ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΓΟΥΛΙΩΤΗ: “ΜΕ 100 ΑΝΤΡΕΣ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ ΕΧΩ ΝΑ ΠΑΛΕΨΩ ΣΚΛΗΡΑ ΜΕ ΤΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ”

Αυτό που ετοιμάζεται να κάνει η Στεφανία Γουλιώτη είναι ένας κανονικός θεατρικός άθλος. Θα παίξει την ίδια σκηνή 100 φορές, επί 24 ώρες με παρτενέρ της 100 άνδρες ή μη δυαδικά και queer άτομα, διαφορετικής ηλικίας, ιθαγένειας και επαγγέλματος.

Ένας μαραθώνιος αντοχής, τόσο για τη Στεφανία Γουλιώτη όσο και για το κοινό, ένα πρωτόγνωρο μανιφέστο για τον ρόλο των φύλων και την ευαίσθητη δυναμική των σχέσεων και μια εμπειρία ζωντανού κινηματογράφου. Το “The Second Woman” είναι ένα διεθνώς καταξιωμένο θεατρικό, κοινωνιολογικό και ψυχολογικό πείραμα, σε σύλληψη και σκηνοθεσία της Nat Randall και της Anna Breckon, δύο ανερχόμενων δημιουργών από την Αυστραλία, που δείχνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα δουλειά τους.

Τη συνάντησα στο σπίτι της στο Παλαιό Φάληρο. Παρόλο που η σεζόν τώρα ξεκινά, η υπερκόπωση τής έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα και φαινόταν καταβεβλημένη. Το καλοκαίρι που μας πέρασε δεν ξεκουράστηκε καθόλου, καθώς ήταν σε περιοδεία με τον “Ηρακλή Μαινόμενο” που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καραντζάς. “Θάλασσα δεν είδαμε, ήμασταν κυρίως σε αστικά τοπία. Και τις λίγες μέρες που κατάφερα να πάρω λίγο άδεια, τις πέρασα σε πολύ στενό οικογενειακό κύκλο” μου λέει και χαρακτηρίζει την περίοδο αυτή “κόκκινη” γι΄ αυτήν.

“Τώρα, παρά την κούραση και την υπερκόπωση που σε μένα εκδηλώνεται με διάφορα αναπνευστικά θέματα, είμαι πολύ χαρούμενη, γιατί μου έγιναν προτάσεις ωραίες στις οποίες δεν μπορούσα να πω όχι” ομολογεί.
Όντως, φέτος είναι σε πολλά θεατρικά πρότζεκτ. Καταρχάς στο “Second Woman” των Nat Randall & Anna Breckon, μετά επιστρέφει για δεύτερη χρονιά “The Doctor” που σκηνοθετεί η Κατερίνα Ευαγγελάτου και τέλος στο έργο που ετοιμάζει με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο στο Θέατρο Άλμα.

Η Στεφανία Γουλιώτη με 100 άνδρες επί σκηνής

“Παρόλο που μπαίνω σχεδόν εξαντλημένη στην προετοιμασία του Second Woman, είμαι πάρα πολύ χαρούμενη γιατί είναι μία πολύ ιδιαίτερη παράσταση. Για 24 συνεχόμενες ώρες πρέπει να παίξω 100 φορές την ίδια σκηνή με 100 διαφορετικούς άνδρες. Το εντυπωσιακό σε όλο αυτό είναι η ανθρώπινη ποικιλομορφία, καθώς θα ανέβουν στη σκηνή άντρες όλων των ηλικιών και όλων των φασμάτων φύλου και αυτό από μόνο του, είναι εντυπωσιακό.

Αυτή η γυναίκα βιώνει μία σκηνή χωρισμού. Επί σκηνής μπορεί να χωρίζει με έναν 18χρονο, με έναν 80χρονο, με έναν που αυτοπροσδιορίζεται σε οποιοδήποτε φάσμα φύλου, με κάποιον που μοιάζει πολύ βίαιος, αλλά και με έναν γλυκό, τρυφερό “αρκούδο”. Και αυτό με εξιτάρει πάρα πολύ και πιστεύω στη λούπα, σε αυτό το μικρό τρανς, στο οποίο πρόκειται να μπω.

