ΠΛΗΡΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΜΑΡΤΙΩΝ: ΕΣΥ ΠΟΣΕΣ ΚΟΥΒΑΛΑΣ;

Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα, όπως άλλωστε έχει γράψει η Λίνα Νικολακοπούλου και έχει ερμηνεύσει η Άλκηστις Πρωτοψάλτη. Το θέμα είναι πώς μπορούμε να τη σώσουμε.

Το βασικό είναι να πρόκειται για κάτι που θέλουμε να κάνουμε, ώστε να “βάλουμε” και την προσπάθεια. Δεν θα γίνει από μόνο του. Μετά, υπάρχουν διάφοροι τρόποι, ανάλογα με τις πεποιθήσεις μας.

Για την ιστορία και οι ιερείς και οι ακαδημαϊκοί συγκλίνουν στο ότι είναι χρήσιμο να ζούμε σκόπιμα.

Ο ιερέας στηρίζεται στην πίστη και τη θεία χάρη και ο ακαδημαϊκός στη λογική και την προσφορά. Αμφότεροι θέτουν ως ζητούμενο να κοιτάμε πέρα από τον εαυτό μας. Ο ιερέας συμπληρώνει “Εμπιστεύσου το Θεό” και ο ακαδημαϊκός το “Εμπιστεύσου την αναζήτηση της αλήθειας”.

Ένεκα της εβδομάδας που διανύουμε, θα εστιάσουμε στο «έχει ο Θεός», που ξεκάθαρα δεν λειτουργεί από μόνο του -όσες φορές και αν το πούμε.

Χρειάζεται “βοήθεια” από τη συμπεριφορά μας, τον τρόπο που φέρουμε τον εαυτό μας σε αυτήν τη ζωή. Τώρα, αν νιώθουμε πως “κουβαλάμε” κάποιες αμαρτίες που θέλουμε να αφήσουμε πίσω, υπάρχει η Θεία Κοινωνία, βασική προϋπόθεση της οποίας είναι η εξομολόγηση -aka «το μυστήριο που μας καθαρίζει ψυχικά και μας συμφιλιώνει με τον Θεό, από τον οποίον μας χωρίζει η αμαρτία».

Η ομολογία των μετανιωμένων αμαρτιών (που δεν θα ξανακάνουμε!) είναι σαν βάπτισμα.

Πώς μπορούμε να ξελαφρώσουμε το “είναι” μας

Κατά τους Ορθόδοξους πατέρες, η εξομολόγηση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ορθόδοξης χριστιανικής ζωής. Καθιερώθηκε από τον ίδιο τον Χριστό, ο οποίος έδωσε στους Αποστόλους την εξουσία να συγχωρούν αμαρτίες.

Αυτοί με τη σειρά τους, μετέδωσαν το χάρισμα στους επισκόπους και τους πρεσβύτερους της Εκκλησίας.

«Πρόκειται για ένα από τα βασικά μυστήρια της Εκκλησίας και δίνει τη δυνατότητα στους πιστούς να “συμφιλιωθούν” με το Θεό, να εξετάσουν την πίστη και τη ζωή τους και να εξασφαλίσουν την πνευματική υγεία.

«Είναι πράξη μετάνοιας και μας απαλλάσσει από το βάρος της αμαρτίας -με τη συγχωρητική ευχή του πνευματικού». όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του Ιερού Ναού Αγίας Σοφίας, Νέου Ψυχικού.

Κάθε μέρα της νηστείας που προηγείται της Ανάστασης, όσοι το νιώθουν μπορούν να κλείσουν ραντεβού με πνευματικό (βλ. εκπρόσωπος της εκκλησίας που έχει πάρει το χάρισμα) στην ενορία όπου ανήκουν για να εξομολογηθούν. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, εκείνος μας δίνει την άδεια να μεταλάβουμε, ορίζοντας το χρόνο και τον τρόπο της προετοιμασίας μας (νηστεία, προσευχή και συγχώρεση), ανάλογα με το τι έχουμε πει.

