ΤΟΛΜΗΡΟΙ ΕΚΔΟΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Από το Πήλιο ως τη Θεσσαλονίκη, το Magazine δίνει το λόγο σε οραματιστές του βιβλίου με εφαλτήριο πολλά χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα.
Αν το να γράψεις αυτό που ξέρεις, αυτό που έχεις ζήσει, όπως έλεγε κάποτε ο Ουίλιαμ Μπάροουζ ίσως και να μην αποτελεί μονόδρομο για τους συγγραφείς, είναι μάλλον αυτονόητο ότι από ένα μικρό, ανεξάρτητο εκδοτικό οίκο θα κυκλοφορήσουν βιβλία με γνώμονα το πολύ συγκεκριμένο όραμα των ιθυνόντων του. Πρόκειται για οραματιστές που αν και γνωρίζουν το ρίσκο της απόφασής τους να κολυμπήσουν ως μικρά ψάρια στην όχι τόσο φιλόξενη εκδοτική θάλασσα μιας ολόκληρης χώρας -ίσως μάλιστα στη συγκεκριμένη να είναι λιγότερο φιλόξενη απ’ ότι σε πολλές άλλες- δεν μπορούν παρά να το κάνουν με τους δικούς τους όρους. Όσο δύσκολο κι αν είναι. Και είναι πολύ, ειδικά όταν βάση σου αποτελεί μια πόλη ή χωριό της επαρχίας.
Ποια είναι ακριβώς τα κριτήρια σύμφωνα τα οποία επιλέγουν τα βιβλία που θα εκδώσουν; Ποιοι είναι οι πυλώνες της αισθητικής τους; Ποιους τίτλους τους θα επέλεγαν ως τους πιο αντιπροσωπευτικούς, ασχέτως εμπορικής αποδοχής, μέχρι σήμερα; Και, φυσικά, όσο κι αν λέμε ότι Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα, ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν έχοντας την έδρα τους εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα;
Από το Πήλιο μέχρι τα Τρίκαλα και από εκεί στη Θεσσαλονίκη, το Magazine δίνει το λόγο σε 7 ανεξάρτητους εκδοτικούς οίκους. Όλοι τους είναι ταγμένοι σε αυτό που λέμε καλό βιβλίο – από λογοτεχνία μέχρι δοκίμιο. Όλοι τους αξίζουν τον σεβασμό και τη στήριξη του αναγνωστικού κοινού.
Ακυβέρνητες Πολιτείες
Ένας συνεργατικός εκδοτικός οίκος της Θεσσαλονίκης
Ο συνεταιρισμός μας ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2013. Το καταστατικό προέβλεπε τη δημιουργία εκδοτικού οίκου, σε προτεραιότητα όμως τέθηκε η δημιουργία ενός βιβλιοπωλείου-καφέ, το οποίο άρχισε να λειτουργεί στο κέντρο της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 2013. Η πρώτη μας έκδοση πραγματοποιήθηκε το 2014 και αποτέλεσε την ιδρυτική πράξη του εκδοτικού μας οίκου. Επρόκειτο για το «Οι ανακτημένες επιχειρήσεις της Αργεντινής», μια μελέτη του Αντρές Ρουτζέρι πάνω στα κατειλημμένα εργοστάσια της χώρας του, που βρήκε ανταπόκριση στο ελληνικό κοινό, λόγω της εμφάνισης και καθιέρωσης μιας παρόμοιας περίπτωσης στη Θεσσαλονίκη, αυτή του εργοστασίου της ΒΙΟΜΕ. Η έκδοση αυτή αποτέλεσε αφετηρία μιας πολύπλευρης δραστηριότητας.
Πριν καταπιαστούμε με τις πωλήσεις βιβλίου και τις εκδόσεις μέσα από τη δική μας συνεργατική επιχείρηση, ορισμένοι το κάναμε ως μισθωτοί σε βιβλιοπωλεία ή εκδοτικούς οίκους. Ορισμένοι πάλι δεν είχαμε επαγγελματική σχέση, παρά μόνο αγάπη για το βιβλίο. Η αγάπη αυτή σε συνδυασμό με την ανάγκη για αξιοπρεπή εργασία μας οδήγησε στην απόφαση να ιδρύσουμε ένα συνεργατικό βιβλιοπωλείο-καφέ-εκδοτικό οίκο.
Θα λέγαμε πως οι Ακυβέρνητες Πολιτείες είναι ένας εκδοτικός οίκος που προωθεί το βιβλίο που ενημερώνει και κριτικάρει, που αφηγείται και παραδειγματίζει, που δεν υποτάσσεται στην ελαφρότητα της βάρβαρης εποχής μας, αλλά επιμένει να βρίσκεται «εκτός των τειχών». Μας ενδιαφέρει το πολιτικό δοκίμιο που εξυψώνει τους καταπιεσμένους, το ιστορικό δοκίμιο που καταρρίπτει την επίσημη εθνοκεντρική αφήγηση, η λογοτεχνία κάθε είδους που αφηγείται όμορφες ή σπαρακτικές ιστορίες που θέτουν στο επίκεντρο την εναντίωση στην εξουσία, τους κοινωνικούς αγώνες, το αίσθημα δικαίου και αλληλεγγύης.
