ΤΟ ΦΟΥΓΑΡΟ ART CENTER ΓΙΝΕΤΑΙ 10 ΕΤΩΝ

Ένα κύτταρο Τέχνης, ένα κύτταρο που σιγά σιγά πολλαπλασιάζεται και αποδίδει καρπούς. Ένα κύτταρο που ξεκίνησε από ένα ρομαντικό όραμα και με τα χρόνια μετεξελίχθηκε σε ένα μεγάλο διαδραστικό έργο Τέχνης που αγκαλιάζει μια ολόκληρη περιοχή και αποτελεί πια πολιτιστικό φάρο.

Ο λόγος για το Φουγάρο Artcenter, τον πολυχώρο σύγχρονου πολιτισμού, που βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη του Ναυπλίου, εκεί όπου παλιότερα στεγαζόταν το εργοστάσιο της κονσερβοποιίας Ανθός, μιας αλλοτινής κραταιάς βιομηχανίας που εμπορευόταν προϊόντα της αργολικής γης.

Εμείς επισκεφθήκαμε το Φουγάρο το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε (16-18/12) με αφορμή τα 10 χρόνια λειτουργίας του. Η όψη του ήταν διαφορετική εν μέσω Δεκεμβρίου. Τα φύλλα στα πλατάνια και στις μουριές της πλατείας ήταν κατακίτρινα, έτοιμα να πέσουν, και αυτό προσέδιδε μία μελαγχολική χροιά στην ατμόσφαιρα. Μπαίνοντας στον χώρο το βράδυ του Σαββάτου μάς περίμενε μία όμορφη χριστουγεννιάτικη έκπληξη. Ιριδίζοντες φωτισμοί αντικατοπτρίζονταν στο δάπεδο και κατέληγαν στο μπλε υδάτινο αυλάκι μπροστά από το Cafe Bistrot που ετοιμαζόταν να υποδεχτεί τους μπλουζίστες JOLLY JUMPER & BIG MOE.

Η φωτιστική εικαστική εγκατάσταση Light CAN στην “πλατεία” του πολυχώρου που επιμελήθηκε η ομάδα Before Light -μία ομάδα που έχει σχεδιάσει τις πιο γνωστές light art παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο ανά την Ελλάδα- ήταν πραγματικά ονειρική. Τα πολύχρωμα φωτιστικά έμοιαζαν με κινέζικα φαναράκια, που αν τα παρατηρούσε όμως κανείς προσεκτικά, θα συνειδητοποιούσε πως είναι εμπνευσμένα από κονσερβοκούτια, από την προγενέστερη δηλαδή λειτουργία του εργοστασίου ως κονσερβοποιίας.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως μέρος του έργου υλοποιήθηκε σε ειδικό εργαστήριο με τη συμμετοχή του κοινού του Φουγάρου. Οι συμμετέχοντες κατασκεύασαν – με την καθοδήγηση μελών της ομάδας Beforelight – φωτιστικά αντικείμενα που έγιναν στοιχεία του έργου στην Πλατεία.

Ένας χώρος όπου η Ζωή και η Τέχνη βαδίζουν μαζί, γίνονται “ένα” ξανά

Η τέχνη στο Φουγάρο είναι κυριολεκτικά παντού τριγύρω. Στις μάντρες, στα παγκάκια, στις γωνίες που ξεπηδούν όμορφα γλυπτά, μέσα και έξω από το καφέ, μέσα κι έξω από τα εργαστήρια, ακόμη και στο πολύχρωμο κοντέινερ που στεγάζει την παιδική βιβλιοθήκη, στους κήπους, στις κρυμμένες αλέες, στους μεγάλους πάγκους, στα τραπεζάκια και τις καρέκλες. Όλο το Φουγάρο είναι μία όαση Τέχνης, παράδειγμα για το πώς μπορεί ένας βιομηχανικός χώρος να αναγεννηθεί και να ανθίσει. Και αυτή η τόσο επιμελημένη αισθητική ακτινοβολεί παντού, στο νου και στις αισθήσεις μας. Και πραγματικά εμπνέει.