Η εξαίρεση του κανόνα είναι η Μεγάλη Παρασκευή.

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, στην πρώτη Ανάσταση υπάρχει η δυνατότητα εξομολόγησης και Θείας Κοινωνίας.

Μετά την Ανάσταση μπορούν να κοινωνήσουν οι πάντες, ανεξάρτητα από το αν έχουν κάνει νηστεία ή αν έχουν εξομολογηθεί.

Πριν μεταλάβουμε, χρειαζόμαστε το «λουτρό της ψυχής», όπως αναφέρεται η εκκλησία στην εξομολόγηση, με την αρχή και το τέλος του προλόγου να είναι ίσως ό,τι πιο διαχρονικό υπάρχει στον οδηγό.

«Πρέπει νὰ ξέρῃς πὼς ἡ μεγαλύτερη ἐπιστήμη, ἀλλὰ καὶ ἡ δυσκολώτερη τέχνη εἶναι νὰ γνωρίσῃς ἀληθινὰ τὸν ἑαυτό σου· ἀλλὰ καὶ νὰ μὴν τὸν στερήσῃς τὸ μεγαλύτερο ἀγαθό, ποὺ πραγματικὰ διψᾷ κάθε ἀνθρώπινη ψυχή, τὴ λύτρωσι!».

Ακολούθως εξηγείται πως αυτήν τη λύτρωση τη χαρίζει μόνο «ὁ Θεάνθρωπος Λυτρωτής, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ποὺ ὁ ἴδιος ἵδρυσε καὶ ἐνομοθέτησε ὡς μοναδικὸ λυτρωτικὸ μέσο στὴν Ἐκκλησία Του, τὴν Μετάνοια-Ἐξομολόγησι.

Γι᾿ αὐτὸ καὶ πρέπει νὰ ὑπερπηδήσῃς τὰ ὁποιαδήποτε καὶ ὁσαδήποτε ἐμπόδια ποὺ σοῦ φράζουν τὸ δρόμο πρὸς τὸ Ἱερὸ Ἐξομολογητήριο. Ἐδῶ σὲ περιμένει μὲ στοργὴ ὁ Πνευματικός, ποὺ ὡς ἄνθρωπος γνωρίζει νὰ συμπαθῇ καὶ νὰ κατανοῇ τοὺς συναμαρτωλοὺς ἀδελφούς του.

Γι᾿ αὐτὸ πέταξε μακριά σου κάθε σκέψι ντροπῆς ἢ φόβου.

Γιατὶ νὰ ντραπῇς, ἢ νὰ φοβηθῇς, ὅταν ἡ ψυχή σου πάσχῃ καὶ ὑποφέρῃ ἀπὸ τὶς φοβερὲς συνέπειες τῆς πολύμορφης ἁμαρτίας; Ὅταν ὄχι μιά, ἀλλὰ πολλὲς ἀρρώστειες σὲ βασανίζουν, ἀπέφυγες ποτὲ τὸν γιατρὸ καὶ τὸ Νοσοκομεῖο ἀπὸ ντροπή;».

ΤΑ SOS ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ

Σε μια εποχή που έχει χαθεί κάθε αίσθηση λογικής, είναι φύσει αδύνατο να είμαστε όλοι συντονισμένοι στην ίδια συχνότητα, σε ό,τι αφορά το τι θεωρείται αμαρτία από την εκκλησία. Εδώ δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε στα βασικά, θα συνεννοηθούμε στους ηθικούς κώδικες;

Για αυτό υπάρχει το site του Αγίου Όρους που διαθέτει τον οκτασέλιδο οδηγό εξομολογήσεως (επίσημα “Βοήθημα εξομολογούμενου”), όπως και την πλήρη λίστα με τις αμαρτίες, οι οποίες χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: «α) αυτές που γίνονται με ενέργειες του ανθρώπου πχ χτυπώ, βλασφημώ, κλέβω, κατακρίνω κ.α. και β) αυτές που γίνονται με το νου, με την επιθυμία, το φθόνο, τη ζήλια κ.α.».

