RINO STEFANO TAGLIAFIERRO: Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΖΩΗ ΣΕ ΔΙΑΣΗΜΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ

Πόσες φορές δεν έχουμε σταθεί μπροστά σε έναν πίνακα ζωγραφικής που μας προκάλεσε έντονη συγκίνηση; Και πόσες φορές δεν έχουμε νιώσει ότι κάτι μέσα στο κάδρο θα μπορούσε ξαφνικά να… ζωντανέψει, ανατρέποντας τον χωροχρόνο;

Στα “χέρια” του video artist Rino Stefano Tagliafierro γνωστοί πίνακες ζωγραφικής ζωντανεύουν με απόκοσμο τρόπο και οι ονειρικές φιγούρες τους κινούνται στον καμβά σαν πρωταγωνιστές ενός φανταστικού αναγεννησιακού σινεμά.

O Ιταλός σκηνοθέτης και video artist Rino Stefano Tagliafierro υλοποίησε κάτι που σε όλους μας φαντάζει ακατόρθωτο, αλλά που συνάμα οι άνθρωποι που λατρεύουν την τέχνη, το έχουν πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού τους. “Ζωντάνεψε” με τη βοήθεια του graphic animation πασίγνωστους πίνακες, “θαύματα” της παγκόσμιας τέχνης!

“The Beauty” μια ωδή στα σπουδαία συναισθήματα

Εκατό κλασικά αριστουργήματα της Δυτικής τέχνης του 19ου αιώνα ζωντάνεψαν στο βίντεο με τίτλο “The Beauty” (“Η Ομορφιά”), το οποίο κυκλοφόρησε το 2014, ταξίδεψε σε διεθνή φεστιβάλ και γνώρισε παγκόσμια αναγνώριση.

“Η τέχνη πάντα μου χάριζε τα πιο έντονα συναισθήματα και έτσι η επιλογή των αριστουργημάτων αυτών των μεγάλων καλλιτεχνών ήταν μοιραία και αναπόφευκτη” έχει δηλώσει ο Rino Stefano Tagliafierro για την ιδέα πίσω από τη δημιουργία του βίντεο.

Με τη βοήθεια του animation και τα ηχητικά τοπία του Enrico Ascoli, οι σαγηνευτικές φιγούρες του Tagliafierro “δονούνται” σε μία άλλη διάσταση και παρασύρουν τον θεατή σε ένα παράλληλο σύμπαν.

Το βίντεο ξεκινάει με τις φράσεις από το Σονέτο 19 του Σαίξπηρ, προοικονομώντας όσα θα ακολουθήσουν.

Παμφάγε Χρόνε, αχρήστευσε του λιονταριού τα πόδια,
Και τα γλυκά της τα παιδιά τη γη να τρώει άσε·
Ξερίζωσε απ’ της τίγρης τα σαγόνια τ’ άγρια δόντια
Και τον μακρόβιο φοίνικα στο αίμα του μέσα κάψε.
(Σαίξπηρ Σονέτο 19, μετ. Λένια Ζαφειροπούλου)

Ένας διαλογισμός πάνω στον κύκλο της ζωής. Στο πώς τα νιάτα, η αθωότητα και η ομορφιά αναπόφευκτα δίνουν τη θέση τους στην παρακμή και στον θάνατο. Το βίντεο δεν είναι μία απλή επέμβαση πάνω σε γνωστά έργα τέχνης, ώστε οι πίνακες να αποκτήσουν κίνηση. Είναι μία μετα-εμπειρία τέχνης. Απόκοσμο και καθηλωτικό, εμπεριέχει τις πιο δυνατές φάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης: γέννηση, ζωή, θάνατος.

Βλέπουμε μία ιστορία σκηνοθετημένη μαεστρικά μέσα σε ένα “δάσος” σπαρμένο από ανεπαίσθητες χειρονομίες και αναστεναγμούς. Οι φιγούρες κινούνται σαν να παίρνουν ζωή από ένα αόρατο χέρι, από έναν απαλό άνεμο.