Η ψυχή του Φουγάρου, η Φλωρίκα Κυριακοπούλου, εικαστικός, συλλέκτρια και γόνος της γνωστής επιχειρηματικής οικογένειας Κυριακοπούλου, επένδυσε χρηματικά και συναισθηματικά στον έξοχο αυτό βιομηχανικής αισθητικής χώρο θέλοντας να εμφυσήσει σε μικρούς και μεγάλους τη χαρά της δημιουργικής έκφρασης. Και το κατάφερε. Όπως η ίδια μας αποκάλυψε, ανέκαθεν ενδιαφερόταν για τις Τέχνες, ωστόσο όταν ήλθε πρώτη φορά σαν φοιτήτρια στη Νέα Υόρκη σε επαφή με τον Mark Rothko συγκλονίστηκε και ερωτεύτηκε τη σύγχρονη Τέχνη. Πιο μεγάλη, γύρω στην ηλικία των 35, ξεκίνησε να δοκιμάζει τις δυνάμεις της στη ζωγραφική. “Το πρωί δούλευα σαν δημοσιογράφος στη Guardian και το βράδυ ζωγράφιζα. Ήταν ένας τρόπο να παραμένω συγκεντρωμένη και να χαλαρώνω ταυτόχρονα” εξομολογείται. Στη δημοσιογραφία την εγκατέλειψε για χάρη της Τέχνης, όμως ποτέ δεν αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά σε αυτή.

Αν την ακούσει κανείς να διηγείται ιστορίες από τη ζωή και την οικογένειά της θα μαγευτεί. Ρουμανία, Γαλλία, Αγγλία, Ρωσία, Αμερική, Ελλάδα. Μία οικογενειακή περιήγηση και περιπέτεια ανά τον κόσμο με την ίδια να κάνει ένα μεγάλο περάσμα από τις οικογενειακές επιχειρήσεις (εξαγωγές πορτοκαλιών και μεταλλευτικές εταιρείες) και τελικά κάνει την υπέρβαση και να αφοσιώνεται τελικά σε ένα ρομαντικό όραμα. Στο να εμπνεύσει Τέχνη εκτός των τειχών της πρωτεύουσας με γνώμονα πάντα το σεβασμό του περιβάλλοντος.

Κάπως έτσι, το Φουγάρο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό τον Οκτώβριο του 2012. Αποστολή του ήταν να ανοίγει παράθυρα στις ζωές των ανθρώπων, να εμφυτεύει σε μικρούς και μεγάλους τον σπόρο και την αγάπη της δημιουργικής ζωής, της ατομικής έκφρασης, της συλλογικής δράσης και της πνευματικής αναζήτησης… Να στηρίζει και να επικοινωνεί μέσα από τη λειτουργία των βιβλιοθηκών του και από ποικίλες δράσεις, την ανθρωπιστική σκέψη και τις αξίες που προάγουν τον πολιτισμό και τις ανοιχτές κοινωνίες. Να προβάλλει το νόημα της Αισθητικής, όχι μόνο μέσα από την Τέχνη, αλλά μέσα από όλα τα μικρά και καθημερινά. Μέσα από τους κήπους, τις μυρωδιές, τα χρώματα, τους ήχους και τις γεύσεις. Όλα αυτά δηλαδή που συνθέτουν, πλαισιώνουν και ομορφαίνουν τις ζωές μας.

Ζωγραφίζοντας το… Φουγάρο και παίζοντας με τον Henri Matisse

Κυριακή πρωί και μπαίνοντας στον χώρο, δεκάδες παιδιά τρέχουν χαρούμενα πάνω κάτω. Το καφέ δίπλα είναι γεμάτο με κόσμο που πίνει καφέ, ενώ στο βάθος τα workshops σφύζουν από δημιουργικότητα.

Η εικαστικός Αιμιλία Τσεκούρα δίνει πολύτιμες συμβουλές σε ενήλικες συμμετέχοντες του εργαστηρίου που προσπαθούν να αποτυπώσουν το Φουγάρο με αφορμή τα 10 χρόνια λειτουργίας του. Μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση η προσήλωσή τους, ο τρόπος που αναμειγνύουν προσεκτικά τα χρώματά τους. Στο διπλανό workshop η Γιάννα Καραγιάννη έχει “αναλάβει” τις μικρότερες ηλικίες. Δουλεύει με τα παιδιά πάνω σε χάρτινα αποκόμματα με τον Henri Matisse και δημιουργεί ένα πολύχρωμο κολάζ από τον μαγικό κόσμο των τοιχογραφιών του με θέμα τον χορό την τζαζ και τα περίφημα βιομορφικά του σχήματα.

Αρκετός είναι και ο κόσμος που χαζεύει τα βιβλία της εξαιρετικά ενημερωμένης βιβλιοθήκης. Πρόκειται για μία τρίγλωσση βιβλιοθήκη Τεχνών και Ανθρωπιστικών σπουδών εξαιρετικά ενημερωμένη (αποτελείται από 30.000 τόμους βιβλίων & 150 τίτλους περιοδικών, εκδόσεων & εφημερίδων, στην ελληνική, αγγλική, και γαλλική γλώσσα) και ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει πως και αυτή -όπως και η παιδική βιβλιοθήκη- έχει δημιουργηθεί από δωρεές φίλων.