Παρότι καθένα φέρει μια διαφορετική σημασία για μας, διαισθητικά θα λέγαμε ότι η «Επιχείρηση σφαγή» του Ροδόλφο Ουόλς είναι η πιο σημαντική μας έκδοση. Πρόκειται για το βιβλίο που εισάγει το είδος της «λογοτεχνίας-ντοκουμέντο», εκείνης δηλαδή της λογοτεχνίας που αφηγείται αληθινές ιστορίες με μη μυθοπλαστικό τρόπο. Πέραν της πρωτοτυπίας του έργου αυτού, ο Ροδόλφο Ουόλς, που ερευνά και καταγράφει τη μαζική εκτέλεση αθώων από μια εγκληματική δικτατορία, πληρώνει με τη ζωή του την αποκάλυψη αυτή. Οπωσδήποτε, παρότι επανέκδοση (πρώτη έκδοση 2008, εκδόσεις Scripta), περίοπτη θέση στην καρδιά μας κατέχει το «Αναμνήσεις ενός επαναστάτη» του Βικτόρ Σερζ, μια συναρπαστική προσωπική μαρτυρία από τα κορυφαία επαναστατικά γεγονότα του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Βέβαια, από άποψη πολιτικής σημασίας σήμερα, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τα γράμματα της αφγανής προσφύγισσας Παρβάνα Αμίρι από τη Μόρια και τη Ριτσώνα: «Η πένα μου δεν σπάει, τα σύνορα είναι που θα σπάσουν» και «Ζωές σε αναστολή» αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, καταρχάς, η Θεσσαλονίκη δεν είναι επαρχία (γέλια). Απλώς θέλουμε να πούμε ότι τα πράγματα είναι οπωσδήποτε πιο δύσκολα για έναν εκδοτικό οίκο με έδρα μια μικρότερη πόλη. Το βασικό πρόβλημα είναι η πρόσβαση στο κοινό της Αθήνας, είτε μέσα από τα βιβλιοπωλεία της, είτε μέσα από τακτικές βιβλιοπαρουσιάσεις εκεί. Σίγουρα το κοινό είναι πιο περιορισμένο στην επαρχία. Ο πληθυσμός μειώνεται διαρκώς, ενώ τα καλά και ενημερωμένα βιβλιοπωλεία είναι λίγα και διάσπαρτα. Ευτυχώς, η Θεσσαλονίκη αποτελεί μια ενδιάμεση κατάσταση. Είναι μια μεγάλη πόλη, αφενός με το δικό της ευρύ κοινό, αφετέρου με εύκολη πρόσβαση στο κοινό της Αθήνας.
Πράγματι το βιβλίο αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη μέσα σε αυτή τη συνολικά καταθλιπτική περίοδο – καταθλιπτική όχι τόσο λόγω της πανδημίας, παρόμοιες δυσάρεστες συγκυρίες θα καλούμαστε πάντα να αντιμετωπίσουμε, όσο λόγω της άθλιας κυβερνητικής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα. Πέρα από μια ουσιαστική πολιτική για τη δημόσια υγεία, έλειπε και μια οποιαδήποτε πολιτική για τη διάσωση του πολιτισμού και των εργαζομένων του. Ίσως το βιβλίο να λειτούργησε ως ένα αποκούμπι, μια διαφυγή και μια εναλλακτική στην απουσία οποιασδήποτε άλλης επαφής με τον πολιτισμό. Χαιρόμαστε που το βιβλίο διασώθηκε, έστω και με τις δεδομένες δυσκολίες που του πρόσθεσε η κρίση, δεν χαιρόμαστε όμως που διασώθηκε μόνο αυτό.
Το βασικό ερώτημα είναι πώς φανταζόμαστε την κοινωνία μας σε 5-10 χρόνια, όχι μόνο τον εκδοτικό μας οίκο. Ας μη διακινδυνεύσουμε εκτιμήσεις, καθώς δεν διανύουμε μια ελπιδοφόρα περίοδο. Ας πούμε τι θα θέλαμε… Θα θέλαμε μια κοινωνία μαχόμενη ενάντια στις πολιτικές που καταστρέφουν τις ζωές μας, μια κοινωνία όπου οι απεργίες, οι καταλήψεις, οι κάθε μορφής -που δεν μπορούμε να φανταστούμε σήμερα- διεκδικήσεις θα συγκροτούν ένα επόμενο κύμα πολιτικοποίησης. Ένα τέτοιο κύμα θα θέλαμε να μπορεί να εκφράσει ο εκδοτικός μας οίκος μέσα από την παράλληλη εξέλιξή του. (Στο Magazine μίλησε σύσσωμη η συνεταιριστική ομάδα.)
