ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΙΑ

Μετά από σχεδόν μήνες πολέμου και απόλυτης καταστροφής στη Γάζα, η παρουσία οκτώ αθλητών που εκπροσωπούν τα Παλαιστινιακά Εδάφη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού αποτελεί ένα μικρό θαύμα.

«Η εκπροσώπηση της Παλαιστίνης» -για όγδοη φορά επισήμως, αρχής γενομένης από τους Ολυμπιακούς του 1996 στην Αταλάντα- «είναι ήδη μια νίκη» δήλωσε πριν την έναρξη του μεγαλύτερου αθλητικού γεγονότος η υφυπουργός Εξωτερικών της Παλαιστινιακής Αρχής, Varsen Aghabekian, σε συνέντευξη Τύπου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο στη Ραμάλα. «Η αναχώρηση των αθλητών μας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 έρχεται σε μια πολύ σκοτεινή στιγμή της ιστορίας μας» πρόσθεσε, στέλνοντας το μήνυμα στους αθλητές πως αποτελούν «σύμβολα της παλαιστινιακής αντίστασης».

ΕΝΑΣ ΒΑΘΙΑ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Όπως έκανε γνωστό ο Nicolas Kassianides, γενικός πρόξενος της Γαλλίας στην Ιερουσαλήμ, «ο παλαιστινιακός αθλητισμός έχει πληγεί έντονα από τον πόλεμο».

Οι αθλητικές υποδομές έχουν καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό στη Γάζα, ενώ υπάρχουν πολλά εμπόδια για τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Σύμφωνα με τον Jibril Rajoub, επικεφαλής της Παλαιστινιακής Ολυμπιακής Επιτροπής, 400 αθλητές, εθελοντές και εργαζόμενοι στον αθλητισμό έχουν τραυματιστεί ή σκοτωθεί στη Γάζα από τότε που ο θύλακας πολιορκείται από το Ισραήλ, μετά τις 7 Οκτωβρίου.

Η γαλλική εφημερίδα Le Monde ανέφερε ότι «στις 14 Νοεμβρίου 2023, δύο στελέχη της εθνικής ομάδας βόλεϊ, ο Ibrahim Qusaya και ο Hassan Zuaiter, σκοτώθηκαν σε βομβιστική επίθεση στον προσφυγικό καταυλισμό Jabalia στη Λωρίδα της Γάζας. Στις 18 Δεκεμβρίου 2023, ο Bilal Abu Samaan, προπονητής της εθνικής ομάδας στίβου, σκοτώθηκε σε αεροπορική επιδρομή, ενώ τον Ιανουάριο του 2024, ο Hani al-Masdar, προπονητής της παλαιστινιακής ομάδας ποδοσφαίρου, σκοτώθηκε από πύραυλο που εκτοξεύθηκε από ισραηλινό αεροπλάνο».

Ακόμη και υπό καλύτερες συνθήκες, πάντως, ήταν δύσκολο να διατηρηθεί ένα καθημερινό πρόγραμμα προπόνησης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την ανατολική Ιερουσαλήμ. «Ξέρετε πόσες εγκεκριμένες πισίνες υπάρχουν στην Παλαιστίνη; Μηδέν» επισημαίνει ο αθλητής Yazan al Bawwab, παρουσιάζοντας τη σκληρή αλήθεια. Ότι δηλαδή η παλαιστινιακή οικονομία είναι πολύ μικρή και εύθραυστη για να υποστηρίξει με συνέπεια τους ελίτ αθλητές. «Δεν υπάρχει αθλητισμός στην Παλαιστίνη. Είμαστε μια χώρα αυτή τη στιγμή που δεν έχει αρκετή τροφή ή στέγη και προσπαθούμε να βρούμε πώς θα μείνουμε ζωντανοί. Δεν είμαστε ακόμη μια αθλητική χώρα».

Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί αυτή τη στιγμή είναι ένα πρόσφατο ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας The Guardian, όπου καθίσταται σαφές ότι ο πόλεμος έχει φέρει την καταστροφή στην αθλητική σκηνή της χώρας. «Πρωταγωνιστής» ο Mohammed Abu-Hujair, ο οποίος αναμένετο να ταξιδέψει στην Ισπανία τον περασμένο Οκτώβριο. Ένας σκάουτερ από τη Ρεάλ Μαδρίτης είχε επισκεφτεί τη Γάζα τον Αύγουστο και είχε καλέσει τον 17χρονο να ενταχθεί σε μια ακαδημία ποδοσφαίρου με την ελπίδα ότι, αν τα πήγαινε καλά, θα έμενε στην Ισπανία.

Μετά, ήρθαν οι επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ και ο πόλεμος στη Γάζα. Ο Mohammed δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει το ταξίδι.

Προσπαθώντας με δυσκολία να συγκρατήσει τα δάκρυά του, βρίσκει πλέον παρηγοριά από ένα τουρνουά ποδοσφαίρου πέντε ομάδων στον καταυλισμό όπου μεταφέρθηκε μετά την έναρξη του πολέμου. «Μου στέρησαν τα όνειρά μου. Αντί να προπονούμαι κάθε μέρα, ζω τώρα σε μια ερειπωμένη σκηνή, όπου το μεγαλύτερο όνειρό μου είναι να επιστρέψω στην πατρίδα μου. Σηκώνομαι κάθε μέρα κλαίγοντας για την απώλεια που μου έχει προκαλέσει αυτός ο πόλεμος. Ονειρεύομαι μόνο το τέλος αυτού του πολέμου… Νοσταλγώ το αγόρι που ήμουν πριν από την 7η Οκτωβρίου».

Πριν από λίγο καιρό, στη Γάζα υπήρχαν 10 γήπεδα όπου, τα απογεύματα μαζευόντουσαν οι φίλαθλοι για να υποστηρίξουν τους συλλόγους, με την αντιπαλότητα να κινείται σε αθλητικά πλαίσια και τους παίκτες να προσπαθούν να μιμηθούν τον Κριστιάνο Ρονάλντο και τον Λιονέλ Μέσι. Ο αθλητισμός, ιδίως το ποδόσφαιρο, αποτελούσε μια σπάνια διέξοδο για τους περισσότερους Παλαιστίνιους στη Γάζα. Τη θέση, πλέον, στα γεμάτα με ζωή γήπεδα έχουν δώσει το κλάμα των παιδιών λόγω της πείνας και η απόγνωση των κατοίκων.

«Οι παίκτες μας σκοτώνονται, οι εγκαταστάσεις μας έχουν καταστραφεί και οι σύλλογοί μας δέχονται επιθέσεις» δηλώνει στον Guardian ο Nader al-Jayooshi της Παλαιστινιακής Ολυμπιακής Επιτροπής στη Ραμάλα. «Προσπαθούμε να σώσουμε τις καριέρες των παικτών μας, αλλά, δυστυχώς, νιώθουμε ανήμποροι […] Με τον πόλεμο στη Γάζα να συνεχίζεται, οι αθλητικές εγκαταστάσεις που έχουν απομείνει μπορεί να στοχοποιηθούν, πράγμα που σημαίνει ολοκληρωτική κατάρρευση του αθλητισμού. Δεδομένης της σημερινής κλίμακας καταστροφής και δολοφονιών αθλητών μας, μπορεί να μην αναπτύξουμε κανένα άθλημα στη Γάζα για μια δεκαετία».

Ίσως, ο πιο επιφανής Παλαιστίνιος αθλητής που έχασε τη ζωή του στον πόλεμο ήταν ο δρομέας μεγάλων αποστάσεων Majed Abu Maraheel, ο οποίος το 1996 στην Ατλάντα έγινε ο πρώτος Παλαιστίνιος που αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πέθανε από νεφρική ανεπάρκεια φέτος, αφού δεν μπόρεσε να νοσηλευτεί στη Γάζα, ενώ κατέστη ανέφικτο να διακομιστεί σε νοσοκομείο της Αιγύπτου.

ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΑΘΛΗΤΗΣ ΠΡΟΚΡΙΘΗΚΕ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Ο δρόμος προς το Παρίσι ήταν γεμάτος εμπόδια για τους Παλαιστίνιους αθλητές. Μόνο ένας από τους οκτώ που συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες προκρίθηκε πληρώντας αγωνιστικά κριτήρια, ενώ οι άλλοι επτά έλαβαν ειδικές προσκλήσεις από τη ΔΟΕ. «Διατηρούσαμε πολλές ελπίδες ότι θα πηγαίναμε στο Παρίσι 2024 με αθλητές που είχαν τα προσόντα, αλλά αυτές εξανεμίστηκαν  λόγω της πλήρους διακοπής κάθε δραστηριότητας στη χώρα» εξηγεί ο Jibril Rajoub.

Ο αθλητής του Τάε Κβον Ντο Omar Ismail κατάφερε να εξασφαλίσει την απευθείας πρόκρισή του, στο προκριματικό τουρνουά στο Tai’an της Κίνας. «Ονειρευόμουν αυτή τη στιγμή από τότε που ήμουν μικρό παιδί. Ήμουν πολύ χαρούμενος που φανταζόμουν τον εαυτό μου στο Παρίσι με τους καλύτερους αθλητές στον κόσμο. Πολύ χαρούμενος που θα έδειχνα τη σημαία μου στο βάθρο».

«Εκπροσωπώ τους Παλαιστίνιους. Ελπίζω οι νέοι, όταν με βλέπουν, να λένε στον εαυτό τους ότι μπορούν να πετύχουν τα όνειρά τους, να γίνουν σαν εμένα ή ακόμα και καλύτεροι από εμένα» λέει ο Ismaïl, ο οποίος σήμερα βρίσκεται στην 61η θέση της παγκόσμιας κατάταξης στην κατηγορία κάτω των 58 κιλών.

Στον στίβο το «παρών» δίνουν δύο αθλητές στα 800 μέτρα, η Layla al-Masri και ο Mohammed Dwedar. Ο τελευταίος είχε ήδη λάβει μέρος στο περσινό Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στη Βουδαπέστη, όπου τερμάτισε ένατος στον αγώνα του. Ο Dwedar, από το Jericho της Δυτικής Όχθης, δηλώνει ότι το σημαντικό είναι η συμμετοχή στο Παρίσι. «Η παρουσία μου εδώ είναι ήδη μια επιτυχία. Εκπροσώπησα την Παλαιστίνη σε ένα σημαντικό πρωτάθλημα».

Στην κολύμβηση, η Valerie Tarazi στα 200 μέτρα μεικτό και ο Yazan al Bawwab στα 100 μέτρα ύπτιο. Ο δεύτερος, 24 ετών, γεννήθηκε στη Σαουδική Αραβία, μεγάλωσε στο Ντουμπάι και έχει οικογένεια στη Δυτική Όχθη. Θέλει να δείξει στον κόσμο ότι οι Παλαιστίνιοι αξίζουν να έχουν «τα ίδια δικαιώματα» με όλους τους άλλους. Για τον ίδιο, δε, η συμμετοχή στους Αγώνες ήταν κάτι πολύ περισσότερο από τον αθλητισμό, ήταν «ένα μέσο για να αποδείξουμε στον κόσμο ότι είμαστε κι εμείς άνθρωποι».

