ΣΚΟΡΟΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ: ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΟΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΖΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ

Κάθεσαι στο σαλόνι και βλέπεις ένα μικρό μαύρο μυγάκι να ίπταται στο οπτικό σου πεδίο. Συνήθως κοντά στο φωτιστικό. Ενίοτε διαγράφοντας την ίδια κυκλική πορεία, αναρίθμητες φορές.

Ή μπορεί να είσαι στο μπάνιο, όπου και ο βασιλιάς πάει μόνος του. Εσύ ωστόσο, έχεις την παρέα μικροσκοπικών εντόμων, που μπορεί να τα συναντάς και στην κουζίνα, ειδικά όταν ανοίγεις το ντουλάπι στο οποίο αποθηκεύεις τρόφιμα.

Το αυτό μπορεί να συμβεί και όταν ανοίγεις το ντουλάπι με τα ρούχα. Ή κάθεσαι στο μπαλκόνι (που έχει γλάστρες) και ρεμβάζεις.

Τι συμβαίνει;

Έχεις σκόρους.

Που δεν τρέφονται μόνο από τα ρούχα μας (όπως όλοι ξέρουμε τώρα που κάνουμε την αλλαγή από τα χειμερινά στα θερινά).

Δεν είναι όλοι ίδιοι, όπως δεν είναι και όλοι επικίνδυνοι.

Οι συγγενείς των πεταλούδων (πρόκειται για εξέλιξη τους) ανήκουν στην οικογένεια λεπιδόπτερων, της οποία τα περισσότερα των 160.000 μελών (σημειωτέων, είναι δεκαπλάσια τα είδη από εκείνα της πεταλούδας) είναι σκόροι.

Γενικά έλκονται από πηγές φωτός και έτσι βρίσκουν το δρόμο τους για το εσωτερικό των κτιρίων. Κάποια είδη μπορούν να προκαλέσουν ζημιά σε ορισμένα υλικά, αλλά πολλά είναι αβλαβή και παίζουν σημαντικό οικολογικό ρόλο ως επικονιαστές.

Σε κάθε περίπτωση, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι χρήσιμο να μη ζούμε μαζί τους.

Τα μυγάκια τροφίμων στα ντουλάπια της κουζίνας

Οι σκόροι που βρίσκουμε στις κουζίνες και σε άλλους χώρους αποθήκευσης τροφίμων, ελκύονται από διάφορα είδη διατροφής -όπως τα δημητριακά, τα αποξηραμένα φρούτα, τα καρυκεύματα και τα σιτηρά.

Μπορούν να μολύνουν το φαγητό με τον ιστό, τα κόπρανα και μέρη του σώματος τους.

Έχουν άνοιγμα φτερών από 12 έως 20mmκαι ανοιχτό καφέ χρώμα -ή καστανά φτερά. Όταν βρίσκονται σε ηρεμία, τα φτερά τους βρίσκονται επίπεδα πάνω από το σώμα τους.

Τα θηλυκά γεννούν αυγά μέσα ή κοντά σε πηγές τροφής και οι προνύμφες εκκολάπτονται και τρέφονται με την προσβεβλημένη τροφή. Κατασκευάζουν μεταξωτούς σωλήνες ή θήκες καθώς κινούνται και τρέφονται. Όταν ενηλικιώνονται εμφανίζονται ως σκόροι.

Γλιτώνουμε με τακτικό καθαρισμό, επιθεώρηση των χώρων αποθήκευσης τροφίμων, σωστή αποθήκευση τροφίμων και χρήση παγίδας.

Tα μυγάκια μέσα στα αποθηκευμένα τρόφιμα

Οι σκόροι τροφίμων έχουν χαρακτηριστική εμφάνιση, με άνοιγμα φτερών από 15 έως 20mm. Όταν ξεκουράζονται, διπλώνουν τα φτερά σαν να έχουν στέγη πάνω από το σώμα.

Βρίσκονται κυρίως σε αποθηκευμένα προϊόντα διατροφής, συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών, σιτηρών, των ξηρών καρπών, των αποξηραμένων φρούτων και των τροφών για κατοικίδια. Θεωρούνται παράσιτα του ντουλαπιού και μπορούν να μολύνουν ένα ευρύ φάσμα ξηρών ειδών τροφής.