Υπάρχει η γενική οδηγία ότι «τη Μεγάλη Εβδομάδα και τις παραμονές μεγάλων εορτών να αποφεύγω να εξομολογούμαι, διότι ο πνευματικές έχει κι άλλες υποχρεώσεις. Πρέπει να σκεπτόμαστε και αυτόν». 

Προτείνεται να γράφουμε σε ένα χαρτί όσα θα εξομολογηθούμε «πρώτα τα μεγάλα αμαρτήματα, μετά τα πιο μικρά και τέλος τα μικρότερα», να μην αναφερθούμε στις αιτίες των αμαρτιών ή τις αμαρτίες άλλων και, αν έχουμε στο περιβάλλον μας ηλικιωμένους «να φροντίσω να τους πείσω να εξομολογηθούν όσο είναι νωρίς και όχι όταν αρρωστήσουν βαριά».

Επίσης, «αφού συνειδητοποιήσω ότι είμαι αμαρτωλός, αποφασίζω να διακόψω κάθε σχέση με τις αμαρτίες μου, δηλαδή να μην τις ξαναπράξω», καθώς «με τις αμαρτίες μου καταδικάζω τον εαυτό μου και τον ετοιμάζω για την αιώνια κόλαση. Πώς θα πάω στο δικαστήριο της κρίσεως με τόσες αμαρτίες; Δεν φοβάμαι το Θεό;».

Καλή τύχη με αυτό και ακόμα καλύτερη, με την προτροπή «να αισθανθώ μέσα μου ότι

α. αμάρτησα ενώπιον του Θεού

β. ελύπησα τον Θεό μου.

γ. φέρθηκα αχάριστα στον Θεό που με ανέχεται να περπατάω όρθιος, ενώ θα πρέπει να σέρνομαι σαν σκουλήκι.

δ. μου έδωσε υγεία, αρτιμέλεια, σύζυγο, παιδιά, εργάζομαι, έχω σπίτι, αδέλφια κ.α.».

Μετά την προετοιμασία, ήλθε η ώρα να περάσουμε στο προκείμενο: τη λίστα με τις αμαρτίες.

Είστε έτοιμοι;