Αυτούς τους 100 άνδρες θα τους δω για πρώτη φορά εκείνη τη μέρα. Το 80% της σκηνής είναι γραμμένο και υπάρχει ένα 20% αυτής στο οποίο δε θα αυτοσχεδιάσω εγώ ακριβώς, θα πρέπει απλώς να ανταποκριθώ στον αυτοσχεδιασμό που θα κάνει ο άλλος” μου αναφέρει.

Πες μας κάτι παραπάνω για τη σκηνή αυτή…
Πρόκειται για μια εξομολόγηση της ηρωίδας και ενός άντρα αντίστοιχα, ένα απόσπασμα από την καθημερινότητά τους μέχρι που φτάνουν στο σημείο που εμείς ερμηνεύουμε ως χωρισμό. Ωστόσο, για μένα ποτέ δεν ξέρεις τι θα γίνει τελικά ανάμεσά τους. Μπορεί να κλείσει η πόρτα και να ξαναμπεί ο ίδιος άνθρωπος.

Μου αρέσει πάρα πολύ το στοιχείο του απρόβλεπτου. Για μένα το απρόβλεπτο είναι στη φύση μας, είναι η ίδια η κανονικότητά μας.

Ακολουθείς, ωστόσο, έναν φορμαλισμό σαν ηθοποιός…
Ναι και κακώς, και το λέω εγώ, που πρώτη πάω και πέφτω στην ασφάλεια της φόρμας. Αλλά ξέρω ότι έχω να παλέψω σκληρά με το απρόβλεπτο που και αυτή κρύβει.

Πάντως εδώ μάλλον θα βγεις τελείως εκτός φόρμας.
Για να δούμε.

Τι συμβολίζει αυτός ο τίτλος;
Η παράσταση είναι εμπνευσμένη από την ταινία του Τζον Κασσαβέτης, «Νύχτες Πρεμιέρας» (1977), και χρησιμοποιεί μια μοναδική φόρμα 24 ωρών συνεχούς θεάματος. Η υπόθεση μοιάζει άσχετη με την ταινία, αλλά όχι η ατμόσφαιρα.
Η ειρωνεία είναι πως η Second Woman είναι η μοναδική γυναίκα που “θα περάσει” από 100 άντρες. Υπάρχει μια φράση μέσα στον διάλογό τους που αυτή λέει “εγώ ήθελα να είμαι σημαντική για σένα”.

Ακόμα και το γιατί έχει επιλεγεί αυτή η μορφή γυναίκας συμβολίζει κάτι. Γιατί δε με επιλέξανε επειδή είμαι η Στεφανία Γουλιώτη. Με επέλεξαν για το κομμάτι της μεταμόρφωσης, γιατί πρόκειται για μια ξανθιά γυναίκα με ένα κόκκινο φόρεμα, μια γυναίκα που μπορεί να σε παραπέμψει και στη Μέριλιν. Η παράσταση έχει ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτοί οι 100 άντρες θα μπουν και θα δημιουργήσουν κάτι “παράξενο”. Βλέποντάς την παράσταση, στο Άμστερνταμ, σιγά σιγά άρχισα να ταυτίζομαι με το ρόλο της γυναίκας αυτής, άρχισα να τον αγαπώ, άρχισα να αγαπώ την ίδια. Και αυτή η αγάπη δεν ήταν ταυτισμένη με την ίδια την ηθοποιό, αλλά με αυτό που αυτή συμβόλιζε.

Επίσης, μου αρέσει πάρα πολύ που το έργο αυτό παρουσιάζεται σε διάφορες χώρες, το νιώθω σαν μία κατάθεση, ότι δηλαδή σε κάθε χώρα έχει υπάρξει μία Second Woman. Νιώθω σαν να έχει δημιουργηθεί ένα πλαίσιο συλλογικού ασυνείδητου σε σχέση με το πως από μία γυναίκα περνάνε αυτοί οι 100 άντρες και τι αφήνουν πάνω της σαν αποτύπωμα.

Αισθάνομαι πως οι άντρες αυτοί εισβάλλουν σε ένα στερεότυπο/σύμβολο…
Ναι, νομίζω πως η Nat Randall και η Anna Breckon ήθελαν να δείξουν αυτό ακριβώς, το τι θα αφήσουν πάνω της όλοι αυτοί οι άντρες που θα περασουν από μια γυναίκα- σύμβολο.

