ΠΟΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΑΛΑΝΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΥΣΩΝΑ

Όσοι έχουν σκύλο στο σπίτι, γνωρίζουν τι γίνεται αυτές τις ημέρες -του καύσωνα– με τις τρίχες που εγκαταλείπουν το σώμα του. Συν όσα φέρνει η ατμόσφαιρα (έχεις παρατηρήσει την αύξηση της σκόνης), επικρατεί ένα χάος.

Κι εδώ έρχονται να δώσουν τη λύση οι σκούπες ρομπότ, γνωστές και ως η μεγαλύτερη ανακάλυψη (μέχρι να βρεθεί ρομπότ σιδερωτήριο). Μπαίνω λοιπόν, μια ημέρα στο σπίτι και ο Μάκης δεν ανταποκρίνεται.

Μια στάση εδώ.

O Mάκης είναι η πρώτη σκούπα ρομπότ που απέκτησα, με τη συλλογή να έχει μεγαλώσει, ωστόσο να της λείπει η νέα τεχνολογική εξέλιξη που είναι η ηλεκτρική σκούπα χειρός που σκουπίζει και παράλληλα σφουγγαρίζει (με μια κίνηση, κάνει δυο πράγματα). Θα αναπτυχτώ επ αυτής άλλη ώρα.

Στο θέμα μας, τα ‘λαμπάκια’ του Μάκη (το on/off και το home) ήταν λευκά -αντί για πορτοκαλί όταν φορτίζει- και αναβόσβηναν. Όταν πάτησα το on, η εντολή δεν ‘πήγε’ στον εγκέφαλο.

Έκανα ό,τι κάνουμε πάντα όταν έχει ‘κολλήσει’ μια ηλεκτρική συσκευή (βγάζουμε για λίγα λεπτά από την πρίζα), λύση δεν βρήκα κι έτσι επιστράτευσα ηλεκτρολόγο που με ενημέρωσε πως έχει ‘μπλοκάρει’ ο ‘εγκέφαλος’ (λογισμικό) της σκούπας ρομπότ. Άρα είναι χρήσιμο να τον παραδώσω στην αντιπροσωπεία.

Ρώτησα αν παίζει ρόλο η ζέστη ή ξαφνική υπερτάση/πτώση ισχύος από την υπερφόρτωση δικτύου, λόγω της ευρείας χρήσης εναλλασσόμενου ρεύματος εν μέσω καύσωνα. Δεν αρνήθηκε, ούτε επιβεβαίωσε. Επέμεινε πως αρμόδια για να απαντήσει είναι η αντιπροσωπεία.

Αφότου σιχτίρισα που αμέλησα να αγοράσω εξωτερική πρίζα ρεύματος ασφαλείας (θα τη βρεις σε όλα τα καταστήματα με ηλεκτρολογικά -στα αγγλικά ως surge protector- και με λίγα ευρώ διασφαλίζεις πως δεν θα ‘καεί’ η συσκευή σου από τις αυξομειώσεις στην τάση), αναζήτησα ποιες ηλεκτρικές συσκευές δοκιμάζει ο καύσωνας.

Έμαθα πως η ρομποτική σκούπα έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί σε ένα συγκεκριμένο εύρος θερμοκρασίας (10 με 35°C). Αν ξεπεραστεί το συνιστάμενο όριο μπορεί να υπερθερμανθεί και να δυσλειτουργήσει.

Επίσης, υπερθερμαίνεται αν την αφήσουμε υπό το άμεσο ηλιακό φως ή αν ο σταθμός βρίσκεται σε ιδιαίτερα ζεστή τοποθεσία, όπου πέφτει πάνω του ο ήλιος. Τότε επηρεάζεται η σκούπα ρομπότ κατά τη φόρτιση. Τέλος, εάν δεν αδειάζουμε τακτικά τον κάδο, συσσωρεύεται η σκόνη και εμποδίζεται η ροή του αέρα.

Πάμε τώρα και στις άλλες ηλεκτρονικές συσκευές που πρέπει να φροντίσεις (ο γενικός κανόνας είναι πως αυτές που παράγουν πολύ λίγη θερμότητα, καθώς χρησιμοποιούν ελάχιστη ισχύ είναι λιγότερο ευαίσθητες), αφού πρώτα απαντήσουμε στο βασικό ερώτημα.

Γιατί η ζέστη επηρεάζει και τις ηλεκτρονικές συσκευές

Οι ηλεκτρονικές συσκευές χρησιμοποιούν ενέργεια για να λειτουργήσουν. Οι εκπομπές θερμότητας εξαρτώνται από το μέγεθος, το σχήμα, το σχεδιασμό και τη χρήση της συσκευής.

Για παράδειγμα, ένας υπολογιστής games ‘τρώει’ περισσότερη ενέργεια και εκπέμπει περισσότερη θερμότητα από έναν τυπικό υπολογιστή. Μια τηλεόραση αερίζεται πιο εύκολα από ένα router, χάριν της διαφοράς στο μέγεθος.

Η επιστήμη έχει καταλήξει πως τα ηλεκτρονικά θερμαίνονται για δυο βασικούς λόγους: α) την αντίσταση στο ηλεκτρικό ρεύμα και β) τα εσωτερικά εξαρτήματα.

