ΕΛΕΝΗ ΦΙΛΙΝΗ ΣΤΟ NEWS 24/7: “ΣΥΓΓΝΩΜΗ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΑΓΑΠΩ ΠΟΛΥ”

Της λέω ότι αφορμή είναι η θεατρική παράσταση «Στους 2 τρίτους… χωρεί» στην οποία πρωταγωνιστεί αυτό το καλοκαίρι.

Μου λέει ότι αυτό το καλοκαίρι, όπως και τον υπόλοιπο χρόνο δηλαδή, τραγουδάει κιόλας, τη μία μέρα στην Εκάλη, δυο μέρες μετά στο Παγκράτι, την επομένη στο Μαρούσι.

Της λέω ναι, και το ότι τραγουδάει θα μπορούσε να είναι αφορμή.

Μου λέει ναι, τα καταλαβαίνει όλα αυτά, δε φαντάζομαι όμως σε τι τρέλα είναι με τις πρόβες και τις ζωντανές της εμφανίσεις.

Της λέω ναι, τα καταλαβαίνω κι εγώ όλα αυτά, αλλά…

…Αλλά ναι, ας το κάνουμε, λέει, γιατί όχι, κομμάτι της δουλειάς της είναι κι αυτό.

Και οι δύο καταλαβαίνουμε ότι όλα τα παραπάνω είναι προφάσεις για να μιλήσει για τη ζωή και την καριέρα της.

Η Ελένη Φιλίνη είναι ηθοποιός, είναι χορεύτρια, είναι τραγουδίστρια, είναι icon. Αυτή είναι η αφορμή.

Κυρία Φιλίνη, σας αρέσει να φωτογραφίζεστε;
Να σου πω την αλήθεια, βαριέμαι την προετοιμασία. Δεν τρελαίνομαι. Επειδή έχω φωτογραφηθεί πάρα πολύ στο παρελθόν, μπορώ να πω ότι τώρα πια κουράζομαι.

Κουράζεστε και όταν σας ζητάνε να μιλήσετε για τον εαυτό σας;
Πάρα πολύ, αλλά τι να κάνω; Είναι κομμάτι της δουλειάς και αυτό. Αλλά γιατί να μ’ αρέσει να μιλάω για μένα;

Πάντα έτσι ήσασταν;
Πάντα. Είμαι άνθρωπος χαμηλών τόνων.

Μια γυναίκα χαμηλών τόνων την οποία όμως γνωρίζει και θέλει να μάθει πράγματα γι’ αυτή πολύς κόσμος εδώ και πολλά χρόνια.
Έτσι είναι και δεν έχω πρόβλημα να με κρίνουν οι άλλοι. Σε κάποιους θα αρέσεις. Σε άλλους δεν θα αρέσεις.

Υπάρχει κάποια παρανόηση για την Ελένη Φιλίνη που θα θέλατε επιτέλους να ξεκαθαρίσετε;
Τι εννοείς;

Ίσως μια λανθασμένη εντύπωση που έχει ο κόσμος για εσάς.
Όχι, δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι τέτοιο. Από τον κόσμο τουλάχιστον έχω πάρει και συνεχίζω να παίρνω μόνο αγάπη, δεν έχω κανένα παράπονο. Ίσα ίσα, όλα αυτά τα χρόνια σε ό,τι έχω κάνει, ο κόσμος με έχει στηρίξει.

Όταν ήσασταν μικρή τι θέλατε να γίνετε περισσότερο; Ηθοποιός, χορεύτρια ή τραγουδίστρια;
Ως χορεύτρια ξεκίνησα. Ήμουν πολύ μικρή, αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι ο χορός έχει ημερομηνία λήξης. Δηλαδή για πόσο θα χορέψεις; Άσε που εκείνα τα χρόνια δεν ήταν εύκολο να φύγεις έξω, ούτε στην Ελλάδα υπήρχαν πολλές υποδομές. Μια Λυρική είχαμε. Ο χορός, ξέρεις, είναι έκφραση χωρίς λόγο. Το θέατρο είναι έκφραση με λόγο. Οπότε είναι αλληλένδετα. Βάλε και το τραγούδι μέσα. Σαν παιδάκι, να ξέρεις, μου άρεσαν πολύ τα μιούζικαλ. Ακόμη μ’ αρέσουν. Δηλαδή με ηθοποιούς σαν τη Μπάρμπρα Στρέιζαντ, τη Λάιζα Μινέλι, τη Σίρλεϊ Μακλέιν. Έβλεπα όλες τις ταινίες τους. Αυτές ήταν τα πρότυπα μου όταν ήμουν παιδί. Κι ακόμη είναι. Μπορώ να τις χαζεύω ακόμη τις ταινίες τους.

