ΜΠΟΡΕΙΣ ΟΝΤΩΣ ΝΑ ΕΡΩΤΕΥΤΕΙΣ “ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ”;
Η επιστημονική εξήγηση πίσω από τον έρωτα “με την πρώτη ματιά”. Τι ακριβώς συμβαίνει σε σώμα και μυαλό.
Η έλξη είναι ένα από τα πιο βασικά δομικά στοιχεία για τον έρωτα. Είναι αυτό που σε “τραβά” να γνωρίσεις καλύτερα έναν άνθρωπο, αυτό που τροφοδοτεί τις γεμάτες πάθος πρώτες στιγμές μιας νέας γνωριμίας ή μιας νέας σχέσης.
Νιώθουμε ότι ερωτευόμαστε επειδή επηρεάζεστε από κάτι, όπως η εμφάνιση ενός ατόμου, από το χιούμορ του ή από τον τρόπο που σκέφτεται.
Βρίσκεσαι σε ένα χώρο και ξαφνικά μπαίνει μέσα κάποιος: ΜΠΑΜ! Τον κοιτάζεις και τα “παθαίνεις” όλα.
Για μια στιγμή, ο χρόνος επιβραδύνεται και όλος ο κόσμος σταματά να γυρίζει. Νιώθεις αυτές τις πεταλούδες στο στομάχι και το πρόσωπό σου κοκκινίζει. Κι όταν κοιταχτείς στα μάτια με αυτό το άτομο, υπάρχει μια άμεση, οικεία σύνδεση, σαν να το έχεις ξαναδεί στο παρελθόν.
Αυτό ήταν. Την “πάτησες”.
Τι είναι, λοιπόν, ο έρωτας με την πρώτη ματιά;
ΕΙΝΑΙ Ο ΕΡΩΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ ΑΛΗΘΙΝΟΣ;
Σε έρευνα που διεξήγαγε το Match.com το 2011, περισσότερα από 5.000 άτομα παραδέχτηκαν ότι έχουν βιώσει έρωτα με την πρώτη ματιά.
Διαφορετική έρευνα από το Syracuse University εντόπισε ότι η ταχύτητα με την οποία ο εγκέφαλός μας μπορεί να ενεργοποιηθεί και να οδηγήσει σε ερωτικά συναισθήματα φτάνει τα 0,2 δευτερόλεπτα από τη στιγμή που θα κοιτάξουμε το πρόσωπο που μας “τράβηξε” ερωτικά.
Η ψυχολόγος Susan Albers, PsyD, εξηγεί τι ακριβώς συμβαίνει με το σώμα μας όταν αισθανόμαστε αυτό αυτό το έντονο και πολύ ενδιαφέρον συναίσθημα.
Ο έρωτας με την πρώτη ματιά περιγράφει τη στιγμή κατά την οποία νιώθουμε μια άμεση σύνδεση με κάποιον. Αποτελεί το θέμα πολλών τραγουδιών, το θέμα τηλεοπτικών σειρών, ταινιών και σημαντικό μέρος της λογοτεχνίας.
Ο έρωτας με την πρώτη ματιά είναι μια στιγμή που χαρακτηρίζεται από έντονη λαχτάρα και ακραία έλξη για ένα άλλο άτομο, το οποίο δεν γνωρίζουμε καθόλου.
«Είναι πολύ εύκολο να παρασυρθείς από την ένταση αυτής της εμπειρίας», περιγράφει η Δρ Άλμπερς.
Η Άλμπερς λέει ότι ενώ ο έρωτας με την πρώτη ματιά είναι ένα αληθινό φαινόμενο, μπορεί στην πραγματικότητα να μην είναι αυτό που γνωρίζουμε ως αγάπη μακροπρόθεσμα.
Η ίδια επισημαίνει την Τριγωνική Θεωρία της Αγάπης του Robert Sternberg ως μια καλή μέθοδο για να εξετάσουμε το είδος της αγάπης που βιώνουμε. Η θεωρία του Sternberg υποστηρίζει ότι όλες οι σχέσεις βασίζονται σε 3 βασικά συστατικά: οικειότητα, πάθος, δέσμευση.
