ΣΟΥ “ΚΟΒΕΤΑΙ” Η ΑΝΑΣΑ ΔΥΟ, ΤΡΕΙΣ ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ; ΘΑ ΖΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ

Το ‘σπεύδε βραδέως’ του Πυθαγόρα έχει περίοπτη θέση στη λίστα με τα οξύμωρα σχήματα της έκφρασης του λόγου. Για αιώνες είχε και περίοπτη θέση στις ‘οδηγίες’ των επαγγελματιών υγείας, ως εκ των τρόπων για να προστατευόμαστε από περιττό άγχος -που προκαλούν τα λάθη σε εκτιμήσεις και αποφάσεις.

Με την συμβολή της επιστήμης, ‘τσιμεντώθηκε’ η ιδέα πως δεν χάνουμε και τίποτα αν παίρνουμε το χρόνο μας για να κάνουμε κάτι. Και ότι το άγχος που μας οδηγεί στο να τρέχουμε -πολλές φορές και όταν δεν υπάρχει λόγος- μας κάνει κακό. Στο σώμα και την ψυχή.

Νέα μελέτη μας υποχρεώνει να κάνουμε μια -κάποια- αναθεώρηση.

Η απενοχοποίηση των ‘αλλεργικών’ στη γυμναστική

Ουκ ολίγες έρευνες έχουν συμφωνήσει πως η άσκηση έχει οφέλη για την υγεία μας. Για παράδειγμα, 30 λεπτά έντονης άσκησης την εβδομάδα μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακή νόσο κατά περίπου 50%, σε σύγκριση με τα άτομα που κάνουν καθιστική ζωή.

Το 2021 μελέτη κατέληξε στο ότι όσοι ‘πιέζονται’ κατά τη διάρκεια της άσκησης, έχουν 17% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα από άτομα που έκαναν το ίδιο πρόγραμμα, αλλά σε πιο ήπιο ρυθμό.

Αμφότερες -συν πολλές άλλες- επικεντρώθηκαν στην υποκειμενική κατάθεση των ασκούμενων για το πόσο ασκούνται και πόσο δυνατά το κάνουν. Δηλαδή, ο καθένας έλεγε ό,τι ήθελε και οι ειδικοί ανέλυαν.

Η νέα έρευνα, της οποίας ηγήθηκε ο Εμμανουήλ Σταματάκης, καθηγητής σωματικής δραστηριότητας και σπουδών υγείας στο University of Sydney, ήταν πιο ‘στοχευμένη’.

Όπως είπε ο κύριος Σταματάκης “εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι αλλεργικοί στη λέξη ‘άσκηση’”. Για αυτό και με την ομάδα του είχαν διαφορετική προσέγγιση: θέλησαν να δουν τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων που δεν θεωρούνται ‘άσκηση’.

Δηλαδή, όσων κάνουμε κάθε μέρα και ανεβάζουμε παλμούς.

Από το να τρέχουμε για να προλάβουμε το λεωφορείο, να ανεβαίνουμε σκάλες, να κυνηγάμε παιδιά, να μας τρέχει ο σκύλος στη βόλτα, να σκουπίζουμε με την ηλεκτρική σκούπα, να κουβαλάμε ψώνια, να περπατάμε σε ανηφόρα κλπ, κλπ.

Οτιδήποτε μας ‘κόβει’ την ανάσα, για τουλάχιστον ένα λεπτό, μας κάνει καλό, αφού αρκεί για να βελτιώσει την καρδιοαναπνευστική μας ικανότητα -ζωτικής σημασίας προγνωστικό παράγοντα μακροζωίας.

Συνέχισε να κάνεις ό,τι κάνεις

Σύμφωνα με τη δημοσίευση που έγινε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine, μόλις τρία λεπτά την ημέρα έντονης καθημερινής δραστηριότητας συνδέονται με 40% χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου στους ενήλικες. Ακόμα και σε αυτούς που δεν ασκούνται.

Η μεθοδολογία της μελέτης αφορούσε δεδομένα της Biobank του Ηνωμένου Βασιλείου, τα οποία περιλαμβάνουν αρχεία υγείας για εκατοντάδες χιλιάδες Βρετανούς άνδρες και γυναίκες.

Οι περισσότεροι από τους 25.241 ενήλικες -ηλικίας από 40 έως 69 χρόνων- φορούσαν επιταχυνσιόμετρο για μια εβδομάδα μετά την ένταξή τους στη Biobank, ώστε να παρακολουθούν τις καθημερινές τους κινήσεις.

Είχαν δηλώσει στους επιστήμονες πως η άσκηση δεν ήταν ποτέ μέρος της ζωής τους.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνέδεσαν τα κλινικά αρχεία των συμμετεχόντων από την ‘τράπεζα’ με αυτά που συνέλλεξαν στην αρχή της μελέτης και διαπίστωσαν ποιοι είχαν πεθάνει -μαζί με την αιτία του θανάτου.

