ΣΤΕΛΑ ΦΥΡΟΓΕΝΗ: “ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΕΙΣ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ”

Είχα δει τη Στέλα Φυρογένη πολλά χρόνια πριν στο θέατρο, σε μία από τις πρώτες παραστάσεις που είχα παρακολουθήσει σε μικρή ηλικία στην Κύπρο. Μου είχε κάνει εντύπωση από την πρώτη στιγμή το φιζίκ της, το δυνατό πρόσωπό της και η καθηλωτική ερμηνεία της, είναι μια φιγούρα που δύσκολα μπορείς να ξεχάσεις. Η ίδια κατάγεται από την Ελλάδα, αλλά ζει εδώ και δεκαετίες στο «νησί της Αφροδίτης».

Είναι μια εξαιρετική ηθοποιός αφοσιωμένη στο θέατρο, ταγμένη από πάντα στο “σανίδι”. Εξεπλάγην ευχάριστα όταν πρωτοέμαθα πως θα παίξει στην τηλεόραση. Η επιτυχημένη «Γη της Ελιάς» του MEGA, η οποία διανύει ήδη την τέταρτη σεζόν της, ήταν η πρώτη της τηλεοπτική δουλειά και ο ρόλος της Χάιδως αποτελεί μια το πρόσωπο με το οποίο την έχει συνδέσει το ευρύ κοινό, αυτό που τη γνώρισε και την αγάπησε μέσα από το «γυαλί».

Η Στέλα Φυρογένη, όμως, είναι πολλά παραπάνω από την καλλιτεχνική της υπόσταση. Είναι ένας ενδιαφέρων άνθρωπος, με άποψη για τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω του, με κοινωνική ευαισθησία και με έναν μάλλον αντισυμβατικό – στα καθημερινά μάτια – τρόπο ζωής. Μένει σε ένα σε ένα χωριό έξω από τη Λευκωσία σχεδόν στη «μέση του πουθενά», φροντίζει τα ζώα της και απολαμβάνει τις αγροτικές εργασίες.

Αφού με «ξενάγησε» μέσω βιντεοκλήσης στο σπίτι και γνώρισα τους σκύλους της, μιλήσαμε για τη σειρά και την τηλεόραση, για τον ρόλο της και την αυτοδικία, για την κοινωνία και όσα μας τρομάζουν σήμερα, ενώ ξεκαθαρίσαμε και το πώς γράφεται το όνομά της: «Τι ωραία, επιτέλους ένας άνθρωπος που με ρωτάει! Η μαμά μου, μου το έμαθε να το γράφω «Στέλα» κι αν το καλοσκεφτείς, επειδή προέρχεται από το Στυλιανός, γράφεται με ένα «λ». Στο σχολείο, πάντως, τότε, κανένας δάσκαλος δεν μου το διόρθωσε!».

Μετά από 4 χρόνια που είστε στην τηλεόραση, ποιο είναι το feedback; Ποια τα συναισθήματά σας;

Νιώθω όπως σε κάθε νέα συνεργασία, απλώς αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από όσα είχα κάνει ποτέ. Κάθε φορά, αυτό που παίζει για μένα τεράστιο ρόλο, είναι οι άνθρωποι με τους οποίους συνεργάζομαι. Σαφώς όταν υπάρχει ένα σπουδαίο κείμενο, ένας σπουδαίος σκηνοθέτης, μια καταπληκτική ιδέα, έρχεται και προστίθεται, αλλά κυρίως έχει να κάνει με τη σχέση μου με τους ανθρώπους. Οπότε, όπως έβρισκα το αποκούμπι και τη χαρά μου στις σχέσεις μου με τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργαζόμουν στο θέατρο, κάπως έτσι βρίσκω και τώρα στην τηλεόραση.

Απλώς είναι κάτι τόσο πυκνό και γρήγορο, που έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με το θέατρο, όπου κι εκεί κάποιες φορές έχεις να αντιμετωπίσεις το άγνωστο. Παρότι η Βάνα Δημητρίου μας βοηθάει να έχουμε γρήγορα τα σενάρια στα χέρια μας, ώστε αν κάποιος θέλει να είναι προετοιμασμένος να μπορεί πραγματικά να το κάνει, είναι κάτι το οποίο ρέει σαν νερό συνέχεια.