Δε σου κρύβω πως και εγώ η ίδια ελπίζω να ανέβει ένας 18χρονος στη σκηνή για να αρχίσει να απορεί το κοινό πώς αυτή η γυναίκα είναι με ένα τόσο νέο αγόρι. Αυτή η συνθήκη εμένα με παραπέμπει στην Μπλανς από το Λεωφορείο ο Πόθος.

Σκοπός μας είναι να κυλήσει η συνείδηση του κοινού σε μέρη που δεν τα περιμένει, αυτό κάνει το θέατρο και νομίζω ότι αυτό κιόλας κάνει αυτό το πρότζεκτ. Θέλει να σε τσιγκλήσει, να σου ερεθίσει τις πεποιθήσεις που έχεις για τα δεδομένα των σχέσεων.

Μπορεί να μην ξέρω τι θα αντιμετωπίσω, αλλά ξέρω πως αυτό που θα συμβεί επί σκηνής, σίγουρα θα γίνει βίωμά μου. Βέβαια ως ηθοποιός, εξαρτάται πόσο επιτρέπω στα πράγματα να με επηρεάσουν. Αλλά νομίζω πως οι εφιάλτες μου θα επιβεβαιωθούν και τελικά όλα θα γίνουν λίγο παραπάνω βίωμα από όσο χρειάζεται.

Η επαφή με τα “θέλω” και η καρέκλα της σκέψης

Μιας και μιλάμε για το βίωμα του χωρισμού, αναρωτιέμαι αν χρειάζεται μεγαλύτερη μαεστρία ο χωρισμός από τη διατήρηση μιας σχέσης…
Αυτό που σε πληγώνει τελικά σε έναν χωρισμό είναι η δική σου τύφλωση. Το ότι εσύ δεν έβλεπες για καιρό τι γινόταν και ξαφνικά η ανατροπή σε τρομάζει. Η μαεστρία έγκειται στο πόσο είσαι κοντά στα θέλω, στη στιγμή σου και στον εαυτό σου.

Σκέφτομαι το παράδειγμα μιας φίλης που χώρισε πρόσφατα και μου είπε “φοβάμαι ότι η τάδε θα πει ότι εγώ δεν είμαι ικανή να έχω σχέσεις”. Είναι τόσα τα παιχνίδια του μυαλού μας. Δηλαδή αυτή η φίλη μου θα έμενε πιθανά σε μία σε “νεκρή” σχέση εξαιτίας μιας γυναίκας που στην πραγματικότητα δεν την αφορά.

Σου χτυπάει καμπανάκια η ζωή. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη σου χτυπήσει. Και το θέμα δεν είναι το πως θα διαχειριστείς τον άλλον, είσαι υπεύθυνος για τον εαυτό σου και για το πόσο κοντά είσαι στις επιθυμίες σου, στα θέλω σου.

Προσωπικά, είμαι υπερήφανη γιατί ήμουν σε μια σχέση που δεν πήγαινε καλά και μήνες πριν είπα με ψυχραιμία: “Έχουμε αυτό το πρόβλημα. Πάμε να δούμε τι θα γίνει. Να ξέρεις ότι το ποτήρι θα ξεχειλίσει”. Και ήρθε η στιγμή που ξεχείλισε. Αλλά ο χωρισμός έγινε με τρόπο πολύ πιο ομαλό. Γιατί όσο πιο πολύ προφυλάξεις αυτόν τον προσωπικό σου ψυχικό χώρο, τόσο πιο ομαλά γίνεται.

Θέλει πολλή δουλειά αυτό…
Ε, δε θα απαιτούσε τόση δουλειά αν τα παιδιά είχαν ακόμη και στα σχολεία προσωπικό χρόνο με τον εαυτό τους. Ας μπει στο καθημερινό πρόγραμμα των σχολείων, 25 λεπτά, ο καθένας να είναι μόνος του με τον εαυτό του και τις σκέψεις του. Να κάθεται στην καρέκλα της σκέψης.