Ακυβέρνητες Πολιτείες/ Αλεξάνδρου Σβώλου 28, 54622, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 273207
Εκδοσεις Επεκεινα
Απο τα Τρίκαλα στην υπηρεσία της ποιοτικής “ημιμαθειας”
Οι Εκδόσεις Επέκεινα ιδρύθηκαν το 2012 στα Τρίκαλα Θεσσαλίας. Εκδίδουν βιβλία ψυχανάλυσης, κοινωνιολογίας, ιστορίας, πολιτισμικής και κοινωνικής θεωρίας, λογοτεχνικής θεωρίας, ανθρωπολογίας κ.α.
Πριν την ενασχόληση με τις Εκδόσεις Επέκεινα εργάστηκα, ως φοιτητής, το μακρινό 1998 στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στην καταλογογράφηση νέων βιβλίων. Ψωμίζομαι ως ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής από το 2000.
Θα έλεγα ότι εκδίδω βιβλία στο επέκεινα της στείρας «εξειδίκευσης», στην υπηρεσία της ποιοτικής «ημιμάθειας». Συνεργασία με έμπειρους συνεργάτες (μεταφραστές, επιμελητές). Η υπόλοιπη δουλειά (σελιδοποίηση κλπ) γίνεται εκ των έσω…
Το βασικό κριτήριο είναι να βγάζουμε βιβλία που διαβάζουμε οι ίδιοι και θα θέλαμε να κυκλοφορήσουν και στα ελληνικά. Οι πιο αντιπροσωπευτικοί τίτλοι των εκδόσεων μέχρι σήμερα είναι: «Κατανοώντας τη ναζιστική γενοκτονία. Ο Μαρξισμός μετά το Άουσβιτς» του Έντσο Τραβέρσο (μετάφραση: Κώστας Δεσποινιάδης και Σοφία Σάζο), «Ηγεμονία και σοσιαλιστική στρατηγική» των Ερνέστο Λακλάου και Σαντάλ Μουφ (μετάφραση: Αντώνης Γαλανόπουλος, επιμέλεια: Αλέξανδρος Κιουπκιολής) και «Δοκίμια Εθνοψυχανάλυσης» του Ζωρζ Ντεβερέ (επιμέλεια-μετάφραση: Φώτης Τερζάκης).
Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουμε έχει να κάνει με το κόστος μεταφοράς και αποστολής των βιβλίων. Όμως αν οι Εκδόσεις Επέκεινα λειτουργούσαν στην Αθήνα, δεν θα υπήρχε λόγος να λειτουργούν… Εκεί υπάρχουν και άλλοι που κάνουν την εκδοτική δουλειά καλύτερα!
Πράγματι, κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι άνθρωποι συνέχισαν να διαβάζουν. Απλά είναι λίγοι αυτοί που διαβάζουν, γενικώς. Σε 5-10 χρόνια ο στόχος είναι να συνεχίσουμε να βγάζουμε 5-6 νέους τίτλους τον χρόνο και να μπορούμε να συντηρούμε, (Στο Magazine μίλησε ο Βαγγέλης Γαλάνης.)
Εκδόσεις Επέκεινα/ Καρανάσιου 4, Τρίκαλα, τηλ: 2431550236
Επομενος Σταθμος
Ο εκδοτικος οικος της Θεσσαλονικης που τρεφει την παιδικη φαντασια
Ο Επόμενος Σταθμός αρχιζει να εκδίδει το 2005. Πριν από αυτό εργαζόμουν στο βιβλιοπωλείο του Παρατηρητή και μέσα από εκεί μου δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσω ένα σεμινάριο επιμέλειας έκδοσης του ΜΙΕΤ. Ήταν καθοριστικό για μένα.
Πλάθουμε ιστορίες που καλλιεργούν την αγάπη για την γνώση, ανοίγουν τους ορίζοντες της σκέψης και τρέφουν την παιδική φαντασία.
Η θεματολογία είναι ένα βασικό κριτήριο επιλογής των βιβλίων που θα εκδοθούν από τον Επόμενο Σταθμό, όπως επίσης η ευρηματικότητα στην έκφραση, η οικονομία του λόγου, ζήτημα σημαντικό για τη λογοτεχνία γενικότερα αλλά ακόμη πιο καθοριστικό για την παιδική λογοτεχνία και η αισθητική που προάγει το κείμενο.
Ο «Γαργαληστής» νομίζω ότι είναι πολύ αντιπροσωπευτικός τίτλος μας και όχι μόνο γιατί είναι το μπεστ σέλερ του εκδοτικού αλλά και για το θέμα και την διαχείρισή του. Η «Τζιτζιμιτζιχοτζιριά» της Στέλλας Μιχαηλίδου γιατί το θεωρώ ένα από τα ομορφότερα θεατρικα κείμενα για παιδιά, «Το πρόβλημα με τα προβλήματα» των Ρέιτσελ Ρούνεί και Ζέχρα Χικς για το θέμα του. Και «Λουίζα: Μια Bόλτα με Ποδήλατο» των Σοφία Πολίτου Βερβέρη και Ζακλίν Πολενάκη για τον ρομαντισμό της.
Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισα και αντιμετωπίζω είναι η διανομή. Ειδικά στο ξεκίνημά μου, κανένας διανομέας δεν ήθελε μια άγνωστη που ξεκινάει με δυο-τρία βιβλία. Όπως καταλαβαίνετε χωρίς διανομή δεν υπάρχεις ακόμη κι αν κάνεις τα πιο όμορφα βιβλία του κόσμου. Πιστεύω ότι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν ξεκινούσα από την Αθήνα. Μου πήρε πολύ καιρό να γνωρίσω και να ανακαλύψω τον εκδοτικό χώρο όντας στην επαρχία. Ο εκδοτικός κόσμος κινούνταν όλος γύρω από την Αθήνα, θεσμοί, άνθρωποι του χώρου, μεγάλα βιβλιοπωλεία. Με βοήθησε πάρα πολύ η διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου όπου ξαφνικά μπορούσες να επικοινωνήσεις με όλους τους ανθρώπους του χώρου, να έχεις ένα πρόσωπο γι’ αυτούς, να πληροφορηθείς για θεσμούς και συμβάντα. Πιστεύω ότι έδωσε ώθηση σε πολλούς μικρούς εκδότες.
Ναι, πιστεύω ότι το βιβλίο δεν υπέφερε κατά τη διάρκεια της πανδημίας όπως άλλοι κλάδοι, αλλά υπέφερε κι αυτό.
Στο μέλλον φαντάζομαι ότι θα έχω καθιερωθεί ως ένας εκδοτικός οίκος που σέβεται τον εαυτό του και το κοινό του, ότι η τωρινή κρίση που προστέθηκε στα απόνερα των προηγούμενων θα έχει καταλαγιάσει και θα μπορώ επιτέλους χωρίς τρομερούς υπολογισμούς να εκδίδω πολύ ιδιαίτερα βιβλία όσον αφορά την τυπογραφεία τους, τα δεσίματα, τα χαρτιά τους. Φαντάζομαι ότι το κράτος θα έχει αντιληφθεί την έλλειψη θεσμών για το βιβλίο, θα έχει μεριμνήσει γι’ αυτό δίνοντας πνοή στις δημιουργικές δυνάμεις του χώρου και θα έχει ρυθμίσει την απελπιστική κατάσταση με την οποία λειτουργεί η αγορά του βιβλίου – αναφέρομαι στις παρακαταθήκες και στην πληρωμή φόρων για χρήματα που δεν έχουν εισπραχθεί. Είμαι παθολογικά αισιόδοξη, βασικό στοιχείο για να γίνει κάποιος εκδότης σ’ αυτή τη χώρα. (Στο Magazine μίλησε η Σοφία Σούπαρη.)
Εκδόσεις Επόμενος Σταθμός/ Τ.Θ. 2-71,57019, Περαία-Θεσσαλονίκη, τηλ. 2392025815
Εκδοσεις Ισναφι
Απο τα Ιωαννινα μεχρι οπου υπαρχουν «τρελαμενοι» αναγνωστες
Το πρώτο βιβλίο τον εκδόσεων Ισνάφι εκδόθηκε το 2003. Από το 1997 είχα αρχίσει να εκδίδω βιβλία φίλων χωρίς την ομπρέλα κάποιου εκδοτικού οίκου και να τα διακινώ σε βιβλιοπωλεία χέρι με χέρι. Η ίδρυση των εκδόσεων ήρθε ως φυσική συνέχεια.
Πώς θα συμπυκνώνατε σε ένα tweet τι εστί ο εκδοτικός σας οίκος, η λογική και η αισθητική που τον διέπουν, σε κάποιον που δεν τον έχει ακουστά μέχρι σήμερα;
Με δυο λόγια οι εκδόσεις Ισνάφι εδρεύουν στα Ιωάννινα, την πιο ωραία πόλη του κόσμου. Μια βαλκανική πόλη, κοντά στο σύνορο που χαράχτηκε πριν από έναν αιώνα, που επηρεάζει τη λογική και την αισθητική όποιου μένει σε αυτή.
Εκδίδω βιβλία που μου αρέσει να διαβάζω και ζηλεύω που δεν τα έγραψα εγώ. Έτσι επιλέγω.
Μου είναι δύσκολο να διαλέξω ποια είναι τα πιο αντιπροσωπευτικά βιβλία των εκδόσεων γιατί νιώθω ότι όλα είναι μοναδικά στο είδος τους. Αν ήθελα να δώσω απλά το στίγμα των εκδόσεων θα διάλεγα: Το «Απαρχές του αλβανικού εθνικισμού» της Ναταλί Κλάιερ γιατί εξηγεί πώς επινοείται, εξαπλώνεται και τελικά κυριαρχεί η ιδέα του εθνοφυλετισμού και τελικά δημιουργεί το έθνος κράτος. Η γειτονική Αλβανία, που από αστοχία της ιστορίας δεν είχαμε τελικά ελληνοαλβανικό έθνος-κράτος, είναι ένας καθρέφτης του ελληνικού εθνοφυλετισμού. Δυστυχώς στην ελληνική βιβλιογραφία λείπει μια ολοκληρωμένη μελέτη για τις απαρχές του ελληνικού εθνικισμού.
