ΣΑΜΑ: Η ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑ “ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΗΣ TECHNO” ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Ένα χρόνο μετά τη σύλληψη και προσωρινή κράτησή της εξαιτίας της επεισοδιακής εμφάνισής της σε μουσουλμανικό ιερό χώρο στη Δυτική Όχθη, η διάσημη στο σιρκουί των techno φεστιβάλ, Παλαιστίνια DJ επιμένει να χορεύει γιατί μόνο έτσι ξέρει να ζει.
“Δεν μπορώ να το πιστέψω ότι σε λίγες μέρες θα συμπληρωθεί ένας χρόνος από εκείνο το τρελό συμβάν. Σίγουρα θυμάμαι ακόμη τα πάντα με λεπτομέρειες” λέει η Παλαιστίνια DJ Σαμά Αμπντουλχαντί, ή απλώς Sama’.
Αναφέρεται στο πιο επεισοδιακό συμβάν της πορείας της ως techno DJ (και ένα από τα πιο σημαντικά στη ζωή της γενικά) μέχρι σήμερα. Μια περίεργη, επικίνδυνη και γεμάτη ειρωνία στροφή της τύχης που ενώ φόρτισε το όνομά της με μία απρόσμενη, ακαριαία και παγκόσμια δημοσιότητα, τόσο έντονη που και η ίδια κατανοεί ότι ίσως και να είναι ανέφικτη διά παντός η αποφυγή του σχετικού συνειρμού, ταυτόχρονα θα μπορούσε να αποβεί μοιραία για τη συνέχιση μιας καριέρας που είχε ξεκινήσει χωρίς καλά καλά να το καταλάβει όταν διοργάνωσε τα πρώτα guerilla parties με techno μουσική στη Ραμάλα, για να φτάσει μέσα σε δέκα περίπου χρόνια να περιοδεύει σε φεστιβάλ ανά τον κόσμο και να φοιτά ως φιλοξενούμενη καλλιτέχνις του Cité internationale des arts στο Παρίσι.
Στις 27/12/2020, καθώς έπαιζε μουσική σε ένα event που η ίδια είχε διοργανώσει για λογαριασμό του Beatport στο κτιριακό σύμπλεγμα Maqam Nabi Musa, περίπου 30’ ανατολικά της Ιερουσαλήμ, όπου θεωρείται ότι βρίσκεται ο τάφος του Μωϋσή και αποτελεί τόπο λατρείας ενώ από το 2019 λειτουργεί ως τουριστική ατραξιόν με ξενοδοχείο και εστιατόριο, συνελήφθη από την αστυνομία της Παλαιστίνης.
Είχε μόλις προηγηθεί το “ντου” δεκάδων εξοργισμένων, από τη “ρέιβ βεβήλωση του ιερού χώρου”, πολιτών -οι οποίοι, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, ήταν τελικά αυτοί που προκάλεσαν φθορές στο χώρο- και παρόλο που η Σαμά είχε λάβει επίσημη άδεια από το παλαιστινιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων, οδηγήθηκε στη φυλακή.
Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (“Η Παλαιστίνια ‘Techno Βασίλισσα’ Σαμά Αμπντουλχαντί αντιμέτωπη με το δικαστήριο εξαιτίας ενός δρώμενου σε ναό”, ήταν ο τίτλος του BBC), των κοινωνικών δικτύων (#freesama ήταν το χάσταγκ) και στην πλατφόρμα change.org συγκεντρώθηκαν εν ριπή οφθαλμού περισσότερες από εκατό χιλιάδες υπογραφές για την απελευθέρωσή της.
Οχτώ μέρες αργότερα και, σύμφωνα με το Billboard, μετά την πληρωμή 500 δηναρίων Ιορδανίας (616 ευρώ) ως εγγύηση, η Σαμά αφέθηκε ελεύθερη από την Παλαιστινιακή Αρχή, χωρίς να της επιτρέπεται να ταξιδέψει εκτός συνόρων. Απαγόρευση που προφανώς έχει αρθεί διότι αν και αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης δύο ετών εφόσον, κατόπιν της συνεχιζόμενης έρευνας, αποφασιστεί να της απαγγελθεί επίσημη κατηγορία και κριθεί ένοχη για βεβήλωση ιερού τόπου και θρησκευτικών συμβόλων, η Σαμά έχει αρχίσει και πάλι να χορεύει, να παίζει μουσική, να περιοδεύει. Επόμενος σταθμός της -και μάλιστα για τρίτη φορά μετά τα χειμερινά Plissken 2018 & 2019- η Αθήνα την Κυριακή 14/11.
