ΝΟΜΙΖΕΙΣ ΠΩΣ ΕΙΣΑΙ ΕΡΓΑΣΙΟΜΑΝΗΣ Η ΟΝΤΩΣ ΕΙΣΑΙ;

Όλοι εργαζόμαστε, αλλά ποιος ξέρει τι είναι αυτό που λέγεται υγιής εργασιακή ηθική, το οποίο μελετούν εδώ και χρόνια ερευνητές. Βλέπεις, όταν η εργασία εξελίσσεται σε εθισμό, προκύπτουν προβλήματα σε όλη σου την ύπαρξη.

Πώς θα σώσεις τον εαυτό σου από αυτήν την απειλή;

Θα σου πω τα πάντα, ως προς το πώς θα κρατήσεις μακριά το burnout και τη Μεγάλη Εξάντληση και θα διατηρήσεις κοντά τους ανθρώπους που σε νοιάζουν.

Μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν οι εργασιομανείς που δεν είναι απαραίτητα αυτό που πιστεύεις. Θα ξεχάσω εγώ τον συνάδελφο Μανώλη (καλά να είναι, όπου είναι) που περνούσε στην εφημερίδα από 12 έως 15 ώρες την ημέρα και δύσκολα έφτανε τις 5 ώρες ως καθαρό ‘αγωνιστικό’ χρόνο;

Ουδόλως περιέργως μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2020 έδειξε πως υπάρχει μικρή έως καθόλου συσχέτιση μεταξύ της εργασιομανίας και της απόδοσης.

Παλαιότερη είχε ενημερώσει πως υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της εργασιομανίας και της δυσαρέσκειας από τη ζωή. Δηλαδή, όσο πιο εργασιομανής είναι κάποιος άνθρωπος, τόσο λιγότερο απολαμβάνει τη ζωή.

Πράγμα που θα το έλεγες και λογικό.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΡΡΕΠΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΟΜΑΝΙΑ

Η βιβλιογραφία δείχνει πως οι εργασιομανείς γίνονται περισσότερο άνθρωποι που α) πέρασαν δύσκολα (οικονομικά) όταν ήταν μικροί και έχουν ορκιστεί να μην επιστρέψουν σε αυτήν τη συνθήκη, β) έχοντες που δεν κατάφεραν ποτέ να ξεπεράσουν ότι δεν χρειάζεται να κάνουν περισσότερα από όλους τους άλλους για να διατηρήσουν το ‘προβάδισμα’ και γ) αυτοί που ψάχνουν τρόπους να τους αποσπούν από το να σκέφτονται τη ζωή τους.

Σε ό,τι αφορά τύπους προσωπικότητας, οι τελειομανείς, οι εξωστρεφείς, οι υπέρμετρα φιλόδοξοι και οι ανυπόμονοι είναι πιο επιρρεπείς στο να πέσουν στην ‘παγίδα’ να δουλεύουν χωρίς αρχή, μέση και τέλος.

Η έρευνα έχει δείξει πως δεν είναι παράγοντας κινδύνου η χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Στα των επιχειρήσεων που ευνοούν το φαινόμενο, είναι αυτές που χρησιμοποιούν τεχνολογικά μέσα που διευκολύνουν την εργασία από όπου και αν είμαστε, εκείνες που ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό και την ιδέα πως όλα θα ήταν καλύτερα αν δεν υπήρχαν ωράρια, με τους διευθυντές και τους ελεύθερους επαγγελματίες επίσης να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Τα χαρακτηριστικά του/της εργασιομανή

Η Malissa Clark, βιομηχανική-οργανωσιακή ψυχολόγος στο University of Georgia εξήγησε στην Washington Post πως η πραγματική εργασιομανία περιλαμβάνει τέσσερις διαστάσεις: κίνητρα, σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές.

Στο επίκεντρο υπάρχει ένας εσωτερικός καταναγκασμός για εργασία, υπερβολικές ώρες ενασχόλησης και επίμονες σκέψεις για τη δουλειά και αρνητικά συναισθήματα μακριά από αυτήν.