Πάντως, στο σχολείο του γιου μου, η καρέκλα της σκέψης ήταν τιμωρία για τα άτακτα παιδιά…
Μα για όνομα του Θεού! Είναι τόσο ωραία η καρέκλα αυτή και αν αφήσεις χώρο, αν δεν τη δεις ως τιμωρία και κοιτάξεις το ταβάνι, το ταβάνι μπορεί να γίνει ουράνιο τόξο και να γεμίσει με κάστρα και πολλά άλλα.

Υπάρχει τόση παρεξήγηση και απομακρυνόμαστε όλο και περισσότερο από την ανθρώπινη φύση… Και αντιμετωπίζουμε τη μοναξιά με ταμπού, φοβόμαστε ότι θα μας πουν ότι δεν αξίζουμε να είμαστε με κάποιον. Τη βλέπουμε ως εχθρό γιατί δεν έχουμε την ψυχική αυτάρκεια, να είμαστε μόνοι. Και ακόμα και αυτοί που σου λένε “εγώ είμαι και μόνος μου καλά”, δεν είναι πραγματικότητα. Απλώς ¨πουλάνε” τη μοναξιά τους.

Ναι, αλλά στο έργο έχουμε μια γυναίκα και πάρα πολλούς άντρες. Έχει να κάνει με την πάλη των φύλων η παράσταση;
Δεν πιστεύω στα φύλα και πιστεύω ότι ακριβώς και το ίδιο το πρότζεκτ θέλει να σου χτυπήσει ένα καμπανάκι.

Πάντως η περιγραφή της παράστασης επικεντρώνεται στα φύλα και στην έμφυλη εξουσία…
Κι όταν δεις την παράσταση, θα καταλάβεις πως δεν ισχύει αυτό. Ξεκινάει μεν με το κραταιό στερεότυπο, αλλά νομίζω πως θα σε κάνει να αναρωτηθείς το γιατί είμαστε εγκλωβισμένοι στα φύλα.
Νομίζω πως η τέχνη από μόνη της “προσπαθεί” να δημιουργήσει πιο πολύ χώρο μέσα μας. Η ίδια η ζωή είναι τόσο πλούσια και απρόβλεπτη. Εμείς από μόνοι μας τη στενεύουμε. Εμείς βάζουμε τις φυλακές στους εαυτούς μας.

Σε αγχώνει κάτι στην παράσταση;
Ένα από τα μεγάλα άγχη μου είναι να διατηρηθεί το ενδιαφέρον του κοινού από τη μία συνάντηση στην άλλη. Δεν μπορώ σίγουρα να προσδιορίσω ποιον χώρο θα δημιουργήσει, αλλά ελπίζω κάπως να ανοίξει η συνείδηση μας απέναντι στα πράγματα.

Και νομίζω ότι αυτό το νόημα έχει και το 24ωρο επί σκηνής για μένα που είμαι ηθοποιός. Σαν ηθοποιοί έχουμε τις ασφάλειες μας, δηλαδή εγώ επί σκηνής ξέρω πώς θα προστατευτώ, δε θα αφήσω τον ηθοποιό απέναντί μου να με επηρεάσει ψυχικά. Ξέρω ότι δεν είναι ένας άντρας που θα μου αφήσει ένα αποτύπωμα. Ξέρω πως είναι ο φίλος μου ηθοποιός με τον οποίο χωρίζω εκείνη τη στιγμή.

Η Nat Randall και η Anna Breckon βάζουν μια ηθοποιό ένα 24ωρο πάνω στη σκηνή, λογικό είναι κάποια στιγμή να πέσουν οι άμυνές.

Αυτό δεν σε φοβίζει ;
Όχι, θα είναι πάρα πολύ ωραίο να δεις τις άμυνες ενός ηθοποιού να πέφτουν και να ταυτίζεσαι μαζί του. Έχω ζητήσει και σε φίλους μου του χώρου να πάρουν μέρος. Γιατί ξέρω ότι θα έρθει η στιγμή που πάνω στη σκηνή θα επιζητήσω μία ασφάλεια.  Και έχει πολύ ενδιαφέρον να δούμε τι θα μείνει ως φίλτρο, ως ασφάλεια, ως άμυνα στις 4.00, στις 6.00 ή στις 10 το πρωί.