Την τριλογία «Μνήμες Κατοχής» του Κριστόφ Σμινκ Γκουστάβους γιατί τέλη του ’80, πριν ακόμη η επίσημη ιστοριογραφία αρχίσει να ασχολείται με τις προφορικές μαρτυρίες, περπάτησε την πόλη των Ιωαννίνων αλλά και τα χωριά και συνέλεξε μαρτυρίες για τα εγκλήματα του ναζισμού στην περιοχή μας. Οι μαρτυρίες αυτές ήταν μοναδικές αφού σήμερα, έπειτα από 80 χρόνια, έχει «φύγει» η γενιά που έζησε αυτά τα γεγονότα.
Το «κοινωνικός αναρχισμός ή lifestyle αναρχισμός» του Μάρεϊ Μπούκτσιν γιατί προφητεύει (όταν το έγραψε) την μετεξέλιξη ενός επαναστατικού κινήματος σε μια ανούσια κριτική του συστήματος με βάση τις ενδυματολογικές, διατροφικές, ψυχολογικές και σεξουαλικές προτιμήσεις. Ενός κινήματος που (θα) αναζητά την προσωπική αυτονομία και όχι την κοινωνική απελευθέρωση, τον εσωτερισμό και όχι τον κριτικό λόγο και τελικά την ελευθερία του συναισθήματος και όχι την πολιτική δέσμευση.
Το «Πεκλάρι. Κοινωνική οικονομία μικρής κλίμακας» του Βασίλη Νιτσιάκου γιατί μελετάει το παρελθόν ενός βαλκανικού χωριού που είχε κατακτήσει ένα μεγάλο βαθμό πολιτικής αυτονομίας, συλλογικής διαχείρισης των κοινών και αυτάρκειας. Μας θυμίζει ότι οι νέες έννοιες της οικολογίας και αειφόρου ανάπτυξης δεν είναι τόσο νέες όσο θέλουμε να πιστεύουμε ότε χρειάζονται εδικούς για να εφαρμοστούν στις κοινότητές μας.
Δυστυχώς, όταν μιλάμε για Ελλάδα, μιλάμε για Αθήνα. Έτσι κι η αγορά του βιβλίου αρχίζει και τελειώνει σε αυτή την πόλη. Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε σε τεχνικές λεπτομέρειες (π.χ. μεταφορικά κόστη, τυπογραφεία, ποσοστό κέρδους), η μεγαλύτερη δυσκολία είναι ότι δεν υπάρχει φυσική παρουσία στο κέντρο της αγοράς. Αυτή η συνθήκη, βέβαια, σημαίνει και από την άλλη μια άλλη ποιότητα ζωής που προσφέρει η επαρχία. Δεν μπορώ να σκεφτώ πώς θα ήταν η ζωή μου αν είχα την έδρα στην Αθήνα γιατί με όλα τα λεφτά του κόσμου δεν θα μπορούσα να ζήσω εκεί. Όπως λέγεται ότι είχε πει ο Διογένης ο Κυνικός όταν τον εξόρισαν από την πόλη του, αυτοί με καταδίκασαν να φύγω και εγώ τους καταδίκασα να μείνουν εκεί.
Συμφωνώ ότι το βιβλίο κρατήθηκε στο ύψος του κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αλλά πρέπει να κάνουμε δυο επισημάνσεις σε αυτό. Πρώτον, όταν είσαι στο πάτωμα δεν μπορείς να πέσεις παρακάτω. Το βιβλίο ήταν (και είναι) ήδη τόσο χαμηλά που δεν μπορούσε να πάει χειρότερα. Οι αναγνώστες και οι επαγγελματίες του χώρου, αυτή η αισχρή μειοψηφία, είναι τόσο τρελαμένοι με το βιβλίο που δύσκολα θα το αποχωριζόταν. Αλλά παραμένουν ολιγάριθμοι. Δεύτερον, το κέρδος του κρατήθηκε στο ύψος του, εμπεριέχει και μια τεράστια ήττα. Αυξήθηκαν οι ηλεκτρονικές πωλήσεις (που δεν είναι κακό αν έμενε μόνο εκεί) αλλά φοβάμαι ότι δημιουργήθηκε και μια κουλτούρα ανάγνωσης που δεν χρειάζεται τη φυσική παρουσία του αναγνώστη στα βιβλιοπωλεία. Ένα καλό βιβλίο μπορεί να έρθει μόνο από τα χέρια του βιβλιοπώλη και όχι ταχυδρομικώς από την Amazon.