Πιο συγκεκριμένα, τα χαρακτηριστικά είναι τα εξής:

• Καταναγκαστική ανάγκη για εργασία, ακόμα και όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο ή παραγωγικό. Οι εργασιομανείς αισθάνονται άγχος ή ενοχές, αν δεν εργάζονται.
• Η εργασία προηγείται της προσωπικής ζωής, των σχέσεων και της υγείας.
• Η απασχόληση, ο χρόνος που αφιερώνεται στην εργασία είναι πιο σημαντικός από τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται.
• Υπάρχει δυσκολία αποσύνδεσης. Γίνεται συνεχής έλεγχος των emails και των μηνυμάτων εργασίας, ακόμα και σε ώρες εκτός λειτουργίας και φυσικά, στις διακοπές.
• Δημιουργείται ένταση στις σχέσεις τους και βλάπτονται οι σχέσεις με τα αγαπημένα πρόσωπα.

Μια αναλογία του/της εργασιομανή που θα βοηθήσει στην κατανόηση του φαινόμενου είναι αυτή με κάποιον που προπονείται εντατικά για έναν μαραθώνιο και τρέχει συνεχώς, ακόμα και όταν είναι εξαντλημένος, με συνέπεια την κατάρρευση. Δεν παίρνει χρόνο για ξεκούραση και ανάρρωση των μυών.

Στις έρευνες που έχουν γίνει έχει φανεί πως η υπερβολική δέσμευση για τη δουλειά συμβαδίζει με ανθυγιεινούς τρόπους ζωής, συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και της αποτυχίας άσκησης ή επαρκούς ύπνου.

Τα χαρακτηριστικά του/της σκληρά εργαζόμενου/εργαζόμενης

Είδες τις προϋποθέσεις που υπάρχουν για να χαρακτηριστεί κάποιο άτομο ως εργασιομανής. Κοντολογίς, ζει για να δουλεύει. Δεν δουλεύει για να ζει. Θα έλεγες πως οι εργασιομανείς είναι η ακραία μορφή των σκληρά εργαζομένων.

Ας δούμε τα δικά τους χαρακτηριστικά.

• Καθοδηγούνται από στόχους και επιτεύγματα. Καταβάλλουν προσπάθεια, γιατί θέλουν να πετύχουν και είναι παθιασμένοι με τη δουλειά τους.
• Διατηρούν ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής, με τη δεύτερη να είναι η προτεραιότητα τους. Κατανοούν τη σημασία του να δίνουν στον εαυτό τους το χρόνο να χαλαρώσει και να ‘επαναφορτιστεί’.
• Ξέρουν να απολαμβάνουν τον ελεύθερο χρόνο τους (δεν νιώθουν ενοχές που δεν κάνουν κάτι να τον γεμίσουν, σχετικό με την εργασία τους -όπως οι εργασιομανείς) και να επενδύουν σε φιλίες, στην οικογένεια και τα χόμπι τους -τα οποία θεωρούν απαραίτητα για την ευημερία τους.
• Δεν εστιάζουν στις ώρες εργασίας, αλλά στο αποτέλεσμα. Εκτιμούν και σέβονται το χρόνο τους και άρα δεν τον πετούν. Τουναντίον, προσπαθούν μέσα στο ωράριο τους να είναι παραγωγικοί. Όχι απλά να απασχολούνται.

Τα χαρακτηριστικά του/της hard charger

Διάβασες πως ο/η σκληρά εργαζόμενος/εργαζόμενη επικεντρώνεται στους στόχους και τα επιτεύγματα, διατηρεί την ισορροπία, δίνει προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητα. Μια άλλη κατηγορία που υπάρχει στο US of A (άρα κι εδώ, σε μεγάλες εταιρείες που λειτουργούν με τα συγκεκριμένα πρότυπα) είναι του hard charger.

