ΤΑ ΕΞΙ ΠΙΟ “ΑΓΝΩΣΤΑ ΝΗΣΙΑ” ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ, ΚΑΙ ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ

“Δεν σας προσελκύει η Μαγιόρκα ή η Μύκονος; Είτε σας αρέσει ο ήλιος είτε όχι, αυτά τα ήρεμα σημεία, από το Αιγαίο ως τη Βαλτική, θα σας προσφέρουν μια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα μακριά από τη φασαρία”. Κάπως έτσι προλογίζει ο Guardian τον οδηγό του για τα “λιγότερα γνωστά νησιά για να επισκεφθεί κανείς στην Ευρώπη”, με τη δική μας Κάρπαθο να φιγουράρει πρώτη στη λίστα, και ακόμη πέντε να ακολουθούν.

Μάλιστα, ο Guardian έχει επιλέξει ως κεντρική φωτογραφία του άρθρου του, τη παραλία Απέλλα του ακριτικού νησιού που στέκει στη μέση του Καρπάθιου πελάγους, ανάμεσα στη Ρόδο στα ανατολικά και τη Κρήτη στα δυτικά του. Ένα νησί που τόσο ταλαιπωρήθηκε φέτος από τις ακυρώσεις δρομολογίων του πλοίου Olympus, το οποίο βγήκε “εκτός πίστας” και αντικαταστάθηκε τελικά από τον θρυλικό Prevelis, που αν δεν έχεις ταξιδέψει μαζί του στα νερά του Αιγαίου, δεν μπορείς να αντιληφθείς ότι σημασία εν τέλει, έχει και το ταξίδι καθεαυτό.

Άγρια ομορφιά

Ο συντάκτης του Guardian επέλεξε να βρεθεί στο νησί με πλοίο από τη Ρόδο (τέσσερις περίπου ώρες). Εναλλακτική επιλογή για τους “πιο γενναίους”, είναι το ταξίδι με τον Πρέβελη από Πειραιά (25 ώρες) ή με πτήση από το Ελευθέριος Βενιζέλος.

Το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων, δεν είναι ένα τυχαίο νησί. Ήσυχο μεν, αλλά ιδιαίτερο μέσα στην άγρια ομορφιά του. Στις ιδιαιτερότητές του είναι το χωριό των Σαρακηνών πειρατών που διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση στο πέρασμα του χρόνου, και μπορεί να το απολαύσει κανείς με εκδρομή στη νήσο Σαρία, που έχει αποκοπεί από το βόρειο τμήμα της Καρπάθου. Η Σαρία είναι προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 και ξεχωρίζει για τα διάφανα νερά της.

Οι ενδιαφερόμενοι για πεζοπορία μπορούν να περάσουν μέσα από ένα πανέμορφο φαράγγι και περνώντας από την εκκλησία του Αγίου Ζαχαρία να φτάσουν μέχρι τον εγκαταλελειμμένο οικισμό του Άργους, οι κάτοικοι του οποίου κάποτε εφοδίαζαν με τρόφιμα το χωριό της Ολύμπου, πριν εγκαταλείψουν την περιοχή.

Η μυθολογία της Καρπάθου: Σύμφωνα με τον μύθο, οι πρώτοι άνθρωποι που κατοίκησαν στο νησί, έκλεψαν τους Θεούς από τον Όλυμπο και τους έφεραν στο νησί τους. Για το λόγο αυτό, ονομάστηκαν Αρπάθεοι, ονομασία που αργότερα μετατράπηκε σε Καρπάθεοι και Καρπάθιοι, οπότε και το νησί πήρε το όνομα Κάρπαθος. Μια άλλη μυθολογική εκδοχή θέλει την Κάρπαθο πατρίδα του τιτάνα Ιαπετού, του αδερφού του Κρόνου, και τόπο κατοικίας της Αθηνάς και του Πρωτέα. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, όλοι οι Τιτάνες ζούσαν στο νησί πριν την Τιτανομαχία, την γνωστή μάχη μεταξύ Τιτάνων και Ολύμπιων Θεών. Στη μάχη αυτή, ο Ποσειδώνας πάλεψε με τον Τιτάνα Εφιάλτη, απέκοψε ένα κομμάτι από την πλευρά της Καρπάθου κι έθαψε κάτω από αυτό τον αντίπαλό του. Το κομμάτι αυτό της γης λέγεται πως είναι η νησίδα Σαρία, βόρεια της Καρπάθου. Σύμφωνα με σύγχρονους τοπικούς θρύλους, στην παραλία Φύσσες, κοντά στην Όλυμπο, ζει ένα θαλάσσιο τέρας. Προφανώς η σκοτεινή και μόνιμα φουρτουνιασμένη θάλασσα, προκαλούσε φόβο στους κατοίκους που δημιούργησαν το θρύλο αυτό.

