ΤΙ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΜΕ ΤΑ TWEETS ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Τα social media έχουν προσφέρει στους ηγέτες αυτού του πλανήτη τη δυνατότητα να επικοινωνούν με τους πολίτες όλου του κόσμου, ελέγχοντας πλήρως το αφήγημα/μήνυμα τους. Αυτό μπορεί να είναι καλό. Μπορεί όμως, να είναι και κακό.

Βλέπεις και οι ηγέτες είναι άνθρωποι και ως εκ τούτου, “όπως αλλάζει το περιεχόμενο όσων ‘ποστάρουμε’ εμείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αν έχει ‘πέσει’ το ζάχαρο μας ή έχουμε μια κακή μέρα ή έχουμε εκνευρισμό τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε αυτούς που κυβερνούν χώρες και φορείς. Mπορεί να δυσκολευόμαστε να το αποδεχθούμε, αλλά πρόκειται για μια πραγματικότητα” λέει στο Magazine o Παναγιώτης Παπαχατζής.

Eνοχλήσαμε τον Γενικό Διευθυντή της Redwolf Advertising, με μεγάλη εμπειρία στην πολιτική επικοινωνία και την διαχείριση κρίσεων. Διδάσκει στρατηγική επικοινωνίας και διαχείρισης κρίσεων σε μεταπτυχιακά τμήματα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, με αφορμή τα μηνύματα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Twitter (όπου έχει 18.900.000 followers και πρόσβαση σε όλον τον πλανήτη) που ήταν στην ελληνική γλώσσα -και την απάντηση των Ελλήνων αξιωματούχων στην τουρκική.

To μήνυμα του Ερντογάν στα ελληνικά (που ξεκάθαρα ανέλαβε μεταφραστής και όχι το Google translate), είχε αιτία.

Το ‘δεν σου ξαναμιλάω’ του Ερντογάν στον Μητσοτάκη

“Πριν καιρό είχε δηλώσει ότι δεν θα ξαναμιλήσει με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Πιθανόν λοιπόν στο πλαίσιο αυτής της δήλωσης του έγραψε και τα tweets στην Ελληνική γλώσσα.  Δεν ήταν μήνυμα προς την ηγεσία, αλλά προς τους πολίτες της Ελλάδας και για αυτό φάνηκε πιο απειλητικό. Στο τέλος της ημέρας, βέβαια αντιλαμβάνεστε πως τα είπε στη νύφη, για να τα ακούσει η πεθερά”.

Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που ηγέτες κρατών απευθύνονται στη γλώσσα άλλου λαού και επιδιώκουν να απευθύνουν άμεσα στους πολίτες του συγκεκριμένου έθνους

Ιστορικά ωστόσο, από τα φυλλάδια προπαγάνδας του Γκέμπελς “τα τότε tweets, στη γλώσσα του λαού  στο Λονδίνο ήταν στα Αγγλικά και στο Παρίσι στα γαλλικά, ώστε να φτάσει η προπαγάνδα των Ναζί σε όλους τους πολίτες των χωρών”.

Ο κύριος Παπαχατζής τόνισε πως “το Twitter Diplomacy είναι κάτι που υπάρχει. Το βλέπουμε να γίνεται και στον πόλεμο στην Ουκρανία. Υπάρχει μεγάλη κόντρα σε εξέλιξη, με τις κατά τόπους χώρες και τις πρεσβείες που απαντούν στις ρωσικές. Για παράδειγμα, αυτή της Νότιας Αφρικής ‘αντέκρουσε’ την προπαγάνδα περί Ναζί που διακινούν οι Ρώσοι, μέσω Twitter.

Είναι ο πιο γρήγορος τρόπος να απευθυνθείς κατ’ ευθείαν στους χρήστες και να δώσεις υλικό στους δημοσιογράφους, συγκριτικά με τα δελτία Τύπου”.

Τι είναι το Twitter Diplomacy (Twiplomacy)

Έρευνα του Belfer Center for Science and International Affairs του Harvard εξηγεί πως “τα τελευταία χρόνια, το Twitter έχει χρησιμεύσει ως ευέλικτη μορφή πολιτικής ‘δημόσιας πλατείας’, για εσωτερικές και παγκόσμιες υποθέσεις” εξ ου και το φαινόμενο έχει ονομαστεί ως Twitter Diplomacy, που είναι η κύρια μορφή της ψηφιακής διπλωματίας. “Η χρήση του Twitter, έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος των σύγχρονων διεθνών σχέσεων. Πράγματι, το Twitter έχει δημιουργήσει τη δική του μορφή διπλωματίας. Ενσωματώθηκε για να ενισχύσει τις παραδοσιακές διπλωματικές λειτουργίες, όπως η συζήτηση και η διαπραγμάτευση”.

