ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΤΟ ΛΕΝΕ “ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ”;

Ο Νικ Στορόνσκι αποφάσισε να ιδρύσει τη Revolut το 2015, έχοντας νωρίτερα διαπιστώσει πως καμιά τράπεζα ή χρηματοπιστωτικό ίδρυμα δεν μπορούσε να του δώσει «πραγματική» ισοτιμία μετατροπής συναλλάγματος. Ο Ρώσος επενδυτής της πλέον αναπτυσσόμενης ψηφιακής τράπεζας στον κόσμο πάτησε πάνω στις απέραντες δυνατότητες, που δίνει πλέον η τεχνολογία, ώστε να δημιουργήσει υπηρεσίες που να μειώνουν το χρόνο, τη γραφειοκρατική διαδικασία αλλά και το κόστος κάθε συναλλαγής.

Δεν ήταν ωστόσο ο μόνος ο οποίος εκμεταλλεύτηκε τις τεχνολογικές δυνατότητες αφού μέσα σε μια εξαετία ξεφύτρωσαν αντίστοιχες εταιρείες και εφαρμογές ανά τον κόσμο, οι οποίες, είτε ανταγωνίζονται ευθέως τις παραδοσιακές τράπεζες, είτε συνεργάζονται μαζί τους προκειμένου να προσφέρουν ανταγωνιστικές υπηρεσίες.

Στο β’ εξάμηνο του 2020, και παρά τη στασιμότητα στις οικονομίες του πλανήτη, οι επενδύσεις στον κλάδο του Fintech άγγιξαν τα 105 δις. δολάρια.

Ψηφιακές τράπεζες όπως η Ν26, η Monzo αλλά και η ελληνική Viva Wallet (η οποία έχει εξαγοράσει την PraxiaBank) ρίχνονται στη μάχη κατάκτησης μεριδίων, δηλαδή προσέλκυσης πελατών, προσφέροντας σχεδόν μηδενικές προμήθειες για συναλλαγές (από μετατροπή νομισμάτων και αποστολή εμβασμάτων έως ανάληψη μετρητών). Είναι δε εκείνες που επιτρέπουν συναλλαγές σε bitcoin, εισάγοντας έτσι την blockchainτεχνολογία στην καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον πλανήτη.

Σήμερα, η νέα νόρμα είναι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω smartphones και οι ευκαιρίες που αναδύονται από την διαθεσιμότητα δεδομένων στις οικονομικές συναλλαγές και τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις. Έτσι, ο τομέας Fintech – δηλαδή το υβρίδιο μεταξύ χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και τεχνολογίας- δεν αφορά μόνον τις καθαρόαιμες επιχειρήσεις, όπως οι αμιγώς ψηφιακές τράπεζες. Ο ένας τομέας διεισδύει στον άλλο, και έτσι προκύπτουν συνεργασίες μεταξύ των εδραιωμένων τραπεζών και των εταιρειών που αναπτύσσουν την κατάλληλη τεχνολογία σε διάφορους τομείς, όπως φάνηκε από τις συμπράξεις μεταξύ Uber και Spotify, Apple και Mastercard, Amazon και American Express.

Στο β’ εξάμηνο δε του 2020, και παρά τη στασιμότητα στις οικονομίες του πλανήτη, οι επενδύσεις στον κλάδο του Fintech άγγιξαν τα 105 δις. δολάρια. Σύμφωνα με μελέτη της KPMG, το 2020 αναδεικνύεται ως η δεύτερη καλύτερη χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ. Η Robinhood, μια wealthtech εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ, άντλησε τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση από Venture Capital (επιχειρηματικά κεφάλαια που πραγματοποιούν πιο επιθετικές και υψηλού ρίσκου επενδύσεις), αντλώντας 1,3 δισ. δολ. σε δύο γύρους (600 εκατ. δολ. και 668 εκατ. δολ.).

Αρκετές ψηφιακές τράπεζες επίσης προσέλκυσαν γύρους χρηματοδότησης άνω των 500 εκατ. δολ., μεταξύ των οποίων η σουηδική ψηφιακή τράπεζα Klarna (650 εκατ. δολ.), η γνωστή Revolut (580 εκατ. δολ.) και η Chime με έδρα στις ΗΠΑ (533 εκατ. δολ.).

