5 ΜΥΘΟΙ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΝΩΣΗ

Αν σου πω τη λέξη ‘ύπνωση‘ ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό; Ποντάρω 10 ευρώ στο ότι σκέφτεσαι πως αυτά είναι για τους αλαφροϊσκιωτους και τους αδύναμους, που δεν έχουν κριτική σκέψη και πιστεύουν στα υπερφυσικά.

Θα ‘βάλω’ και άλλα 5 ευρώ στο “δεν υπάρχει ύπνωση. Προσποιούνται” -που είναι και πάντα της μοδός.

Αυτοί είναι οι επικρατέστεροι μύθοι για ένα ‘εργαλείο’ που μπορεί να σε γλιτώσει από πολλά δεινά.

Για αυτό και αυξάνονται συνεχώς οι εργασίες που δημοσιεύονται, με αντικείμενο την πρακτική της ύπνωσης. Που είναι μεν, στο επίκεντρο της υπνοθεραπείας και του υπνωτισμού, αλλά αυτά είναι δυο πράγματα που δεν έχουν άλλη σχέση μεταξύ τους.

Να τα δούμε ένα, ένα πριν περάσουμε στο προκείμενο;

Θα αρχίσουμε από την ύπνωση

Σε φυσική συνθήκη τη ζεις κάθε φορά που είσαι απορροφημένος σε κάτι. Που σου μιλούν και δεν τους ακούς ή που οδηγείς από το σπίτι στη δουλειά και δεν καταλαβαίνεις πότε έφτασες.

Αυτό που σου συμβαίνει είναι ότι τα διαδικαστικά της διαδρομής τα αναλαμβάνει το υποσυνείδητο, όσο το συνειδητό ξεκουράζεται. Εκτός και αν βρεις φανάρι ή διασταύρωση ή άλλη συνθήκη που το αναγκάζει να ‘ενεργοποιηθεί’.

Προφανώς θα θες και τον τρόπο που προσδιορίζεται η ύπνωση.

Ιδού.

“Είναι η ψυχολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μια αυξημένη κατάσταση εστιασμένης προσοχής και αυξημένης υπαιτιότητας”.

Όταν αναλαμβάνει την ύπνωση μας επαγγελματίας υπνοθεραπευτής, μιλάμε για κλινική υπνοθεραπεία που έχει ως στόχο να ‘μπούμε’ σε κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης, ώστε να σταματήσει να αποφασίζει για εμάς το συνειδητό.

Η αλλαγή στην κατάσταση της συνείδησης μάς επιτρέπει να παρακάμψουμε την κριτική μας σκέψη, ώστε να γίνει πιο προσβάσιμο το υποσυνείδητο.

Κάτι που μπορεί να διευκολύνει την εξερεύνηση καταπιεσμένων σκέψεων και συναισθημάτων, δημιουργικών ικανοτήτων, αναμνήσεων και εναλλακτικών προοπτικών, τις οποίες κρατάμε ‘θαμμένες’ κάπου στα έγκατα του μυαλού μας σε κατάσταση επίγνωσης.

Η ανάσυρση γίνεται για θεραπευτικούς λόγους.

Έχω φίλο που ‘έκοψε’ το κάπνισμα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Είχε πάει σε υπνοθεραπευτή με δυο φίλους του, επίσης (υπερ)καπνιστές. Ήταν ο μόνος που είχε αποτέλεσμα.

Άλλοι επιστρατεύουν τη μέθοδο για τη διαχείριση του πόνου, να ξεπεράσουν φοβίες, να μειώσουν το άγχος ή να απαλλαγούν από όποια άλλη επιζήμια συνήθεια -πχ κρίσεις πανικού.

Πριν αισθανθείς το άγχος σου να φτάνει στο πικ του, να πούμε και ότι υπό ύπνωση εξακολουθείς να ελέγχεις τις πράξεις σου.

Επίσης, ό,τι και αν κάνει ο κλινικός υπνοθεραπευτής δεν μπορεί να αλλάξει κάτι που δεν θες να αλλάξεις.

Έχεις συνείδηση και συναίσθηση του πού είσαι και του τι κάνεις. Απλά αποκτάς πρόσβαση σε διαφορετικές πτυχές της υπάρχουσας προσωπικότητας σου.

Ο υπνωτισμός γίνεται για ψυχαγωγικούς λόγους -και έχει ως στόχο να κάνεις ό,τι ακούς.

Σε κάθε περίπτωση, δεν δημιουργήσει ή εκδηλώνεις μια 100% νέα προσωπικότητα. Μηδέ μαθαίνεις τι έκανες στην προηγούμενη ζωή σου.

Πάμε λοιπόν, στους μύθους, με τη βοήθεια πρόσφατης μελέτης που δημοσιεύτηκε στις 14 του περασμένου Ιουνίου και είχε ως στόχο να ‘διαλύσει’ τις κοινές παρανοήσεις που ‘κυκλοφορούν’ για την ύπνωση “ώστε να διορθώσουμε την κατανόηση της διαδικασίας και να μεγιστοποιηθούν τα θεραπευτικά της οφέλη”.

Μύθος #1: Ο υπνωτισμένος κάνει ό,τι του λένε

Σε ό,τι αφορά το αν τα άτομα που τελούν υπό ύπνωση δεν μπορούν να αντισταθούν στις προτάσεις που τους γίνονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, οι συγγραφείς διευκρίνισαν ότι “δεν χάνουν τον έλεγχο των πράξεών τους”. Όχι, δεν είναι τρόπος να ελέγξουμε κάποιον.

Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι μπορούν να αντισταθούν, έως και να αντιταχθούν σε υπνωτικές προτάσεις.

