“STAYCATION”: TREND Η ΚΟΡΟΪΔΙΑ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΑΝΕ ΔΙΑΚΟΠΕΣ;

O διευθυντής που είχα στην πρώτη δουλειά της ζωής μου είχε διάφορα mantra. Ένα, που πρέπει να το έχει πει περισσότερες φορές από το «καλημέρα», ανέφερε πως «η άδεια είναι μια μ…».

Το αυτό ίσχυε και για τα ρεπό.

Η μια ανάγνωση ήταν πως ο άνθρωπος αυτός δεν ήθελε να ξεκουραζόμαστε. Η δεύτερη είναι ότι όσο και αν ξεκουραζόμασταν, τελικά θα επιστρέφαμε στις δουλειές και την καθημερινότητα μας. Άγνωστες οι βουλές του κυρίου Χάρη.

Ωστόσο, βάσει της λογικής (;) του, αν δεν ήμασταν στο ‘90 όταν ακούγαμε αυτές τις περίφημες φράσεις, αλλά στο τώρα βάζω στοίχημα πως θα πρότεινε με μανία το staycation (εκ του stay και του vacation) το οποίο αίφνης εμφανίστηκε σε ουκ ολίγες ιστοσελίδες μέσα στο σαββατοκύριακο.

Δεν ξέρω ποιος διεστραμμένος νους το σκέφτηκε ως φανταστική ιδέα για τους Έλληνες που δεν έχουν χρήματα να πάνε διακοπές, αλλά θα ήταν χρήσιμο να διαβάσει λίγα περισσότερα πράγματα για την πρόταση του, πριν την βγάλει από το μυαλό του και τη διαθέσει στον κόσμο.

Πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), σχετική με τις ανατιμήσεις στις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων αποκάλυψε ότι μόνο 1 στους 2 θα κάνει διακοπές αυτό το καλοκαίρι.

Οι λόγοι έχουν να κάνουν με το αυξημένο κόστος σε εισιτήρια και διαμονή, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι είμαστε το προτελευταίο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε αγοραστική δύναμη. Χειρότερη από εμάς είναι μόνο η Βουλγαρία που είναι σε ανοδική πορεία. Ως εκ τούτου, μπορούμε να περιμένουμε πως σύντομα θα μας περάσει κι αυτή.

Σε μια χώρα στην οποία το 55% των πολιτών δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου, το 27% έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του και το 16% έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του, η λύση στο πρόβλημα που λέγεται ‘επιβίωση’ σίγουρα δεν είναι το staycation.

Είναι πολλά άλλα, για τα οποία αυτοί που αποφασίζουν δεν κάνουν τίποτα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΗΤΟ STAYCATION

Τη σήμερον ημέρα, στις χώρες που έχουν χρήματα και το vacation και το staycation είναι αποδράσεις που έχουν ως στόχο να μας ‘βγάλουν’ από την καθημερινή ρουτίνα. Είτε με στόχο τη διασκέδαση, είτε με ζητούμενο τη χαλάρωση.

Σε εκείνες λοιπόν, τις χώρες το staycation είναι γνωστό ως ραντεβού ας πούμε μητέρων που παίρνουν ρεπό από παιδιά και συζύγους και περνούν μια ημέρα με φίλες της (σε ξενοδοχείο), κάνοντας όλες τις χαλαρωτικές δραστηριότητες.

Στην Ελλάδα είναι μονόδρομος όσων έχουν εξωθηθεί στην φτώχεια.

Για να μη ξεχάσουμε κι αυτά που ξέρουμε, οι διακοπές έχουν ψυχικά και σωματικά οφέλη που δεν προσφέρει το staycation. Εννοώ δεν πρόκειται για κάποιο trend που αν το ακολουθήσεις θα σε κάνει να δείχνεις σύγχρονος/σύγχρονη και προσαρμοσμένος/προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα.

