ΤΟ “TOTAL FOOTBALL” ΤΗΣ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ ΤΟΥ ΚΡΟΙΦ ΣΤΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΤΟΥ ’74

Την Κυριακή 20 Νοεμβρίου, στις 18:00 το απόγευμα, στο γήπεδο “Al Bayt” της Αλ Χορ, η Εθνική ομάδα του Κατάρ, διοργανώτριας χώρας του τουρνουά, υποδέχτηκε το Εκουαδόρ στο εναρκτήριο παιχνίδι του 22ου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Με αυτόν τον τρόπο άνοιξε η αυλαία για ένα ακόμα Μουντιάλ, το οποίο πέρα από τις εξωαγωνιστικές του ιδιαιτερότητες, έχει – όπως είναι φυσικό – τα δικά του φαβορί και αουτσάιντερ στο δρόμο προς την κατάκτηση του πλέον βαρύτιμου ποδοσφαιρικού τροπαίου.

Στις προηγούμενες 21 διοργανώσεις, οι ομάδες που έχουν πάρει μέρος μετριούνται σε δεκάδες (79 για την ακρίβεια, που φέτος έγιναν 80 με την προσθήκη του Κατάρ), οι αγώνες που έχουν διεξαχθεί μετριούνται σε εκατοντάδες (900) και τα γκολ που έχουν σημειωθεί μετριούνται σε χιλιάδες (2.548). Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί, όμως μέχρι σήμερα μόνο οκτώ χώρες έχουν κατακτήσει το Κύπελλο, τρεις από τη Νότιο Αμερική (Βραζιλία, Ουρουγουάη, Αργεντινή) και πέντε από την Ευρώπη (Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Αγγλία).

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, έχουν υπάρξει πολλές μεγάλες ομάδες που ξεκίνησαν με στόχο το “Άγιο Δισκοπότηρο” του ποδοσφαίρου, για διάφορους όμως λόγους δεν τα κατάφεραν. Κάποιες από αυτές, παρά την αποτυχία τους να ανέβουν στην κορυφή του κόσμου, μνημονεύονται μέχρι σήμερα για την αξία τους (ατομικά και ομαδικά) και – κυρίως – για το θέαμα που πρόσφεραν. Σε αυτή την πρώτη εβδομάδα του 22ου Μουντιάλ, το Magazine παρουσιάζει επτά τέτοιες Εθνικές, που έγραψαν τη δική τους ιστορία στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, παρά το γεγονός ότι δε χάρηκαν το τρόπαιο.

Οι τρεις από αυτές (Ουγγαρία 1954, Ολλανδία 1974 & 1978) έφτασαν μέχρι τον τελικό του θεσμού, οι υπόλοιπες (Βραζιλία 1982, Γαλλία 1982 & 1986, ΕΣΣΔ 1986) αποκλείστηκαν νωρίτερα. Όμως όλες έβαλαν τη σφραγίδα τους στο άθλημα, απόρροια του τεράστιου ταλέντου των παικτών τους και του τρόπου με τον οποίο μάγεψαν το κοινό με τις εμφανίσεις τους. Μετά την Ουγγαρία του 1954, συνεχίζουμε σήμερα με τη μεγάλη Ολλανδία του Κρόιφ στο Μουντιάλ του 1974. Πριν προχωρήσουμε, να προσθέσω ότι πρόκειται απλά για προσωπικές επιλογές, αφού πέρα από αυτές τις επτά περιπτώσεις, υπήρξαν σίγουρα και άλλες, επίσης αξιομνημόνευτες.

Η ΥΠΕΡΟΜΑΔΑ ΠΟΥ ΕΧΤΙΣΕ Ο ΦΡΑΝΤΙΣΕΚ ΦΑΝΤΡΟΝΚ

Περνάμε λοιπόν σε μια ακόμα ιστορική και φημισμένη Εθνική, εκείνη της Ολλανδίας του 1974. Οι “οράνιε” μέχρι τότε δεν είχαν κάποια αξιοπρόσεκτη παρουσία στα Παγκόσμια Κύπελλα (9οι το 1934 και 14οι το 1938), ενώ είχαν απουσιάσει από έξι σερί διοργανώσεις (1950-1970). Ήταν φανερό όμως πως πήγαιναν στη Δυτική Γερμανία με μεγάλες φιλοδοξίες. Η υπερομάδα του Ρίνους Μίχελς, ο οποίος είχε ήδη δημιουργήσει τον μεγάλο Άγιαξ και στη συνέχεια είχε πάει στη Μπαρτσελόνα, ήταν ένα σύνολο εκπληκτικών παικτών.