Την “αυλαία” σηκώνει η φύση με τον πίνακα “The Catskill Valley” του Asher Brown Durand. Στο πρώτο μέρος βλέπουμε πίνακες που εξυμνούν την ομορφιά, τη γέννηση, την παιδικότητα, την αθωότητα, τη σεξουαλικότητα, τη ζωή… για να έρθει και το δεύτερο μέρος, όπου όλα δεν είναι ειδυλλιακά πλασμένα. Εκεί υπάρχουν πίνακες ζωγραφικής που πραγματεύονται τον πόνο, την προδοσία, τη σκληρότητα, την εγκατάλειψη και τον θάνατο. Και όλα αυτά μαζί συνθέτουν μία ελεγεία για την ανθρώπινη ύπαρξη αφήνοντας έντονη την αίσθηση ενός αναπόφευκτου “memento mori”.

Τα έργα που ζωντανεύουν, αθώα και τραγικά

Μέσα στο 9λεπτο βίντεο ξεχωρίζει το αριστούργημα του Caravaggio “Binding of Isaac” και το έργο “The Anatomy Lesson of Dr. Nicolaes Tulp” του Rembrandt.

Τα πουλιά στον πίνακα του Ivan Shishkin, “Forest Edge” πετούν πάνω από τα δέντρα, ενώ η τρυφερότητα ξεχειλίζει στον πίνακα “L’Innocence” του William Adolphe Bouguereau. Στον πίνακα του William Adolphe Bouguereau “The Nut Gatherers” τα καρύδια κυλούν ανάλαφρα μέσα από τα χέρια του ενός κοριτσιού.

Υπέροχα, αλλά τόσο τραγικά, ζωντανεύει ο πίνακας “The Execution of Lady Jane Grey” του Paul Delaroche, ενώ εντυπωσιάζει και ο “σκοτεινός” πίνακας του Caravaggio στον οποίο ο Δαβίδ κρατάει το κομμένο κεφάλι του Γολιάθ (“Davide con la testa di Golia”). Ο καλλιτέχνης έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις του ότι ο Caravaggio (αλλά και ο Dali) είναι από τους πρώτους καλλιτέχνες που τον συγκίνησαν τόσο βαθιά και απόλυτα.

Στον επίσημο ιστότοπό του, ο Rino Stefano Tagliafierro αναφέρει: «Αυτοί οι πίνακες, τους οποίους η ιστορία της τέχνης μας τους έχει παραδώσει με μια παγωμένη στατικότητα, μπορούν σήμερα να ξαναζωντανέψουν με το digital animation”.

Φόρος τιμής στην κλασική τέχνη

Σε συνέντευξή του για το βίντεο “Beauty” o Tagliafierro αναφέρει ότι το πρότζεκτ δημιουργήθηκε για να τιμήσει την κλασική τέχνη και όχι για να την ξεπεράσει! “Ήθελα να είναι ένας φόρος τιμής στην κλασική τέχνη χωρίς να έχει μία συγκεκριμένη ιστορία, αλλά μία συναισθηματική αφήγηση. Ήθελα να δημιουργήσω μία ιστορία για τα βασικά ανθρώπινα βιώματα – που είναι κοινά σε όλους μας – τη γέννηση τον θάνατο, τη σεξουαλικότητα, τον πόνο. Δεν χρειάζεται να κατανοήσεις την τέχνη. Πρέπει να τα ξεχάσεις όλα και να βυθιστείς σε αυτό το συναίσθημα”.

Παραδέχεται ότι διάλεξε την κλασική τέχνη, και όχι την σύγχρονη – γιατί αγαπά όλους αυτούς τους ζωγράφους. “Τιμώ τους κλασικούς καλλιτέχνες. Οι μοντέρνοι έχουν άλλη προσέγγιση στην τέχνη. Ψάχνω την τέχνη με γνώμονα την απόλυτη ‘παγκόσμια’ ομορφιά και τη βρήκα εκεί”.