Είναι κρίμα να ‘τσιμπάς’ -δεν είναι;

Ας δούμε πώς έχει η πραγματικότητα.

Σύμφωνα με το Merriam-Webster (το παλαιότερο λεξικό των ΗΠΑ) η πρώτη αναφορά της λέξης εντοπίζεται στο Cincinnati Enquirer. Έγινε στις 18 Ιουλίου του 1944.

Για την ακρίβεια, η εφημερίδα είχε δημοσιεύσει ολοσέλιδη διαφήμιση brand μπύρας που πρότεινε διάφορα για εκείνο το καλοκαίρι. Μεταξύ τους ήταν το «take a Stay-cation instead of Va-cation this year». Προσδιορίστηκε ως «οι διακοπές που μένεις σπίτι και δεν κάνεις διακοπές πουθενά αλλού».

Το 2008 όταν τα καύσιμα στις ΗΠΑ έκαναν ρεκόρ τιμής(«άνω των 4 δολαρίων σε κάποιες περιοχές» -σημερινά 6.43 δολ.) και προέκυψε κρίση, η πρόταση που έγινε από πολλά media ήταν αυτή του staycation. Βασικό ζητούμενο ήταν να αποφευχθούν οι μεγάλες μετακινήσεις, με την τάση να είναι οι μικρές αποδράσεις σε περιοχές που ήταν σε κοντινή απόσταση.

Ένα χρόνο μετά, το Lake Superior State University έβαλε το staycation στις αποκλεισμένες λέξεις, τονίζοντας πως δεν είναι συνώνυμο των διακοπών. Ως εκ τούτου θα έπρεπε να διακριθεί σε ξεχωριστή λέξη που δεν έχει σχέση με τις διακοπές κατά τις οποίες μένουμε σπίτια μας.

Η πρακτική αυτή επανήλθε στο προσκήνιο όταν ξέσπασε η πανδημία, κλειστήκαμε σπίτια μας και περιορίστηκαν στο ελάχιστο οι επιλογές που είχαμε για ένα ταξίδι. Θα συμφωνείς πως αυτή η συνθήκη μόνο κανονική δεν ήταν, έτσι;

Μετά τον Covid-19 ήλθε ο πληθωρισμός που διέλυσε εκ νέου της ζωές μας, αυξάνοντας περαιτέρω το άγχος που προκαλεί η αβεβαιότητα -για το μέλλον και τη ζωή μας. Κι αν ξεσπάσαμε αρχικά από τον εγκλεισμό με το σύστημα ‘όπου φύγει, φύγει’, από πέρυσι μετρηθήκαμε με την πραγματικότητα μας. Και κάπως έτσι έγιναν δύσκολες οι διακοπές -που μεταξύ μας, δεν είναι στο ετήσιο πρόγραμμα πολλών ανθρώπων γενικά.

Αντί ωστόσο, να κάνουν οι κυβερνώντες τα δέοντα για να ζούμε ως άνθρωποι, ξαφνικά ερχόμαστε αντιμέτωποι με την πρόταση του staycation που καταργεί το βασικό όφελος των διακοπών: την αλλαγή παραστάσεων.

Από το ολότελα, προφανώς και είναι καλή και η Παναγιώταινα (πχ μια ημερήσια εκδρομή στη φύση). Έτσι όμως, δεν ‘βγαίνει’ ο χρόνος που έρχεται.

Έρευνες ενημερώνουν πως οι άνθρωποι που έχουν υψηλό στρες χρειάζονται περισσότερες ημέρες διακοπές, με τις 7 να είναι το minimum.

