ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΑΝΙΑ ΓΙΑ ΤΑ TATTOOS – ΠΟΣΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ;

Τις πρώτες ημέρες του τρέχοντος χρόνου είχε γίνει γνωστό πως είχαν τεθεί εκτός νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί τις 4.000 ουσίες που συνήθως περιέχονται στα χρωματιστά μελάνια που χρησιμοποιούν οι tattoo artists.

Τι είχε συμβεί;

Στις 14/12 του 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκδώσει νέους κανονισμούς που θα ίσχυαν από τις 4/1 του 2022 και αφορούσαν τις ουσίες και την επισήμανση στα μελάνια.

Οι εταιρίες που τα φτιάχνουν είχαν στη διάθεση τους ένα χρόνο να βρουν νέες ‘συνταγές’, με τους νομοθέτες να εξηγούν και ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ έπρεπε να συμμορφωθούν από τον περασμένο Γενάρη -όταν τα ελληνικά tattoo parlors δεν είχαν λάβει κάποια σχετική ειδοποίηση.

Ο τίτλος που είχες διαβάσει γενικά για όλα αυτά ήταν ότι ‘απαγορεύονται τα χρωματιστά tattoos‘. Δεν ήταν απολύτως ακριβής. Βλέπεις, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι είχαν εξηγήσει πως δεν υπήρχαν επιστημονικές αποδείξεις για τον ισχυρισμό ότι οι ουσίες που είχαν εξαιρεθεί, γιατί είχαν κριθεί ως δυνητικά επικίνδυνες για την υγεία των ανθρώπων, ήταν όντως επικίνδυνες.

Αυτό είναι κάτι που αναμένεται να αποκαλυφθεί έως το τέλος του 2022, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η σχετική έρευνα.

Ο expert του European Chemicals Agency (ECHA), Μark Blainey -μέλος της επιτροπής που αποφάσισε τις εξαιρέσεις- είχε πει ότι η πρόθεση του νέου κανονισμού δεν είναι να αποδεκατίσει τις επιχειρήσεις, αλλά να προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια “με την αποφυγή δυσμενών επιπτώσεων στο δέρμα και άλλων επιπτώσεων στην υγεία”.

Το δεδομένο είναι ότι η αξία της βιομηχανίας της δερματοστιξίας έχει ξεπεράσει τα 3.000.000.000 δολάρια παγκοσμίως. Ως απόλυτη προτεραιότητα έχει την υγιεινή. Για αυτό και υπάρχουν εταιρίες που φτιάχνουν μελάνια και χρησιμοποιούν πρακτικές vegan και cruelty free.

Σε κάθε περίπτωση, έχουν γίνει ουκ ολίγες μελέτες για τις ουσίες των μελανιών και έχει αποδειχθεί πως κάποιες ήταν καρκινογόνες (ως τέτοιες χαρακτηρίζονται οι χημικές ουσίες που έχουν ταξινομηθεί ως γνωστές ή πιθανές καρκινογόνες ουσίες, από τη Διεθνή Υπηρεσία Έρευνας του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας), χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί άμεση σύνδεση μεταξύ των tattoos και του καρκίνου.

Στο ACS Fall 2022 Meeting που εξελίσσεται αυτές τις ημέρες στο Σικάγο (πρόκειται για υβριδικό συνέδριο της American Chemical Society -μη κερδοσκοπικός οργανισμός που τελεί υπό την αιγίδα του Κογκρέσου και έχει ως αποστολή “να εξελίξει τη χημεία προς όφελος των επαγγελματιών, της Γης και όλων των ανθρώπων”) επιστήμονες παρουσίασαν τα αποτελέσματα μελέτης 100 μελανιών και μεταξύ άλλων ανέφεραν ότι ακόμη και όταν αυτά τα προϊόντα περιλαμβάνουν ετικέτα συστατικών, οι λίστες συχνά δεν είναι ακριβείς.

Η ομάδα εντόπισε επίσης, μικρά σωματίδια που “θα μπορούσαν να είναι επιβλαβή για τα κύτταρα”.

Το κίνητρο για την έρευνα ήταν να διευκρινιστεί πώς ακριβώς λειτουργούν τα λέιζερ που χρησιμοποιούνται για την αφαίρεση των tattoos. “Όσο ψάχναμε, συνειδητοποιήσαμε ότι πολύ λίγα πράγματα που αφορούν τη σύνθεση των μελανιών, είναι γνωστά. Οπότε αρχίσαμε να αναλύουμε τις πιο δημοφιλείς μάρκες”, εξήγησε ο επικεφαλής του προγράμματος, John Swierk, επίκουρος καθηγητής Ανόργανης Χημείας στο Binghamton University (State University of New York).

Ο τίτλος της δουλειάς άλλαξε σε “Εκθέτοντας όσα υπάρχουν στο μελάνι των tattoos”.