Όσον αφορά το μέλλον των εκδόσεων Ισνάφι: Πρώτον, στα Γιάννενα. Δεύτερον, με όλους τους θαυμάσιους ανθρώπους που συνεργάζομαι σε κάθε στάδιο μιας έκδοσης. Τρίτον, ο Θεός γελάει με τα σχέδια των ανθρώπων. (Στο Magazine μίλησε ο Παναγιώτης Βαδαλούκας)
Εκδόσεις Ισνάφι/ Ιουλίου 18, 453 52 Ιωάννινα, τηλ. 26510 70703, [email protected]
Εκδοσεις Κοντυλι
Εκδιδοντας στις Πινακατες του Πηλιου
Οι Εκδόσεις Κοντύλι ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2010. Μέχρι τότε υπήρξαν 2 ακόμη συνεργασίες στο χώρο των εκδόσεων στα περιοδικά και στο ειδικό βιβλίο (Ψυχολογία, Γλωσσολογία).
Εκδόσεις Κοντύλι, εκδίδοντας «εν τω γίγνεσθαι» έργα που αντέχουν στο χρόνο. Η ουσία των εκδόσεων μας σε μια φράση.
Από την έναρξη των εκδόσεών μας στοχεύσαμε στην έκδοση ειδικών βιβλίων στο χώρο της Ψυχολογίας, Συμβουλευτικής και Προσωπικής ανάπτυξης. Βιβλία τα οποία αποτελούν κυρίως εγχειρίδια εκπαίδευσης στην Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική χωρίς να αποκλείουν τους λοιπούς αναγνώστες οι οποίο θα ήθελαν να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους. Ξεχωρίζω τους εξής τίτλους: «Υπαρξιακές Ψυχοθεραπείες» του Μικ Κούπερ, «Η ψυχοθεραπεία και η αναζήτηση της Ευτυχίας» της Έμμυ βαν Ντόιτσεν και «Η μεγάλη κραυγή» του Γιάννη Δημολιάτη.
Η απόσταση από την πρωτεύουσα αποτελεί σημαντικό εμπόδιο γενικότερα στις συνεργασίες σε όλους τους τομείς αφού είμαστε αναγκασμένοι να αναζητούμε υπηρεσίες κυρίως παραγωγής στην Αθήνα. Επίσης το θέμα των μεταφορών και της διακίνησης μας πολλαπλασιάζει το κόστος. Αλλά όλα αυτά μπροστά σε ό,τι μπορεί να σου προσφέρει το γενικότερο περιβάλλον στην ελληνική επαρχία και ιδιαιτέρως στις Πινακάτες Πηλίου για εμάς ήταν η πρόκληση την οποία θέλαμε να υπερβούμε και νομίζω ότι μετά από 11 χρόνια τα καταφέραμε.
Είναι αλήθεια ότι υπήρξε μια στροφή κατά τη διάρκεια της πανδημίας στο βιβλίο, αυτό όμως είναι ένα τυχαίο εμπορικό γεγονός στο οποίο λειτούργησε θετικά και η προετοιμασία μας σε σχέση με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Αλλά το βιβλίο βάλλεται διαρκώς διότι δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη στρατηγική για την ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας.
Σε έναν εκδοτικό οίκο που ασχολείται με την έκδοση βιβλίων υπαρξιακής ψυχολογίας κυρίως, οι προβολές στο μέλλον ακούγονται λίγο «κόντρα ρόλος» – ας μου επιτραπεί η έκφραση. Είναι σίγουρο πάντως ότι θα θέλαμε να καταφέρουμε να δώσουμε στο απαιτητικό αναγνωστικό κοινό μας και άλλα έργα σημαντικών συγγραφέων ανά τον κόσμο που θα αποτελούν πηγή έμπνευσης και υποστήριξης σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται απρόβλεπτα από λεπτό σε λεπτό. (Στο Magazine μίλησε ο Δημήτρης Παντελής)
Εκδόσεις Κοντύλι Πινακάτες Πηλίου, 370 10 Βόλος, τηλ. 24230 86757
Εκδοσεις Νησιδες
Δινοντας απο τη Θεσσαλονικη στον αναγνωστη τη δυνατοτητα να καταλαβει τον κοσμο
Οι «Νησίδες» ιδρύθηκαν το 1993. Πριν απ’ αυτό εργαζόμουν επί χρόνια ως μεταφραστής και επιμελητής. Σκοπός μου είναι τα βιβλία μου να δίνουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να καταλάβει τον κόσμο μας και να προσανατολιστεί σ’ αυτόν. Η αισθητική των βιβλίων μου είναι μάλλον κλασική.
Τα θεωρητικά βιβλία που εκδίδω έχουν τον στόχο που ανέφερα πιο πάνω. Τα λογοτεχνικά είναι είτε κλασικά έργα είτε, κατά τη γνώμη μου, ενδιαφέροντα.
