ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΑ. ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΕΙ Ο COACH ΚΕΝΕΝΤΙ

Εκεί που κάποιοι βλέπουν φθορά κι εγκατάλειψη, άλλοι βλέπουν ελπίδα και ζωή. Εκεί που κάποιοι βλέπουν “γκέτο” και περιθώριο, άλλοι βλέπουν κοινότητα και γειτονιά.

Κυψέλη, Πατήσια, Αχαρνών, είναι περιοχές γεμάτες από παλιές, ιστορικές, αλάνες, ξεχασμένες, παρατημένες στη φθορά του χρόνου και στις διαχρονικές κακοτεχνίες τους. Αυτές οι αλάνες γεμίζουν, σταθερά, με ζωή από παιδιά που μοιράζονται τη χαρά και την ανάγκη της αλληλεπίδρασης, το πάθος και την τρέλα για μπάλα. Δε χρειάζεται, πάντοτε, να μιλάνε την ίδια γλώσσα, δε χρειάζεται να έχουν το ίδιο χρώμα στο δέρμα. Χρειάζεται, όμως, να ακούς και να καταλαβαίνεις την ιστορία τους. Όπως κάνει ο Κένεντι Εχιόζι ή “General”. Έτσι τον φωνάζουν όσοι τον ξέρουν, τον προπονητή της ποδοσφαιρικής ομάδας του Δικτύου Τέχνης και Δράσης, μίας ομάδας που απαρτίζεται από νέους προσφυγικού και μεταναστευτικού υποβάθρου.

“Ένα πράγμα δε μπορώ να ανεχθώ”, μου εξομολογείται. “Ο άνθρωπος εκείνος που είναι προικισμένος με ταλέντο, εργάζεται σκληρά στην προπόνηση, δείχνει αγάπη και αφοσίωση στο άθλημα, να μην παίζει. Αυτό μπορεί να με σκοτώσει”. Όσο ξέρω τον Κένεντι, ο σκοπός του παραμένει ακέραιος: η ανάδειξη του ταλέντου εκεί που δεν υπάρχει ορατότητα. Στις αλάνες που αγωνίζονται φτωχόπαιδα προσφυγικής ή μεταναστευτικής καταγωγής, εκεί που η δίψα για διάκριση παραμένει άσβεστη. Ένας κρυμμένος και συνάμα φανερός θησαυρός στο κέντρο της Αθήνας. Αόρατα παιδιά, με πέρα για πέρα ορατό ταλέντο. Αρκεί, μόνο, να κρατάς τις αισθήσεις σου απελευθερωμένες.

“Γεννήθηκα στο Λάγος της Νιγηρίας πριν από περίπου 58 χρόνια. Ήμουν τυχερός που δε γεννήθηκα σε μία φτωχή οικογένεια και πίστεψέ με αυτό είναι καθαρά θέμα τύχης. Όλα όσα έκανα στη ζωή μου, όμως, υπήρξαν αποτέλεσμα των επιλογών μου. Ο πατέρας μου μισούσε το ποδόσφαιρο. Ήθελε να γίνω μηχανικός ή επιχειρηματίας, όπως εκείνος. Να σπουδάσω σε κάποιο πανεπιστήμιο, οτιδήποτε πέρα από το να ασχοληθώ με το ποδόσφαιρο. Εγώ είχα, φυσικά, διαφορετική γνώμη.

Το πάθος μου για αυτό ξεκίνησε στα προεφηβικά μου χρόνια, στο σχολείο, όπου ήμουν εσώκλειστος. Στον κοιτώνα ζούσα μαζί με ένα παιδί που έπαιζε, τότε, στα κλιμάκια των νεότερων εθνικών ομάδων της Νιγηρίας. Ήταν από τα πιο δημοφιλή παιδιά στο σχολείο. Μία ημέρα με πλησίασε και θυμάμαι να με πιάνει από το γιακά. Τρόμαξα. Με κοιτάει επίμονα και μου λέει: “Μικρέ εσύ θα παίξεις ποδόσφαιρο”. Δε ξέρω τι είδε σε εμένα, αλλά αυτό ήταν, από τότε έπεσε από πάνω μου και έγινε μέντοράς μου. Ό,τι έμαθα για το ποδόσφαιρο στα πρώτα χρόνια της ενασχόλησής μου το όφειλα σε εκείνο το παιδί. Ήταν λίγο μεγαλύτερος από εμένα. Είχα παθιαστεί με τη μπάλα, όμως, ο πατέρας μου δεν έπρεπε να μάθει τίποτα. Η μητέρα μου το είχε υποψιαστεί και με είχε προειδοποιήσει να αφήσω κάθε υλικό που έχει σχέση με το άθλημα, μπάλες, φανέλες, σορτσάκια, κάλτσες και ό,τι σχετικό, μακριά από το σπίτι. Έτσι κι έκανα. Πιστεύω πως πολλές ντουλάπες φίλων έχουν ακόμα απομεινάρια της παιδικής μου ενασχόλησης με τη μπάλα (σ.σ. γέλια).