Είναι κάτι το οποίο δεν το ορίζουμε εμείς και πρέπει να ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις όποιες αλλαγές, τις διαθέσεις, τις σχέσεις, τις υπερβάσεις που μπορεί να κάνει ο χαρακτήρας. Είναι κάτι πάρα πολύ ζωντανό, κι αυτό έχει μεγάλο ενδιαφέρον, και ταυτόχρονα, βεβαίως, και δυσκολία. Γιατί μπορεί να υπάρχει όλος αυτός ο πλούτος που περιέγραψα, αλλά κάποιες φορές πρέπει να το συγκεντρώσεις μέσα σε μία μέρα. Οπότε είναι μεγάλη πρόκληση.

Ειδικά, φαντάζομαι, όταν πρόκειται για καθημερινό σίριαλ.

Υπήρξε μέρα που έκλαιγα γιο μου, είχε διαλυθεί το νευρικό μου σύστημα, και μετά είχαμε γύρισμα για ένα γλέντι για έναν επερχόμενο γάμο!

Ξέρω τώρα πια ότι, καλώς ή κακώς, είμαστε η παρέα κάποιων ανθρώπων, είμαστε η οικογένειά τους.

Σας έκανε εντύπωση η επίδραση που έχει τηλεόραση; Καθώς είναι ένα διαφορετικό και πιο μαζικό μέσο.

Οπωσδήποτε, μου έκανε τεράστια εντύπωση. Καταρχάς, τα τελευταία χρόνια διανύουμε μια εποχή με ένα τεράστιο άνοιγμα της τηλεόρασης προς τον κόσμο και του κόσμου προς την τηλεόραση. Νομίζω ότι αυτό έρχεται μαζί με τον κορονοϊό, μαζί με τις οικονομικές δυσκολίες, με τις διάφορες καταπιέσεις που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος. Οπότε η τηλεόραση είναι ένα εύκολο καταφύγιο. Οπότε κάπως ένιωσα ότι είναι λογικό όλο αυτό.

Το ωραίο στην όλη υπόθεση είναι ότι, σε μένα προσωπικά τουλάχιστον, όταν κυκλοφορώ έξω, έρχεται ο κόσμος με τεράστια αγάπη και με μια πολύ μεγάλη οικειότητα, την οποία εγώ την αποζητώ πάντα στη ζωή μου. Είμαι πολύ ανοιχτή στο να είμαι οικεία με τον άλλον και βλέπω ότι με πλησιάζουν άνθρωποι που πιθανόν να ήταν και πολύ ντροπαλοί σε άλλες φάσεις της ζωής τους.

Με τους συναδέλφους, άλλος λίγο περισσότερο, άλλος λίγο λιγότερο, είμαστε κομμάτι της ζωής κάποιων ανθρώπων, που επιλέγουν την τηλεόραση ως διασκέδαση ή ως ψυχαγωγία. Και ξέρω τώρα πια, ενώ τον πρώτο καιρό δεν το καταλάβαινα, ότι, καλώς ή κακώς, είμαστε η παρέα κάποιων ανθρώπων, είμαστε η οικογένειά τους. Οπότε ταυτόχρονα οφείλουμε και εμείς αυτό που έχουμε να κάνουμε, να το κάνουμε με την ψυχή μας. Γιατί είναι η δουλειά μας, καταρχάς, και κατά δεύτερο, έχει ένα τέτοιο αντίκτυπο.

Πώς είναι οι σχέσεις μεταξύ σας στη σειρά με τους συναδέλφους; Φαντάζομαι ότι τόσα χρόνια μετά, έχετε γίνει οικογένεια.

Για μένα ήταν εντυπωσιακό το να βρίσκομαι ξαφνικά και να παίζω μαζί με τη Μάρω Κοντού και τον Νίκο Γαλανό, τους οποίους έβλεπα και λάτρευα ως παιδί από την τηλεόραση. Γιατί τότε ήταν ίσως το μοναδικό είδος διασκέδασης, καθώς ήταν πολύ πιο αραιό το σινεμά και ακόμα περισσότερο το θέατρο. Το να κάνω γύρισμα μαζί τους ήταν φοβερό. Ειδικά με τη Μάρω, που ως γυναίκα την έβρισκα υπέροχη, ήταν καταπληκτικό. Η γυναίκα είναι υπόδειγμα και χαίρομαι πάρα πολύ που είχα την τύχη να έχω αυτές τις συνευρέσεις, το ίδιο με τον κύριο Γαλανό. Επίσης, να πω ότι η Λυδία Κονιόρδου ήταν δασκάλα μου στη Σχολή, η σχέση μας έχει ανανεωθεί με έναν υπέροχο τρόπο. Νομίζω μας άνοιξε μια άλλη πόρτα.