Το ακριβές νούμερο εξαρτάται και από τις απαιτήσεις της δουλειάς, το σθένος του κάθε ενός και το τι θα επιλέξουμε να κάνουμε στις διακοπές (να ‘αδειάσουμε’ ή να μεταφέρουμε το άγχος;)

ΠΟΙΑ ΒΑΣΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΟΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ

Υπάρχουν μελέτες στις οποίες μπορείτε να απευθυνθείτε και να μάθετε γιατί ακριβώς υπάρχουν οι διακοπές στο ετήσιο πρόγραμμα μας. Ποιους σκοπούς εξυπηρετούν και πώς φροντίζουν την ευημερία μας -πάντα βάσει της επιστήμης.

Το πρωταρχικό όφελος των διακοπών είναι η αλλαγή των παραστάσεων, που μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη ψυχική υγεία.

Τα νέα περιβάλλοντα διεγείρουν τον εγκέφαλο, μειώνουν το άγχος και μπορούν να τονώσουν τη δημιουργικότητα. Ενώ το staycation μπορεί να προσφέρει χαλάρωση και ποιοτικό χρόνο, η καινοτομία μιας νέας τοποθεσίας είναι γενικά πιο ισχυρή.

Κατ’ αρχάς, με την απόδραση από τη ρουτίνα, αποδιδράσκουμε και από τους τους καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες κι έτσι επιτρέπουμε στο μυαλό να ξεκουραστεί. Εν τω μεταξύ, τα νέα περιβάλλοντα αποσπούν την προσοχή μας από επίμονες ανησυχίες, με το συνδυασμό νέων εικόνων, ήχων και εμπειριών να προάγει τη χαλάρωση και μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης.

Την ίδια ώρα, μετριάζεται το συναίσθημα της πλήξης και της στασιμότητας, ενώ μέσω της εξερεύνησης νέων τόπων και της δοκιμής νέων πραγμάτων ο εγκέφαλος απελευθερώνει ντοπαμίνη, ορμόνη γνωστή και ως αυτή της ‘καλής διάθεσης’. Μπορούμε να γνωρίσουμε και άλλους πολιτισμούς κι έτσι να μην είμαστε αποστειρωμένοι -να ανοίξουμε τους ορίζοντες μας.

Εάν εστιάσουμε σε ό,τι μας συμβαίνει ενώ είμαστε σε ένα νέοι μέρος, μειώνουμε τον μηρυκασμό σχετικά με παλαιότερες ή μελλοντικές ανησυχίες.

Δεν ξέρω εν τω μεταξύ, αν ξέρεις αλλά τα ανεξάρτητα ταξίδια μπορούν να ενισχύσουν την αυτοδυναμία και την αυτονομία ενός ανθρώπου -και βεβαίως, την αυτοεκτίμηση του.

ΤΙ ΜΟΥ ΔΙΔΑΞΕ ΤΟ STAYCATION

Την πρώτη φορά που τα έβαλα κάτω και κατάλαβα πως δεν έχω χρήματα να πάω διακοπές (αν δεν ήθελα να πεθάνω από το άγχος μου το φθινόπωρο), έκανα όλα τα cons που αναφέρονται στις λίστες που συγκρίνουν τις διακοπές με το staycation.

Δηλαδή,

α) μπέρδεψα τα ‘θέλω’ μου με αυτά που έχουν συνήθως οι άνθρωποι τα καλοκαίρια (λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το αγόρι μου) και έβαλα ως στόχο κάθε ημέρα να πηγαίνω και σε μια διαφορετική παραλία της Αττικής που απέφευγα να επισκεφτώ ενώ ήθελα (γιατί βαριέμαι ανελέητα να οδηγώ). Παρεμπιπτόντως, δεν νιώθω πως στην προηγούμενη ζωή μου ήμουν δελφίνι. Θέλω να πω ότι η θάλασσα της Αττικής δεν είναι σε αυτά που με ευχαριστούν και με χαλαρώνουν. Ή τουλάχιστον, δεν με ευχαριστεί περισσότερο από όσο με διαλύει να οδηγώ στο γυρισμό (βράζοντας μέσα στο αυτοκίνητο αφού ήδη έχω βράσει στην παραλία). Στα θετικά, έζησα την εμπειρία της Λίμνης Βουλιαγμένης. Στα αρνητικά, βάζω την ταλαιπωρία και τα χρήματα που χρειαζόμουν για κάθε εμπειρία -που περιλάμβανε και καφέ και σνακ.