Οι θηλυκοί σκόροι γεννούν αυγά πάνω ή κοντά σε πηγές τροφής. Μετά την εκκόλαψη, οι προνύμφες είναι κρεμώδεις λευκές με καφέ κεφάλι και τρέφονται με τα προσβεβλημένα τρόφιμα, δημιουργώντας ιμάντες καθώς κινούνται.

Μπορούν να αφήσουν μεταξωτές κλωστές ή δομές σαν κουκούλι ή περιττώματα στο μολυσμένο φαγητό. Και κάπως έτσι καταστρέφουν τα αποθηκευμένα τρόφιμα.

Με καθαρισμό και τακτικό έλεγχο των ντουλαπιών εξοντώνουμε το σκόρο αυτό, όπως με την απομάκρυνση μολυσμένων ή ληγμένων τροφίμων. Υπέρ μας είναι και η αποθήκευση προϊόντων ξηράς τροφής σε αεροστεγή δοχεία ή σφραγισμένες σακούλες.

Καταψύξτε τα ευαίσθητα τρόφιμα για μερικές ημέρες πριν την αποθήκευση για να σκοτώσετε τυχόν πιθανές προσβολές.

Επίσης, σκουπίστε με ηλεκτρική σκούπα ή σκουπίστε τα ράφια και τις ρωγμές του ντουλαπιού για να αφαιρέσετε τυχόν κρυμμένες προνύμφες ή νύμφες των σκόρων.

Υπάρχουν τέλος, και ειδικές παγίδες στο εμπόριο.

Το αλεύρι έχει το δικό του ξεχωριστό έντομο: είναι το σκαθάρι των αλεύρων. Διεισδύει σε ντουλάπια (όπου δημιουργείται ευνοϊκός οικότοπος -με σαπισμένα αποξηραμένα φρούτα, μεγάλα αποθέματα δημητριακών, μουχλιασμένες τροφές κλπ) και αποθήκες τροφίμων και γεννά εκεί έως και 1000 αυγά κάθε ενήλικο θηλυκό.

Οι φρουτόμυγες

Η οικογένεια Drosophilidae έχει 1.600 είδη. Οι ξιδόμυγες και φρουτόμυγες τρέφονται με ώριμα φρούτα, χυμούς φρούτων και είδη μανιταριών. Κάποια είδη είναι παράσιτα.

Εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα είδη, το Drosophila melanogaster που είναι και το πιο γνωστό, γεννάει και εναποθέτει τα αυγά σε υγιείς καρπούς, όχι σε αυτούς που είναι στο στάδιο αποσύνθεσης. Το πρώτο σύμπτωμα είναι ο μεταχρωματισμός του φρούτου. Το δεύτερο η προσβολή από μύκητες και βακτήρια.

Χρησιμοποιείται ευρέως ως πρότυπο οργανισμό στην επιστημονική έρευνα (στη γενετική, την ανάπτυξη, τη συμπεριφορά και τη φυσιολογία), λόγω του σύντομου κύκλου ζωής του (κατά μέσο όρο ζουν από 40 έως 60 ημέρες, με τη θερμοκρασία και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες να παίζουν ρόλο), της ευκολίας αναπαραγωγής (είναι εξαιρετικός πρότυπος οργανισμός ως προς την γρήγορη παραγωγή απογόνων) και της γενετικής ικανότητας μεταφοράς.

Τα σημεία που πρέπει να ελέγξουμε εάν βλέπουμε μύγες φρούτων είναι τα σημεία όπου φρούτα ή λαχανικά είναι αποθηκευμένα έξω από τα ψυγεία ή τα δοχεία ψύξης.

Αρκεί να εντοπίσουμε την πηγή και να την καταστρέψουμε -καθαρίζοντας και διατηρώντας τα καθαρά και στεγνά.

Tα μυγάκια στο μπάνιο

Τα μυγάκια που διαβάσατε δεν έχουν σχέση με εκείνα που υπάρχουν κοντά στα φρεάτια του μπάνιου -ή όπου αλλού υπάρχουν υδραυλικά είδη ή συστήματα αποχέτευσης– και λέγονται μυγάκια φρεατίων (drain flies).

Αφενός ‘δημιουργούνται’ στα υπόγεια των κτιρίων, αφετέρου φτάνουν έως τον τέταρτο όροφο και τα βλέπετε στους τοίχους. Είναι πιο δραστήριοι το βράδυ.