Η ομορφιά για τον 42χρονο καλλιτέχνη της video art είναι οτιδήποτε τον κάνει να νιώθει ζωντανός. Μια λέξη, μια χειρονομία, μια μελωδία, μια εικόνα. Είτε θετικά είτε αρνητικά. Και την καταλαβαίνει, όπως λέει σε συνεντεύξεις του, από την ανατριχίλα που στέλνει στην σπονδυλική του στήλη.

“Belleza and Locura” στο Μουσείο Prado

Πέντε χρόνια μετά το βίντεο “Beauty” o Rino Stefano Tagliafierro, μεταξύ άλλων και συνιδρυτής του δημιουργικού γραφείου Karmachina, ασχολήθηκε και πάλι με το αγαπημένο του θέμα, την ομορφιά, και παρουσίασε το βίντεο “Belleza and Locura”.

Τo Μουσείο Prado έκλεισε τα 200 χρόνια λειτουργίας και για να τιμήσει αυτή την επέτειο ανέθεσε στον Rino Stefano Tagliafierro να υλοποιήσει ένα μικρού μήκους φιλμ. Τριάντα έργα από τη συλλογή του Μουσείου, ζωντάνεψαν σε ένα βίντεο αφιερωμένο στην ομορφιά και την… τρέλα της.

Στο βίντεο, μεταξύ άλλων θαυμάτων της τέχνης, βλέπουμε το “Καθιστό Αγόρι” του Víctor Manzano y Mejorada, τους μεγαλειώδεις κήπους “The Garden of Earthly Delights” του Hieronymus Bosch, τις δεσποινίδες των τιμών “Las meninas” του Velazquez και τον πίνακα με τις Τρεις Χάριτες, “Three Graces”, του Rubens. Το βίντεο παρουσιάστηκε στις 29 Μαΐου 2019 στο Μουσείο Prado.

Peep Show, TRÍPTIKO και The Last Supper

Ανάμεσα στο πλήθος εντυπωσιακών έργων του καλλιτέχνη και του γραφείου Karmachina ξεχωρίσαμε άλλα τρία έργα που έχουν τη δική τους δυναμική. Στο έργο του 2016 με τίτλο “Peep Show” ο θεατής είναι σαν να βλέπει μέσα από μία κλειδαρότρυπα σε ένα vintage προσωπικό σόου. Με αναφορές στις πειραματικές απαρχές της κινηματογραφίας, αυτό θα μπορούσε να είναι ένα κλασικό peep show του 1900, όπου ο θεατής εισάγει λίγα νομίσματα στη σχισμή για να δει γυμνές εικόνες σε περιορισμένο χρόνο.

Το έργο “Tríptiko” του 2019 είναι ένα “όραμα” βασισμένο στον καλλιτέχνη Hieronymus Bosch. Ένα ταξίδι μέσα στον κόσμο του Δανού ζωγράφου, με τους πίνακές του να παίρνουν ζωή σε μία video performance διάρκειας 30 λεπτών. Ο τίτλος του έργου παραπέμπει σε στο τρίπτυχο του “The Garden of Earthly Delights”. Παρουσιάστηκε στην Fábrica de armas de La Vega στην πόλη Oviedo.

Ο πιο διάσημος Μυστικός Δείπνος του κόσμου ζωντάνεψε το 2018 με τη βοήθεια της ψηφιακής τέχνης του Tagliafierro σε ένα εξάλεπτο βίντεο. Το αριστούργημα του 16ου αιώνα από τον Leonardo Da Vinci είναι από τα σημαντικότερα και πολυτιμότερα έργα στην ιστορία της τέχνης και ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα έργα ζωγραφικής. Η εξάλεπτη βιντεοεγκατάσταση “The Last Supper Alive” παρουσιάστηκε στο Abeno Harukas, στην Osaka (Οκτώβριος 2018) και ταξίδεψε στο File Festival στο San Paulo της Βραζιλίας.