Πώς παίζει ρόλο στη διπλωματία το Twiplomacy;

“Συγκριτικά με τους παραδοσιακούς τρόπους διπλωματίας (ιδιωτικές κλήσεις και διάφορα ‘κανάλια’), το Twitter Diplomacy έχει τρία διακριτά πλεονεκτήματα:

Αυξημένη προσβασιμότητα (προσφέρει στους ηγέτες άμεση πρόσβαση σε μεγαλύτερη βάση κοινού, σε όλον τον κόσμο -το οποίο δεν ‘πιάνει’ η παραδοσιακή διπλωματία. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά εργαλεία -δελτία Τύπου, συνέντευξη Τύπου κ.λπ.- που βασίζονται στην επεξεργασία, το ‘φιλτράρισμα’ και τη διαχείριση πολλών ενδιαφερομένων, η πλατφόρμα επιτρέπει στους ηγέτες να μοιράζονται ένα αφιλτράριστο μήνυμα με το κοινό, ανά πάσα στιγμή.

Μπορούν να παρακάμψουν πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες και επαναλήψεις, πράγματα που απαιτούνται από κρατικούς φορείς-μηχανισμούς και επιβραδύνουν τη ροή των πληροφοριών).

Έλεγχος Μηνυμάτων (με μεγαλύτερη πρόσβαση σε περισσότερους χρήστες, οι παγκόσμιοι ηγέτες μπορούν να ελέγχουν το νόημα, τον τόνο και την ακεραιότητα των μηνυμάτων τους. Εφόσον δεν διαχειρίζονται το περιεχόμενο με διάφορους κρατικούς φορείς, υπάρχουν λιγότερα φίλτρα που μπορούν να περιορίσουν το επιδιωκόμενο νόημα -και την ασάφεια του ηγέτη ως προς αυτό που πραγματικά προσπαθεί να μεταφέρει. Ελέγχοντας το μήνυμα, ο ηγέτης μπορεί να διαμορφώσει την εγχώρια αφήγηση και το πώς αντιλαμβάνεται το κοινό της χώρας του το όποιο ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, εάν οι ηγέτες θέλουν να συγκεντρώσουν εσωτερική υποστήριξη, για τη δική τους ατζέντα εξωτερικής πολιτικής).

Επιταχυνόμενες διαδικτυακές επιδράσεις (το Twitter επιτρέπει στους παγκόσμιους ηγέτες να συντομεύουν την ανατροφοδότηση και να αξιοποιούν τα δίκτυα τους, για να ενισχύσουν τα μηνύματα -κάτι που φαίνεται από τα likes και τα retweets και δη άλλων ηγετών. Ένας συντομευμένος βρόχος ανάδρασης σημαίνει ότι μέσα σε λίγα λεπτά οι ηγέτες μπορούν να μετρήσουν τις αντιδράσεις του κοινού -και άλλων ξένων ηγετών-, σε ένα tweet).

Αυτά είναι τα θετικά. Πάμε τώρα και στα αρνητικά.

 

Οι σχέσεις είναι πιο εύθραυστες και ‘μη διπλωματικές’ (το Twiplomacy έχει αυξήσει τον κίνδυνο διπλωματικών εντάσεων και συγκρούσεων. Με τη δυνατότητα να δημοσιεύουν οι παγκόσμιοι ηγέτες και οι φορείς μη λογοκριμένα tweets, παρακάμπτουν τις παραδοσιακές, γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες έχουν σκοπό να προάγουν την ορθολογική λήψη αποφάσεων. Αρκεί μια παρερμηνεία ή ένα ερωτηματικό που γεννάται στην άλλη πλευρά, για να κλιμακωθεί η ένταση).

Τα tweets ορίζουν άμεσα επίσημες θέσεις και εξωτερικές πολιτικές (με τη δυνατότητα ελέγχου των μηνυμάτων, οι ηγέτες μπορούν να δηλώσουν την αφιλτράριστη θέση τους στο κοινό, αγνοώντας τις συμβουλές ειδικών. Πέραν της παράκαμψης των παραδοσιακών διαδικασιών χάραξης εξωτερικής πολιτικής, η διπλωματία του Twitter επιτρέπει στους ηγέτες να προσδιορίζουν αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής, αναγκάζοντας άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες να τις υιοθετήσουν. Για τις εγχώριες υπηρεσίες και τους ξένους αξιωματούχους, αυτό σημαίνει επίσης ότι πρέπει να παρακολουθούν ενεργά τους λογαριασμούς των δημοσίων ηγετών στο Twitter, προκειμένου να κατανοήσουν τις εξελισσόμενες θέσεις πολιτικής).