ΕΣΥ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ

1. Πιστεύεις στο Θεό, στην Αγία Τριάδα, στη Θεότητα του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος; Πιστεύεις στην Εκκλησία και τα Μυστήριά Της; Πιστεύεις ότι υπάρχει Παράδεισος και Κόλαση;
2. Εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου πάντοτε και ιδιαίτερα στις δύσκολες περιστάσεις της ζωής σου στην Πρόνοια του Θεού ή απογοητεύεσαι και δείχνεις ολιγοπιστία;
3. Μήπως στις θλίψεις, τις ασθένειες και τις δοκιμασίες της ζωής σου γογγύζεις εναντίον του Θεού και χάνεις την πίστη και το θάρρος σου;
4. Μήπως πιστεύεις στα μέντιουμς, στις χαρτορίχτρες, στους αστρολόγους, στους μάγους ή στις μάγισσες, στη χειρομαντεία, στην καφετζού;Μήπως είπες σ’ άλλους να πιστεύουν και να καταφεύγουν σε αυτά;
5. Μήπως πιστεύεις στις προλήψεις και δεισιδαιμονίες και θεωρείς σαν κακό σημάδι το τρίξιμο των ξύλων, το βούισμα των αυτιών, το ούρλιασμα του σκύλου, τη συνάντηση του Ιερέως, το λεγόμενο ποδαρικό;
6. Μήπως πιστεύεις στην τύχη;
7. Κάνεις την προσευχή σου πρωί και βράδι, όπως επίσης και στο τραπέζι; Μήπως ντρέπεσαι να κάνης το Σταυρό σου ενώπιον άλλων π.χ. στο εστιατόριο ή έξω από Ι. Ναό που περνάς;
8. Μελετάς την Αγία Γραφή, καθώς επίσης και διάφορα θρησκευτικά βιβλία;
9. Εκκλησιάζεσαι τις Κυριακές και τις μεγάλες Εορτές;
10. Παρακολουθείς από την αρχή· μέχρι τέλους τη θεία Λειτουργία ή πηγαίνεις αργά και φεύγεις πριν τελείωση;
11. Στην Εκκλησία πηγαίνεις ντυμένος (η) με σεμνή ενδυμασία; Προσέχεις να μη γελάς και να μη συζητείς με άλλους, έστω και αν τελείται Γάμος ή Βάπτισις;
12. Μήπως εμποδίζεις από τον Εκκλησιασμό το (τη) σύζυγό σου, τα παιδιά σου ή λες στους γνωστούς σου να μην εκκλησιάζονται;
13. Κοινωνείς τακτικά ή μια φορά το χρόνο και αυτή χωρίς να εξομολογηθείς;
14. Μήπως ορκίζεσαι χωρίς λόγο ή και ψευδώς και δεν ετήρησες τον όρκο που έδωσες ή το τάξιμο;
15. Μήπως βλασφημείς το όνομα του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων μας;
16. Νηστεύεις, εάν δεν έχεις σοβαρούς λόγους υγείας, την Τετάρτη και Παρασκευή και τις Τεσσαρακοστές;
17. Μήπως πετάς θρησκευτικά βιβλία ή περιοδικά σε τόπο ακάθαρτο;

ΕΣΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

1. Μήπως έχεις μίσος και αντιπάθεια εναντίον κάποιου που σου έκαμε κακό ή σε ύβρισε επάνω στο θυμό του;
2. Μήπως είσαι καχύποπτος και χωρίς αιτία υποπτεύεσαι τους πάντας, ότι δήθεν μιλούν για σένα, ότι δεν σε θέλουν, ότι δεν σε αγαπούν, ότι δεν σε συμπαθούν;
3. Μήπως ζηλεύεις και στενοχωρείσαι για την πρόοδο, την ευτυχία, την ομορφιά και τα αγαθά των άλλων;
4. Μήπως μένεις ασυγκίνητος μπροστά στη δυστυχία και την ανάγκη του πλησίον σου;
5. Στις συναλλαγές σου με τους συνεταίρους σου ή συνεργάτες σου ή πελάτες σου είσαι τίμιος, ευθύς, ειλικρινής, ακέραιος;
6. Μήπως συκοφάντησες ή κατηγόρησες το συνάνθρωπό σου;
7. Μήπως ειρωνεύεσαι και χλευάζεις τους ευσεβείς, εκείνους που νηστεύουν και αγωνίζονται να ζουν Χριστανική ζωή; Ή και εκείνους που έχουν φυσικά ή πνευματικά ελαττώματα;
8. Ενώ άκουσες κάποια πληροφορία ή κατηγορία εναντίον άλλου, μήπως τη μετέδωσες και έβλαψες, έστω και άθελά σου, την υπόληψη και τιμή του συνανθρώπου σου;
9. Μήπως κατακρίνεις τη συμπεριφορά, τις πράξεις, τα σφάλματα ή ελαττώματα των άλλων, όταν απουσιάζουν. Έστω κι αν είναι αλήθεια αυτά που λες;
10. Μήπως καταράστηκες κάποιον που σου έκαμε κακό ή και τον εαυτό σου τον ίδιο σε δύσκολες περιστάσεις της ζωής σου ή την ώρα και τη σnγμή που γεννήθηκες;
11. Μήπως στέλνεις τους άλλους στο «Διάβολο» ή τους «μουντζώνεις»;
12. Σέβεσαι τους γονείς σου; Τους φροντίζεις; Ανέχεσαι, αν έχουν τις γεροντικές αδυναμίες τους; Τους βοηθάς στις σωματικές και πνευματικές ανάγκες; Φροντίζεις να εκκλησιάζονται και να κοινωνούν; Μήπως τους έχεις εγκαταλείψει άστοργα;
13. Μήπως παρέσυρες τους γονείς σου και έγραψαν σε σένα πιο πολλή περιουσία και έτσι αδίκησες τους αδελφούς σου;
14. Μήπως επάνω στο θυμό σου εκτύπησες κανένα με τα χέρια ή έθιξες με τα λόγια;
15. Εκτελείς συνειδητά το επάγγελμά σου ή την αποστολή σου;
16. Μήπως κλέπτεις; Μήπως παρακίνησες ή βοήθησες άλλον να κλέψει ή δέχτηκες να καλύψεις τον κλέπτη ή έλαβες εν γνώσει σου κλεμμένα πράγματα;
17. Μήπως είσαι αγνώμων και αχάριστος προς το Θεό και γενικά τους ευεργέτες σου;
18. Μήπως κάνεις κακές παρέες και αμαρτωλές συναναστροφές; Μήπως ώθησες κανέναν, είτε με λόγια είτε με το παράδειγμά σου, στην αμαρτία;
19. Μήπως έχεις κάνει πλαστογραφία; Μήπως έχεις καταχρασθή το Δημόσιο; Μήπως δανείσθηκες χρήματα ή άλλα αντικείμενα και δεν τα επέστρεψες;
20. Μήπως έκανες ποτέ φόνο, με οποιονδήποτε τρόπο;
21. Μήπως αναμειγνύεσαι στη ζωή των άλλων ή στο έργο των ή την οικογένειά των και γίνεσαι πρόξενος φιλονεικιών και ταραχών;
22. Ελεείς τους πτωχούς, τα ορφανά, τους γέροντες, τους πολύτεκνους, τις πτωχές οικογένειες που γνωρίζεις;

