Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΤΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΒΡΟΧΗ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ

Μεγάλωσε στο Σαμικό, ένα μικρό χωριό στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο. Την τρομπέτα την ερωτεύτηκε στην ηλικία των 18 ετών ακούγοντας τους μαγικούς ήχους του Miles Davis. Μέχρι τότε ο ήχος της τον απωθούσε, καθώς οι προσλαμβάνουσές του είχαν να κάνουν μόνο με τις τρομπέτες της Φιλαρμονικής. Ο λόγος για τον διεθνούς φήμης τρομπετίστα και συνθέτη Ανδρέα Πολυζωγόπουλο που δε σταματά έκτοτε να πειραματίζεται.

Η ευρωπαϊκή σκηνή της τζαζ είναι εκεί όπου ο Ανδρέας ανέπτυξε τη φωνή του, παίρνοντας ρίσκα, πειραματιζόμενος με τα ηχοχρώματα της τρομπέτας, τον ρυθμό, τα ηλεκτρονικά εφέ και τη σιωπή.

Η νέα του δουλειά, η πέμπτη σε αριθμό, το Petrichor μπήκε αμέσως στις λίστες με τα αγαπημένα μου άλμπουμ στο Spotify. Δεν ξέρω τι ήταν αυτό που με γοήτευσε τόσο, αλλά πραγματικά ακούγοντας τα κομμάτια του νιώθεις να ταξιδεύεις νοσταλγικά στο παρελθόν… Πρόκειται για ένα στοχαστικό, αποτελούμενο εξ ολοκλήρου από πρωτότυπες τζαζ συνθέσεις, αέρινο και βαθιά πνευματικό άλμπουμ.

Από τις πρώτες νότες του εναρκτήριου ομώνυμου κομματιού Petrichor, νιώθεις να σε περικυκλωνει μια αιθέρια ηλεκτρονική ομίχλη προτού το τρίο περάσει σε έναν επιτακτικό αλλά ταυτόχρονα αέρινο ρυθμό. Harmoniser, delay και λούπες είναι μερικοί από τους ήχους της εργαλειοθήκης του, που εμφανίζονται με ποικίλους και διακριτικούς τρόπους επίσης στο Barbas και στο Ariadne’s Scent. «Χρησιμοποιώ τα εφέ για να δημιουργήσω ηχοτοπία, έναν ονειρικό ήχο», λέει ο ίδιος, «και επίσης για να δημιουργήσω πολυφωνία σε ένα μονοφωνικό όργανο όπως η τρομπέτα».

ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΜΙΚΟ ΣΤΟ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ

Όταν του ζητώ να θυμηθεί εκείνη την πρώτη φορά που γοητεύτηκε από τον ήχο της τρομπέτας εξομολογείται πως “τη θυμάμαι με λεπτομέρειες γιατί συνέβη σε μεγάλη ηλικία, στα δεκαοκτώ μου. Μέχρι τότε άκουγα την τρομπέτα αλλά δε μου κινούσε καθόλου το ενδιαφέρον. Ειδικά μικρός, άκουγα τις τρομπέτες της φιλαρμονικής και ο ήχος με απωθούσε! Όταν όμως άκουσα τον Miles Davis στο It never entered my Μind με μια σορντίνα τύπου Cup, ένιωσα κάτι τόσο δυνατό που αποφάσισα αμέσως ότι ήθελα να ανακαλύψω αυτό το όργανο. Την αμέσως επόμενη μέρα πήγα σε μια φιλαρμονική και δοκίμασα να βγάλω ήχο για πρώτη φορα”.