Τα πρότυπά σας από την Ελλάδα ποια ήταν;
Μου άρεσαν πολλοί παλιοί καλοί ηθοποιοί. Ο πιο λατρεμένος μου ήταν ο Κατράκης.

Από γυναίκες;
Δεν μπορώ να πω ότι ξεχώριζα μία συγκεκριμένη. Ευτυχώς όμως μου δόθηκε η ευκαιρία να δουλέψω με κάποιες από τις παλαιότερες.

Οι γονείς σας πώς το πήραν όταν τους είπατε ότι θέλετε να γίνετε χορεύτρια;
Καθόλου καλά. Έδωσα μάχη μεγάλη.

Όσο με πολεμάς, τόσο δυναμώνω. Και έχω πολεμηθεί αρκετά από τα πρώτα μου βήματα.

Ήταν πολύ αυστηροί;
Πάρα πολύ. Δεν θέλανε με τίποτα. Για άλλους λόγους ο καθένας. Ο μπαμπάς μου έλεγε «τι χώρος είν’ αυτός που θες να πας». Η μαμά, από την άλλη, ξέροντας τις ευαισθησίες μου φοβόταν ότι θα πληγωνόμουν. Αλλά δεν ήξεραν ότι παρά τις ευαισθησίες μου, από μικρή είμαι πάρα πολύ δυνατή ως άνθρωπος. Όσο με πολεμάς, τόσο δυναμώνω. Και έχω πολεμηθεί αρκετά από τα πρώτα μου βήματα. Και, αν θέλεις, υπάρχω ακόμα και έγινα ό,τι έγινα από τον πόλεμο που μου έκαναν. Ποτέ δεν άνοιξαν οι πόρτες για μένα. Ήταν όλα δύσκολα.

Δύσκολα γιατί;
Γιατί ήμουν ένα νέο παιδί που μπήκε σε ένα χώρο χωρίς να ξέρει κανένα. Οι περισσότεροι που μπαίνουν σε αυτό το χώρο έχουν κάποιους ανθρώπους, είτε είναι πατέρας, είτε φίλος, είτε σύζυγος. Εγώ δεν είχα κανέναν, ένα παιδάκι ήμουν όταν ξεκίνησα να χορεύω. Απλώς με είδε ένας παραγωγός, μου έκανε συμβόλαιο τότε για τις ταινίες του Λεφάκη και από εκεί με είδαν και με πήραν στο θέατρο.

Πώς «τουμπάρατε» λοιπόν τους γονείς σας;
Μέχρι τα 15 πήγαινα τα καλοκαίρια στην Κόρινθο, απ’ όπου κατάγομαι. Όταν τους είπα ότι θέλω να ασχοληθώ με το χορό και έγινε επανάσταση, είπα το εξής στη μαμά μου: Δεν θα πάω αυτό το καλοκαίρι στην Κόρινθο, θα πάω στη Didacta. Πήγα δηλαδή και γράφτηκα σε μια σχολή για να πάρω δίπλωμα γραμματέας, το καλοκαίρι που ήμουν 15. Έκανα κάθε μέρα 7 ώρες μάθημα. Πήρα επίσης το Lower στα αγγλικά. Και μαζί με τελειόφοιτους Λυκείου που θα πήγαιναν στην Ιταλία για σπουδές, έκανα και τρεις ώρες την ημέρα ιταλικά, για να μάθω και απ’ αυτά. Οπότε λέω στους γονείς μου: Αφήστε με να δοκιμάσω, πέντε χρόνια θέλω, δε θέλω παραπάνω. Έτσι τα είχα υπολογίσει στο κεφάλι μου, ότι σε πέντε χρόνια αν είναι να φανεί λίγο φως, θα φανεί. Άμα δε σε θέλει, δε σε θέλει, αλλά δε μπορεί να μη φανεί κάτι σε πέντε χρόνια. Δεν χρειάζεται δηλαδή να παλέψεις και δεκαπέντε. Τους είπα λοιπόν ότι άμα δω ότι δεν με θέλει, ότι δεν είναι για μένα, έχω το δίπλωμα για να πάω να δουλέψω ως γραμματέας.

Το χειριστήκατε έξυπνα.
Δεν ξέρω αν ήταν έξυπνο ή όχι. Ξέρω ότι ήταν αυτό που πίστεψα. Το αγαπούσα πολύ όλο αυτό. Δηλαδή η μαμά μου ήθελε να μπω στο δημόσιο για να έχω σιγουριά. Ο μπαμπάς από την άλλη ήθελε να σπουδάσω αγγλική φιλολογία. Ο καθένας τους φανταζόταν κάτι άλλο για μένα. Εγώ όμως ήξερα ότι σε τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήμουν καλή. Η ψυχή μου λαχταρούσε άλλα πράγματα από μικρό παιδί.