Γιατι τοσος ντορος;

Για κάποιους αναλυτές, η χρήση των ψηφιακών τραπεζών και υπηρεσιών είναι μια φυσική εξέλιξη της μετατόπισης των σύγχρονων ανθρώπων στον ψηφιακό κόσμο. Στην πλειοψηφία τους, οι Fintech χρήστες είναι έντονα ενεργοί στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με έρευνα της Ernst & Young, ένας στους τρεις ενεργούς χρήστες του διαδικτύου (ποσοστό 33%) αποτέλεσε και χρήστη Fintech υπηρεσιών.

Το υψηλότερο ποσοστό διείσδυσης στους ενεργούς χρήστες του διαδικτύου παρατηρήθηκε στην Κίνα (αναδυόμενη αγορά), ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο (ανεπτυγμένη αγορά) είχε τη μεγαλύτερη διείσδυση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Ο βαθμός χρήσης των Fintech αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια λαμβάνοντας υπόψη τα μεγέθη σε προηγούμενες έρευνες (διπλασιασμός της χρήσης μεταξύ 2016¬2017), καθώς και την εξοικείωση που παρουσιάζουν οι χρήστες σε παρεμφερή τεχνολογικά συστήματα, όπως είναι τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών, η χρήση των smartphones, κ.ο.κ.

Tραπεζική άδεια έχει λάβει επίσης η ελληνική Viva Wallet από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία πέρα από την εξαγορά της Praxia Bank, έχει αναπτύξει ένα ευρύτατο δίκτυο παροχής υπηρεσιών σε 23 χώρες.

Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει σαφής απάντηση για το αν συμφέρουν σε σχέση με τα παραδοσιακά εργαλεία τραπεζικής (εφόσον κάθε «πορτοφόλι» είναι διαφορετικό και ο κάθε χρήστης έχει διαφορετικές ανάγκες), εν τούτοις, οι ψηφιακές τράπεζες φαίνεται να δίνουν πλέον πολλαπλές δυνατότητες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η Revolut στην Ελλάδα αναμένεται να εισάγει μία σειρά από νέες υπηρεσίες, οι οποίες ξεκινούν από καταθετικούς λογαριασμούς και φθάνουν μέχρι τα καταναλωτικά δάνεια και λύσεις που σχετίζονται με το χώρο των επενδύσεων και της ασφάλισης.

Ο αριθμός των πελατών της Revolut στην Ελλάδα έφθασε στις 300.000 κατά τη διάρκεια των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας με το ποσοστό της αύξησης να είναι της τάξεως του 50%, ενώ οι συναλλαγές με τις κάρτες της Revolut τόσο σε φυσικά σημεία όσο και για online τριπλασιάστηκαν μέσα στο 2020. Επιπλέον, η αύξηση των χρηστών που ενεργοποιούν τις συνδρομητικές υπηρεσίες της Revolut ήταν 80% κατά τη διάρκεια του 2020. Σημειώνεται δε ότι η Revolut έχει λάβει τραπεζική άδεια (μέσω Λιθουανίας), γεγονός που καλύπτει και το θέμα της προστασίας των καταθέσεων, ένα από τα σημαντικότερα «αγκάθια» στη λειτουργία των ψηφιακών τραπεζών.

Tραπεζική άδεια έχει λάβει επίσης η ελληνική Viva Wallet από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία πέρα από την εξαγορά της Praxia Bank, έχει αναπτύξει ένα ευρύτατο δίκτυο παροχής υπηρεσιών σε 23 χώρες. Επιπλέον, αποτελεί μια από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες Fintech ελληνικές εταιρείες, έχοντας προσελκύσει εγχώρια και ξένα επενδυτικά κεφάλαια.

Στις αρχές του 2020, το λονδρέζικο venture capital και private equity fund, Hedosophia κάλυψε, εξ ολοκλήρου, αύξηση κεφαλαίου, ύψους 60 εκατ. ευρώ, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα προνομιούχες μετοχές με δικαίωμα ψήφου, και κατέστη στρατηγικός επενδυτής στην εταιρεία. Στις αρχές του 2021 η εταιρεία αποφάσισε επίσης να προχωρήσει σε έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου, ύψους 75 εκατ.ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το μεγαλύτερο μέρος της έκδοσης συμφωνήθηκε να καλυφθεί από τον κινεζικό όμιλο Tencent, ο οποίος έχει επενδύσει σημαντικά κεφάλαια σε σειρά ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο Fintech. Σε εξέλιξη βρίσκονται συζητήσεις, για την κάλυψη μέρους της έκδοσης, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης ( EBRD) καθώς και με αμερικανικό venture capital.