Πώς λειτουργούν τα μελάνια

“Τα μελάνια των tattoos περιέχουν δύο μέρη: μια χρωστική ουσία και ένα ρυθμιστικό διάλυμα. Η χρωστική μπορεί να είναι μια μοριακή ένωση -όπως μια μπλε χρωστική-, μια στερεή ένωση -όπως το διοξείδιο του τιτανίου που είναι λευκό- ή συνδυασμός των δύο τύπων ένωσης -όπως το ανοιχτό μπλε που περιέχει τη μοριακή μπλε χρωστική ουσία και το διοξείδιο του τιτανίου.

Το ρυθμιστικό διάλυμα μεταφέρει τη χρωστική ουσία στο μεσαίο στρώμα του δέρματος και συνήθως βοηθά να γίνει η χρωστική ουσία πιο διαλυτή. Μπορεί επίσης να ελέγξει το ιξώδες του διαλύματος μελανιού και μερικές φορές περιλαμβάνει ένα αντιφλεγμονώδες συστατικό.

Σε κάθε μελάνι βρήκαμε κάτι που μας έκανε να σταματήσουμε για ένα λεπτό -προκειμένου να διαχειριστούμε την πληροφορία. Για παράδειγμα, τα 23 από τα 56 μελάνια που έχουμε αναλύσει μέχρι σήμερα εντοπίσαμε χρωστική ουσία που περιέχει αζώχρωμα.

Αν και αυτά τα μόρια είναι από μόνα τους ασφαλή, μπορούν να μετατραπούν σε καρκινογόνες ενώσεις, μέσω των βακτηρίων του δέρματος ή ως αποτέλεσμα της υπεριώδους ακτινοβολίας από την έκθεση στον ήλιο.

Η ομάδα ανέλυσε 16 μελάνια χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Περίπου τα μισά περιείχαν σωματίδια μικρότερα από 100 nm (δέκα χιλιάδες φορές μικρότερα από ένα χιλιοστό).

Αυτό είναι ένα ανησυχητικό εύρος μεγεθών, καθώς σωματίδια αυτού του μεγέθους μπορούν να περάσουν μέσα από την κυτταρική μεμβράνη και ενδεχομένως να προκαλέσουν βλάβη.

Μολονότι τα περισσότερα από τα μελάνια αποδείχθηκαν πως είναι ασφαλή “θεωρούμε ανησυχητικό ότι βρήκαμε έστω ένα συστατικό σε κάποια, που προκαλεί ανησυχία”.

Πώς καταλήγουν να είναι τα μελάνια που προορίζονται για χρήση στο ανθρώπινο σώμα δυνητικά επικίνδυνα;

“Μέρος του προβλήματος είναι ότι δεν υπάρχει εξειδικευμένη οδός παραγωγής για αυτά. Οι μεγάλες εταιρείες κατασκευάζουν χρωστικές ουσίες για τα πάντα, όπως χρώματα και υφάσματα. Αυτές χρησιμοποιούνται και σε μελάνια για tattoos.

Επιπροσθέτως, οι καλλιτέχνες τατουάζ πρέπει να έχουν άδεια στις επιχειρήσεις όπου δραστηριοποιούνται για λόγους ασφαλείας, ωστόσο καμία ομοσπονδιακή ή τοπική υπηρεσία δεν ρυθμίζει το περιεχόμενο των ίδιων των μελανιών”.

Επισήμανε ότι προκαλεί έκπληξη το πόσες λίγες οδηγίες έχει εκδώσει ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) για τα υλικά που χρησιμοποιούνται στα μελάνια της δερματοστιξίας. “Επιβεβαιώσαμε πως υπήρχαν στα μελάνια συστατικά πυο δεν αναγράφονταν στην ετικέτα. Για παράδειγμα, ένα είχε αιθανόλη -δραστικό συστατικό των αλκοολούχων ποτών“.

Παρόλο που εγχέονται κάτω από το δέρμα, ταξινομούνται ως καλλυντικά και μελετώνται λεπτομερώς όταν τίθεται θέμα ασφαλείας -όχι στο πλαίσιο τυπικής διαδικασίας.

Η ερευνητική ομάδα βρίσκεται ακόμη στη διαδικασία συλλογής δεδομένων για διαφορετικά μελάνια, αλλά έχει ήδη δημοσιεύσει ορισμένες από τις πληροφορίες στο site της (What’s In My Ink?).

Με την πάροδο του χρόνου, η ιστοσελίδα θα εμπλουτίζει τις πληροφορίες, σχετικά με τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες και τις ερμηνείες των ευρημάτων τους. “Θέλουμε οι καταναλωτές και οι καλλιτέχνες να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να κατανοούν πλήρως τις παρεχόμενες πληροφορίες” τόνισε ο Swierk.

Το Forbes έγραψε πως “ίσως αυτή η έρευνα να χρησιμεύσει ως απόδειξη για οποιονδήποτε κάνει εκστρατεία για καλύτερη ρύθμιση των μελανιών για τα tattoos, ώστε μελλοντικές σχετικές μελέτες να επιφυλάξουν λιγότερες εκπλήξεις”.