Έχουν σκούρο γκρι χρώμα, είναι έως 5mm και το θηλυκό γεννά από 30 έως 100 αυγά σε επιφάνεια πέτρας. Όταν η θερμοκρασία είναι στους 21 βαθμούς Κελσίου, χρειάζονται έως 48 ώρες να εκκολαφθούν.

Η διάρκεια ζωής φτάνει έως τις 2 εβδομάδες και έλκονται από υγρή και αποσυντιθέμενη οργανική ύλη. Συμπεριλαμβανομένων των βακτηρίων, των μυκήτων και όσων άλλων υπάρχουν στα υγρά και στάσιμα περιβάλλοντα, όπως τα λύματα των σωλήνων αποχέτευσης.

Για να γλιτώσετε από αυτά τα ‘μυγάκια’, πρέπει να καθαρίζετε τακτικά τις αποχετεύσεις με βούρτσα ή καθαριστικό σωλήνων που θα απομακρύνει τις συσσωρεύσεις. Βοηθά να τις διατηρείτε καθαρές και να φροντίζετε ώστε να μην υπάρχουν διαρροές -ώστε να μην υπάρχει υγρασία.

Υλικά όπως η μαγειρική σόδα και το ξύδι μπορούν να βοηθήσουν στη διάσπαση της οργανικής ύλης στις αποχετεύσεις, όπως και ο καλός αερισμός. Εάν παρ’ όλα αυτά, οι σκόροι επιμένουν πρέπει να ζητήσουμε βοήθεια ειδικού.

Οι σκόροι ρούχων

Τα μικρά φτερωτά αυτά έντομα είναι μικροσκοπικά, συνήθως από 6 έως 13 mm σε μήκος και γνωστά για την ικανότητα τους να προσβάλουν και να καταστρέφουν φυσικές ίνες, όπως είναι το μαλλί, η γούνα, το μετάξι και ό,τι έχει πάνω φυσικά φτερά.

Επίσης, ‘χτυπούν’ και όπου υπάρχουν μείγματα που περιέχουν αυτά τα υλικά.

Σπάνια τους βλέπουμε, αφού αποφεύγουν το φως. Ο κύκλος ζωής τους έχει τέσσερα στάδια. Οι προνύμφες είναι το καταστροφικό στάδιο για τα πράγματα που έχουμε στις ντουλάπες και τα συρτάρια.

Τρέφονται με κερατίνη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε φυσικές ίνες, και στοχεύουν κατά προτίμηση σε αντικείμενα που περιέχουν ιδρώτα, έλαια σώματος ή λεκέδες από τρόφιμα.

Μπορούμε να τους κρατήσουμε μακριά από τη ζωή μας, με τακτικό καθαρισμό (που περιλαμβάνει και τη χρήση ηλεκτρικής σκούπας), με την αποθήκευση ρούχων και υφασμάτων σε αεροστεγή δοχεία ή σακούλες ενδυμάτων, με απωθητικά σκόρου (πχ κέδρο, καμφορά, κανέλα, γαρύφαλο), ενώ βοηθά να τσεκάρουμε μια στο τόσο να δούμε αν όλα είναι καθαρά και στεγνά.

Οι σκόροι των λουλουδιών

Αυτοί οι σκόροι παίζουν σημαντικό ρόλο στην επικονίαση, παρόμοια με τις μέλισσες και τις πεταλούδες. Έχουν μεγάλη ποικιλία σχημάτων, μεγεθών και χρωμάτων. Μερικά είδη έχουν μακριές γλώσσες ή προβοσκίδες, τις οποίες χρησιμοποιούν για να έχουν πρόσβαση στο νέκταρ βαθιά μέσα στα λουλούδια.

Πρόκειται για νυκτόβια έντομα και ελκύονται από λουλούδια που ανοίγουν ή παράγουν νέκταρ τις βραδινές ή νυχτερινές ώρες.

Η έντονη όσφρησή τους τους βοηθά να εντοπίσουν λουλούδια που εκπέμπουν αρωματικές ενώσεις, οι οποίες τους προσελκύουν από απόσταση.

Υπάρχουν και είδη σκόρων, των οποίων οι προνύμφες τρέφονται με φύλλωμα φυτών ή μπορούν να θεωρηθούν γεωργικά παράσιτα.

Ο οικολογικός ρόλος και ο αντίκτυπος των σκόρων μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το συγκεκριμένο είδος και τις αλληλεπιδράσεις τους με τα φυτά και τα οικοσυστήματα.