Δεν το συζητώ για τους νεότερους συναδέλφους, έχω πολλές αγάπες, υπέροχη συνεννόηση μαζί τους. Όταν έρχονται τα δύσκολα ευτυχώς έχουμε ο ένας τον άλλον και μπορούμε και τα καταφέρνουμε.

Άφησα τελευταίο τον αγαπημένο μου άντρα στη σειρά, τον Γιώργο Παρτσαλάκη, για τον οποίον ευχαριστώ τον Θεό και τη Βάνα Δημητρίου και τον Ανδρέα Γεωργίου που μας «ζευγάρωσαν», παρότι βριζόμαστε πολύ στα γυρίσματα! Έχουμε μια παρόμοια σχέση όπως στη σειρά, αλλά χωρίς το ρομαντικό της κομμάτι.

Δεν γίνεται να μην έχεις επαφή με το δικό σου τραύμα εκείνη την ώρα. Πρέπει να είσαι ανοιχτός για να πονέσεις για κάτι που δεν σε αφορά μεν, αλλά είναι μία αλήθεια.

Η Χάιδω, την οποία υποδύεστε στη σειρά, έχει περάσει πάρα πολλές μαύρες στιγμές που φαντάζομαι ότι αντικατοπτρίζονται σε πολύ δύσκολες πρακτικά και συναισθηματικά σκηνές. Ήθελα να ρωτήσω αν αυτές οι φορτισμένες και απαιτητικές σκηνές, σας «ρουφάνε» την ενέργεια ή δεν επιτρέπετε στον εαυτό σας να σας διαπεράσουν;

Αυτό έχει γίνει σποραδικά όλα αυτά τα χρόνια στη ζωή της Χάιδως, αλλά το τελευταίο που ήταν ο θάνατος του γιου της, του Φίλιππου, «χτύπησε κόκκινο». Διήρκησε και πολύ καιρό η ενασχόληση με το θέμα και τα γυρίσματα που αφορούσαν σε αυτό. Ήταν ο θάνατος, ήταν η αγωνία για την εξαφάνισή του, η εύρεσή του, τα νεκροτομεία, τα νεκροταφεία. Τα παρακολουθήσαμε όλα από πολύ κοντά.

Εγώ δεν έχω ανάγκη να πονάω για να αποδώσω τον πόνο και, προς Θεού, αν έπρεπε να ανοίγουμε τρύπες στον εαυτό μας για να μπορούμε να κλάψουμε. Αλλά δεν γίνεται να μην έχεις επαφή με το δικό σου τραύμα εκείνη την ώρα. Πρέπει να είσαι ανοιχτός για να πονέσεις για κάτι που δεν σε αφορά μεν, αλλά είναι μία αλήθεια, ακόμα και σαν πιθανότητα. Οπότε αυτό επηρεάζει πολύ το νευρικό σύστημα γιατί μεταφράζεται σε μία κατάσταση οργανικά και σε αναπνευστικού τύπου άγχη, ειδικά όταν κλαις για ώρες. Ήταν πάρα πολύ δύσκολο.

Βεβαίως, αυτό σημαίνει ότι όταν τελειώσει το γύρισμα πρέπει να βάλεις μια τελεία και να επανέλθεις. Θέλει πολλές ώρες η επαναφορά. Γι’ αυτό και για μεγάλο διάστημα διαταράχθηκε και ο ύπνος μου.

Ένας ηθοποιός καλείται να έρθει κοντά στον ρόλο του, να τον κατανοήσει, ακόμα κι αν είναι αντίθετοι χαρακτήρες. Στον ρόλο της Χάιδως υπάρχει και η έννοια της αυτοδικίας με κάποιο τρόπο. Όσο κι αν την έχετε αγαπήσει και δικαιολογήσει σε κάποια πράγματα, υπήρξε εσωτερική σύγκρουση μεταξύ Στέλας – Χάιδως;