Έδειξαν ιδιαίτερη προσοχή σε παράγοντες όπως η διατροφή ή αν κάπνιζαν και απέκλεισαν α) τους ανθρώπους που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο και καρδιακή νόσο στην αρχή της μελέτης και β) όσους πέθαναν τα δύο πρώτα χρόνια της περιόδου παρακολούθησης “ώστε τα αποτελέσματα να είναι πιο ισχυρά από επιστημονικής απόψεως”.

Παραδόξως, παρόλο που οι συμμετέχοντες δεν είχαν αναφέρει ότι έκαναν καμία δομημένη άσκηση, περίπου το 89% κατέγραψε αυτό που είναι γνωστό ως έντονη διαλείπουσα σωματική δραστηριότητα στον τρόπο ζωής, στο tracker.

Η ανάλυση των καθημερινών δραστηριοτήτων έγινε με τον προσδιορισμό της έντασης των κινήσεών τους σχεδόν δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο, με βάση την ταχύτητα του βήματος και άλλα δεδομένα.

Στο τέλος, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι κατάφεραν να χαρτογραφήσουν τις σύντομες εκρήξεις κίνησης των συμμετεχόντων. Κάποιες είχαν διάρκεια ενός μόλις λεπτού. Παρ’ όλα αυτά, όπως φάνηκε παίζουν ρόλο ως προς το προσδόκιμο μας.

Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες κατέγραφαν οκτώ σύντομες εκρήξεις δραστηριότητας κάθε μέρα, συνολικά λίγο λιγότερο από τεσσεράμισι λεπτά.

Συγκρίνοντας τα μοτίβα δραστηριότητας με τα αρχεία θανάτου για μια περίοδο περίπου επτά ετών μετά την ένταξη των ατόμων στη Biobank, οι επιστήμονες βρήκαν ότι όσοι είχαν κατά μέσο όρο 4,4 λεπτά την ημέρα από αυτό που οι επιστήμονες ονόμασαν ‘έντονη διαλειμματική φυσική δραστηριότητα’ είχαν περίπου 30% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν, σε σύγκριση με εκείνους που κινούνταν σπάνια γρήγορα, με οποιονδήποτε τρόπο.

Οι New York Times διευκρινίζουν πως “η ιδέα ότι ο τρόπος που κινούμαστε επηρεάζει τη διάρκεια της ζωής μας δεν είναι νέα.

Πολλές έρευνες συνδέουν την τακτική άσκηση με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, συμπεριλαμβανομένων των επίσημων οδηγιών άσκησης για τη δημόσια υγεία -συνιστούν τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας άσκησης την εβδομάδα, για υγεία και μακροζωία.

Η πιο εστιασμένη μελέτη προτείνει πως η εντατικοποίηση μέρους της άσκησης μας -ώστε να αυξήσουμε καρδιακούς παλμούς και την αναπνοή μας- ενισχύει τα οφέλη για την υγεία”.

Για πρώτη φορά, μελέτη δείχνει την ύπαρξη σχέσης μεταξύ της μη δομημένης σωματικής δραστηριότητας με τα θετικά οφέλη για την υγεία.

Δεν ξέρουμε αν κατάλαβες, αλλά αρκούν 4,4 λεπτά

Όπως τόνισαν οι ερευνητές, όταν οι άνθρωποι διαχειρίζονταν τουλάχιστον τρεις ξεχωριστές βιαστικές κινήσεις κατά τη διάρκεια μιας ημέρας (με διάρκεια ενός λεπτού η καθεμία), ο κίνδυνος θνησιμότητας μειώνεται κατά 40%, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που πάνε αργά γιατί βιάζονται. Χωρίς άσκηση. Απλά με αύξηση του ρυθμού σε κάτι που ούτως ή άλλως κάνουν κάθε μέρα.

Οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι η μελέτη έχει όρια: δείχνει μια σχέση μεταξύ των γρήγορων επιτυχιών της άσκησης και της διάρκειας ζωής μας. Δεν ‘εξηγεί’ γιατί μετράει η ένταση, αν και άλλες έρευνες δείχνουν ότι η έντονη άσκηση βελτιώνει την αντοχή και την καρδιαγγειακή υγεία περισσότερο από τις ελαφρύτερες προπονήσεις.

Καταλήγοντας, οι συγγραφείς τόνισαν στο ότι “το να βιαστούμε τις δουλειές μας τώρα μπορεί να μας ‘εξαγοράσει’ χρόνια αργότερα”.

Aρκεί φυσικά, να μην μπαίνει το άγχος στη μέση, με το Magazine να έχει εξηγήσει πώς μπορεί να μας αρρωσταίνει (κυριολεκτικά) το άγχος του να βρούμε πάρκινγκ -πριν ξεκινήσουμε την όποια διαδρομή- και το φαινόμενο της ‘παραλληλοφοβίας’.

Con calma που λένε και οι γείτονες Ιταλοί -και που δεδομένα εύκολα το λες, αλλά δύσκολα γίνεται. Τίποτα όμως, δεν είναι ακατόρθωτο. Μια δοκιμή (μια προσπάθεια) μπορεί να μας πείσει. Άλλωστε πρόκειται για τη ζωή μας.