Η συμπατριώτισσά του, η οποία έχει επίσης την αμερικανική υπηκοότητα, χρησιμοποιεί την παρουσία της στο Παρίσι για να μιλήσει για λογαριασμό του λαού της Γάζας, όπου ζουν πολλοί συγγενείς της. «Δεν είμαστε εδώ για να αγωνιστούμε μόνο για τον εαυτό μας ή για να εκπροσωπήσουμε τον εαυτό μας. Πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο από αυτό». Ενώ η Tarazi επικεντρώθηκε το προηγούμενο διάστημα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, εξέφρασε τη λύπη της που δεν μπόρεσε να κάνει περισσότερα για τον λαό της. «Είμαι μία από τις πιο τυχερές Παλαιστίνιες επειδή δεν είμαι εκεί, αλλά ταυτόχρονα είμαι δυστυχισμένη επειδή δεν μπορώ να είμαι εκεί. Είναι πολύ επικίνδυνα. Η κατάσταση μάς βαραίνει κάθε μέρα».

Στην πυγμαχία, η Παλαιστίνη εκπροσωπήθηκε από τον 20χρονο Waseem Abu Sal, ο οποίος είναι ο πρώτος Παλαιστίνιος πυγμάχος που αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο ίδιος επέλεξε στην Τελετή Έναρξης να φορέσει μια μπλούζα που απεικόνιζε παιδιά να βομβαρδίζονται. Αφού έλαβε πρόσκληση να αγωνιστεί, ονειρεύτηκε τον εαυτό του να φέρνει το πρώτο παλαιστινιακό μετάλλιο, ωστόσο δεν τα κατάφερε και έδωσε ραντεβού για τους Αγώνες του Λος Άντζελες. «Ήταν το όνειρό μου από τότε που ήμουν 10 ετών. Κάθε μέρα, ξυπνούσα διερωτώμενος πώς θα φτάσω στους Ολυμπιακούς Αγώνες».

Στο τζούντο, στην κατηγορία κάτω των 81 κιλών, τα παλαιστινιακά εδάφη εκπροσώπησε ο Fares Badawi, με τον 27χρονο να έχει ήδη λάβει μέρος σε παγκόσμια πρωταθλήματα και μεγάλα τουρνουά, όπως το Grand Slam του Παρισιού. Ενώ, τέλος, στη σκοποβολή του σκητ (πήλινος στόχος), με τα χρώματα της Παλαιστίνης αγωνίστηκε ο 49χρονος Jorge Antonio Salhe, χωρίς -όπως και οι υπόλοιποι αθλητές- να καταφέρει να ανέβει στο βάθρο των νικητών.

Μπορεί οι περισσότεροι εξ αυτών να έχουν γεννηθεί αλλού -Σαουδική Αραβία, Ντουμπάι, Γερμανία, Χιλή και Ηνωμένες Πολιτείες- ωστόσο ενδιαφέρονται αρκετά για την πολιτική της πατρίδας των γονέων και των παππούδων τους και διαμηνύουν σε κάθε τόνο ότι η παρουσία τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν έχει να κάνει κυρίως με τον αθλητισμό.

«Δυστυχώς, κανείς δεν με έχει ρωτήσει ποτέ για τους αγώνες μου. Κανείς δεν ενδιαφέρεται» εξομολογείται ο Yazan al Bawwab, οι γονείς του οποίου κατάγονται από την Ιερουσαλήμ και τη Λοντ, μια πόλη που σήμερα βρίσκεται στο κεντρικό Ισραήλ. «Θα είμαι ξεκάθαρος και ειλικρινής: η Γαλλία δεν αναγνωρίζει την Παλαιστίνη ως χώρα. Αλλά εγώ είμαι εκεί πέρα και υψώνω τη σημαία μου. Αυτός είναι ο ρόλος μου. Οι άνθρωποι μας λένε “βγάλτε τη σημαία σας, βγάλτε το πουκάμισό σας. Δεν θέλουμε να δούμε την Παλαιστίνη. Φανταστείτε να ήταν η χώρα σας».

Για τον ίδιο, όπως και για τους υπόλοιπους, είναι πιο σημαντικό να μιλά εξηγώντας την εμπόλεμη κατάσταση στην πατρίδα του, παρά να κάνει το αγώνισμά του…