“Οι Παλαιστίνιοι ζούμε την αδικία στο πετσί μας εδώ και δεκαετίες” λέει στο Magazine. “Αλίμονο αν δεν μπορούσα κι εγώ να αντέξω την αδικία του εγκλεισμού σε ένα κελί για μερικές μέρες”.
Σαμά, πού βρίσκεσαι αυτή τη στιγμή; Και πώς νιώθεις περιοδεύοντας και πάλι ανά τον κόσμο;
Πριν από μερικές μέρες ήμουν στην Κολομβία. Τώρα είμαι στη Σμύρνη, μόλις προσγειώθηκα. Και ανυπομονώ να έρθω ξανά στην Αθήνα. Από την αρχή του καλοκαιριού νομίζω ότι έχω παίξει σε 30 διαφορετικές πόλεις. Η πανδημία μας απομάκρυνε όλους από την πραγματικότητα όπως την γνωρίζαμε, μας έκανε να πιστέψουμε ότι μπορεί και να μην καταφέρναμε να πάρουμε τις ζωές μας πίσω. Ευτυχώς τώρα πια όλο αυτό μοιάζει με εφιάλτη που τελείωσε.
Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από το πολυσυζητημένο πάρτι που διοργάνωσες στο κτιριακό σύμπλεγμα του τεμένους Νάμπι Μούσα, το οποίο έληξε άδοξα με τη σύλληψή σου με την κατηγορία της βεβήλωσης ιερού χώρου. Μπορείς να ανακαλέσεις τη στιγμή που συνειδητοποίησες ότι κάτι δεν πάει καλά;
Δεν μπορώ να το πιστέψω ότι σε λίγες μέρες θα συμπληρωθεί ένας χρόνος από εκείνο το τρελό συμβάν. Σίγουρα θυμάμαι τα πάντα με λεπτομέρειες. Έπαιζα το τελευταίο τραγούδι της βραδιάς, ήταν ένα του Max Cooper, και θυμάμαι το πρόσωπο της ξαδέρφης μου όταν ήρθε να μου πει να κλείσω τη μουσική γρήγορα. Κατάλαβα αμέσως ότι ήταν τρομοκρατημένη και γι’ αυτό δεν είπα ούτε λέξη, απλώς σταμάτησα αμέσως να παίζω. Απέμενε ένα λεπτό και τριάντα δευτερόλεπτα για να ολοκληρωθεί το σετ μου…
Πώς διατήρησες την ψυχραιμία σου στη φυλακή; Ήταν επειδή ήξερες ότι για το event είχες νόμιμη άδεια; Σε κράτησε όρθια το ακαριαίο κύμα συμπαράστασης από χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο; Ή το γεγονός ότι εξ ορισμού, ως Παλαιστίνια, σου ήταν ήδη οικείο το σενάριο της επεισοδιακής κατάληξης ενός πάρτι;
Ειλικρινά, στον αραβικό κόσμο είναι δυστυχώς πολλοί οι άνθρωποι που φυλακίζονται χωρίς να έχουν κάνει τίποτα. Νομίζω ότι αυτό που ένιωσα ήταν έντονη απογοήτευση γιατί είχα περάσει πολλά χρόνια κάνοντας ό,τι περνούσε από το χέρι μου για να βοηθήσω τη χώρα μου και ξαφνικά, ένα βράδυ, χωρίς να έχω κάνει τίποτα παράνομο, κατέληξα στη φυλακή.
Στον αραβικό κόσμο είναι δυστυχώς πολλοί οι άνθρωποι που φυλακίζονται χωρίς να έχουν κάνει τίποτα.
Έμεινα όρθια όμως και νομίζω ότι το οφείλω στους γονείς μου και στον τρόπο που με μεγάλωσαν. Ως Άραβες δυστυχώς μεγαλώνουμε γνωρίζοντας ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθούμε σε ένα κελί για το τίποτα. Ως Παλαιστίνια που ζει υπό ισραηλινή κατοχή, γνώριζα ότι θα μπορούσα να βρεθώ στη φυλακή από τα 12. Οπότε η αντοχή ίσως να είναι το πιο δυνατό χαρακτηριστικό μας. Οι Παλαιστίνιοι ζούμε την αδικία στο πετσί μας εδώ και δεκαετίες. Αλίμονο αν δεν μπορούσα κι εγώ να αντέξω την αδικία του εγκλεισμού σε ένα κελί για μερικές μέρες.