“Δυνατό χαρτί” της Καρπάθου, είναι φυσικά οι παραλίες της. Ξεχωρίζει ο εξωτικός Διακόφτης, η παραλία Μιχαλιού Κήπος από όπου μπορείς να δεις τα αεροπλάνα να απογειώνονται δίπλα σου, ο Άγιος Νικόλαος στην Αρκάσα για να απολαύσεις το ηλιοβασίλεμα, η Αχάτα με το υπέροχο γεωφυσικό τοπίο που τη περιβάλλει, η πολυφωτογραφημένη Κυρά Παναγιά, η απομονωμένη παραλία του Αγίου Μηνά και φυσικά η διάσημη Απέλλα.

Ξεχωριστή εμπειρία στη Κάρπαθο είναι ωστόσο η επίσκεψη στα χωριά της. Το χωριό Μενετές, το Απέρι, τα Σπόα, το Μεσοχώρι, το χωριό Όθος, προσφέρονται για φαγητό στις ταβέρνες τους, ενώ το χωριό Όλυμπος είναι μια λαογραφική εμπειρία από μόνο του.

Η μυσταγωγική Όλυμπος (για να φτάσεις συχνά περνάς μέσα από τα σύννεφα, ή τον Μπονέντη όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι) ήταν κάποτε αποκομμένη από την υπόλοιπη Κάρπαθο, χωρίς ρεύμα και καλό οδικό δίκτυο. Αυτό βοήθησε να μείνει αναλλοίωτη στο χρόνο. Σήμερα, το μικρό αυτό χωριό αποτελεί ένα “ανοικτό” λαογραφικό μουσείο με εξαιρετική θέα, και με παραδοσιακά προιόντα, που κρατάνε ακόμη “χαρακτήρα” μακριά από την εμπορευματοποίηση.

Δική μας συμβουλή, αν βρεθείτε στο νησί, είναι να περάσετε χρόνο στην Όλυμπο και να μην αρκεστείτε σε μια γρήγορη επίσκεψη. Και να δοκιμάσετε φυσικά τις παραδοσιακές μακαρούνες που είναι φτιαγμένες στο χέρι, από τις γυναίκες της περιοχής, τσιγαρισμένες με βούτυρο και πασπαλισμένες με φρεσκοτριμμένο, τοπικό τυρί. Ένα ποίημα. Το ίδιο ισχύει και για τις παραδοσιακές λαχανόπιτες που βγαίνουν από τους σπιτικούς φούρνους, και αντί για… λάχανα, περιλαμβάνουν χόρτα της περιοχής.

Για την Όλυμπο έχει ακόμη γραφτεί πως αποτελεί το χωριό όπου ακόμη κυριαρχεί η “μητριαρχία”. Αυτό, γιατί το τοπικό εθιμικό Δίκαιο χαρακτηριζόταν παλαιότερα από τα προνόμια που έπαιρναν οι “κανακάρες”, οι πρωτότοκες κόρες δηλαδή της οικογένειας, που κληρονομούσαν το σύνολο της πατρικής ή της μητρικής περιουσίας, διατηρώντας μία διακριτή ομάδα με υλική, κοινωνική και συμβολική κυριαρχία στην τοπική κοινωνία. Οι μη ευνοημένοι από το έθιμο, τα υστερότοκα παιδιά, αναγκάζονταν συχνά να εργασθούν στη γη των πρωτότοκων ή ακόμη και να μεταναστεύσουν.