Ο ΕΑΥΤΟΣ ΣΟΥ

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΖΥΓΟΥΣ

1. Διατηρείτε τη συζυγική πιστή; Είναι φοβερό, όταν ο ένας από τους συζύγους συνάπτει παράνομους σχέσεις
2. Μήπως ο ένας από τους δύο πρόσβαλε ή λύπησε τον άλλον ενώπιον άλλων ή και ιδιαιτέρως;
3. Μήπως δεν ανέχεσθε τις τυχόν αδυναμίες ο ένας του άλλου; Μήπως δεικνύετε σκληρότητα;
4. Μήπως εσύ ο σύζυγος προτρέπεις τη σύζυγό σου να ακολουθεί κατά γράμμα τη μόδα και κάθε τι που είναι εξωφρενικό και αντίθετο προς το Νόμο του Θεού; Μήπως συ η σύζυγος παρασύρεις το σύζυγό σου σε διασκεδάσεις, απαιτείς να σου δίδει τα μέσα για να ακολουθείς τη μόδα και την κοσμική ζωή;
5. Σκέπτεσθε τον αγώνα που έχει ο ένας έξω από το σπίτι και ο άλλος μέσα στο σπίτι, ώστε να βοηθάτε ο ένας τον άλλον στον αγώνα αυτόν ξεκουράζοντας ο ένας τον άλλο ψυχικά και σωματικά;
6. Ως σύζυγος μήπως έχεις υπερβολικές αξιώσεις μερικές φορές και εξευτελιστικές στις συζυγικές σχέσεις; Κάνετε εγκράτεια κατά τις Κυριακές, τις εορτές και τις ημέρες των Νηστειών γενικά;
7. Μήπως δεν αφήνεις συ ο (η) σύζυγος τη (το) σύζυγό σου να πηγαίνει στην Εκκλησία ή σε θρησκευτικές συγκεντρώσεις και ομιλίες;
8. Τα παιδιά σας τα ανατρέφετε “εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου; Μήπως ενδιαφέρεστε μόνο για τη διανοητική των μόρφωσι και αδιαφορείτε για την ποιότητα του χαρακτήρα τους;
9. Τα οδηγείτε στην Εκκλησία, στην Εξομολόγησι, τη συχνή Θεία Κοινωνία, το Κατηχητικό; Τα διδάσκετε με τα λόγια και το παράδειγμά σας την αρετή; Τα εμάθατε να προσεύχωνται το πρωί, το βράδι, όπως και στο φαγητό, με προσοχή και ευλάβεια;
10. Προσέχετε τι διαβάζουν; Φροντίζετε να τους παίρνετε βιβλία, περιοδικά εθνικοθρησκευτικού περιεχομένου;
11. Προσέχετε με ποιους συναναστρέφονται και ποιους έχουν φίλους;
12. Μήπως τα οδηγείτε σε θεάματα αμαρτωλά και τα αφήνετε να παρακολουθούν απεριόριστα και ανεξέλεγκτα τηλεόραση;
13. Τα διδάσκετε την ταπεινοφροσύνη και προσέχετε να ντύνονται σεμνά;
14. Μήπως τα καταράσθε όταν σας πικραίνουν; Μήπως τα στέλνετε στο Διάβολο;
15. Μήπως κάνατε εκτρώσεις ή αποφεύγετε να κάνετε παιδιά;
16. Μήπως αδικήσατε τα παιδιά σας κατά τη διανομή της περιουσίας σας;
17. Συ ο σύζυγος μήπως νομίζεις ότι το καθήκον της ανατροφής και της μορφώσεως των παιδιών σας ανήκει μόνο στη σύζυγο; Και συ έχεις καθήκον να τα νουθετείς, να τα διαβάζεις και να τα απασχολείς, για να ξεκουράζεις τη σύζυγό σου, αλλά και για να νιώθουν και αυτά την παρουσία σου, ώστε να συγκρατούνται και να μην παρασύρονται στο κακό;
18. Μήπως τα μουντζώνετε και τα μαλώνετε με απρεπείς λέξεις;
19. Αγαπά και τιμά ο καθένας σας τους γονείς και τους συγγενείς του άλλου; Μήπως· επεμβαίνουν οι γονείς· και οι συγγενείς σας στην οικογένειά σας και γίνονται αιτία να δημιουργούνται διχόνοιες και παρεξηγήσεις μεταξύ σας;
20. Μήπως επεμβαίνετε στην οικογένεια του παιδιού σας;

Αδελφέ μου, βλέπεις πόσα πράγματα έχεις να σκεφθείς; Και πόσα ακόμα θα ανακαλύψεις, όταν μείνης μόνος σου και θελήσεις να … ψάξεις βαθιά τον , εαυτό σου …. Μην αμελήσης να το κάνεις. Αυτή είναι η μεγαλύτερη βοήθεια που μπορείς και πρέπει να προσφέρεις στον εαυτό σου και στους άλλους.

Εύχομαι ο Πανάγαθος να σε φωτίσει και να σε δυναμώσει στον ανηφορικό, αλλά ωραίο αυτό δρόμο, που περνά απ’ το Ιερό εξομολογητήριο και οδηγεί στον Ουρανό”.

Ο ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Προφανώς και υπάρχουν οδηγίες που αφορούν και τα παιδιά τα οποία ενδεχομένως να θέλουν να εξομολογηθούν. Οι κατηγορίες είναι 6: της γλώσσας, των αυτιών, των χεριών, των ποδιών και “των διαφόρων άλλων αμαρτημάτων”. Να τις δούμε ξεχωριστά, όπως καταλαβαίνουμε καλύτερα το γενικότερο πλαίσιο.