Σε ποιον από τους γονείς σας μοιάζετε περισσότερο;
Εμφανισιακά είμαι ένα κράμα και των δύο, ίσως λίγο περισσότερο να μοιάζω στον μπαμπά.

Στον χαρακτήρα;
Μικρότερη στον μπαμπά. Μεγαλώνοντας όλο και πιο πολύ στη μαμά. Μικρή ήμουν πιο ανέμελη. Χάνοντας τη μαμά, δεν ξέρω τι συνέβη. Σαν κάτι μαγικό. Λες και μπήκε μέσα μου. Ήταν ένας άνθρωπος πολύ πιο λογικός, πολύ πιο τετράγωνος. Και έγινα περισσότερο έτσι.

Ξεπερνιέται ποτέ ο πόνος του χαμού της μάνας;
Ποτέ. Του γονιού γενικά. Και όλων των αγαπημένων ανθρώπων. Ο μπαμπάς μου έφυγε νέος. Τη μαμά μου την έχασα το 2010. Δεν φεύγει ποτέ ο πόνος. Εγώ είχα αδυναμία στους δικούς μου ανθρώπους, όχι μόνο στους γονείς μου, αλλά πχ και στη θεία μου που δεν έκανε παιδιά και με είχε σαν κόρη της. Με πονάει κάθε φορά που σκέφτομαι ότι έχουν φύγει άνθρωποι με τους οποίους ήμουν δεμένη. Έχω και τις φωτογραφίες τους στο σπίτι οπότε τους σκέφτομαι κάθε μέρα θέλοντας και μη. Θέλοντας δηλαδή. Θέλω να τους βλέπω. Δεν είμαι άνθρωπος που θέλει να ξεχνάει. Το κακό των ανθρώπων είναι ότι ξεχνάμε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε. Δεν εννοώ ότι πρέπει συνέχεια να πονάς. Αλλά αν ξεχάσεις τα λάθη σου, θα τα ξανακάνεις. Η λήθη είναι αυτή που φέρνει την καταστροφή.

Θυμάστε με λεπτομέρειες και όλη σας την καριέρα μέχρι σήμερα;
Όλα τα θυμάμαι. Απλώς δεν ασχολούμαι με τα άσχημα. Δεν τα ξεχνάω, αλλά τα σβήνω. Το να θυμάσαι τους δικούς σου ανθρώπους που έχουν φύγει είναι τελείως διαφορετικό από αυτό. Δεν είμαι όμως άνθρωπος που σκέφτεται τις δυσκολίες που πέρασε τότε. Μπορεί να τα θυμηθώ πάνω σε μια κουβέντα, αλλά μέχρι εκεί.

Θυμάστε πώς νιώσατε την πρώτη φορά που σας χειροκρότησαν;
Περισσότερο θυμάμαι το τρακ που είχα πριν βγω στη σκηνή πρώτη φορά. Το χειροκρότημα είναι μαγικό. Όσα χρόνια κι αν περάσουν διατηρεί τη μαγεία του. Δεν γίνεται να μην τη διατηρεί. Αυτή είναι η ομορφιά της δουλειάς μου.

Της δικής σας εξωτερικής ομορφιάς είχατε εξαρχής επίγνωση;
Ακούς εκεί εξαρχής. Ποτέ! Με το χέρι στην καρδιά, δεν καταλάβαινα τίποτα, εκατό ελαττώματα έβρισκα στον εαυτό μου. Δεν ξέρω, δεν πήγα κιόλας να κάνω ψυχανάλυση για αυτό το πράγμα. Ούτε για άλλα, δηλαδή μόνη μου έχω κάνει ψυχανάλυση στον εαυτό μου για διάφορα θέματα, αυτό όμως δεν το κατάλαβα ποτέ. Βλέπω σήμερα ταινίες ή παλιές μου φωτογραφίες και σκέφτομαι: Μα ήσουν τόσο χαζή; Δεν καταλάβαινα. Δεν είχα επίγνωση. Δεν έβλεπα τίποτα παραπάνω από ένα ωραίο κορίτσι όπως τόσα άλλα. Δεν στηρίχτηκα ποτέ εκεί. Νομίζω ότι φαίνεται αυτό από την όλη μου πορεία. Δηλαδή ένας άνθρωπος που έχει επίγνωση αυτού που λες, κάνει άλλες κινήσεις, εκμεταλλεύεται αλλιώς τα πράγματα. Εγώ δεν έκανα τίποτα. Ήμουν ένα φρέσκο, ωραίο κορίτσι ανάμεσα σε χιλιάδες άλλα φρέσκα, ωραία κορίτσια. Δηλαδή τι ήμουν; Μοναδική στον κόσμο; Αυτά δεν τα καταλαβαίνω εγώ. Στην τελική όλοι οι άνθρωποι έχουμε κάτι ξεχωριστό. Ότι είμαστε μοναδικοί σε αυτό που έχουμε, ναι, είμαστε μοναδικοί. Αυτό είναι άλλο από το να κάθεσαι και να λες «εγώ είμαι η πιο ωραία».