Αντιπροσωπευτικοί τίτλοι των εκδόσεων μέχρι σήμερα: Το δίτομο κύκνειο άσμα του Αμερικανού Λιούις Μάμφορντ με τίτλο «Ο μύθος της μηχανής». Τα έργα του Κρίστοφερ Λας «Η κουλτούρα του ναρκισσισμού», «Ο ελάχιστος εαυτός», «Η εξέγερση των ελίτ και η προδοσία της δημοκρατίας», «Λιμάνι σ’ έναν άκαρδο κόσμο: Η οικογένεια υπό πολιορκία». Το τρίτομο έργο της Χάννα Άρεντ με τίτλο «Οι απαρχές του ολοκληρωτισμού (Α΄ Αντισημιτισμός, Β΄ Ιμπεριαλισμός, Γ΄ Ολοκληρωτισμός)». Τα σπουδαία έργα του Ιβάν Ίλλιτς «Ιατρική νέμεση», «Εργαλεία για την καλή ζωή», «Ενέργεια και ισοτιμία».
Πιστεύω πως η Αθήνα προσφέρει περισσότερες δυνατότητες, επειδή έχει πιο πολλά βιβλιοπωλεία.
Αν και, επειδή οι «Νησίδες» έχουν πια ζωή τριάντα χρόνων, τα βιβλία που εκδίδουν είναι γνωστά στο αναγνωστικό κοινό.
Ο στόχος μου είναι η συνέχιση με τις ίδιες βασικές αρχές που διέπουν τον εκδοτικό οίκο σήμερα. Αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από αυτούς ή αυτές που θα με διαδεχθούν στις «Νησίδες». (Στο Magazine μίλησε ο Βασίλης Τομανάς)
Εκδόσεις Νησίδες/ Δεσπεραί 3, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 236 575
Εκδοσεις Οκτανα
Απο τη Θεσσαλονικη με κειμενα που δεν έχουν εμφανιστει ξανα στο ελληνικο κοινο
Η Οκτάνα ιδρύθηκε το 2018. Όλοι οι συνεργάτες -όλες οι συνεργάτιδες για ν’ ακριβολογούμε- που συμβάλαμε στην ίδρυσή της ασχολούμαστε επαγγελματικά με διάφορα στάδια της παραγωγής και πώλησης του βιβλίου εδώ και δύο δεκαετίες, κυρίως με την επιμέλεια κειμένων, τη μετάφραση και τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία.
Καλό βιβλίο είναι αυτό που επενεργεί στον αναγνώστη και τον σέβεται. Αν αισθάνεστε ότι ένα βιβλίο δεν ανταποκρίθηκε στις μεγάλες προσδοκίες που σας καλλιεργήθηκαν γι’ αυτό, ίσως είναι επειδή δεν το βρήκατε εσείς, σας βρήκε αυτό μέσω όσων «τρεντάρουν».
Πιστεύουμε ότι ένας εκδοτικός οίκος πρέπει να κομίζει κάτι νέο (οπότε επιλέγουμε κείμενα που δεν έχουν εμφανιστεί ξανά στο ελληνικό κοινό), το νέο αυτό να απευθύνεται στις τρέχουσες ανησυχίες μερίδας των αναγνωστών, και πρωτίστως, αρνούμαστε την ευκολία της μόδας που δεν υπηρετεί παρά μόνο κοντόφθαλμα business plans. Για παράδειγμα, τα πολύ τελευταία χρόνια, πλασάρονται ως πρωτοποριακή λογοτεχνία κείμενα που είναι είτε λίστες πληροφοριών είτε φανταστικές μεταποιήσεις ειδησεογραφικών ιστοριών, γραμμένα χωρίς κάποιο άξονα ή ανησυχία. Συνήθως τέτοιου τύπου τάσεις σημειώνουν μια πρόσκαιρη επιτυχία και εξαφανίζονται εξίσου γρήγορα διότι κάποια άλλη τάση παίρνει τη σκυτάλη. Ωστόσο, εκ φύσεως, το βιβλίο, οι σχέσεις, η επικοινωνία, η μάθηση, η πραγματική διασκέδαση θέλουν τον χρόνο τους, δεν εκτυλίσσονται με χρόνους διαδικτύου ούτε με όρους κυριαρχίας της εικόνας: κι αυτό δεν έχει αλλάξει ακόμη.
Η διαυγής, πολύ ανθρώπινη κι απροσποίητη φωνή του Ζαν Μπλοχ-Μισέλ, στενού φίλου και συνεργάτη του Αλμπέρ Καμί, που συστήσαμε στο ελληνικό κοινό είναι η πρότασή μας που δεν περιμέναμε ότι θα βρει τέτοια εμπορική απήχηση. Κι όμως το πρώτο μας βιβλίο, η «ελληνική» του νουβέλα «Φροσύνη» που εκτυλίσσεται στη Σκύρο του ’60, εξαντλήθηκε κι επανεκδίδεται, και «Ο Μάρτυρας» κερδίζει διαρκώς αναγνώστες. Στη σειρά του νουάρ, ο «Ιταλός Μαιγκρέ» επιθεωρητής ντε Βιντσέντζι, του Αουγκούστο Ντε Άντζελις μάς κέρδισε μεμιάς χάρη στην οξυδέρκεια, τη νηφαλιότητα και την ακεραιότητα του χαρακτήρα του σε μια χώρα που σταδιακά βυθίζεται στον φασισμό.