Τι ήταν αυτό που από ένα μικρό χωριό του Νομού Ηλείας τον έφερε να σπουδάζει στο κονσερβατόριο του Άμστερνταμ;
“Η αγάπη για τη μουσική, τη γνώση και το γεγονός πως δεν υπήρχε κάποιος τζαζ τρομπετίστας για να κάνω μαθήματα στην Ελλάδα. Ξεκίνησα μαθήματα κλασσικής τρομπέτας με τον Σωκράτη Άνθη ενώ ταυτόχρονα σπούδαζα τζαζ κιθάρα με το Γιώτη Σαμαρά και ήθελα να μεταφέρω τις αυτοσχεδιαστικες γνώσεις της κιθάρας όσο το δυνατόν γρηγορότερα γινόταν στην τρομπέτα.

Ξεκίνησα να μελετάω τζαζ σόλος στην τρομπέτα και σε ένα ζέσταμα πριν κάνω μάθημα με τον Σωκράτη έπαιζα ένα σόλο του Clifford Brown. Με άκουσε ο δάσκαλος λοιπόν και μου είπε ότι δε γίνεται να μελετάω και τα δύο στυλ ταυτόχρονα σε εκείνη τη φάση γιατί έπαιζα τρομπέτα μόνο δύο χρόνια και έπρεπε να χτίσω την τεχνική με την κλασσική ρουτίνα (και είχε δίκιο). Εγώ ξεροκέφαλος βέβαια πήγα στο επόμενο μάθημα και του δήλωσα πως σταματάω, γιατί θέλω να παίξω τζαζ.

Μου είπε τότε κάτι που το θυμάμαι και μου έδωσε απίστευτη δύναμη. “Σε καταλαβαίνω, δε μπορώ να σε βοηθήσω με τη τζαζ, καλό θα ήταν να συνεχίζαμε λίγο ακόμα τεχνική μαζί, αλλά όπου και να πας είμαι σίγουρος πως θα τα καταφέρεις!” Κάπως έτσι λοιπόν τα μάζεψα και έφυγα στη μέση της χρονιάς για την Ολλανδία. Ξεκίνησα πρώτα στο κονσερβατόριο της Ουτρέχτης με έναν επίσης φοβερό δάσκαλο, τον Angelo Verploegen, αλλά μετά έδωσα εξετάσεις και μπήκα στο κονσερβατόριο του Άμστερνταμ που ήταν η καλύτερη σχολή και η πιο ζωντανή πόλη της Ολλανδίας.

ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΚΟΙΝΟ… ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ;

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να επιμένει σε ένα όργανο και σε μία μουσική που απευθύνεται σε ένα πιο περιορισμένο κοινό;

“Σίγουρα είναι δύσκολο, αλλά το γνώριζα όταν ξεκινούσα να ασχολούμαι σοβαρά μ’αυτή τη μουσική. Νιώθω τόσο τυχερός όμως που μπορώ να εκφράζομαι με απόλυτη ελευθερία και ειλικρίνεια μέσω της τζαζ που δε με πειράζει που το κοινό της είναι μικρότερο σε σχέση με άλλα στυλ μουσικής”αναφέρει ο Ανδρέας Πολυζωγόπουλος.

Και συνεχίζει “Μικρό ποσοστό ακούει αυτή τη μουσική σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο εδώ. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι ακόμα μικρότερο ίσως γιατί έχουμε πολλά παραδοσιακά, λαϊκά στυλ μουσικής και η τζαζ μπήκε αργότερα στη ζωή μας σε σχέση με χώρες όπως η Ολλανδία ή το Βέλγιο για παράδειγμα. Είναι και γεωγραφικό το θέμα. Πολύ πιο εύκολα ταξίδευαν οι μουσικοί στην κεντρική Ευρώπη από φεστιβάλ σε φεστιβάλ σε σχέση με την Ελλάδα. Παρόλα αυτά το κοινό μεγαλώνει και με τη βοήθεια του ίντερνετ ο κόσμος ανακαλύπτει πιο εύκολα τη τζαζ πλέον. Γενικά είμαι αρκετά αισιόδοξος”.