Εσείς μπορεί να μην είχατε αυτή την επίγνωση, το ότι οι γύρω σας όμως σας έλεγαν ότι είστε όμορφη, επηρέασε κάπως τη ζωή σας;
Δυσκόλεψε μερικές φορές τα πράγματα στη δουλειά. Με έπαιρναν, ας πούμε, να κάνω συνέχεια την ερωμένη. Μα όλο την ερωμένη; έλεγα, δεν θέλω πάλι το ίδιο. Και θυμάμαι τον συγχωρεμένο τον Τσιβιλίκα να μου λέει: «Εντάξει, θα κάνεις τη σύζυγο. Βρες μου όμως μία, με σένα σύζυγο, να κάνει την ερωμένη που θα προτιμήσω». Κατάλαβες; Εγώ, πάλι, δεν το καταλάβαινα. Κι ακόμη δεν το καταλαβαίνω.

Θυμάστε όλες τις ταινίες που έχετε παίξει;
Τις θυμάμαι. Βέβαια τις θυμάμαι.

Τις αγαπάτε όλες;
Ναι, λες τις αγαπώ. Εντάξει, κάποιες θα σου αρέσουν πιο πολύ. Σε μια δουλειά δεν μπορεί όσα κάνεις να είναι το ίδιο, δεν θα τα ισοπεδώσουμε όλα. Κάποιες βγήκαν πιο καλές. Κάποιες λιγότερο.

Είναι παρεξηγημένος ο mainstream κινηματογράφος της δεκαετίας του ’80;
Κοίταξε να δεις, όλα παρεξηγημένα είναι σε αυτή τη ζωή. Θυμάμαι ότι στη δεκαετία του ’80 τις ασπρόμαυρες ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου για τις οποίες τώρα λέμε ύμνους, τότε η γενιά μου τις σνόμπαρε. Είναι να χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο. Σνομπάραμε αυτά τα ιερά τέρατα. Αλλά έτσι είναι ο άνθρωπος. Μπορεί να βρίσει ακόμα και το καλύτερο αν δεν μπορεί να το φτάσει. Το έχω ζήσει. Έχω κάνει δυο ταινίες που πήραν βραβεία στην Αμερική και εδώ δεν παίχτηκαν καν (σ.σ. «Μέδουσα» του Γιώργου Λαζόπουλου, «Αποπληρωμή» του Αλέξανδρου Λεονταρίτη, αμφότερες βραβεύτηκαν στο Διεθνές Φεστιβάλ Φανταστικού Κινηματογράφου στο Χιούστον).

Αν πάνω στο ζάπινγκ πετύχετε μια ταινία σας στην τηλεόραση, θα καθίσετε να τη δείτε;
Αν είμαι σπίτι και δεν βιάζομαι να φύγω, μπορεί να τη δω, γιατί όχι; Τι να κάνω δηλαδή; Να λέω ότι δε μπορώ να με δω και να αλλάξω κανάλι; Στην τελική δεν έκανα πράγματα με βαριά καρδιά, καταναγκαστικά. Ό,τι έκανα το αγάπησα, το πίστεψα και με τα μέσα που υπήρχαν δούλεψα έντιμα. Γιατί λοιπόν να κλωτσήσω κάτι που έκανα παλιά; Δεν το καταλαβαίνω. Συγνώμη, αλλά δεν με μισώ. Με αγαπώ πάρα πολύ. Και το να αγαπάς τον εαυτό σου δεν σημαίνει ότι είσαι καβαλημένος. Υπάρχει τεράστια διαφορά. Την Ελένη την αγαπούσα και την αγαπώ.

Στην τελική δεν έκανα πράγματα με βαριά καρδιά, καταναγκαστικά. Ό,τι έκανα το αγάπησα, το πίστεψα και με τα μέσα που υπήρχαν δούλεψα έντιμα.

Νιώθατε σταρ εκείνη την περίοδο;
Όχι καλέ. Το είχα πει και παλιότερα, τι σταρ’, τι κριθάρ’. Άσε που ειδικά σήμερα μπορεί κάποιος να γίνει σταρ χωρίς να είναι και να κάνει τίποτα. Με αυτή την έννοια, όλο αυτό εμένα δεν μου λέει κάτι.

