ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ: “ΕΝΑΣ ΜΕΓΕΘΥΝΤΙΚΟΣ ΦΑΚΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΣΚΗΝΗ”

Στο «Ακρωτήρι», ο Δημήτρης Αλεξανδρής είναι μια ήσυχη δύναμη, την ώρα που υποδύεται έναν πολύ δύσκολο, ομολογουμένως, ανδρικό ρόλο. Μπορεί σε στιγμές να παραμένει σιωπηλός στη σκηνή, αλλά «παίζει» ακόμη πιο δυνατά. Δεν είναι εύκολο να υπάρχεις χωρίς λόγια και να εκπέμπεις τα πάντα –όσα οι λέξεις ίσως και να μην μπορούν πάντα να περιγράψουν. Ισως και γιατί δεν χρειάζεται πια να αποδείξει κάτι.

Το έχει κάνει αυτό και τώρα πασχίζει να ζει όσο καλύτερα γίνεται την κάθε θεατρική του στιγμή, αλλά και τη ζωή του, πιο ήσυχα, πιο αρμονικά, πιο γενναιόδωρα, με ένα χάδι παραπάνω και στον εαυτό του και περισσότερα στα μικρά της κάθε ημέρας, της κάθε πρόβα, της κάθε στιγμής. Στο «Ακρωτήρι» ζει μία πολύ ευτυχή επαγγελματική στιγμή «πώς γίνεται κάποιος να μην είναι ευχαριστημένος με μια τόσο μεγάλη επιτυχία;», ομολογεί με ειλικρίνεια.

Πώς είναι λοιπόν να βρίσκεσαι πάνω στη σκηνή τόση ώρα, χωρίς να μιλάς;

Είναι δύσκολη συνθήκη. Το ότι είμαι πάνω στη σκηνή είναι φυσικά ιδέα του Οδυσσέα, θα μπορούσε να έχει επιλέξει και να απουσιάζω. Μην ξεχνάς κιόλας ότι όλες αυτές οι σκηνές γίνονται μέσα σε μία μέρα – πράγμα πιεστικό εννοώ.

Μα και η ίδια η κατάσταση που βιώνει ο ήρωας είναι πάρα πολύ δύσκολη: πρόκειται για έναν πάρα πολύ επιτυχημένο ογκολόγο, στη Βοστώνη, ο οποίος δύο μόλις ημέρες πριν από τη στιγμή που βλέπουμε στο έργο μαθαίνει ότι χάνει τη γυναίκα του και μάλλον θα περάσει τις τελευταίες ώρες που θα μπορεί να συνεννοηθεί μαζί της στο ελάχιστο. Δεν είναι εύκολο να το αποδεχτεί, πρόκειται για μια αληθινή τραγωδία.

Εχεις παίξει πολλούς ρόλους δυνατούς και οριακούς. Ποιος ήταν ο ρόλος της ζωής σου;

Ήταν ο Ορέστης που έκανα στην Επίδαυρο, στην «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη -ένας ρόλος που με έκανε να δω διαφορετικά το θέατρο. Όταν συναντάς τόσο μεγαλειώδη κείμενα και έρχεσαι σε επαφή με τέτοιους χώρους, αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος και τη μαγεία του θεάτρου διαφορετικά.

Αλλά και η παράσταση που έκανα στο Επί Κολωνώ το 2018, η «Λάμψη μιας ασήμαντης νύχτας», ήταν μια πολύ σημαντική συγκυρία. Ένας πολύ δύσκολος και ιδιαίτερος ρόλος, πολύ μακριά από μένα. Με μια πολύ ωραία σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη, με εξαιρετικούς συνεργάτες – μια μαγική στιγμή, πραγματικά. Και ο ρόλος μου στον «Αμερικανικό Βούβαλο» ήταν πολύ ενδιαφέρων, που είχε σκηνοθετήσει ο φίλος μου Αντώνης Καφετζόπουλος. Η «Λάμψη μιας ασήμαντης νύχτας», πάντως, ακόμη και ως διαδικασία δουλειάς, ήταν η πιο σημαντική μου.