ΤΟ PETRICHOR…

“Το ”Petrichor” είναι μια συλλογή από συνθέσεις εμπνευσμένες από μέρη, ανθρώπους, μυρωδιές, καταστάσεις που μου προκαλούν βαθιά συναισθήματα, που με κάνουν να βρίσκομαι εκατό τοις εκατό στην παρούσα στιγμή” αναφέρει και εξηγεί τι σημαίνει αυτή η λέξη;

“Petrichor ή Πετριχώρ στα ελληνικά, ονομάζεται η μυρωδιά της γης όταν πέφτουν πάνω της οι σταγόνες της βροχής, έπειτα από μια περίοδο ξηρασίας. Για μένα είναι η μυρωδιά της βροχής στα πρωτοβρόχια και αυτομάτως το τέλος του καλοκαιριού και ο ερχομός του φθινοπώρου.

Πάντα περιμένω την πρώτη βροχή του Σεπτέμβρη… Δε θα ξεχάσω την πρώτη βροχή του 2003. Βρισκόμουν στη Σαρδηνία για σεμινάρια με τον Paolo Fresu και μια μέρα μετά το τέλος των μαθημάτων, τη μέρα που θα παίρναμε πολλοί από τους μαθητές το αεροπλάνο για τη Ρώμη, ήρθε η πρώτη βροχή καθώς βρισκόμασταν έξω από το αεροδρόμιο. Ήταν ένα γλυκόπικρο συναίσθημα γιατί ήξερα πως το καλοκαίρι τελείωσε αλλά ταυτόχρονα είχα και τόση ενέργεια, νέο υλικό και όρεξη για δουλειά τον χειμώνα που θα ερχόταν”.

Ο Ανδρέας Πολυζωγόπουλος στην τρομπέτα και τα εφέ δημιουργεί, με τη σύμπραξη του Πέτρου Κλαμπάνη στο κοντραμπάσο και του Wajdi Riahi στο πιάνο, ένα ζεστό, ευρύχωρο τζαζ ηχοτοπίο, με σταθερή και δυναμική ρυθμική αίσθηση, παρά τη σκόπιμη απουσία κρουστών. Χωρίς ντράμερ, το τρίο δημιουργεί έναν ζεστό ήχο, με αρκετό χώρο, αλλά και μια σταθερή και δυναμική ρυθμική αίσθηση.

“Έχω τη χαρά να συνεργάζομαι με αυτούς δύο εξαιρετικούς μουσικούς και φίλους. Τον Πέτρο Κλαμπάνη στο κοντραμπάσο (στου οποίου την εταιρία ΠΚ κυκλοφόρησε και το άλμπουμ) και τον Wajdi Riahi στο πιάνο. Γνώρισα τον Πέτρο το 2004 στο Άμστερνταμ και τον Wajdi δεκαπέντε χρόνια αργότερα στις Βρυξέλλες. Πέρσι παίξαμε για πρώτη φορά μαζί και οι τρεις και ήταν ολοφάνερη η χημεία από την πρώτη νότα. Έφεραν φρεσκάδα, όμορφες ιδέες, έκαναν αμέσως τα κομμάτια μου δικά τους και από την πρώτη στιγμή νιώσαμε γκρουπ. Ο Erik Truffaz, ο οποίος έχει γράψει τα liner notes του άλμπουμ, τα λέει όλα με μία φράση, νομίζω: «Οι συνοδοιπόροι σου Πέτρος Κλαμπάνης στο κοντραμπάσο και Wajdi Riahi στο πιάνο, έχουν τέλειο ρυθμό και συμμετέχουν εξίσου σημαντικά σε αυτό το όνειρο που σχεδιάζετε οι τρεις σας»” αναφέρει ο Α. Πολυζωγόπουλος.

Δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κανείς πως απουσιάζουν τα κρουστά. Αυτό είναι μία συνειδητή επιλογή η οποία προέκυψε…

“Έχοντας παίξει τις συνθέσεις του ”Petrichor” με διάφορους ντράμερ, σε Ελλάδα, Γαλλία και Βέλγιο, αποφάσισα τελικά να ηχογραφήσω το άλμπουμ χωρίς τύμπανα γιατί με αυτούς τους δύο «μάγους» μπορώ να φανταστώ όλους τους ρυθμούς που έχω στο μυαλό μου.

Χρησιμοποιούμε και εμείς πάντως διάφορες ανορθόδοξες τεχνικές και παράγουμε ήχους κρουστών με τα όργανά μας, πράγμα που μας κάνει πιο δημιουργικούς και τα προσθέτει ιδιαίτερα ηχοχρώματα στο άλμπουμ. Μου αρέσουν έτσι κι αλλιώς βέβαια τα σχήματα χωρίς τύμπανα και κάμποσοι από τους αγαπημένους δίσκους είναι κυρίως ντουέτα, τρίο και κουαρτέτα χωρίς ντραμς. Όντας επίσης μεγάλος φαν του Chet Baker, έχω ακούσει άπειρες ώρες παρόμοια σχήματα, γιατι ήταν επιλογή του Chet να παίζει χωρίς τύμπανα την τελευταία δεκαετία της ζωής του”.

Ποιους σταθμούς σας θα ξεχωρίζατε στη μέχρι τώρα πορεία σας;

“Θα μπορούσα να αναφέρω κάποια ονόματα, αλλά νομίζω πως έτσι θα αδικήσω κάποιους. Σημαντικοί σταθμοί είναι για μένα οι συνεργασίες/συναυλίες οι οποίες δημιουργούν μαγικές στιγμές, βαθιά συναισθήματα. Στιγμές που σταματά ο χρόνος και είμαι στην παρούσα στιγμή. Όσον αφορά τις ηχογραφήσεις, κάθε νέο προσωπικό άλμπουμ είναι ένας σημαντικός σταθμός. Και σε πολλά όμως, στα οποία συμμετέχω σα sideman τα νιώθω και αυτά σα δικά μου.

Προσπαθώ να βάζω τη “φωνή” μου σε ότι κάνω και τις περισσότερες φορές ερμηνεύω τις μελωδίες που είναι και το σήμα κατατεθέν της σύνθεσης και αυτό που μένει στη μνήμη του ακροατή στο τέλος. Ακούγοντας λοιπόν αυτά τα άλμπουμ με χρονολογική σειρά έχει μεγάλο ενδιαφέρον για μένα. Είναι σα να ακούω την εξέλιξή μου σα μουσικό, ακούω τα νέα ηχοχρώματα που ανακαλύπτω με τον καιρό, τις νέες φράσεις.
Αλλά δεν είναι κάτι που κάνω συχνά, δε θέλω να κάθομαι πολύ ώρα στους σταθμούς, θέλω να βρίσκομαι σε διαρκή κίνηση”.

Μελλοντικά σχέδια/ όνειρα;
“Προς το παρόν ασχολούμαι με την προώθηση του Petrichor και την παρουσίασή του σε καλοκαιρινές συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ταυτόχρονα ξεκινάω να γράφω καινούργια μουσική για ένα πιο πειραματικό σχήμα που έχω στο νου μου και σύντομα θα ξεκινήσω να γράφω τη μουσική για ένα ντοκιμαντέρ με θέμα το προσφυγικό. Υπάρχουν πάντα και πολλά πρότζεκτ στα οποία συμμετέχω σαν sideman και το σταθερό πλέον τρίο με το Γιώργο Κοντραφούρη και τον Κώστα Κωνσταντίνου όπου κάνουμε αφιέρωμα στον ήχο του Chet Baker. Όνειρό μου είναι να έχω υγεία και να ‘μαι ερωτευμένος με τη μουσική. Να έχω όρεξη να ανακαλύπτω συνεχώς νέα πράγματα”.