H Στεφανία Γουλιώτη, το Τhe Doctor και η γοητεία του ορθολογισμού και της επιλογής

Ας πάμε λίγο και στη Ρουθ, την έτερη ηρωίδα που υποδύεσαι στο “The Doctor”….
Τις προάλλες αποχαιρετηθήκαμε στον “Ηρακλή Μαινόμενο”. Τα πιο νέα παιδιά έκλαιγαν, εγώ πια έχω αναπτύξει άμυνες στους αποχαιρετισμούς των ρόλων. Σκεφτόμουν, ωστόσο, πως όταν έρθει η στιγμή του αποχωρισμού με τη Ρουθ, θα κλάψω. Εγώ αυτή η γυναίκα αν τη γνώριζα, θα την ερωτευόμουν.

Η Ρουθ αντιπροσωπεύει τον άκρατο ορθολογισμό απέναντι στη φύση του ανθρώπου. Δέχεται τον άνθρωπο όπως είναι. Θεωρεί εντάξει να μη ρωτάς τι φύλο είναι ο σύντροφός κάποιου και είναι εντάξει για αυτήν το 17χρονο παιδί μου να πηγαίνει ντυμένο όπως θέλει στο σχολείο. Δεν είναι εντάξει όμως με το να μπει ο παπάς να τρομοκρατήσει ένα ετοιμοθάνατο κορίτσι. Και συμφωνεί με την επιλογή του κάθε ανθρώπου να κάνει αυτό που του χρειάζεται. Το ότι έρχονται οι κανόνες του κράτους, της θρησκείας να οριοθετήσουν και να κατευθύνουν την επιλογή ενός ανθρώπου στο σώμα του, στην έκτρωση, στην ευθανασία, στο φύλο, δεν είναι εντάξει γι΄αυτήν.

Η κοινωνία βάζει ένα παράλογο “πρέπει” μπροστά, επειδή δεν είναι ικανή να βάλει τους σωστούς κανόνες. Τα πάντα θα έπρεπε να επιτρέπονται. Και τι κάνει η Ρουθ; Παίρνει τον νόμο στα χέρια της και στηρίζει το δικαίωμα στην επιλογή.

Ναι, το θέμα είναι αν το 2024 έχουμε δικαίωμα επιλογής γενικά..
Η μεγάλη πρόκληση για ένα κράτος είναι να εξομαλύνει τις ανισότητες. Υπάρχουν παιδιά που μεγαλώνουν στην ελληνική επαρχία και πιθανώς φοβούνται να αγγίξουν τα γεννητικά τους όργανα.
Διάβασα για τον γάμο των γκέι ένα σλόγκαν που έλεγε “ένας νόμος δεν αρκεί”. Και συμφώνησα γιατί τα νομοθετικά πλαίσια δεν αρκούν για να μετακινηθούν οι συνειδήσεις των ανθρώπων.

Και δεν το συζητώ, είμαστε πολύ καλύτερα από πριν. Το θέμα είναι να συνεχίσουν να γίνονται βήματα. Εμένα με απασχολεί πάρα πολύ το θέμα της επαρχίας. Δηλαδή δε γίνεται να έχεις θεσπίσει έναν νόμο που επιτρέπει τον γάμο των ομοφυλοφίλων και να μην κάνεις εκστρατεία σε όλα τα σχολεία και τα καφενεία της χώρας να ενημερωθεί ο κόσμος. Μετά απορούμε με το μπούλινγκ στα σχολεία.

Με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο τι ετοιμάζετε;
Είναι μία πολιτική παράσταση/μονόλογος. Το κείμενο το γράφουμε μαζί με τον Οδυσσέα και εμπνέεται από λόγους πολιτικών και αφορά την πορεία μιας γυναίκας πολιτικού. Μας απασχολεί πολύ το κομμάτι της μάζας, πώς μπορείς να την κατευθύνεις, να τη χειραγωγήσεις. Θα γνωρίσεις τη γυναίκα αυτή και θα λες “τελικά εμένα η μοίρα μου εξαρτάται από αυτήν;” Αυτός είναι ο σκοπός του μονολόγου αυτού.
Θεωρήσαμε κομμάτια του λαϊκισμού δεν έχουν ακουστεί στο θέατρο, παρότι το ζούμε στην καθημερινότητά μας. Και θέλουμε να πάμε στο κόκκινο αυτό το κομμάτι, να κάνουμε ένα ζουμ σε αυτό. Αυτό ελπίζουμε να γίνει βίωμα…