Τι θεωρείς σημαντικότερο σε μια θεατρική συνεργασία;

Νομίζω ότι τελικά, πάνω και από το έργο, είναι οι συνεργάτες. Φυσικά ένα καλό κείμενο πολλαπλασιάζει αυτό που συμβαίνει σε μια συνεργασία. Είναι δηλαδή διαφορετικό να έχεις ένα γήπεδο πέντε επί πέντε και διαφορετικό ένα γήπεδο ολυμπιακών διαστάσεων -όλα παίζουν κάποιο ρόλο.

Τα κείμενα των σπουδαίων συγγραφέων σού δίνουν τον χώρο ώστε αυτή η συνεργασία να ανθίσει σε πολλά επίπεδα και σε μέρη που μπορεί να μην το περιμένεις καν. Η καλή συνεργασία όμως αφορά και τη συνεργασία πραγμάτων που δεν λέγονται καν, που δεν χρειάζεται να ειπωθούν. Αυτό συνέβη και με την Ελένη (Σκότη) και με τον Οδυσσέα (Παπασπηλιόπουλο) -αυτό που καταλαβαίνεις τον άλλον χωρίς καν να σου εξηγήσει κάτι. Όταν φτάνεις σε αυτό το επίπεδο, είτε στο θέατρο, είτε στην τηλεόραση, είτε στο σινεμά, για μένα είναι το ιδανικό.

Όταν είσαι πάνω στη σκηνή, πόσο χρειάζεσαι τον παλμό του κοινού και πώς νιώθεις να σε έχει επηρεάσει;

Είναι κάτι που το επιδιώκω. Αυτό που είπα για τις συνεργασίες ισχύει και εδώ. Όταν ανεβαίνεις πάνω στη σκηνή, η συνείδηση αποκτά μία άλλη, τεράστια διάσταση. Ακούς, βλέπεις, μυρίζεις -τα νιώθεις όλα διαφορετικά. Ένας μεγεθυντικός φακός είναι η σκηνή. Όπως ο θεατής βλέπει τα πάντα πάνω σε έναν ηθοποιό, μέχρι και την τελευταία κίνηση και έκφρασή του, έτσι κι εμείς «βλέπουμε» πάρα πολλά στους θεατές. Νιώθεις δηλαδή τα πάντα, χωρίς να κοιτάζεις.

Η εικόνα είναι ένα από τα κομμάτια αυτού που νιώθεις. Και ο ήχος που κάνει ένας ηθοποιός, η κίνηση, το χρώμα, είναι πληροφορίες που ολοκληρώνουν τον χαρακτήρα που υποδύεσαι -το πώς στέκεσαι, πώς κάθεσαι, πώς ξεκινά και πώς καταλήγει μια φράση. Ο θεατής βλέπει τα πάντα. Καταλαβαίνει αν είσαι θυμωμένος, αν συμφωνείς με τον ρόλο, τι σκέφτεσαι, γιατί είναι μια ενέργεια που του μεταφέρεις. Αντιστοίχως, όταν είσαι πάνω στη σκηνή, νιώθεις τον άλλον – κι αν είναι δυσαρεστημένος, παίρνεις την ενέργειά του. Μπορεί να ακούγεται κάπως μεταφυσικό αλλά αυτή είναι η αλήθεια, η πραγματικότητα.

Πώς είσαι ως θεατής;

Είμαι πολύ ανεκτικός. Το βλέμμα του ειδικού είναι πολύ δύσκολο να το αφήσεις έξω από την πόρτα, αλλά δεν πηγαίνω να δω τις παραστάσεις ως ηθοποιός. Πρέπει βέβαια να με κερδίσει και η παράσταση. Δεν πηγαίνω προκατειλημμένος, αλλά αν η παράσταση δεν τα καταφέρει, δεν θα αισθανθώ και ενοχή. Αυτό που ζητάω ως θεατής είναι να με μεταφέρεις κάπου αλλού, να με βγάλεις από αυτό τον κόσμο, να μου δημιουργήσεις τη συνθήκη της διαφορετικής ζωής.

Ποιο κρίνεις ως πλεονέκτημα και ποιο ως μειονέκτημά σου;

Δεν μπορώ να απαντήσω σ’ αυτή την ερώτηση, γιατί η αλήθεια είναι ότι αυτά αλλάζουν.