«Η αγάπη με την πρώτη ματιά είναι το μέρος του πάθους αυτού του τριγώνου, αλλά για να έχεις αληθινή, ρομαντική αγάπη, πρέπει να έχεις και τα τρία αυτά στοιχεία», εξηγεί η Δρ Άλμπερς. «Η διάκριση της αγάπης με την πρώτη ματιά από την πραγματική αγάπη χρειάζεται λίγο προβληματισμό και χρόνο για να σκεφτείς και να διαχωρίσεις αν θα εξελιχθεί σε σχέση ή πρόκειται για μια φευγαλέα έλξη».
«Όταν οι άνθρωποι λένε την ιστορία του πώς γνωρίστηκαν και λένε ότι ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά, μερικές φορές, έχουν επιλεκτική μνήμη», σημειώνει η Άλμπερς. «Ξαναγράφουν την ιστορία για να ταιριάξουν με αυτή την περιγραφή ή με αυτή την αυτοεκπληρούμενη προφητεία του να πιστεύεις ότι έτσι ερωτεύεσαι».
Σε πολλές περιπτώσεις, η φράση «με τη πρώτη ματιά» είναι εσφαλμένη. Οι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι ερωτεύονται με την πρώτη ματιά άτομα που στην πραγματικότητα γνωρίζουν ήδη τυχαία. Ίσως έχετε δει το συγκεκριμένο άτομο προηγουμένως, σε ένα μπαρ που συχνάζετε ή είναι φίλος φίλου.
Ακόμα κι αν πραγματικά δεν έχετε παρατηρήσει ποτέ το άτομο αυτό πριν, δεν είναι πιθανό να ερωτευτείτε τη στιγμή της πρώτης ματιάς. Είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσετε αυτόν τον όρο εκ των υστέρων μετά από μια επιτυχημένη πρώτη κουβέντα.
Σε αυτή την περίπτωση, στην πραγματικότητα δεν ερωτεύεσαι με την πρώτη ματιά, αλλά μετά από μια περίοδο –όσο σύντομη κι αν είναι– γνωριμίας.
Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι με τους οποίους ερωτεύονται οι άνθρωποι είναι οι εξής:
- Γνωστικός: με τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις που μας δημιουργούν έλξη.
- Απτικός: μέσω των αγγιγμάτων.
- Κιναισθητικός: με τις κινήσεις που κάνει κάποιος.
- Ακουστικός: με τον ήχο της φωνής κάποιου.
- Οσφρητικός: με τη μυρωδιά κάποιου.
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ
Σε αντίθεση με τα παραμύθια, η αγάπη έχει πολύ μικρή σχέση με την καρδιά. Στην πραγματικότητα τα πάντα έχουν να κάνουν με τον εγκέφαλό μας και τις διάφορες διεργασίες του.
Αρχικά, ο προμετωπιαίος φλοιός μας είναι μια περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για εκτελεστικές λειτουργίες όπως η επίλυση προβλημάτων, η κριτική σκέψη και η λήψη αποφάσεων.
«Ο προμετωπιαίος φλοιός μας παίρνει πολλές άμεσες αποφάσεις με ελάχιστες πληροφορίες κατά τη διάρκεια της ημέρας και η αναγνώριση της αγάπης με την πρώτη ματιά είναι μία από αυτές τις αποφάσεις», λέει η Δρ Άλμπερς. «Βλέπεις κάποιον και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ξέρεις αν σε ελκύει».
Οι μελέτες δείχνουν ότι την ώρα που γνωρίζουμε κάποιον και τον κρίνουμε με βάση την εμφάνιση και τη συμπεριφορά του, άμεσα ενεργοποιούνται διάφορα μέρη του εγκεφάλου μας.
Το να ξέρεις ότι έλκεσαι από κάποιον συνοδεύεται από σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα σε όλο το σώμα που προκαλούνται από μια έκρηξη ντοπαμίνης (αυτή είναι η ορμόνη της καλής διάθεσης) και ωκυτοκίνης (μια ορμόνη που παίζει ρόλο στη σεξουαλική διέγερση, τη ρομαντική προσκόλληση και το δέσιμο).