Ποιος είναι ο Rino Stefano Tagliafierro

Γεννήθηκε το 1980 και σπούδασε στο ISIA – Higer Institutes for Industrial Arts στην πόλη Ουρμπίνο και στο IED – European Institute of Design στο Μιλάνο.

Το πάθος του για το βίντεο, ως μέσο έκφρασης, ξεκίνησε σε ηλικία 15 ετών. Τότε άρχισε να πειραματίζεται με μία μικρή βιντεοκάμερα. Μετά τις σπουδές του άρχισε να δημιουργεί βίντεο και να συνεργάζεται με γνωστά στούντιο και εταιρείες πολυμεσικών παραγωγών.

Η τέχνη συντρόφευσε τα πρώτα του βήματα, καθώς οι γονείς του ήταν φιλότεχνοι και του μεταλαμπάδευσαν το πάθος τους.

Η μεγάλη του επιρροή στον κινηματογράφο ήταν ο David Lynch με τις ταινίες “Twin Peaks” και “Eraserhead“. Άλλες σημαντικές επιρροές ήταν ο Chris Cunningham, ο Matthew Barney και ο σύγχρονος καλλιτέχνης Nagi Noda.

Έχει εργαστεί επί σειρά ετών ως καλλιτεχνικός διευθυντής, visual-artist, graphic designer, animator και 2Dcompositor δημιουργώντας video-art, διαφημίσεις, μικρού μήκους ταινίες, βίντεο μόδας, videomapping, βιντεπροβολές και βιντεοεγκαταστάσεις για εκθέσεις τέχνης, μουσεία και θεματικές εκδηλώσεις.

Έχει υλοποιήσει βίντεο για γνωστές εμπορικές φίρμες όπως οι: Coke, Samsung, Louis Vuitton, Kenzo, Antonio Marras, Bvlgari, BMW, Lancia, Pirelli, MTV USA και Davines.

Το 2015 με το διαφημιστικό βίντεο “Untouched” για την CoCa-Cola κέρδισε Χρυσό Βραβείο στα LIA AWARDS 2015 στο Λονδίνο, καθώς και το CLIO Award στο νεοϋορκέζινο Φεστιβάλ NY-CLIO.

Δημιούργησε μουσικά βίντεο για μεγάλους Ιταλούς και διεθνείς καλλιτέχνες όπως οι: Four Tet, Stumbleine, Digitalism, M+A, ORAX, Anil Sebastian, About Wayne και Optogram. Έχει συνεργαστεί με πολλά μουσικά στούντιο, επαγγελματίες και σε κινηματογραφικά πρότζεκτ όπως τα: “A Rose Reborn” από τον Park Chan-wook και το “David Lynch – The Art Life” του Jon Nguyen.

Το 2013 υπήρξε συνιδρυτής του στούντιο KARMACHINA, δημιουργώντας μεταξύ άλλων έργων, την βίντεο-εγκατάσταση για την τελετή έναρξης του Yerevan Golden Apricot Film Festival το 2014, ενώ είχε και την επίβλεψη του σόου “Tree of Life” στην Expo 2015.

Έχει πάρει μέρος σε πολλές εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, σε πόλεις όπως το Μιλάνο, το Παρίσι, η Νέα Υόρκη, το Σαππόρο, η Μόσχα, το Βερολίνο. Έχει αποσπάσει διεθνή βραβεία σε πολλά φεστιβάλ αφιερωμένα στο animation, σε ταινίες μικρού μήκους και σε πειραματικά φεστιβάλ, μεταξύ αυτών τα: Short Film Corner Cannes, Festival d’Annecy, Clermont-Ferrand Short Festival, Rooftop Film New York City, Sapporo Short Fest και στο Milano Film Festival.

* Φωτογραφίες και animated GIF με την άδεια του καλλιτέχνη – rinostefanotagliafierro.com