Πολλά έχουν γραφτεί την τελευταία τριετία για την άνθιση της techno σκηνής στην Παλαιστίνη. Το βέβαιο είναι ότι το DJ set σου στο Boiler Room το 2018 θεωρείται σημείο καμπής, ένα άνευ προηγουμένου event που έβαλε την χώρα σου στον χάρτη. Είναι όμως η πραγματικότητα εκεί τόσο ρόδινη, δημιουργική και ενδιαφέρουσα όσο μπορεί να νομίζει κάποιος που διαβάζει όλα αυτά τα δημοσιεύματα αλλά δεν έχει επισκεφτεί ποτέ την Παλαιστίνη;
Όταν ξεκίνησα να παίζω techno ήμουν η μόνη DJ του είδους στη χώρα. Έπαιζα ολομόναχη, ήμουν και το support και το βασικό όνομα της βραδιάς. Τώρα πια μπορώ να πάω σε ένα techno πάρτυ με τέλεια μουσική και να μην παίζω καν. Νομίζω ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να το περιγράψω. Εννοώ ότι τώρα πια έχουμε πολλούς απίστευτους DJs και το κοινό είναι πολύ μεγαλύτερο, πολύ πιο διψασμένο και πολύ πιο έτοιμο να αφεθεί και να χορέψει. Κάποτε ήξερα τους πάντες στα πάρτυ που κάναμε, συμπεριλαμβανομένου και του event για λογαριασμό του Boiler Room. Τώρα ο κόσμος μοιάζει ατελείωτος και είναι πολύ όμορφο να παρακολουθείς όλο αυτό το κύμα αλλαγής. Το μόνο πράγμα που δεν έχει αλλάξει όμως είναι ότι ακόμη και σήμερα για τα πάρτυ που γίνονται στην Παλαιστίνη δεν υπάρχει προκαθορισμένη ώρα που θα σταματήσει η μουσική. Παίζουμε και απλά περιμένουμε την αστυνομία να έρθει και να μας πουν να τελειώσουμε.
Αναρωτιέμαι αν αυτή η αίσθηση αβεβαιότητας ή ακόμη και επικινδυνότητας που περιγράφεις αποτελεί τον συνδετικό κρίκο της παλαιστινιακής techno με ξακουστές σκηνές του παρελθόντος, όπως στο ψυχροπολεμικό Βερολίνο ή το βιομηχανικό Ντιτρόιτ.
Αυτό που μπορώ να σου πω με σιγουριά είναι ότι στην Παλαιστίνη όλοι βγαίνουν για να χορέψουν με την ψυχή τους γιατί δεν ξέρουν ούτε πότε θα τελειώσει το πάρτυ ούτε πότε θα μπορέσει να αρχίσει ξανά.
Ισχύει ότι κατά τη διάρκεια της εμφάνισής σου στο Boiler Room, λίγα χιλιόμετρα μακριά γίνονταν αιματηρά επεισόδια;
Ναι, γίνονταν συγκρούσεις εκείνη τη μέρα, έπεφταν σφαίρες στη Ραμάλα, αν δεν κάνω λάθος πάνω από 7 άνθρωποι τραυματίστηκαν ή έχασαν τη ζωή τους. Αν δεις προσεκτικά το βίντεο, θα καταλάβεις τη στιγμή που το συζητάω με τον ιδιοκτήτη του χώρου. Ενώ μόλις το ρολόι δείχνει 10, σταματάμε. Μπορείς να καταλάβεις ότι κάτι έχει συμβεί από τα βλέμματα όσων είναι εκεί, φαίνεται στα πρόσωπά τους. Και την ώρα του πάρτυ κανείς δεν θέλει να τραβήξει βίντεο ή φωτογραφία – άλλωστε το κάνει ήδη το Boiler Room. Όλοι έχουν ανάγκη να νιώσουν ελεύθεροι για δύο ώρες γιατί ξέρουν ότι μόλις σταματήσει η μουσική, η πραγματικότητα θα σε χτυπήσει σαν χαστούκι.