Υπήρξαν στιγμές που διαφώνησα εγώ σαν Στέλα με τη συμπεριφορά του χαρακτήρα, αλλά απλώς χρειάστηκε ίσως λίγο παραπάνω προσπάθεια, τίποτα περισσότερο. Από ‘κει και πέρα, όσον αφορά στο κομμάτι της αυτοδικίας, μπορώ να καταλάβω τον άνθρωπο που φτάνει μέχρι εδώ και κάνει αυτό που κάνει. Δεν το επικροτώ, δεν το συστήνω, δεν βοηθάει, παρά μόνο αν προλάβεις κάτι. Αν όχι, καλό θα ήταν να μην το κάνεις μόνος σου, δεν είσαι Θεός. Αυτό είναι το πρώτο. Και το δεύτερο, αν κρίνω από τα δείγματα που παίρνουμε στο κομμάτι της Δικαιοσύνης από τις χώρες μας, πόση εμπιστοσύνη να έχει κανείς; Αλλά και πάλι, μην σκοτώνετε τον διπλανό σας.

Μπορούμε να πούμε κάτι ως προς το πώς θα εξελιχθεί η Χάιδω και για την πορεία της;

Αυτή τη στιγμή η Χάιδω είναι δήμαρχος και απολαμβάνει το προνόμιο του να έχει αλλάξει η ζωή της κατά πολύ, και μάλιστα αυτό να έχει γίνει μετά τον θάνατο του γιου της. Έχει κουβαλήσει πολύ φορτίο και αυτή τη στιγμή νομίζω ότι βαδίζει σε ένα δρόμο ανάρρωσης και ξανα-γνωρίσματος της φυσιολογικής ζωής. Η σχέση με τον Λυκούργο το επιτρέπει αυτό, γιατί εξακολουθεί να είναι η ίδια, δεν αλλάζει, γιατί οι άνθρωποι έχουν πολύ βαθύ δεσμό έτσι όπως είναι σχηματισμένοι μεταξύ τους, αλλά δεν παύουν να είναι και οι δύο ισχυροί χαρακτήρες και «να μην σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους». Οπότε θέλω να πιστεύω ότι πολλά πράγματα μπορεί να αλλάξουν ή να πάρουν μια τροπή που δεν περιμένουμε.

Επειδή μέχρι τώρα η ζωή μου [της Χάιδως] έχει να κάνει με τα παιδιά μου και με αυτή τη σχέση, με το κομμάτι της αυτοδικίας και τους θανάτους, εγώ αυτό που θα ευχόμουν για τον χαρακτήρα μου είναι να έχω κι άλλα κρυμμένα μυστικά. Θεωρώ ότι όπως την βλέπουμε είναι ένας πολύ καθαρός χαρακτήρας και το παρελθόν της έχει κάπως καταγραφεί συγκεκριμένα, και νιώθω ότι υπάρχει χώρος και για κάτι άλλο. Αυτό θα μου το έκανε πολύ ενδιαφέρον.

Ξέρω ότι αγαπάτε πολύ τα ζώα, και σε μια συνέντευξή σας είχατε πει ότι «Αν έχω γίνει καλή ηθοποιός, αυτό έχει γίνει μέσω των ζώων» και ότι είναι πάντα αντικείμενο μελέτης για την εμβάθυνση στη δουλειά σας. Με ποιο τρόπο γίνεται αυτό;

Έχει να κάνει με την ενέργειά τους, με το ότι όταν είσαι μαζί τους και σέβεσαι την ύπαρξή τους, όπως την σέβονται κι εκείνα με τον δικό τους τρόπο, υπάρχει μια ανταλλαγή που σε φέρνει πιο κοντά στη φύση σου. Αυτό νιώθω εγώ. Εννοείται ότι θα μιμηθώ και θα προσπαθήσω να αντιληφθώ το σύστημα που σε κάνει να είσαι απόλυτη εγρήγορση, αλλά ταυτόχρονα έχει να κάνει με τη φύση, τα θέλω τους που είναι πάρα πολύ απλά, η αγάπη τους που είναι άδολη και το ότι ζουν το «εδώ και τώρα». Μόνο αυτό μπορούν να ζήσουν. Δεν μπορούν να κάτσουν να αναπολήσουν το παρελθόν, ούτε να κάνουν σχέδια για το μέλλον. Κι αυτό είναι τεράστιο μάθημα και για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με το θέατρο και για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με τη ζωή.

Με τρομάζει το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή γίνεται γενοκτονία δίπλα μας κι εμείς το συζητάμε απλά, λες και υπάρχει κάποια συνθήκη που νομιμοποιεί το ξεκοίλιασμα των παιδιών.