Οι ηγέτες κινδυνεύουν να εκθέσουν τις προσωπικές τους απόψεις, προτιμήσεις και συναισθήματά τους (μολονότι μπορούν να ελέγχουν το αφήγημα και το μήνυμα, δεν είναι λίγες οι φορές που επιτρέπουν στην προσωπικότητα και τα συναισθήματα τους να ‘επηρεάσουν’ τις αποφάσεις και τα tweets. Κάτι που δεν θα γινόταν σε ένα ιδιωτικό τηλεφώνημα. H διπλωματία του Twitter βοηθά τους συμμάχους και τους αντιπάλους να κατανοήσουν και να αναλύσουν καλύτερα την ψυχολογία ενός ηγέτη και την εξωτερική πολιτική προσέγγιση. Άρα, οι αντίπαλοι μπορούν να εντοπίσουν πιο εύκολα τα τρωτά του σημεία, να εκμεταλλευτούν ρήγματα σε συμμαχίες έως και να προκαλέσουν τον ηγέτη).

Η έκθεση των επιστημόνων του Harvard τόνιζε την ανάγκη εκπαίδευσης των ηγετών στη διαχείριση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και γενικότερα επί της ψηφιακής ακρόασης, ώστε να μπορούν να συλλέγουν, επεξεργάζονται και αναλύουν καλύτερα τις πολιτικές συζητήσεις, στις πλατφόρμες. Αναφέρθηκε και η ανάγκη επικαιροποίηση των πολιτικών της κάθε κυβέρνησης στις οδηγίες, τις διαδικασίες και τα πρωτόκολλα της κυβέρνησης στα social media -που θα ενθαρρύνουν τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων.

“Το Twitter δεν πρέπει να ‘μετράται’ ως κοινή γνώμη”

Το Twitter είναι γνωστό ως μέσο των δημοσιογράφων “και όσων έχουν να πουν κάτι, με λιγότερες από 30 λέξεις και να είναι αποτελεσματικοί στη μεταφορά του μηνύματος, αντί να στείλουν δελτίο Τύπου. Ένα tweet το βλέπουν πολλοί περισσότεροι, πολύ πιο γρήγορα. Επίσης, είναι κάτι πολύ πιο ζωντανό -μπορείς να απαντήσεις στον άλλον, κάτι που είναι εκ των βασικών λόγων της αξίας του Twitter Diplomacy”.

Από εκεί και πέρα όμως, όπως λέει ο κύριος Παπαχατζής είναι χρήσιμο να έχουμε υπ’ όψιν μας πως “το Twitter είναι θερμοκήπιο, στο οποίο δεν μπορείς να μετρήσεις πραγματικές αντιδράσεις. Την ίδια ώρα, είναι καλό εργαλείο για να αντικαταστήσεις τα παραδοσιακά δελτία Τύπου, στη διπλωματία.

Θα μου επιτρέψετε να πω ότι είναι λάθος των δημοσιογράφων που μετρούν το Twitter ως κοινή γνώμη, με ατάκες όπως ‘αντέδρασε το Twitter στις δηλώσεις’. Υπάρχουν τόσοι fake λογαριασμοί που δεν έχει νόημα όλο αυτό. Σε ό,τι δεν αφορά reality shows καλό είναι να μην αντικαθίστανται η κοινή γνώμη με το Twitter”.

Σε ό,τι αφορά την κίνηση του Ερντογάν “εννοείται πως έπρεπε να απαντηθεί με τον ίδιο τρόπο, στο ίδιο μέσο. Η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση έδωσαν πολύ σοβαρές απαντήσεις και αυτό ήταν κάτι θετικό”.

Ολοκληρώνοντας, ο κύριος Παπαχατζής εξήγησε πως “προσωπικά, θα ανησυχούσα αν άκουγα κάτι ακραίο από διπλωμάτες των χωρών, οι οποίοι λειτουργούν πάντα, βάσει πλάνου και συγκεκριμένων γραμμών -από τις οποίες δεν παρεκκλίνουν ποτέ. Σε ό,τι αφορά τους ηγέτες, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είναι και αυτοί άνθρωποι που ενδεχομένως να μην μπορούν πάντα να ελέγχουν αυτά που νιώθουν -και αυτό δεν είναι κάτι που μπορούν να κρύψουν τα social media.

Συνηθίζουμε να πιστεύουμε πως έχουν κάτι στο πίσω μέρος του μυαλού τους, όταν λένε κάτι. Αυτό όμως, δεν ισχύει πάντα. Αρκεί να δείτε πώς καταλήγουν κάποιες φορές οι επίσημες ανακοινώσεις κομμάτων, για να το καταλάβετε”. Πώς; “Σαν να μιλούν παιδιά, σε παιδική χαρά”. Πρόχειρο εν τω μεταξύ, θα είναι πάντα “το αλήστου μνήμης ‘δεν έχω διαβάσει το μνημόνιο’ του Χρυσοχοϊδη, ο οποίος ξεκάθαρα αλλιώς τα είχε στο μυαλό του να τα πει, αλλά η εκτέλεση δεν ήταν σωστά και μετά δεν ‘μαζευόταν’”.