Πώς προετοιμάζεσαι για μία περιοδεία; Πόσο ρευστή είναι η setlist από βραδιά σε βραδιά;
Συνήθως κατεβάζω promos και αγοράζω μουσική κάθε εβδομάδα. Προσθέτω τα νέα tracks στις λίστες μου και αφαιρώ τα παλιότερα που έχω παίξει αρκετές φορές. Γενικά αφήνομαι στη ροή του κόσμου. Ένας DJ είναι σαν καθρέφτης. Καθοδηγείς το κοινό αλλά ταυτόχρονα σε καθοδηγεί και το κοινό. Οπότε στο Βερολίνο παίζω διαφορετικά απ’ ότι στο Ντουμπάϊ.
Ποια είναι η πιο αγαπημένη σου στιγμή; Όταν πατάς για πρώτη φορά το play και όλοι αρχίζουν να χορεύουν, νιώθοντας έτοιμοι για όλα; Ή στο τέλος της βραδιάς, όταν ξέρεις ότι αυτό που νιώθει τόσος κόσμος σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε ό,τι έκανες εσύ τις προηγούμενες τρεις ώρες;
Αυτή είναι μια δύσκολη και πανέμορφη ερώτηση. Είναι και οι δύο στιγμές πολύ ιδιαίτερες. Όταν ανεβαίνω στη σκηνή με κατακλύζει η αδρεναλίνη. Στο τέλος του set είμαι πάντα λυπημένη γιατί θέλω να παίξω κι άλλο. Όμως ισχύει αυτό που λες, μετά από ένα καλό set είναι σαν να έχεις μεταδώσει ένα μήνυμα σε χίλιους ανθρώπους, το βλέπεις ζωγραφισμένο στα πρόσωπά τους. Οι αγκαλιές είναι γεμάτες αγάπη.
Τι ακριβώς εστί το Σωματείο (The Union), αυτή η καλλιτεχνική κολεκτίβα που συνίδρυσες στην Παλαιστίνη;
Πρόκειται για μια κολεκτίβα καλλιτεχνών κάθε είδους, από DJs μέχρι street artists και οποιονδήποτε του αρέσουν τα πάρτυ και θέλει να μας βοηθήσει. Ο καθένας μας μαθαίνει κάτι από τους υπόλοιπους. Προετοιμάζουμε από το μηδέν ένα χώρο για να κάνουμε πάρτυ και όλοι δουλεύουμε εξίσου σε όλα τα πόστα. Οπότε μπορεί την ίδια μέρα να παίζω μουσική, μετά να κόβω εισιτήρια στην πόρτα, μετά να κάνω ηχοληψία, μετά να προσέχω τι γίνεται στις τουαλέτες κλπ. Αλλάζουμε συνέχεια πόστα κατά τη διάρκεια του πάρτυ για να μη χρειαστεί να περάσει μόνο ένας από εμάς όλη τη νύχτα όρθιος στην πόρτα.
Είμαστε μια κοινότητα ανθρώπων που απλά θέλουμε να χορεύουμε. Κάποτε σε ένα πάρτυ μας ήρθαν μόνο πέντε άνθρωποι. Όλα τα μέλη της κολεκτίβας χορεύαμε, κανείς δε νοιαζόταν που είχαμε μπει μέσα. Βγάζουμε χρήματα ως σύνολο, αποταμιεύουμε ένα μέρος στο λογαριασμό του Σωματείου και μοιράζουμε ισομερώς τα υπόλοιπα. Αυτό μας επιτρέπει να μπαίνουμε μέσα μερικές φορές αλλά να παραμένουμε χαρούμενοι. Αυτή την περίοδο η κολεκτίβα περνά μία περίοδο ανάπαυλας. Όλοι ανυπομονούμε να οργανώσουμε πάλι κάτι στην Παλαιστίνη, να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο και να περάσουμε καλά. Είναι πανέμορφο. Είναι όπως φαντάζομαι ότι ήταν το Βερολίνο και το Ντιτρόιτ στη δεκαετία του ’80. Και μόνο στη σκέψη της κολεκτίβας μας, χαμογελάω. Αγαπώ την Παλαιστίνη τόσο πολύ…