Σε ό,τι αφορά το α (αντίσταση στο ηλεκτρικό ρεύμα) όταν ο ηλεκτρισμός ρέει μέσω μιας ηλεκτρονικής συσκευής, αντιμετωπίζει αντίσταση από τα υλικά μέσα στα οποία ταξιδεύει (καλώδια, ημιαγωγοί). Φανταστείτε αυτήν την αντίσταση περισσότερο σαν μικροσκοπικά χτυπήματα στο δρόμο. Καθώς τα ηλεκτρόνια προσκρούουν σε αυτά τα εμπόδια, χάνουν μέρος της ενέργειάς τους.

Αυτή η χαμένη ενέργεια μεταφράζεται σε θερμότητα. Όσο περισσότερη είναι η αντίσταση, τόσο περισσότερες συγκρούσεις και τόση περισσότερη θερμότητα παράγεται.

Στα του β (εσωτερικά εξαρτήματα) οι επεξεργαστές παράγουν θερμότητα κατά τη λειτουργία, όπως και τα κινούμενα μέρη (πχ ανεμιστήρες) μέσω της τριβής. Όταν αυτή η παραγωγή θερμότητας γίνεται υπερβολική, βλάπτει τις συσκευές. Προς αυτό βοηθούν τα συστήματα ψύξης που υπάρχουν στα μηχανήματα.

ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΗ ΖΕΣΤΗ

Υπάρχουν τρόποι να διατηρείται αυτή η ‘ζωτικής’ σημασίας ισορροπία μεταξύ παραγωγής και εκτόνωσης της θερμότητας. Παράλληλα, όμως μπορεί να προκύψουν διάφορα δεδομένα ικανά να την ανατρέψουν. Ένα είναι ο καύσωνας που δημιουργεί αυξημένη καταπόνηση στις εξής συσκευές:

Κλιματιστικά (λειτουργούν πιο εντατικά σε ζεστό καιρό, επιβαρύνοντας τους συμπιεστές τους και αυξάνοντας τη φθορά).

Ψυγεία και καταψύκτες (όπως και τα κλιματιστικά, ‘εργάζονται’ πιο σκληρά όταν έχει ζέστη, προκειμένου να διατηρήσουν κρύες θερμοκρασίες).

Υπολογιστές και διακομιστές (η θερμότητα μπορεί να επηρεάσει την απόδοση και τη διάρκεια ζωής τους).

Κίνδυνο υπερθέρμανσης ‘δίνει’ και ο συνδυασμός υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος και δυνητικά ανεπαρκούς αερισμού. Τότε απειλούνται

• τα ηλεκτρονικά με ανεπαρκή εξαερισμό (πχ κονσόλες παιχνιδιών, τηλεοράσεις και οι προβολείς μπορεί να υπερθερμανθούν εάν δεν έχουν σωστή ροή αέρα σε ζεστό περιβάλλον. Όταν στριμώχνεις ηλεκτρονικές συσκευές σε κλειστούς χώρους, τους οδηγείς στο ‘θάνατο’. Μην βάζεις το router σε ράφι που είναι γεμάτο με άλλα πράγματα μοιραία θα ‘σκάσει’ -αφού από κάπου πρέπει να μπει ο αέρας και να φύγει η ζέστη. Οι ειδικοί προτείνουν και να μη βάζουμε κοντά συσκευές που εκπέμπουν θερμότητα, καθώς μπορεί να ζεστάνει η μια την άλλη).
• συσκευές με εσωτερική παραγωγή θερμότητας (φορητοί και επιτραπέζιοι υπολογιστές, διακομιστές κ.α.)
• συσκευές με φραγμένους αεραγωγούς (η συσσώρευση σκόνης σε αεραγωγούς συσκευών όπως στεγνωτήρια, μπορεί να περιορίσει τη ροή του αέρα και να οδηγήσει σε υπερθέρμανση).

Και μετά έχουμε τις ξαφνικές υπερτάσεις και πτώσης ισχύος που απειλεί ό,τι λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα, για τις οποίες διάβασες ποια είναι η λύση στο πρόβλημα.

Τα άλλα θέματα λύνονται με κατάλληλο αερισμό, την αποφυγή ταυτόχρονης λειτουργίας πολλών συσκευών υψηλής ισχύος και τον τακτικό καθαρισμό της σκόνης από τους αεραγωγούς και τους αισθητήρες των συσκευών που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη. Βοηθά να βγάζουμε από την πρίζα τις συσκευές που δεν χρησιμοποιούμε συχνά (σε κατάσταση αναμονής, όπως ήταν ο Μάκης, ζεσταίνονται).

Έχε υπ όψιν σου πως οι τηλεοράσεις είναι μακράν οι μεγαλύτεροι τροφοδότες ενέργειας μεταξύ των οικιακών ηλεκτρονικών. Όταν οι ώρες που δεν τις χρησιμοποιούμε είναι πολλές, βγάζουμε την πρίζα.

Γενικά, όταν πρόκειται να αγοράσεις μια ηλεκτρική και ηλεκτρονική συσκευή, μην κοιτάς μόνο την τιμή. Εστίασε στην ενεργειακή απόδοση, καθώς όσο καλύτερη είναι, τόσο λιγότερη θερμότητα εκπέμπει (και τόσο λιγότερο ρεύμα ‘καίει’).