Πέρα από την κεφαλαιακή της ενίσχυση, η Viva Wallet, η οποία διαφοροποιείται αισθητά από τις άλλες ψηφιακές τράπεζες, στοχεύοντας κυρίως σε επαγγελματίες, ετοιμάζεται να λανσάρει νέες υπηρεσίες και προϊόντα. Η εταιρεία διαθέτει ευρύ πελατολόγιο με επαγγελματίες στο χώρο του εμπορίου και των υπηρεσιών, οπότε αναπτύσσει ανταγωνιστικές υπηρεσίες κυρίως για επιχειρήσεις.

Μέσα στον Απρίλιο ωστόσο λάνσαρε ένα νέο προϊόν που αφορά προς το παρόν αποκλειστικά την ελληνική αγορά, και αφορά σε άνοιγμα λογαριασμού, σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς δικαιολογητικά έγγραφα.

Ειδικότερα, ο καταναλωτής από το κινητό του επιλέγει στο Viva Wallet app «Άνοιγμα λογαριασμού χωρίς έγγραφα μέσω EGov» και κάνει σύνδεση (login) με τα στοιχεία του στο TAXISnet. Η ταυτοποίηση του ολοκληρώνεται απλά και μόνο με την επίδειξη της ταυτότητας μέσω βιντεοκλήσης.

Επιπρόσθετα, οι πελάτες της Viva Wallet απλά με ένα κουμπί μπορούν να προσθέσουν τις digitalχρεωστικές κάρτες τους στο Αpple Pay & Google Pay, ώστε να πληρώνουν σε οποιοδήποτε φυσικό κατάστημα με το κινητό τους. Η Viva Wallet υλοποίησε τη διασύνδεση και ενεργοποίησε αυτές τις δυνατότητες μερικές μόλις ώρες μετά το επίσημο λανσάρισμα της νέας πρωτοποριακής υπηρεσίας eGov-KYC του Υπουργείου Ψηφιακής Μεταρρύθμισης, που δημιουργήθηκε με απόφαση του υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κ. Πιερρακάκη.

Σκοπός της ηλεκτρονικής υπηρεσίας eGov-KYC είναι η ψηφιοποίηση των διαδικασιών και των μέσων επαλήθευσης στοιχείων που εφαρμόζονται ως προς τον πελάτη από τα υπόχρεα πιστωτικά ιδρύματα, γλιτώνοντας από τους πολίτες χρόνο, χρήμα και ταλαιπωρία καθώς δεν χρειάζεται να υποβάλλουν διαρκώς έγγραφα.

Χαρτογραφηση

Η ελληνική ανεξάρτητη αρχή της Επιτροπής Ανταγωνισμού «τρέχει» κλαδική έρευνα για τις χρηματοοικονομικές τεχνολογίες, στέλνοντας σχετικό ερωτηματολόγιο τόσο σε παραδοσιακούς παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (πχ τράπεζες), νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) και Fintech επιχειρήσεις.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η συμβολή των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται ή σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο θα είναι πολύτιμη για να γίνει χαρτογράφηση των ανταγωνιστικών συνθηκών στις χρηματοοικονομικές τεχνολογίες και να εντοπιστούν τυχόν δυσλειτουργίες, προκειμένου, με το πέρας της έρευνας, να καταθέσει προτάσεις και να αναλάβει πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της λειτουργίας του ανταγωνισμού, «προς όφελος των συμμετεχουσών επιχειρήσεων και των καταναλωτών».

Δεν είναι εξάλλου λίγοι, εκείνοι που σημειώνουν ότι ο μέσος χρήστης fintech υπηρεσιών είναι περισσότερο τεχνολογικά εκπαιδευμένος, παρά οικονομικά. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της εταιρείας συμβούλων και διαχείρισης δεδομένων Accenture, ο μέσος πελάτης στις βρετανικές ψηφιακές τράπεζες είχε στον λογαριασμό του μόλις 260 λίρες το δεύτερο εξάμηνο του 2019, δηλαδή 25% λιγότερα χρήματα σε σχέση με τους πρώτους έξι μήνες του περασμένου έτους. Έτσι, είναι δύσκολο να βγάλει κανείς χρήματα από πελάτες οι οποίοι χρησιμοποιούν τα χρήματά τους μόνο για να αγοράσουν καφέ.