Μοιάζει με τον/την σκληρά εργαζόμενο/εργαζόμενη, ωστόσο έχει ‘τσιμπημένη’ την ένταση και τη φιλοδοξία. Πιέζει τον εαυτό του, ενίοτε και σε ανελέητο βαθμό και κάποιες φορές η συμπεριφορά ως προς τον τρόπο που προσπαθεί να υλοποιήσει τους στόχους του, θεωρείται επιθετική ή εξόχως ανταγωνιστική. Φέρε στο μυαλό σου έναν πωλητή που κάνει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, αναζητώντας πάντα δυνητικούς πελάτες και κλείνοντας τη μια συμφωνία μετά την άλλη.

Τα χαρακτηριστικά του/της overachiever

Ο/η σκληρά εργαζόμενος/εργαζόμενη κάνει focus στους στόχους και την υλοποίηση τους. Ο hard charger στην ένταση και τη φιλοδοξία. Ο overachiever έχει έναν προορισμό: να ξεπερνάει πάντα τις προσδοκίες. Θέτει υψηλά πρότυπα για τον εαυτό του, τα οποία ανανεώνει συνεχώς -διαφορετικά νιώθει αποτυχημένος/αποτυχημένη.

Υπάρχει μια κάποια ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής, ωστόσο η κατάκτηση υψηλότερων στάνταρ είναι πάντα η προτεραιότητα. Σαν έναν μαθητή που δεν του αρκεί να παίρνει σε όλα τα μαθήματα πάντα άριστα, αλλά βρίσκει χρόνο και μυαλό για εξωσχολικά μαθήματα και εθελοντική εργασία.

Στην ουσία, ένας/μία σκληρά εργαζόμενος/εργαζόμενη είναι το θεμέλιο (καταβάλει προσπάθεια και έχει αποτέλεσμα). Ένας/Μία hard charger ‘πατάει’ σε αυτό το θεμέλιο και ‘χτίζει’ ένα αδυσώπητο στρώμα. Ο overachiever επικεντρώνεται στην υπέρβαση των προσδοκιών με τα αποτελέσματά του.

Ενίοτε πέφτει ο ένας πάνω στον άλλον. Δηλαδή, κάποιος/κάποια μπορεί να γίνει τόσο σκληρός/σκληρή εργάτης/εργάτρια που να γίνει hard charger ή overachiever.

ΜΕΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ WORK ENTHUSIASTS

Οι λάτρεις της εργασίας δεν είναι μυθικά πρόσωπα. Όπως υπάρχουν ανάμεσα μας άνθρωποι που απολαμβάνουν τις επισκέψεις στο γυμναστήριο (θέλουν να πάνε), υπάρχουν κι αυτοί που βρίσκουν γνήσια απόλαυση και ικανοποίηση από τη δουλειά τους.

Μοιράζονται χαρακτηριστικά με τους σκληρούς εργάτες και τους overachievers, αλλά υπάρχει μεταξύ τους μια ειδοποιός διαφορά: το κίνητρο.

Οι work enthusiasts οδηγούνται από εγγενείς παράγοντες, όπως η πρόκληση και οι ευκαιρίες για μάθηση ή η επίδραση που θα έχει αυτό που κάνουν στη δουλειά τους. Για αυτό και αισθάνονται λιγότερο άγχος.

Η δουλειά τους, από μόνη της είναι διεγερτική και ανταποδοτική. Eνθουσιάζονται όταν προκύπτει μια νέα πρόκληση και είναι πάντα πρόθυμοι να συνεισφέρουν. Τείνουν να είναι καλοί στο να διατηρούν τις ισορροπίες μεταξύ της δουλειάς και της ζωής, αν και μπορεί να προσπαθούν πολύ για αυτό.

Μπορεί να δουλεύουν πολλές ώρες, όπως οι εργασιομανείς, ωστόσο το κάνουν γιατί το νιώθουν και τους ευχαριστεί -όχι επειδή αισθάνονται υποχρεωμένοι.

Αν δεν ανήκεις σε κάποια από αυτές τις κατηγορίες μην προβληματίζεσαι. Συνέχισε να κάνεις ό,τι κάνεις, εάν νιώθεις καλά.