Δεν σας λέει τίποτα όταν βγαίνετε έξω από το σπίτι σας και σας κοιτάζει ο κόσμος;
Προσωπικά δεν με ενοχλεί καθόλου, αν και ξέρω ότι κάποιες στιγμές πρέπει να είμαι πιο μαγκωμένη. Το κατανοώ. Είναι πάρα πολύ ευχάριστο όμως να είσαι κάπου και να έρθουν να σου μιλήσουν. Ξέρεις πόσες φορές έχει τύχει να περπατάω στο δρόμο και να μου φωνάζουν «γεια σου, Ελενάκι». Πόσο πολύ μου αρέσει αυτό! Είναι σαν να είμαι δικό τους παιδί. Κι αυτό είναι τόσο όμορφο, τόσο αγαπησιάρικο, μου αρέσει πάρα πολύ. Είναι και στον άνθρωπο όμως. Θυμάμαι ότι ήμουν με μια συνάδελφο σε μια παράσταση -δεν λέω ποια γιατί μπορεί κάποιος να καταλάβει το πρόσωπο- κι έρχεται στο καμαρίνι μια κυρία και μου λέει: Πω πω Ελενάκι μου, ήσουν υπέροχη. Φεύγοντας μου λέει η, νέα ακόμη τότε, συνάδελφος: Συγνώμη, επέτρεψες να σε πει Ελενάκι; Φυσικά, της λέω. Κυρία Φιλίνη θα έπρεπε, λέει. Κάνεις λάθος, λέω. Εγώ αν «γίνω», δεν θα επιτρέψω ποτέ να με φωνάζουν με το μικρό μου όνομα, λέει. Ε, λοιπόν, δεν «έγινε» ποτέ. Για μένα είναι χαρά όλη αυτή η επαφή με τον κόσμο. Απλά ειδικά στα εστιατόρια που καθόμαστε να φάμε, περιμένετε λίγο να τελειώσω το φαγητό για να μη βγαίνω με το πιρούνι στο χέρι. Και μετά θα βγούμε εκατό φωτογραφίες.

Το χρήμα τι σημασία έχει για εσάς; Έχει παίξει σημαντικό ρόλο στις επιλογές που έχετε κάνει μέχρι σήμερα;
Απ’ ότι έχει δείξει η πορεία μου, πολύ μικρή σημασία. Τα λεφτά για μένα είναι ίσα ίσα για να με εξυπηρετούν. Ποτέ δεν πίστεψα στο χρήμα. Πιστεύω σε άλλα πράγματα. Πιστεύω ότι αυτά που έχουν ουσιαστική αξία δεν αγοράζονται με χρήματα. Για κάποιον άλλο μπορεί να έχει αξία αυτό το τραπέζι να είναι χρυσό. Για μένα όχι. Αξία για μένα έχει η ευγένεια της ψυχής, η ευαισθησία, η καλοσύνη, η ανωτερότητα ενός ανθρώπου. Όλα αυτά, όπως και ο έρωτας -εννοώ ο ψυχικός- δεν αγοράζονται με χρήματα. Δηλαδή δεν θα σε εκτιμήσω ποτέ μόνο και μόνο επειδή έχεις χρήματα. Θα σε εκτιμήσω αν είσαι ανώτερος άνθρωπος.

Δεν έχουν προσπαθήσει ποτέ άντρες να κεντρίσουν το ενδιαφέρον σας με δώρα, χρήματα και άλλα τινά;
Έχει γίνει και αυτό. Αλλά δεν έγινε και κάτι. Γιατί δεν με νοιάζει. Κοίταξε, δεν πρέπει να είμαστε δούλοι του χρήματος. Το χρήμα είναι για να μπορούμε να ζούμε όλοι με μια αξιοπρέπεια. Με ενοχλεί πάρα πολύ η μεγάλη ανισότητα που υπάρχει. Δεν μπορεί κάποιος να έχει χίλια και άλλος να μην έχει τίποτα. Δεν μπορώ να το δεχτώ. Είναι αυτό που λέω καμιά φορά ότι δεν μπορώ να είμαι καλά όταν γύρω μου υπάρχει χάος. Πώς να είμαι καλά; Και όχι μόνο στη χώρα μου. Γιατί είμαστε άνθρωποι και πολίτες του κόσμου. Θέλεις να είναι όλοι καλά. Δεν νιώθεις όμορφα όταν ξέρεις ότι υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση στο νερό, το φαγητό, την περίθαλψη, παιδιά που δεν έχουν σπίτι. Το θεωρώ τραγωδία.

Τα πράγματα σήμερα όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών δεν είναι καλύτερα σε σχέση με την εποχή της νιότης σας;
Σε σχέση με το ’80 και το ’90 όχι τρομερά καλύτερα. Σε σχέση με το ’40, την εποχή των γονιών μου, ναι, σίγουρα είναι καλύτερα.