Έβλεπα τους φίλους μου να ανοίγουν τα φτερά τους για άλλες πολιτείες. Πολλοί κανόνιζαν και έφευγαν για ομάδες στο εξωτερικό και μάλιστα στην Ευρώπη. Δε θα σου πω ψέματα, ζήλευα. Λίγο πριν πατήσω τα 18 και ενώ για δύο χρόνια έπαιζα σε πρωταθλήματα με ομάδες – εταιρείες και μάλιστα επί πληρωμή, εμφανίστηκε μία ευκαιρία για να πάω να παίξω στη Σουηδία. Με έλουσε κρύος ιδρώτας. Η καρδιά μου είχε, ήδη, πετάξει. Το μυαλό μου, όμως, αναρωτιόταν: τι θα πω στον πατέρα μου; Καλά – καλά δεν ήξερε ότι παίζω. Ένα βράδυ το αποφάσισα και πήγα να του μιλήσω. Με τρεμάμενη φωνή, στάθηκα μπροστά του και του αποκρίθηκα: Πατέρα, φεύγω, πάω να παίξω μπάλα στη Σουηδία. Έκλεισε την τηλεόραση και με κοίταξε ίσια στα μάτια. “Εάν μπεις σε αυτό το αεροπλάνο και φύγεις, έπαψες να είσαι γιος μου”. Μου κόπηκαν τα πόδια. Για να καταλάβεις τι μένος είχε απέναντι στη μπάλα, μία μέρα έβαλε να συλλάβουν το διευθυντή του σχολείου με το πρόσχημα πως δεν έκανε τη δουλειά του, γιατί μου επέτρεπε, ενώ είμαι στο σχολείο, να παίζω μπάλα. Παρά την άρνηση του, η ιδέα είχε φωλιάσει βαθιά στην καρδιά μου. Έτσι, τρία χρόνια μετά, έφυγα από την πόλη του Μπενίν (σ.σ. εκεί πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια) με προορισμό την Αθήνα και την Ελλάδα και με σκοπό – του πατέρα μου – να σπουδάσω”.

ΜΠΟΥΖΟΥΚΙΑ, ΚΕΦΤΕΔΑΚΙΑ, ΜΠΑΛΆ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

“Ήρθα για να σπουδάσω θεολογία και αρχαία ελληνική μουσική, μετά από απόφαση του πατέρα μου. Εμένα, για να είμαι ειλικρινής, δε με ενδιέφερε καθόλου το αντικείμενο. Φτάνω την πρώτη ημέρα στου Ζωγράφου, στην πανεπιστημιούπολη. Για να καταλάβεις, ο πρώτος χώρος που αναζήτησα, ήταν το γήπεδο ποδοσφαίρου. Εκεί κάποιος με είδε και μου πρότεινε να πάω να δοκιμαστώ σε μία ομάδα της Αγίας Βαρβάρας. Από τότε δε σταμάτησα να παίζω. Έχω παίξει στην Κόρινθο, στη Χαλκίδα, στο Γέρακα. Εκεί, θυμάμαι, πως ήταν από τις καλύτερες χρονιές μου και από τις τελευταίες μου ως αθλητής. Έπαιξα τα τρία τελευταία χρόνια της καριέρας μου σε μία εξαιρετική ομάδα, με πολύ έμπειρους ποδοσφαιριστές και έναν Πρόεδρο που αγαπούσε παθολογικά την ομάδα. Φαντάσου ότι μετά από κάθε παιχνίδι και ειδικά αν κερδίζαμε, πηγαίναμε όλοι μαζί στα μπουζούκια. Μπορώ να σου πω με βεβαιότητα ότι εκεί άρχισα να καταλαβαίνω καλύτερα την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Ποιος ήταν ο αγαπημένος μου; Μα, η Άντζελα Δημητρίου.