Ο μεγάλος ηγέτης ήταν ο Γιόχαν Κρόιφ, που ένα χρόνο πριν είχε αφήσει τον “Αίαντα”, ακολουθώντας τον Μίχελς στη Βαρκελώνη. Το “total football” με τη συνεχή κίνηση και τις αλλαγές ρόλων, είχε ήδη καταθέσει τα διαπιστευτήριά του με τα τρία σερί Κυπέλλα Πρωταθλητριών από τον Άγιαξ (1971-1973) και πλέον ετοιμαζόταν να κατακτήσει και την κορυφή του κόσμου. Ήταν ο Τσεχοσλοβάκος Φράντισεκ Φάντρονκ (γνωστός μας από τη θητεία του στην ΑΕΚ) εκείνος που “έχτισε” τη μεγάλη Ολλανδία (1970-74) και οδήγησε τους “οράνιε” στην τελική φάση του Μουντιάλ, όμως η ολλανδική ομοσπονδία αποφάσισε να στείλει την Εθνική ομάδα στη Δυτική Γερμανία με εκλέκτορα τον Μίχελς.

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΕΛΙΚΟ

Ο Ολλανδός προπονητής είχε στη διάθεσή του μια πλειάδα πολύ μεγάλων παικτών: Άρι Χάαν, Πιτ Κάιζερ, Ρενέ και Βίλι Φαν ντε Κέρκοφ, Ρούουντ Κρολ, Γιόχαν Νέεσκενς, Ρομπ Ρένσενμπρινκ, Τζόνι Ρεπ, Βιμ Σουουρμπίρ, Τέο ντε Γιόνγκ και πολλούς άλλους. Η Ολλανδία ολοκλήρωσε τον όμιλο στην πρώτη θέση, με δυο νίκες και μια ισοπαλία. Στο πρώτο ματς οι “οράνιε” κέρδισαν 2-0 την Ουρουγουάη με ισάριθμα τέρματα του Ρεπ, στη συνέχεια έμειναν στο 0-0 με τη Σουηδία και ολοκλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους με το 4-1 επί της Βουλγαρίας (2 γκολ ο Νέεσκενς και από ένα οι Ρεπ και Ντε Γιόνγκ).

Η διοργάνωση συνεχίστηκε με τη δεύτερη φάση των ομίλων, εκεί όπου οι Ολλανδοί βρέθηκαν στο ίδιο γκρουπ με την κάτοχο Βραζιλία, την Ανατολική Γερμανία και την Αργεντινή. Στο πρώτο ματς, η ομάδα του Μίχελς “εξαφάνισε” την “αλμπισελέστε” με το εμφατικό 4-0 (2 γκολ ο Κρόιφ και από ένα οι Κρολ και Ρεπ), ενώ στο δεύτερο, “καθάρισε” εύκολα τους Ανατολικογερμανούς 2-0 (Νέεσκενς και Ρένσενμπρινκ).

ΔΥΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ, Η ΑΛΛΗ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Στο τρίτο και τελευταίο παιχνίδι, οι ισόβαθμες στην κορυφή Ολλανδία και Βραζιλία (αμφότερες με δυο νίκες), διεκδίκησαν το ένα εισιτήριο για τον μεγάλο τελικό (το σύστημα σε εκείνη τη διοργάνωση δεν είχε νοκ άουτ). Η “σελεσάο” χρειαζόταν μόνο τη νίκη, αλλά οι “οράνιε” δεν της άφησαν το παραμικρό περιθώριο. Με τέρματα των Νέεσκενς και Κρόιφ (2-0), ξεπέρασαν άνετα το εμπόδιο των Βραζιλιάνων και έφτασαν για πρώτη φορά στην ιστορία τους στον τελικό του τουρνουά, όπου τους περίμενε η “οικοδέσποινα” Δυτική Γερμανία.

Την άλλη υπερδύναμη της εποχής – πρωταθλήτρια Ευρώπης πριν δυο χρόνια με το 3-0 επί της Σοβιετικής Ένωσης στο “Χέιζελ” των Βρυξελλών – την αποτελούσαν κυρίως παίκτες της Μπάγερν και της Μπορούσια Μένχενγκλαντμπαχ. Ο σύλλογος του Μονάχου είχε πάρει τα σκήπτρα στην Ευρώπη από τον Άγιαξ, κατακτώντας – ένα μήνα πριν το Μουντιάλ – το Κύπελλο Πρωταθλητριών απέναντι στην Ατλέτικο Μαδρίτης στον επαναληπτικό τελικό (1-1 & 4-0).

ΟΙ 16 ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΑΣΕΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ

Ο Γερμανός εκλέκτορας, Χέλμουτ Σεν, ήδη μια δεκαετία στον πάγκο της Εθνικής, είχε και αυτός στη διάθεσή του αμέτρητους παίκτες υψηλότατου επιπέδου: Ζεπ Μάιερ, Μπέρτι Φογκτς, Πάουλ Μπράιτνερ, Γκίντερ Νέτσερ, Γιούπ Χάινκες, Βόλφγκανγκ Όφερατ, Γκερντ Μίλερ, Ούλι Χένες, Ράινερ Μπόνοφ, Μπερντ Χέλτσενμπαϊν, Γιούργκεν Γκραμπόφσκι, Κάτσε Σβάρτσενμπεκ και φυσικά τον μεγάλο αρχηγό Φραντς Μπέκενμπαουερ (Χρυσή Μπάλα δυο χρόνια πριν).