Δηλαδή δεν είναι για εσάς καλύτερα σήμερα που οι άντρες μαθαίνουμε ότι πρέπει να βουτάμε τη γλώσσα μας στο μυαλό μας πριν απευθυνθούμε σε μια γυναίκα ώστε να αποφύγουμε τις κακοποιητικές ατραπούς περασμένων δεκαετιών;
Ναι, αλλά αυτό αγάπη μου δεν είναι θέμα MeToo. Είναι θέμα παιδείας. Εννοώ αυτά που μαθαίνουμε από το σπίτι μας. Και δεν έχει να κάνει τόσο με το διαχωρισμό άντρων και γυναικών, αλλά με σεβασμό προς τον συνάνθρωπο. Τον σεβασμό δηλαδή που δείχνεις στον φίλο σου, να τον δείχνεις και στη φίλη σου. Μπορεί να είμαστε όμοιοι οι άνθρωποι, αλλά πάντα και παντού είμαστε ίσοι.

Η σύζυγος μου ζήτησε να σας μεταφέρω πόσο σημαντικό ήταν για εκείνη και τις φίλες της να σας βλέπουν να κάνετε πολεμικές τέχνες.
Αλήθεια; Την ευχαριστώ. Είχα έρωτα μεγάλο με τον Μπρους Λι. Αλλά κυρίως για τη γυμναστική και τη φιλοσοφία έκανα καράτε, όχι για να μπορώ να ρίχνω ξύλο. Ήταν βέβαια μια εκτόνωση, γιατί είμαι άνθρωπος με πολλή ενέργεια.

Ως άντρας έχω άλλη μία απορία: Γιατί μια γυναίκα κρύβει την ηλικία της ακόμα κι αν ξέρει ότι όλοι μπορούν να τη μάθουν, αν όχι να τη γνωρίζουν ήδη; Προσπαθώ αλλά δυσκολεύομαι να το καταλάβω.
Και γιατί να το πεις;

Μα γιατί να το κρύψεις; Αφού ξέρω πόσο είσαι.
Μα δεν το κρύβεις. Και μια συμμαθήτριά σου να ρωτήσεις, γιατί να σου πει πόσο είναι;

Αφού ξέρω πόσο είναι, γιατί δεν μου το λέει;
Κι εσύ γιατί ρωτάς; Δεν καταλαβαίνεις ότι την ενοχλεί όχι η ηλικία της αλλά ο τρόπος που τη ρωτάς;

Μα τη ρωτάω με απόλυτη ευγένεια.
Ε, τότε θα σου το πει. Κι εγώ το λέω. Δεν έχω πρόβλημα. Με ενοχλεί μόνο όταν γίνεται δηκτικά. Η αδιακρισία και η αγένεια είναι ενοχλητικά πράγματα. Η ευγένεια είναι πάνω απ’ όλα. Και όχι η ψεύτικη. Ευγένεια δεν εννοώ να μου ανοίξεις την πόρτα. Ευγένεια είναι να μη θίγεις, να μην προσβάλλεις, ακόμη κι αν έχεις νεύρα. Εκεί φαίνεται ο χαρακτήρας. Γιατί η γλώσσα πολλές φορές λέει πράγματα που μετά δεν μαζεύονται. Εγώ δηλαδή είμαι από τους ανθρώπους που αν παγώσουν, πάγωσαν. Με μια κουβέντα μπορεί να παγώσω. Εκατό καλά να μου κάνεις μετά, δεν θα το ξεχάσω. Είναι στον άνθρωπο αυτό. Μπορεί να μην το καταλάβεις αν δεν είσαι έξυπνος, αλλά εγώ θα έχω παγώσει.

Αν μπορούσατε να γυρίσετε το χρόνο πίσω, θα θέλατε να είχατε αποκτήσει παιδιά;
Όχι καλέ! Τη δεκαετία του ’80 έλεγα το εξής: Μα πώς είναι δυνατόν να θες να φέρεις παιδιά σε αυτό τον κόσμο; Τώρα είναι ακόμη χειρότερα. Τι θα κάνει ένα παιδί; Τι προοπτικές έχει σε μια τόσο αναξιοκρατική κοινωνία; Πού είναι το δίκαιο εδώ πέρα; Άσε που μπορεί, κούφια η ώρα, να συμβεί κάτι στο παιδί σου.

Δηλαδή ο αποτρεπτικός παράγοντας ήταν ότι η αδικία και η επικινδυνότητα του κόσμου; Δεν είχε να κάνει με εσάς την ίδια;
Μα δεν είναι πολύ άδικος ο κόσμος; Θεωρούσα ότι λείπει η δικαιοσύνη και η ανθρωπιά που θα ήθελα να υπάρχουν. Με ενοχλούσαν οι ανισότητες. Ακόμα με ενοχλούν, όπως σου είπα.

