν στις παρακαμπτήριες γραμμές του Παλιού Σταθμού. Συγκεκριμένα ήταν στην πρώτη γραμμή (Βουνό) για να είναι στο οπτικό μας πεδίο».

Η ίδια ρωτήθηκε αν αντιλήφθηκε κάποια επιπλέον φόρτωση. «Κατηγορηματικά όχι. Στο σημείο εκεί, υπάρχει κίνδυνος από την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος του συρμού, υπάρχει φύλακας σε 24ωρη βάση, ο οποίος ελέγχει, και υπάρχει και κύκλωμα καμερών».

ΟΙ ΚΑΜΕΡΕΣ

Ο ανακριτής ζήτησε, στις 17 Ιουλίου, τα βίντεο με τη διαδικασία φόρτωσης του εμπορικού τρένου στη Θεσσαλονίκη. Στις 4 Αυγούστου η ιδιωτική εταιρεία σεκιούριτι που καλύπτει τον Εμπορικό Σταθμό, παρέδωσε έξι ψηφιακούς σκληρούς δίσκους. Στη συνοδευτική αναφορά γράφει ότι τα βίντεο που ενδιαφέρουν τη δικαστική έρευνα έχουν διαγραφεί αυτόματα, διότι στο μεταξύ είχαν γραφτεί στους ίδιους δίσκους μεταγενέστερα αρχεία. Μετά από αυτό, οι έξι ψηφιακοί δίσκοι απεστάλησαν στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ. στη Αθήνα, ώστε να επιχειρηθεί ανάκτηση των διαγραμμένων βίντεο.

Το ίδιο συνέβη με τα βίντεο της διέλευσης του εμπορικού τρένου από τους σταθμούς Πλατέως, Λιτοχώρου, Λεπτοκαρυάς, Νέων Πόρων και Ραψάνης, δηλαδή τα σημεία πριν από τη σύγκρουση. Η απάντηση της εταιρείας σεκιούριτι ήταν ότι το υλικό διαγράφηκε, εφόσον είχε παρέλθει το προβλεπόμενο μέγιστο χρονικό όριο αποθήκευσης των βίντεο και καμία αρχή δεν τα είχε ζητήσει. 

Το NEWS 24/7 δεν μπόρεσε να εξακριβώσει εάν τα αρχεία ανακτήθηκαν στα εγκληματολογικά εργαστήρια της Αστυνομίας. Πηγές κοντά στην υπόθεση είπαν ότι έως πρόσφατα δεν είχαν σχετική ενημέρωση. Όσο δεν υπάρχει βιντεοληπτικό υλικό, υπάρχει χώρος για σενάρια και πολιτική εκμετάλλευση της υπόθεσης.

ΤΟ ΞΥΛΟΛΙΟ

Στο μεταξύ, σε έκθεση που συνέτεξαν οι πραγματογνωμόνες των συγγενών των θυμάτων, παρατίθεται έγγραφο του Γενικού Χημείου του Κράτους, με ημερομηνία 6 Απριλίου 2023, σύμφωνα με το οποίο στο σημείο της σύγκρουσης των δύο τρένων στα Τέμπη ανιχνεύτηκε η χημική ουσία ξυλόλιο.

«Οι αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους εντοπίζουν την χημική ουσία ξυλόλιο σε σημείο όπου δεν δικαιολογείται η παρουσία της και θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω ο μηχανισμός, με τον οποίο η συγκεκριμένη εύφλεκτη ουσία βρέθηκε στις λαμαρίνες εξωτερικά της ηλεκτρομηχανής 120 012 της εμπορικής αμαξοστοιχίας», σημειώνεται στο πόρισμα των ειδικών που διόρισαν οι οικογένειες.

Λίγες μέρες μετά αργότερα, ο δικαστικός πραγματογνώμονας που ορίστηκε από το Πρωτοδικείο, ζήτησε από το Γενικό Χημείο του Κράτους την ποσοτική ανάλυση των δειγμάτων και τα ποσοστά συγκέντρωσης της χημικής ουσίας, η οποία μεταξύ άλλων χρησιμοποιείται για τη νοθεία των καυσίμων.

Στην αλληλογραφία που είδε το NEWS 24/7, η απάντηση της προϊσταμένης της υπηρεσίας διατυπώνεται ως εξής: «H σχετικά μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ξυλόλιο είχε βρεθεί στο δείγμα 20 (δείγμα εδάφους νότια, στη βάση του τοίχου αντιστήριξης) […] Από τη σύγκριση των χρωματογραφημάτων προέκυψε ότι η συγκέντρωση ξυλολίου στο δείγμα 20 είναι C=0,35 mg/kg εδάφους, δηλαδή μικρότερη από 1 μέρος στο εκατομμύριο […] Στα υπόλοιπα δείγματα εκτιμάται ότι η συγκέντρωση του ξυλολίου είναι κατ’ αναλογία μικρότερη».

Συγγενείς των θυμάτων επιμένουν στην έκρηξη που προκλήθηκε μετά τη σύγκρουση των τρένων, καθώς πολλά από τα θύματα φέρεται να έχασαν τη ζωή τους από τη γρήγορη επέκταση της φωτιάς στα βαγόνια. Οι πραγματογνώμονες που διόρισαν οι δικαστικές αρχές απέδωσαν την έκρηξη στις ηλεκτρικές εκκενώσεις από την κοπή των καλωδίων και την πυρκαγιά στο λάδι σιλικόνης στις ηλεκτράμαξες των τρένων, κάτι που δεν αποδέχονται οι συγγενείς.

Σε απάντηση της κατασκευάστριας εταιρείας Siemens, που δημοσίευσαν ΤΑ ΝΕΑ, σημειώνεται ότι το λάδι ψύξης έχει χαμηλό βαθμό ανάφλεξης για λόγους ασφαλείας, ωστόσο η εταιρεία δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι έκρηξη- και στη συνέχεια η πυρκαγιά- οφείλεται σε άλλο παράγοντα.

Ο εφέτης ανακριτής που χειρίζεται την υπόθεση των Τεμπών, σύμφωνα με δημοσιεύματα της περασμένης εβδομάδας, πρόκειται να ζητήσει νέα πραγματογνωμοσύνη αναφορικά με εύφλεκτες χημικές ουσίες που φέρεται να εντοπίστηκαν σε αντικείμενα επιβατών του μοιραίου τρένου, ώστε να ξεκαθαρίσει η υπόθεση.