Μάλλον η αναμενόμενη απάντηση ως προς τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε είναι ότι δεν βρισκόμαστε εκεί όπου η «πολιτιστική» κίνηση είναι μεγαλύτερη, αλλά, ξέρετε, αυτό δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι μόνο στο κέντρο πιάνει κανείς τους παλμούς. Ιδίως σε εποχές τόσο ταραγμένες και δυσχερείς όπως η δική μας, το να είσαι στο περιχαρακωμένος στο κέντρο ενέχει τον κίνδυνο να εγκλωβιστείς σε έναν μικρόκοσμο με ενιαία/κοντινά χαρακτηριστικά και έγνοιες αρκετά αποκομμένες από τις αγωνίες μιας πιο πλατιάς μερίδας του κόσμου. Η έδρα μας είναι στη Θεσσαλονίκη και πιστεύουμε στην κίνηση, ταξιδεύουμε συχνά και μας ενδιαφέρει ν’ αλλάζουμε οπτικές. Πολλοί αξιόλογοι επαγγελματίες και τεχνίτες με τους οποίους επιδιώκουμε προοδευτικά να εδραιώσουμε σταθερή συνεργασία μένουν και εργάζονται επίσης από τη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις της περιφέρειας. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι συνεπώς για μας το εχθρικό περιβάλλον για το βιβλίο που στη χώρα μας έχει θεσμικές και δομικές διαστάσεις και δευτερευόντως, τα ξεχαρβαλωμένα δίκτυα εμπορικής διακίνησης του βιβλίου όπως έχουν διαμορφωθεί σε μια στρεβλωμένη αγορά. Οι μεταφορές, κλάδος που επίσης φάνηκε απροετοίμαστος όχι μόνο για την αυξημένη κίνηση της περιόδου των lockdown, αλλά και προχειροστημένος, είναι μεγάλη ταλαιπωρία και για μια μικρή επιχείρηση και για τον καταναλωτή.
Το καλό είναι ότι η πανδημία έδειξε ότι το βιβλίο δεν είναι τελειωμένη υπόθεση, ότι υπήρξε ανάγκη για διάβασμα, ότι το αναγνωστικό κοινό είναι εν δυνάμει μεγαλύτερο. Ωστόσο, φάνηκε ότι κρατικοί φορείς και οι μεγάλοι παίχτες της αγοράς, συνεχίζουν να το υποτιμούν. Οι μεν πρώτοι το αντιμετωπίζουν ως λίγο γραφικό ερασιτεχνισμό χωρίς ουσιαστική στήριξη -όχι σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις αλλά σε υποδομές και δίκτυα (π.χ. δημόσιες βιβλιοθήκες)-, οι δε είτε προσπάθησαν να ξεστοκάρουν σε μεγάλο ποσοστό, είτε θεώρησαν ότι έπρεπε να σερβίρουν ακόμη πιο ready-made συνταγές. Φυσικά, μιλάω για τις γενικές τάσεις και δεν θέλω να μειώσω τις εξαιρέσεις. Αν συγκρίνετε τα αντίστοιχα που συνέβησαν στη Γαλλία, την Ιταλία, τις ΗΠΑ θα βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα. Τώρα, αν το μέτρο είναι τα τελείως κλειστά θέατρα και οι κινηματογράφοι, για παράδειγμα, ναι εκεί η κατάσταση υπήρξε ζοφερότερη. Τα ανοιχτά βιβλιοπωλεία στις γειτονιές θα ήταν μια εξαιρετικά απλή στην εφαρμογή της και ασφαλής επιλογή, μια καθημερινή ανάσα για πολύ κόσμο, ένθεν κακείθεν του πάγκου, όμως η επιλογή αυτή δεν υιοθετήθηκε όσο κι αν τη ζητήσαμε άνθρωποι του κλάδου.
Στην παρούσα διεθνή αλλά και τοπική συγκυρία, τα μακρόπνοα σχέδια είναι παρακινδυνευμένα. Έχουμε ωστόσο εξασφαλίσει τα δικαιώματα και τις συνεργασίες ώστε να αναπτυχθούμε προς τρεις κατευθύνσεις: εμπλουτίζοντας τον κατάλογό μας με τίτλους συγγραφέων που συστήσαμε ή επανασυστήσαμε στο ελληνικό κοινό (Augusto de Angelis, François Thomazeau, Jean Bloch-Michel, Fouad Laroui, Romain Gary, κ.ά.) είτε με καινούργιους συγγραφείς (Louis Guilloux, Anna Starobinets, Fabrizio Silei, Leonardo Gori) και, από την ερχόμενη χρονιά, κάνοντας το άνοιγμα και προς το non-fiction. (Στο Magazine μίλησε η Χρύσα Μωυσίδου.)