Υπήρξε όμως ποτέ αυτή η περιβόητη ανθρωπιά;
Ίσως όχι. Στα όνειρα μου όμως ναι. Γι’ αυτό έγινα καλλιτέχνης, για να μπορώ να αντέξω την πραγματικότητα και να ταξιδεύω. Έχω ανάγκη το ταξίδι. Γι’ αυτό κάνω αυτή τη δουλειά. Αλλιώς θα γινόμουν κάτι άλλο, μηχανικός ξέρω ΄γώ. Για μένα είναι ανάγκη ύπαρξης η δουλειά μου. Πρέπει να σου δώσω αυτό που έχει η ψυχή μου. Κι επειδή όλοι οι άνθρωποι έχουμε αόρατες κλωστές που μας συνδέουν, κάποιοι το παίρνουν αυτό που τους δίνω. Και μου δίνουν δικά τους κομμάτια.

Το ταξίδι ως ανάγκη λοιπόν, πάντα όμως με επιστροφή στο σπίτι σας στα Πατήσια.
Μου λέγανε παλιότερα: Μα εσύ να μένεις στα Πατήσια, αντί να πάρεις ένα σπίτι στην Εκάλη; Να πάρω δηλαδή εγώ δάνεια για να αγοράσω ένα τεράστιο σπίτι και να δείξω ότι είμαι κάποια. Κι αν αύριο δεν έχω δουλειά, τι θα κάνω, μου λες; Θα τρελαθώ; Ή θα κάνω υποχωρήσεις και εκπτώσεις στις επιλογές μου; Όχι αγάπη μου. Μια χαρά είναι το σπιτάκι μου στα Πατήσια. Ειλικρινά σου μιλάω όμως, για τα παιδιά που λέγαμε πριν, με τον χαρακτήρα που έχω, δεν ξέρω πώς θα τα έβγαζα πέρα αν ήμουν στη θέση της μάνας της Ελένης Τοπαλούδη, του Άλκη Καμπανού ή του Βαγγέλη Γιακουμάκη. Άσε που ποτέ δεν ήθελα να παντρευτώ και να χωρίσω και μετά με τον πρώην να κάνουμε λάστιχο το παιδί που θα βγάλει τους εγωισμούς και τις ανασφάλειες του ζευγαριού. Όχι, αγάπη μου. Δεν φταίει σε τίποτα το παιδί. Αυτοί είναι λοιπόν οι λόγοι που δεν έκανα παιδί.

Ούτε γάμο όμως κάνατε.
Είχα σχέσεις που ήταν σαν γάμοι. Δεν λέω ότι άμα παντρευτείς, θα χωρίσεις ντε και καλά. Μπορεί να ευτυχήσεις κιόλας. Αν δεν έχεις παιδιά πάντως, και να χωρίσεις μια χαρά θα είσαι. Αναρωτιέμαι όμως μερικές φορές πού πάει ο έρωτας, πού πάει η αγάπη όταν χωρίζει ένα ζευγάρι. Δεν μπορώ εγώ αυτές τις μικρότητες. Φτάνεις να αισθάνεσαι πως ό,τι έζησες ήταν ψέμα. Αξίζει; Δεν αξίζει.

Η μοναξιά δεν σας πειράζει;
Μα δεν αισθάνομαι ποτέ μόνη. Δηλαδή έχω αισθανθεί μόνη μέσα σε σχέση. Τελείως μόνη. Έτσι είναι όταν δεν επικοινωνείς. Την ανασφάλεια της μοναξιάς, αυτό το «τι θα κάνεις άμα πάθεις κάτι;» δεν το έχω καθόλου. Δεν είμαι πάντως κατά του γάμου γενικά. Προχθές συγκινήθηκα γιατί διάβασα ότι πέθανε μια γυναίκα 68 ετών, και την επομένη πέθανε ο σύζυγος της στα 70 από τη στενοχώρια του. Τόσο δεμένοι ήταν. Αυτά τα ζευγάρια μου αρέσουν. Αν τύχαινε να βρεθώ με έναν άνθρωπο που θα ένιωθα ότι ταιριάζουμε πολύ, ότι μιλάμε την ίδια γλώσσα, ότι μπορούμε να πορευτούμε μαζί, δεν θα έλεγα όχι. Αφού το έβλεπα όμως από την αρχή ότι θα χωρίσω σε τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια, γιατί να παντρευτώ;

Δεν σας τα ενέπνευσε κανείς όλα αυτά;
Απόλυτα όχι. Ίσως να ήμουν κι εγώ πιο μικρή και να τα έβλεπα κάπως πιο απόλυτα τα πράγματα.