Για πολλά χρόνια έπαιζα μπάλα και δούλευα σε ό,τι δουλειά μπορείς να φανταστείς για να βιοποριστώ. Η μπάλα από μόνη της δεν είχε πολλά χρήματα και εγώ δε μίλαγα πια με τον πατέρα μου και δεν καταδεχόμουν, κιόλας, να ζητάω οτιδήποτε. Ποτέ δεν το έκανα. Έμαθε ότι στην Αθήνα με το που ήρθα, το πρώτο που έκανα ήταν να παίξω μπάλα και φυσικά το αποδοκίμασε. Όμως δεν ήθελα πια να απολογούμαι για αυτό που είμαι και αυτό που αγαπώ. Θυμάμαι στη Νίκαια που έμενα και έπαιζα, στο σπίτι που ζούσα στη γειτονιά, ήταν μία παρέα από γιαγιάδες που με πρόσεχαν σαν παιδί τους. Για κάποιο λόγο με είχαν μεγάλη έγνοια. Εκεί έμεινα για δύο χρόνια περίπου και πρέπει να σου πω ότι σε αυτό το διάστημα δεν κατάφερα να μαγειρέψω, έστω μία μέρα, αφού εκείνες με φρόντιζαν πάντα. “Το παιδί είναι μόνο, χωρίς τους γονείς του, το καημένο, να το προσέχουμε”. Έτσι έλεγαν! Ήταν απίστευτη η ζεστασιά με την οποία με υποδέχθηκαν, ένιωθα ότι ανήκω εδώ. Καμία σχέση με τη σημερινή αποξένωση στην πόλη. Σήμερα δε ξέρεις ποιος είναι ο διπλανός σου. Αν έμαθα ένα πράγμα από εκείνες τις γιαγιάδες είναι πως αν δείξεις φιλοξενία στο ξένο, εκείνος δε θα το ξεχάσει ποτέ. Κάποτε ήμουν εγώ αυτός. Και πίστεψέ με, δεν το ξέχασα ποτέ”.

Τα τελευταία χρόνια ο Κένεντι είναι προπονητής μίας ποδοσφαιρικής ομάδας που αποτελείται από αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες, μετανάστες πρώτης και δεύτερης γενιάς, γηγενείς, ακόμη και ομογενείς – με πρόσφατη την προσθήκη ενός νεαρού Έλληνα ομογενή ποδοσφαιριστή από την Αυστραλία. Η ποδοσφαιρική ομάδα του Δικτύου Τέχνης και Δράσης αποτελεί σημείο αναφοράς για την κοινότητα, όχι μόνο, στο γήπεδο της Αλεπότρυπας, αλλά και σε όλες τις γύρω γειτονιές, μετά από έξι χρόνια διαρκούς παρουσίας. Η ομάδα πέρα από τον αμιγώς αγωνιστικό της ρόλο, επιτελεί, κυρίως, έναν κοινωνικό. Ενισχύει την αλληλεπίδραση της κοινότητας, δημιουργώντας δεσμούς ανάμεσα στα μέλη της, απαραίτητους για ανθρώπους που αναζητούν με αγωνία τα πρώτα τους βήματα σε μία νέα κοινωνική πραγματικότητα. Όπως λέει και ο Κένεντι, η ομάδα αυτή, πάνω απ’ όλα, είναι μία οικογένεια η οποία δεν έχει ως κοινό τόπο τη γλώσσα, την εθνοτική ή φυλετική καταγωγή, τη θρησκεία. Κοινός παρανομαστής όλων των μελών της ομάδας αυτής είναι το πάθος και η αγάπη για το ποδόσφαιρο.

ΠΩΣ ΜΠΑΙΝΕΙ ΕΝΑΣ ΑΘΛΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΚΕΝΕΝΤΙ

Από εκεί κι έπειτα ως προς το πλαίσιο των αρχών που διέπει τη διαδικασία της ένταξης ενός νέου αθλητή στην ομάδα, ο Κένεντι δηλώνει ρητά:

“Το πάθος και η αγάπη για αυτό που κάνεις είναι τα απαραίτητα στοιχεία που χρειάζεσαι για να πετύχεις σε οποιοδήποτε χώρο, οποιονδήποτε στόχο. Για να φτάσεις μέχρι εκεί, όμως, χρειάζεσαι πειθαρχία, προσήλωση, συνέπεια, επιμονή, υπομονή, αφοσίωση στο όνειρό σου. Δεν είναι εύκολο. Τίποτα, όμως, δεν είναι ακατόρθωτο. Το ποδόσφαιρο, σήμερα, έχει αλλάξει. Δεν απευθύνεται τόσο πολύ στα φτωχόπαιδα. Δεν είναι εύκολο για πολλές οικογένειες που ξέρω να πληρώνουν 60 και 70 ευρώ συνδρομές το μήνα σε μία ομάδα για να παίζουν τα παιδιά τους. Ειδικά όταν ζορίζονται να τα φέρουν βόλτα κάθε μέρα. Πολλά παιδιά με ατόφιο ταλέντο μένουν, μοιραία, πίσω. Εγώ αυτό δε μπορώ να το αντέξω. Για εμάς αυτή η ομάδα είναι ευτύχημα που υπάρχει. Είναι μία πλατφόρμα μέσα από την οποία διατηρούμε τη δυνατότητα της επαφής με το όνειρο μας, να παίξουμε κάποια στιγμή εκεί που επιθυμούμε. Εγώ τα καταλαβαίνω αυτά τα παιδιά γιατί έχω ζήσει την ιστορία τους. Αντιλαμβάνομαι τι σημαίνει στέρηση, απαγόρευση, δυσκολία, ανελευθερία. Το ποδόσφαιρο προσφέρει ευκαιρίες και είναι ένα μέσο αποκατάστασης, μέρους, της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δεν είναι τυχαίο πως είναι το πιο λαοφιλές σπορ. Το απολαμβάνουν το ίδιο και οι πλούσιοι και οι φτωχοί”.