Από τον Λευτέρη Ολύμπιο έως τις ντομάτες της Brigitte Hofherr

“3”

Στους χώρους του Φουγάρου φιλοξενούνται και δύο σημαντικές εικαστικές εκθέσεις του Κύπριου εικαστικού Λευτέρη Ολύμπιου και της Γερμανίδας εικαστικού Brigitte Hofherr.

Η έκθεση “3”, του Λευτέρη Ολύμπιου, παρουσιάζεται στη Fougaro Gallery και μάλιστα πρόκειται για την τρίτη έκθεσή του στον χώρο αυτό.

Τα έργα του μαγνητίζουν το βλέμμα, καθώς αναδύουν μία εγγενή παιδικότητα, ωστόσο πίσω από αυτη ενυπάρχουν έντονα οι αρχετυπικές έννοιες της ακούσιας περιπλάνησης και της εκούσιας μετακίνησης, μέσα από διαφορετικές εκφάνσεις. Δίχως κάποιον σαφή προσανατολισμό, ο Ολύμπιος αποδίδει ζωγραφικά θέματα από την καθημερινότητα, τη σύγχρονη πραγματικότητα, την ελληνική μυθολογία, την παράδοση, τη θρησκεία, τον κόσμο του ονείρου και της φαντασίας.

Endangered Portraits

Την ίδια στιγμή, στον χώρο BLUE2 παρουσιάζεται το πολύ ενδιαφέρον εικαστικό project της Γερμανίδας ζωγράφου, Brigitte Hofherr, με τίτλο «Endangered Portraits». Η καλλιτέχνιδα ασχολείται με τη βοτανική εικονογράφηση και κλήθηκε να δημιουργήσει μία σειρά έργων αφιερωμένη στη ντομάτα, που παλιότερα αφθονούσε στον αργολικό κάμπο. Η Hofherr, επισκέπτεται χρόνια την Πελοπόννησο και έχει συλλέξει εικόνες και πληροφορίες για ποικιλίες ντομάτας από την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ευρώπης, που, καθώς δεν καλλιεργούνται σε ευρεία κλίμακα, απειλούνται με εξαφάνιση.

Η ίδια ήταν παρούσα στην επίσκεψή μας στο Φουγάρο και μας είπε πως “στόχος της είναι να δώσει στα φυτά το δικό τους βήμα, προκειμένου να υπάρξει ευαισθητοποίηση ενάντια στη δυσάρεστη εξέλιξη της εξαφάνισης ιστορικών και αρχέγονων φυτικών ποικιλιών”.

Κοιτάζοντας πάντα μπροστά

10 χρόνια Φουγάρο λοιπόν. Από το 2012 ως σήμερα, πολλαπλασιάστηκαν οι χώροι, οι κήποι, τα αίθρια, οι συλλογές και οι δράσεις του. Χτίστηκε μια νέα, δυναμική ομάδα συνεργατών που στήριξε με πάθος και αφοσίωση το όνειρο αυτό. Έτσι, δημιουργήθηκαν 5 καινούργιοι χώροι Εργαστηρίων για παιδιά και ενήλικες , μία 1 επιπλέον Βιβλιοθήκη για παιδιά, που φιλοξενεί και… μωρά, 1 Gallery 250τμ και άλλοι 2 χώροι για εκθέσεις τέχνης και πολιτιστικές εκδηλώσεις, 1 κιόσκι στον κήπο και μία καντίνα που αγαπούν ιδιαίτερα τα παιδιά, 1 αίθουσα που φιλοξενεί το Κοινωνικό Φροντιστήριο Ναυπλίου, αγώνες Σκακιστικών συλλόγων και την Σκακιστική Ακαδημία Ναυπλίου, 1 CaféBistrot που φιλοξενεί εκθέσεις και προσφέρει εκλεκτές μεσογειακές γεύσεις, 1 χώρος με vintage έπιπλα και τέχνη για ιδιωτικές εκδηλώσεις και σεμινάρια.

Και βέβαια τίποτα δε σταματά εδώ για τον ζωντανό αυτό πολιτιστικό οργανισμό. Τον Μάρτιο του 2023 η Gallery θα φιλοξενήσει μία μεγάλη έκθεση για τις Γυναίκες, ενώ παράλληλα πολλές είναι οι εργασίες που επίκεινται στους Κήπους. Στη μεγάλη αυτή έκταση που βρίσκεται πίσω από το Φουγάρο, έχουν ήδη φυτευτεί πολλά δέντρα και αρωματικά φυτά, ενώ στα άμεσα σχέδια είναι να δημιουργηθεί ένας ποδηλατόδρομος, αλλά και ένα μικρό υπαίθριο θερινό θέατρο.