«Μπορεί να μην έχετε γνήσια ή πραγματική σχέση και να μην γνωρίζετε αυτό το άτομο σε βαθύτερο επίπεδο, αλλά η χημική αντίδραση στο σώμα σας σας στέλνει μια αίσθηση εγγύτητας», λέει η Δρ Άλμπερς. «Είναι ένα άμεσο τράνταγμα».
ΠΩΣ ΒΙΩΝΕΤΑΙ Ο ΕΡΩΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ
Ο έρωτας με την πρώτη ματιά είναι διαφορετικός για τον καθένα, αλλά ο κοινός παρονομαστής φαίνεται πως είναι μια έντονη “βιασύνη” στα συναισθήματα που νιώθουμε, σε συνδυασμό με σωματικά συμπτώματα.
Τα σημάδια που δείχνουν ότι βιώνουμε έρωτα με την πρώτη ματιά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αυξημένο καρδιακό ρυθμό.
- Ήπια δύσπνοια.
- Αίσθημα ζέστης, έξαψη ή πυρετός.
- Αισθήματα ναυτίας ή νευρικότητας (που αναφέρονται ως «πεταλούδες στο στομάχι»).
- Υπερεστίαση προς το άτομο ενδιαφέροντος.
- Δυσκολία στον ύπνο.
- Αλλαγές στη διατροφή ή στην καθημερινή ρουτίνα.
ΚΑΙ ΜΕΤΑ;
Η αγάπη με την πρώτη ματιά στην πραγματικότητα βιώνεται από τους ανθρώπους, αλλά δεν είναι τόσο «αγάπη» ή «πάθος». Αντίθετα, είναι μια ισχυρή έλξη που κάνει κάποιον ιδιαίτερα ανοιχτό στο να σκέφτεται πως υπάρχουν πολλές πιθανότητες για τη δημιουργία μιας σχέσης (Zsoks et al., 2017).
Ο έρωτας με την πρώτη ματιά μπορεί να βιωθεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Αυτές οι φορές που δεν θα καταλήξουν όπως θέλουμε συνήθως θα ξεχαστούν σχετικά γρήγορα.
Όταν ο έρωτας με την πρώτη ματιά οδηγεί σε μια σχέση, τα θετικά συναισθήματα που βιώνουμε (χαρά, αίσθημα επιτυχίας, ολοκλήρωσης) μπορούν να είναι πολλά και αρκετά έντονα.
«Η αγάπη με την πρώτη ματιά είναι μια εξαιρετική αρχή για να ξεκινήσεις κάτι νέο, γιατί αυτό σημαίνει ότι υπάρχει έλξη, αλλά πρέπει να προχωρήσει περισσότερο από αυτό», εξηγεί η Άλμπερς. «Οι άνθρωποι που βιώνουν την αγάπη με την πρώτη ματιά έχουν μερικές φορές μια ανησυχία και μια συμπεριφορά προσκόλλησης. Θέλουν να περάσουν άμεσα στη σύνδεση με το άλλο πρόσωπο, για να μειωθεί το άγχος τους», εξηγεί η Δρ Άλμπερς.
Όταν νιώθουμε, λοιπόν, ότι την έχουμε “πατήσει”, για να μην βιώνουμε συνεχώς άγχος, στρες και πανικό για το μέλλον της σχέσης, θα βοηθούσε να σκεφτούμε τα παρακάτω:
Δεν χρειάζεται βιασύνη: Όλα θέλουν τον χρόνο τους: «Μην παίρνετε μεγάλες αποφάσεις αμέσως», συμβουλεύει η Δρ Άλμπερς. «Μειώστε τον ρυθμό και γνωρίστε ο ένας τον άλλον πριν μείνετε μαζί ή πάτε για αρραβώνα».
Ας δούμε τι ψάχνουμε: Μόλις προσδιορίσετε τι ψάχνετε, θέστε προσδοκίες για να προσπαθήσετε να φτάσετε εκεί που επιθυμείτε σε μια σχέση.
Ένας ειδικός μπορεί να βοηθήσει: Εάν η εμπειρία σας με τον έρωτα με την πρώτη ματιά δεν είναι ιδιαίτερα θετική ή βρίσκεστε σε ένα κυκλικό μοτίβο που ερωτεύεστε γρήγορα και το εγκαταλείπετε σύντομα, ένας ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να σας βοηθήσει.