Οι Τεύτονες είχαν φτάσει στον τελικό με πέντε νίκες και μια ήττα, από την Ανατολική Γερμανία! Το μεγάλο παιχνίδι διεξήχθη στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου και ξεκίνησε με έναν απρόσμενο, όσο και εντυπωσιακό τρόπο. Οι Ολλανδοί είχαν τη σέντρα, άλλαξαν την μπάλα 16 φορές χωρίς να παρεμβληθεί κανένας αντίπαλος και αμέσως μετά, ο Κρόιφ ξεκίνησε μια προσπάθεια από το ημικύκλιο του κέντρου, πέρασε δυο Γερμανούς, μπήκε στην περιοχή του Μάιερ και ανατράπηκε από τον Χένες.

ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΩΤΑ ΠΕΝΑΛΤΙ ΣΕ ΤΕΛΙΚΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ

Αμέσως ο Άγγλος ρέφερι Τζακ Τέιλορ σφύριξε την “εσχάτη” των ποινών και ο Νέεσκενς ευστόχησε από τα 11 μέτρα, δίνοντας έτσι προβάδισμα στην Ολλανδία μόλις στο δεύτερο λεπτό! Το σκορ έδειχνε 1-0 και το πιο εντυπωσιακό ήταν ότι οι Γερμανοί δεν είχαν αγγίξει ακόμα τη μπάλα! Εκείνο ήταν και το πρώτο πέναλτι που δόθηκε ποτέ σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου, αφού στους προηγούμενους εννιά, παρά το γεγονός ότι είχαν σημειωθεί συνολικά 45 τέρματα (!), κανένα από αυτά δεν είχε επιτευχθεί από τη βούλα των έντεκα μέτρων!

Μετά το 1-0 των Ολλανδών, οι “γηπεδούχοι” άρχισαν σιγά-σιγά να ισορροπούν το παιχνίδι και στο 25′ ισοφάρισαν επίσης με πέναλτι που κέρδισε ο Χέλτσενμπαϊν και εκτέλεσε εύστοχα ο Μπράιτνερ. Χρόνια αργότερα, το 1997, ο Μπέρτι Φογκτς, το δεξί μπακ των Δυτικογερμανών, είχε δηλώσει ότι το πέναλτι που είχε δοθεί υπέρ της ομάδας του, ήταν ανύπαρκτο. Λίγο μετά το 1-1, ο Κρόιφ βγήκε στην αντεπίθεση, έστρωσε στον Ρεπ, αλλά εκείνος δεν μπόρεσε να πλασάρει τον Μάιερ.

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΓΚΕΡΝΤ ΜΙΛΕΡ

Δυο λεπτά πριν τη λήξη του ημιχρόνου, ο Μίλερ δέχτηκε την μπάλα μέσα στην ολλανδική περιοχή και πλάσαρε επιτυχημένα, δίνοντας το προβάδισμα στην ομάδα του. Ήταν το τελευταίο του τέρμα με τη φανέλα της Εθνικής Γερμανίας και το πιο πολύτιμο της διεθνούς καριέρας του, αφού έδωσε το τρόπαιο στους Τεύτονες. Οι Ολλανδοί προσπάθησαν στην επανάληψη, δε βρήκαν το γκολ της ισοφάρισης και μοιραία ηττήθηκαν, ενώ οι αντίπαλοί τους κατέκτησαν το δεύτερο τρόπαιο της ιστορίας τους, μετά από εκείνο του 1954.

Το 2008, ο Βραζιλιάνος Ζοάο Χαβελάνζ, πρόεδρος της FIFA από το 1974 μέχρι το 1998, είχε υποστηρίξει – τελείως αβάσιμα – ότι τα Μουντιάλ του 1966 και του 1974, ήταν στημένα, ώστε να τα πάρουν Άγγλοι και Δυτικογερμανοί αντίστοιχα. Το μόνο σίγουρο, σχεδόν μισό αιώνα αργότερα, είναι ότι οι Ολλανδοί συνεχίζουν να μνημονεύονται ως μια από τις ομάδες που διαμόρφωσαν το άθλημα και χαρακτήρισαν μια ολόκληρη εποχή. Η ατυχία τους να παίξουν τον τελικό στη χώρα της διοργανώτριας, επαναλήφθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, με το ίδιο δυστυχώς για εκείνους αποτέλεσμα, όπως θα δούμε στην επόμενη, αυριανή ενότητα.

* Βίντεο: Δ. Γερμανία – Ολλανδία 2-1, highlights (7/7/1974)