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΚΕΝΕΝΤΙ

Ο Κένεντι είναι ο ορισμός αυτού που λέμε πάτερ – φαμίλιας. Όπως ο ίδιος παραδέχεται για να λειτουργήσει κάτι σημαντικό, χρειάζεται ομαδικότητα και συνεργασία, αρχές και αξίες. Όπως στην ομάδα, έτσι και στο σπίτι, το ποδόσφαιρο είναι ένα εργαλείο για την άσκηση στις αρχές που θα θεμελιώσουν ένα χαρακτήρα και θα το βοηθήσουν να αναπτυχθεί. Με τη σύζυγό του Άμε, για την οποία δηλώνει, πως αν εκείνος είναι ο “στρατηγός” στο γήπεδο, εκείνη είναι, σίγουρα, η “στρατηγός” στο σπίτι, έχουν τρία αγόρια.

Ο Αλέξανδρος, ο μεγαλύτερος, είναι 22 ετών και αγωνίζεται σε μία ομάδα στην τέταρτη κατηγορία της Γερμανίας. Είναι ένα χαμηλών τόνων παιδί, φοβερά πειθαρχημένο και προσηλωμένο στους στόχους του. Έπαιξε με την ομάδα προσφύγων και μεταναστών του Δικτύου Τέχνης και Δράσης για περίπου 5,5 χρόνια και σύμφωνα με τον πατέρα του, αυτή υπήρξε μία εξαιρετική, για τον ίδιο, εμπειρία. Ο δεύτερος, ο μεσαίος, είναι ο Μάξιμος. Είναι 16 ετών και αγωνίζεται στις ακαδημίες της Βαλένθια στη Βάρη. Μεγάλο ταλέντο. Όμως ο Κένεντι είναι ξεκάθαρος: Όσο ταλέντο και αν διαθέτει κάποιος, εάν δεν έχει εργατικότητα, προσήλωση και πειθαρχία, δε θα φτάσει εκεί που πραγματικά μπορεί. Ο τρίτος της παρέας, ο μικρότερος, παραδόξως, δεν ασχολείται τόσο με το ποδόσφαιρο. Μάλιστα χαριτολογώντας ο Κένεντι, όταν μιλάει για το Ματθαίο, παραδέχεται πως “ο μικρότερος τη γλίτωσε”.

Ο Κένεντι είναι ένας άνθρωπος ολιγαρκής και βαθιά πιστός στις αρχές και στις αξίες με τις οποίες πορεύεται. Το ποδόσφαιρο είναι η ζωή του και το απολαμβάνει στο μέγιστο, ζώντας το, πλέον, μέσα από την ενασχόληση του με την ποδοσφαιρική ομάδα του Δικτύου Τέχνης και Δράσης. “Για εμένα είναι ευλογία να μπορώ να στέκομαι στο γήπεδο και να διατηρώ την επαφή με το παιχνίδι. Κάποτε ήμουν εγώ μέσα. Τώρα είναι άλλοι, νεότεροι. Η δική μου ευθύνη είναι να τους μεταλαμπαδεύσω τη γνώση και το πάθος μου”.

Σήμερα εργάζεται σε ένα γυμναστήριο, με πολύ απαιτητικά ωράρια, ωστόσο, η ομάδα βρίσκεται σε ασφαλή χέρια. Με τους παλαιότερους της ομάδας, οργανώνουν, από κοινού, το πρόγραμμα των προπονήσεων, της εντατικής άσκησης και εκγύμνασης του κάθε αθλητή χωριστά.

“Αν δηλώνω περήφανος για κάτι είναι που καταφέραμε να κρατήσουμε το όνειρο και την ελπίδα εκατοντάδων νέων που αγωνίστηκαν ή αγωνίζονται με αυτήν την ομάδα, ζωντανό. Για να καταλάβει κάποιος το τι σημαίνει αυτή η ομάδα, για τα μέλη της, για την κοινότητα, για την ίδια την πόλη, αρκεί να έρθει να μας βρει σε μία προπόνηση και να μας γνωρίσει. Ποιο είναι το όνειρό μου; Να συνεχίσουμε να βοηθάμε τους λιγότερο προνομιούχους νέους να κυνηγάνε τα όνειρά τους μέσα από το ποδόσφαιρο. Για εμένα δεν υπάρχει τίποτα πιο αναζωογονητικό από αυτό. Αυτό είναι το πάθος μου”.