Σε λα βι…
Βεβαίως, αυτό ακριβώς. Δεν ξέρεις ποτέ τι σου ξημερώνει. Κάθε μέρα το σκέφτομαι αυτό όταν ξυπνάω.

Δεν μου φτάνει αυτή η ζωή, θέλω άλλες δέκα για να προλάβω.

Συνήθως ξυπνάτε ευδιάθετη ή κακόκεφη;
Δεν είμαι πολύ του πρωινού. Θέλω το χρόνο μου. Δεν μου αρέσει να πολυμιλάω το πρωί. Θα έλεγα όμως ότι όσο μεγαλώνω γίνομαι πιο αισιόδοξη, περισσότερο τώρα δηλαδή παρά όταν ήμουν μικρή. Ανάποδος άνθρωπος, ε; Αν διαβάσεις τα ποιήματα που έγραφα στα 15 μου, ήταν γεμάτα πεσιμισμό. Τώρα είμαι πιο χαρούμενη. Πάω ανάποδα. Ίσως γιατί βίωσα δύσκολες καταστάσεις όταν ήμουν μικρή, είδα τη ζωή σκληρά. Μεγαλώνοντας και ξεπερνώντας τα όλα αυτά, πατάς πιο γερά στα πόδια σου. Ίσως τελικά να είναι προτιμότερο αυτό από το να ξεκινήσεις με τα εύκολα και να συναντήσεις δυσκολίες στα 40 σου. Έτσι μέχρι και στην αυτοκτονία φτάνουν ορισμένοι. Ενώ άμα σφυρηλατηθεί νωρίς το μάρμαρο, όσες βροχές και να πέσουν, δεν καταλαβαίνει τίποτα. Αυτό συνέβη σε μένα.

Αν δεν ήμασταν τώρα εδώ μαζί, ιδανικά που θα θέλατε να είστε;
Στη θάλασσα, αυτή είναι η λατρεία μου. Ο καημός μου είναι ότι θα ήθελα να έχω ένα σπιτάκι, ας είναι ένα δωμάτιο, δίπλα στη θάλασσα, να ξυπνάω και να βλέπω το νερό. Θα ήθελα επίσης να έχω περισσότερο χρόνο για να φροντίσω τα ζώα μου.

Έχετε πολλά;
Έχω, πώς δεν έχω. Έχω γάτες, φροντίζω και τις αδέσποτες της γειτονιάς, έχω και σκυλιά, στην Κόρινθο όμως. Θάλασσα λοιπόν, ζώα, κινηματογράφος, και χρόνος για να βλέπω τους φίλους μου, γιατί δεν προλαβαίνω, έρχονται να με δουν στα live. Και να ταξιδεύω! Αχ, ξέρεις πόσα πράγματα θέλω να κάνω; Δεν μου φτάνει αυτή η ζωή, θέλω άλλες δέκα για να προλάβω. Γι’ αυτό δεν καταλαβαίνω τους ανθρώπους που λένε «βαριέμαι, δεν έχω τι να κάνω». Μα είναι δυνατόν; Ποτέ δεν βαρέθηκα στη ζωή μου -δηλαδή μόνο τους ανθρώπους βαριέμαι μερικές φορές, αν δεν μου οξύνουν την περιέργεια- γιατί έχω ενδιαφέροντα. Πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος μπορεί να βρει ενδιαφέροντα.

Άρα δε χάνετε χρόνο νοσταλγώντας;
Τι να νοσταλγήσω καλέ; Μόνο τους ανθρώπους μου θα ήθελα να έχω, αυτό το κομμάτι σίγουρα το αναπολώ. Θα ήθελα επίσης να ξέρω ότι έχω μπροστά μου άλλα τόσα χρόνια ζωής με την ίδια δύναμη. Μέχρι εκεί.

Κυρία Φιλίνη, ποιο είναι το πιο αγαπημένο σας τραγούδι;
Αχ, είναι πολλά. Αλλά το «Αεροπλάνο» έχει τον εξής στίχο: «Όταν κοιτάς από ψηλά, μοιάζει η γη με ζωγραφιά, κι εσύ την πήρες σοβαρά». Τι να πάρεις σοβαρά; Ένα ταξίδι είναι όλο αυτό. Εμείς απλώς επιλέγουμε στη ζωή μας αυτούς που θέλουμε να ταξιδέψουμε μαζί.

Η Ελένη Φιλίνη αυτό το καλοκαίρι πρωταγωνιστεί στην κωμωδία του Φέλιξ Σέρμαν «Στους 2 τρίτους… χωρεί» σε διασκευή και σκηνοθεσία Σταύρου Νικολαϊδη.