Τι άλλαξε δηλαδή με τα χρόνια; Ποια διάφορα βλέπεις από την πρώτη και τη δεύτερη δεκαπενταετία της ζωής σου ως ηθοποιού;

Μ’ αρέσει πολύ αυτή η ερώτηση. Νομίζω ότι έχει αλλάξει η συνείδηση. Το πόσο συνειδητά κάνω κάτι, το τι πραγματικά θέλω από μια συνεργασία, από αυτή τη δουλειά, από αυτή την καθημερινότητα. Αυτό που ζητάω, είναι να είμαι παρών, να συμβαίνει αυτό το πράγμα και να είμαι εκεί. Να το ζω εκείνη την ώρα όσο παραπάνω μπορώ. Πριν δεν το είχα αυτό, νόμιζα ότι αυτά τα πράγματα είναι εύκολα, ότι η κάθε μέρα είναι ένας δρόμος για μια σημαντική στιγμή που θα έρθει μετά από ένα μήνα. Τα τελευταία χρόνια δίνω πολύ μεγάλη σημασία στην κάθε πρόβα.

Υπάρχει κάποιος που θα ήθελες να βρεθείς μαζί του στη σκηνή;

Πάρα πολλοί ξένοι ηθοποιοί αλλά και Ελληνες. Θεωρώ, ας πούμε, ότι ο Χρήστος Στέργιογλου, που είναι και φίλος μου, είναι από τους πιο σπουδαίους ηθοποιούς αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και θα ήθελα πάρα πολύ να ξαναπαίξω μαζί του. Επίσης θεωρώ εξαιρετική προσωπικότητα και τον Γιάννη Τσορτέκη. Κι άλλοι πολλοί. Από ξένους, τα τελευταία χρόνια έχω εκτιμήσει πάρα πολύ τον Μπενίσιο ντελ Τόρο, την Κέιτ Μπλάνσετ και πολλούς άλλους.

Η σχέση σου με τους ρόλους είναι κάτι που σε επηρεάζει και σε απασχολεί πολύ για να ψάξεις κάτι παραπάνω για αυτούς ή τελειώνει σε ό,τι κάνεις; Σε μετακινούν;

Ναι, με απασχολεί πάρα πολύ. Ασχολούμαι με αυτό πριν αλλά και μετά για πολύ καιρό, ακόμα και όταν έχει τελειώσει το έργο. Νιώθω ότι η φύση της δουλειάς μας είναι τέτοια για να μας γοητεύουν οι ρόλοι. Μπορεί και να μην το καταλαβαίνω καν, αλλά με επηρεάζουν οι χαρακτήρες που γνωρίζω.

Μένει κάτι και μετά το τέλος της παράστασης από τον χαρακτήρα που υποδύομαι. Φυσικά με «μετακινούν» οι ρόλοι που παίζω. Άλλωστε νομίζω ότι αυτό θέλουμε από το θέατρο, να «μετακινηθούμε» -και ο θεατής και ο ηθοποιός. Να ζήσουμε κάτι που θα ταρακουνήσει το μυαλό μας.

Στην ουσία, παίρνεις ένα εργαλείο που πριν νόμιζες ότι δεν είχες, για να μπορέσεις να ξεκλειδώσεις άλλα πράγματα στη ζωή σου.Επίσης κάτι άλλο που έχω μάθει, είναι να μην κάνω οικονομία στη γενναιοδωρία. Τα τελευταία χρόνια, το λέω το καλό και το δίνω απλόχερα, όπως λέω και κάτι που δεν μου αρέσει. Να είσαι γενναιόδωρος, δηλαδή, με τους άλλους, αλλά να είσαι και με τον εαυτό σου.

Υπάρχει κάποιος σκηνοθέτης που έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη ζωή σου;

Ναι, ο Βολανάκης. Δεν έχω δουλέψει μαζί του βέβαια, αλλά είναι ένας σκηνοθέτης που τον έχω ακούσει να μιλάει και είναι το πρότυπο του σκηνοθέτη και του ανθρώπου. Για μένα είναι ένας σύγχρονος Αριστοτέλης. Ένας απίστευτος άνθρωπος, που μου έμαθε πολλά πράγματα για τη ζωή και το θέατρό του.

Έχεις κάποια ιεροτελεστία ή πρόληψη;

Έχω πολλά. Έχω συγκεκριμένη ιεροτελεστία και ασκήσεις που κάνω κάθε φορά πριν από μία παράσταση.