Της γλώσσας

1. Μήπως λες ψέματα, έστω και για αστεία;
2. Μήπως τραγουδάς αισχρά τραγούδια, πού ακούς στο ραδιόφωνο;
3. Μήπως αντιμιλάς στους γονείς . διδασκάλους – μεγαλύτερους;
4. Μήπως ορκίζεσαι στο όνομα του Θεού και των Αγίων:
5. Μήπως βλασφήμησες ποτέ για τα θεία η λες: “α στο διάβολο;
6. Μήπως λες υπερήφανα λόγια για τον εαυτό σου;

Των ματιών

1. Μήπως βλέπεις άσχημα έργα στην τηλεόραση;
2. Μήπως βλέπεις ακατάλληλα κινηματογραφικά έργα;
3. Μήπως διαβάζεις περιοδικά και βιβλία, πού δε σε ωφελούν;
4. Μήπως δεν διαβάζεις την Αγία Γραφή;

Των αυτιών

1. Μήπως σ’ αρέσει ν’ ακούς τραγούδια κοσμικά τού ραδιοφώνου;
2. Μήπως.σ’ αρέσει ν’ ακούς αισχρά λόγια οπό μεγάλους και μικρούς;
3. Μήπως ακούς να κατηγορούν τον Χριστό μας και να τον βλασφημούν και δεν
διαμαρτύρεσαι;
4. Μήπως ακούς να κατηγορούν αδίκως τούς άλλους και δεν μιλάς;

Των χεριών

1. Μήπως κλέβεις ξένα πράγματα οπό το σπίτι και το σχολείο;
2. Μήπως χτυπάς τούς μικρότερους συμμαθητές και αδελφούς σου;
3. Μήπως κάνεις αισχρές χειρονομίες στον εαυτό σου και στους άλλους;
4. Μήπως δεν κάνεις το σταυρό σου καλά και ευλαβικά;
5. Μήπως μουντζώνεις τούς άλλους;

Των ποδιών

1. Μήπως πηγαίνεις στα θέατρα και κινηματογράφους;
2. Μήπως πηγαίνεις στα πάρτυ και χορεύεις αμαρτωλούς χορούς;
3. Μήπως κλωτσάς τούς φίλους σου και τ’ αδέλφια σου;
4. Μήπως δεν πηγαίνεις κάθε Κυριακή στην εκκλησία και στα κατηχητικά;

Των διαφόρων άλλων αμαρτημάτων

1. Μήπως δεν κάνεις κάθε μέρα την προσευχή σου;
2. Μήπως δεν υπακούς στους γονείς σου;
3. Μήπως δεν μελετάς τα μαθήματα σου;
4. Μήπως δεν τηρείς τις νηστείες πού ορίζει ή ‘Εκκλησία µας;
5. Μήπως δεν κοινωνείς συχνά τα άχραντα Μυστήρια;
6. Μήπως ντύνεσαι μασκαράς τις ‘Απόκριες;
7. Μήπως δεν κάνεις ελεημοσύνη στους πτωχούς ανθρώπους;

Θα συμφωνείτε πως οι λίστες χρειάζονται ένα update για να αισθανόμαστε όλοι (μεγάλοι και μικροί) πιο άνετα με τη διαδικασία, ενώ παραμένουμε στην εποχή μας. Και πάντα χρειάζεται διάκριση των ενοχών, καθώς το 2025 δεν μπορείς να βάζεις το αν ένα παιδί ντύνεται μασκαράς τις Απόκριες, στην ίδια μοίρα με το αν κλωτσάει τους φίλους του -πολύ περισσότερο χωρίς να εξηγείς τι σημαίνει και πού μπορεί να οδηγήσει η κάθε συμπεριφορά. Αλλά αυτό είναι (και) δουλειά των γονιών.

Καλό Πάσχα να έχουμε και υγεία.