β) έπινα αλκοόλ κάθε βράδυ -γιατί αυτό δεν κάνουν όλοι στις διακοπές; Σημείωση: έχω κόψει το αλκοόλ εδώ και πολλά χρόνια. Προκειμένου όμως, να γιορτάσω την άδεια μου αγόρασα από ένα μπουκάλι διαφορετικού brand μπύρας για κάθε ημέρα της εβδομάδας. Την τρίτη εγκατέλειψα το πλάνο, αφού ο οργανισμός μου μού θύμισε έναν από τους λόγους που δεν πίνω αλκοόλ (διαλύεται το στομάχι μου και με πιάνει ένα σφίξιμο που δεν με αφήνει όλη την επόμενη ημέρα).

γ) αφού είχα ελεύθερο χρόνο στα χέρια μου, είπα να βάψω κάτι έπιπλα που ήθελα. Εν μέσω καύσωνα, έλιωνα στο μπαλκόνι εξαφανίζοντας από κάποια έπιπλα το μαονί, το οποίο δεν μπορούσα να βλέπω άλλο. Ξέρεις πού κατέληξα; Στο να βάψω ΟΛΑ τα έπιπλα του σπιτιού. Στα υπέρ ήταν ότι έμαθα πως η μονότονη κίνηση ‘αδειάζει’ το μυαλό. Πραγματικά χαλάρωσα σε αυτό το επίπεδο. Στα κατά ήταν πως πονούσα σε όλο μου το σώμα. Επιπροσθέτως, έδωσα εξτρά λεφτά για ό,τι χρειαζόμουν για τα βαψίματα.

δ) απέφυγα τις εκδρομές, καθώς νιώθω περισσότερο να με κουράζουν από ό,τι να με ξεκουράζουν όταν είναι έως δυο ημέρες. Αυτό το ‘με τη ψυχή στο στόμα’ είναι για άλλες ηλικίες. Αν είσαι σε αυτές, καλά να περνάς.

Ναι, είδα και φίλους, ναι έφαγα ωραία φαγητά (υπερτιμημένα αν με ρωτάς -όπως και τα κοκτέιλ που προσφέρονται πια και φυσικά, ο καφές), ναι δούλεψα και λίγο (αφού ήμουν εδώ, ντει) και ναι γλίτωσα λεφτά. Αλλά δεν ‘έσπασα’ ακριβώς την ρουτίνα βλέποντας τη Νέα Σμύρνη κατά βάση, όπως κάθε άλλη ημέρα του χρόνου. Κάποια στιγμή το χειμώνα ένιωσα σαν να είμαι παίκτης του Big Brother (ή τουλάχιστον έτσι φαντάζομαι πως νιώθουν όλοι οι έγκλειστοι σε τηλεπαιχνίδια), βλέποντας τα ίδια και τα ίδια.

Κατέληξα λοιπόν, στο ότι έστω ένα διήμερο ταξίδι στο εξωτερικό θα το κάνω όπως και αν έχει και ιδανικά θα πηγαίνω εκεί που νιώθω εξοικείωση και να χαλαρώνει η ψυχή μου μόλις πατώ το πόδι μου (βλ. Πάρος), όταν έχω αυτήν την ευκαιρία. Διαφορετικά, θα κάθομαι σπίτι μου (αποφεύγοντας ό,τι δεν είμαι ‘εγώ’), κάτι που ωστόσο κανείς δεν κάνει ως επιλογή ή επειδή είναι τέλεια. Το κάνει γιατί δεν έχει άλλη επιλογή, έτσι όπως τα ‘χουν κάνει άλλοι με τη ζωή μας.