Η εμπειρία ελέγχου κατά τη διάρκεια της ύπνωσης εξαρτάται από τις προθέσεις και τις προσδοκίες τους, σχετικά με το εάν διατηρούν ή όχι τον εθελοντικό έλεγχο.

Μύθος #2: Χρειάζεται χάρισμα για να μπορείς να υπνωτίσεις κάποιον

Ξέχασε και τη διαδεδομένη πεποίθηση που θέλει κάποιον να έχει ιδιαίτερες δεξιότητες για να μπορεί να μας υπνωτίσει. Για τη χορήγηση υπνωτικής επαγωγής και ειδικών υποδείξεων δεν απαιτούνται ειδικές ικανότητες, πέραν αυτών που χρειάζονται για τις βασικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τη χορήγηση πειραματικών ή κλινικών διαδικασιών – όπως η ικανότητα δημιουργίας σχέσης.

Σε κάθε περίπτωση, την ύπνωση πρέπει να την αναλαμβάνουν ειδικά εκπαιδευμένους επαγγελματίες.

Μύθος #3: Η ύπνωση είναι “ειδική κατάσταση” -μαγικό, υπερφυσικό φαινόμενο

Η θεωρία πως κατά την ύπνωση οι αμυντικοί μηχανισμοί μειώνονται και μια “μοναδική κατάσταση σωματικής χαλάρωσης και συνειδητής ασυνειδησίας” μας επιτρέπει να “εισέλθουμε στo υποσυνείδητo μας βάθη μέσω της ύπνωσης” δεν επιβεβαιώνεται στο 100%.

Μπορούμε να ανταποκριθούμε σε υπνωτικές προτάσεις, ακόμη και όταν βρισκόμαστε σε εγρήγορση και σε ποδήλατο γυμναστικής.

Κατά τη διάρκεια της ύπνωσης ακόμη και τα περισσότερο υποκείμενα εις υποβολή άτομα, παραμένουν πλήρως συνειδητά και ενήμερα για το περιβάλλον τους.

Άρα, είναι πιο ακριβές να θεωρήσουμε την ύπνωση ως “ένα σύνολο διαδικασιών στις οποίες χρησιμοποιούνται λεκτικές προτάσεις για τη ρύθμιση της επίγνωσης, της αντίληψης και της γνώσης” παρά να γίνεται επίκληση ‘ειδικών καταστάσεων’.

Μύθος #4: Μόνο οι αδύναμοι και οι εύπιστοι υπνωτίζονται

Η νοημοσύνη, η δύναμη της θέλησης και οι ικανότητες κριτικής σκέψης δεν είναι καθοριστικοί παράγοντες επιτυχίας του υπνωτισμού. Είναι ένα φυσικό και σύνηθες φαινόμενο που μπορεί να βιώσουν άτομα με διαφορετικά επίπεδα υποβλητικότητας.

Η ανταπόκριση των ανθρώπων στην ύπνωση μπορεί να είναι σχετικά σταθερή με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, είναι ανακριβές να υποθέσουμε ότι οι άνθρωποι είναι είτε δεκτικοί στην ύπνωση, είτε όχι.

Οι άνθρωποι διαφέρουν πολύ ως προς την ανταπόκρισή τους. Συχνά ανταποκρίνονται σε κάποιες προτάσεις, αλλά όχι σε άλλες. Οι περισσότεροι υπνωτίζονται επαρκώς, ώστε να αποκομίσουν ουσιαστικά οφέλη από τις θεραπευτικές προτάσεις.

Μύθος #5: Οι άνθρωποι προσποιούνται πως έχουν υπνωτιστεί

Μελέτες νευροαπεικόνισης αποκαλύπτουν ότι τα αποτελέσματα των υπνωτικών προτάσεων ενεργοποιούν περιοχές του εγκεφάλου (π.χ. οπτική επεξεργασία) που συνάδουν με τα προτεινόμενα γεγονότα (π.χ. παραισθήσεις ενός αντικειμένου).

Αυτά τα ευρήματα παρέχουν πειστικές αποδείξεις ότι τα υπνωτικά αποτελέσματα αντιπροσωπεύονται σε νευροφυσιολογικό επίπεδο, σύμφωνα με αυτά που αναφέρουν οι άνθρωποι.

Bonus: Βλέπουμε τι ήμασταν στην προηγούμενη ζωή μας

Μολονότι αυτός ο μύθος είναι ο αγαπημένος μου, λυπάμαι αλλά “όταν οι ερευνητές ελέγχουν την ακρίβεια των αναμνήσεων των ανθρώπων που έχουν «ταξιδέψει» σε παλαιότερη εποχή (π.χ. 10ος αιώνας) σε σχέση με πραγματικές πληροφορίες από την προτεινόμενη περίοδο, διαπιστώνουν ότι οι πληροφορίες είναι σχεδόν πάντα ανακριβείς.

Αυτό που αναφέρουν τα άτομα, είναι ως επί το πλείστον συνεπές με τις πληροφορίες που παρέχουν τα γεγονότα σχετικά με τις υποτιθέμενες εμπειρίες και την ταυτότητά τους στο παρελθόν (π.χ. διαφορετική φυλή, κουλτούρα, φύλο).

Τα ευρήματα της τελευταίας μελέτης, υποδηλώνουν ότι η “ανάκληση” αντανακλά τις προσδοκίες, τις φαντασιώσεις και τις πεποιθήσεις των συμμετεχόντων, σχετικά με προσωπικά χαρακτηριστικά και γεγονότα κατά τη διάρκεια μιας δεδομένης ιστορικής περιόδου”.