Είστε ένας άνθρωπος με βαθιές ανησυχίες για τον κόσμο γύρω του. Τι σας τρομάζει στην σημερινή κοινωνία;

Πάρα πολλά πράγματα με τρομάζουν. Με τρομάζει το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή γίνεται γενοκτονία δίπλα μας, που δεν είναι η μόνη, κι εμείς το συζητάμε απλά, λες και υπάρχει κάποια συνθήκη που νομιμοποιεί το ξεκοίλιασμα των παιδιών (δύο την ημέρα νομίζω είναι ο στατιστικός αριθμός). Με τρομάζει το γεγονός της κοπέλας που την χτύπησε αυτοκίνητο και ήταν μόνη της στο δρόμο και δεν σταμάτησε κανένας να τη βοηθήσει. Με τρομάζει το παιδί Ρομά που έκλεινε πάνω του η πόρτα και δεν υπήρχε ένα χέρι να απλωθεί να το βοηθήσει. Αυτό με τρομάζει.

Μιας και αναφέρατε τη Γάζα, είχα δει μια τηλεοπτική συνέντευξή σας, στην οποία φορούσατε μια κονκάρδα που έγραφε “Free Palestine”. Ενώ μπορεί να φαίνεται μικρό, εμένα μου φάνηκε γενναίο. Ίσως επειδή, τελικά, δεν θεωρείται αυτονόητο ότι όλοι σκεφτόμαστε με τον ίδιο τρόπο.

Αυτό είναι ένα πολύ πικρό μάθημα και κάποιες φορές αισθάνομαι βλάκας που δεν το έχω μάθει ακόμα. Το θέμα είναι ότι, με όποιον τρόπο και να σκεφτόμαστε, υπάρχουν κάποια πράγματα που μας διαχωρίζουν από το τέρας. Δεν μπορείς να νομιμοποιείς τη δολοφονία παιδιών, δεν μπορείς να κατεβάζεις τα βρακιά σου σε κάποιον ο οποίος είναι καταδικασμένος από ένα επίσημο δικαστήριο ως εγκληματίας πολέμου.

Φυσικά και γίνεται γιατί όλα μέσα στο σύστημα είναι, αλλά ας κρατήσει ο καθένας μας λίγη προσωπική τσίπα. Επειδή ο άλλος είναι μουσουλμάνος, να είναι εξ ορισμού κακός; Επειδή είναι πρόσφυγας, είναι δολοφόνος και μέλος του ISIS; Επειδή είναι γκέι, θα τον βάζουμε με πίσσα και πούπουλα και θα τον κάψουμε στην πλατεία; Πώς θα πάει ακριβώς; Δεν γίνεται.

Νομίζω υπάρχει μία συντηρητικοποίηση της κοινωνίας τα τελευταία χρόνια, ενώ θα περίμενε κανείς το αντίστροφο.

Είμαστε απίστευτα ανοιχτοί και βομβαρδιζόμαστε από πληροφορία και αυτό δεν μεταφράζεται σε γνώση. Καθόλου.

Ήσουν πρόσφυγας, είσαι ακόμα πρόσφυγας στον ίδιο σου τον τόπο. Είναι δυνατόν να μην έχεις κατανόηση;

Αισθάνεστε ότι και η Κύπρος και η Ελλάδα, μοιάζουμε άλλωστε ως λαοί, ότι ξεχνάμε την ιστορία μας;

Τελείως. Είναι σαν μόνο «Ξεχνώ», όχι «Δεν Ξεχνώ». Ήσουν πρόσφυγας, είσαι ακόμα πρόσφυγας στον ίδιο σου τον τόπο. Είναι δυνατόν να μην έχεις κατανόηση; Δεν είναι όλοι κακοί. Θέλει κατανόηση, θέλει αποδοχή, και είναι το ίδιο για όλους μας, μπορούμε όλοι να βρεθούμε σε αυτή τη θέση. Θα μπορούσες να έχεις γεννηθεί στην Αλβανία, στη Ρουάντα, μέσα στη Γάζα, ή στην Αμερική και να «τραβάς τα μαλλιά» σου, και τώρα και πριν.

Είναι δύσκολο να κοιτάξει κανείς μέσα του, τελικά;

Είναι πολύ δύσκολο και είναι καθημερινός αγώνας.