Συνολικά η Κάρπαθος, παρότι συνδέεται με χώρες του εξωτερικού με απ’ ευθείας πτήσεις, έχει διατηρήσει τον δικό της “άγριο” χαρακτήρα, μακριά από την υπερεκμετάλλευση που θα βρει κανείς σε άλλα νησιά, ιδίως τα τελευταία χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί πως η Κάρπαθος είναι ιδανική όχι μόνο για καλοκαιρινές διακοπές αλλά και για διακοπές τη περίοδο των Χριστουγέννων, ή το Πάσχα.

Στα υπόλοιπα νησιά που προτείνει ο Guardian είναι η νήσος Inishmore στην Ιρλανδία, το νησί Flores στο σύμπλεγμα των Αζορών της Πορτογαλίας, το νησί Naissaar της Εσθονίας, το Marettimo της Σικελίας και το Šipan της Κροατίας στην Αδριατική Θάλασσα.

Το Inishmore είναι το μεγαλύτερο από τα Aran Islands και έχει σήμερα 900 κατοίκους. Προσφέρεται για ποδηλασία και για επίσκεψη στο Worm Hole.

Το νησί μπορεί σε κάποιους να είναι γνωστό και από το θεατρικό έργο του Μάρτιν ΜακΝτόνα, “O Υπολοχαγός του Ίνισμορ”, έργο που είχε ανέβει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.

Το νησί Flores, ένα από τα εννέα στο πορτογαλικό αρχιπέλαγος των Αζορών, περιγράφεται συχνά ως η Χαβάη της Ευρώπης. Περιλαμβάνει οκτώ λιμνοθάλασσες, λίμνες και καταρράκτες, και τοπία που δε συναντά εύκολα κανείς. Το νησί προσφέρεται για πεζοπορία, καταδύσεις και εκδρομές με σκάφη στις ακτές του.

Το Naissaar από την άλλη, είναι ένα νησί βορειοδυτικά του Ταλίν στην Εσθονία. Μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πληθυσμός του νησιού αριθμούσε περίπου 450 άτομα εσθονικής-σουηδικής καταγωγής, ωστόσο οι περισσότεροι τράπηκαν σε φυγή κατά τη περίοδο των συγκρούσεων. Το Naissaar υπό σοβιετική κυριαρχία, ήταν μια στρατιωτική περιοχή και απαγορευμένο στο κοινό. Σήμερα, διασώζονται οι οχυρώσεις από την περίοδο της ρωσικής κυριαρχίας πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και αποτελούν τουριστική ατραξιόν. Το όνομα του Naissaar σημαίνει επίσης “νησί των γυναικών”, και σύμφωνα με τους θρύλους κάποτε κατοικούσαν σε αυτό μόνο γυναίκες πολεμίστριες, ενώ τον 13ο αιώνα εξορίστηκε εκεί η πριγκίπισσα της Δανίας, καθώς προτιμούσε τις γυναίκες έναντι των ανδρών, ως προς τις ερωτικές της επιλογές.

Το Μαρέττιμο (ιταλ. Marettimo) είναι ένα ιταλικό νησί το οποίο βρίσκεται δυτικά της Σικελίας και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο, σε έκταση, νησί του συμπλέγματος των Αιγάδων νήσων. Το νησί έχει έκταση 12 τ.χλμ και πληθυσμό 819 κατοίκους, με “πρωτεύουσα” το ομώνυμο χωριό. Προσφέρεται για ηρεμία, βόλτες με ποδήλατο και εκδρομές με βάρκες στις παραλίες του.

Το Marettimo θεωρείται ακόμη ως ο τόπος καταγωγής του Οδυσσέα σύμφωνα με την ερμηνεία του Samuel Butler, ενώ οι αρχαίοι Έλληνες περιέγραφαν το Μαρέττιμο ως “το ιερό νησί”.

Τελευταίο στη λίστα του Guardian είναι το νησί Šipan της Κροατίας, το μεγαλύτερο του συμπλέγματος των Ελαφίτων νήσων, μία ώρα με το πλοίο από το Dubrovnik των Δαλματικών Ακτών. Είναι το μοναδικό νησί του συμπλέγματος όπου επιτρέπονται οχήματα, και χαρακτηρίζεται από τα πολλά ελαιόδεντρά του και τις γραφικές ακτές του. Φημίζεται κοινώς για το λάδι που παράγεται στη περιοχή και για τα ψάρια του.