ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΧΑΣΙΣ: ΠΟΙΕΣ ΤΟ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΠΙΣΤΟΥΣ ΤΟΥΣ

Από όταν η ιατρική κάνναβη άρχισε να μπαίνει στις ζωές των ασθενών, η συζήτηση γύρω από τη νομιμοποίηση της ακόμα και για ψυχαγωγικούς σκοπούς, ένα θέμα ταμπού επί αιώνες, άνοιξε. Και εκεί οι ηθικές ενστάσεις, ειδικά των θρησκευόμενων, άρχισαν να έρχονται στην επιφάνεια, αντλώντας τη νομιμοποιητική τους δύναμη από τα αρχαία κείμενα των θρησκειών τους.

Κάθε θρησκεία όμως κρατούσε διαχρονικά μία διαφορετική στάση απέναντί στις ουσίες -συνήθως, βέβαια, όλες συνέκλιναν ως προς την απαγορευσή της. Γι’ αυτό αξίζει να ρίξουμε μία ξεχωριστή ματιά στις θέσεις πέντε απ’ των πολυπληθέστερων θρησκειών στον κόσμο.

ΚΑΘΟΛΙΚΙΣΜΟΣ

Εδώ τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Η Βίβλος των Καθολικών δεν κάνει καμία ρητή αναφορά στη μαριχουάνα ή οποιοδήποτε από τα παράγωγά της, αφήνοντας πολλούς να αναρωτιούνται, τι να σκέφτονταν οι άγιοί τους για αυτό το φυτό -αν, βέβαια, είχαν ποτέ σκέψεις ή συναισθήματα γύρω απ’ αυτό

Ωστόσο, από το 1992, όταν η “Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας” εγκρίθηκε τελικά από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’, οι Καθολικοί πήραν την απάντησή τους, η οποία δεν ήταν και τόσο φιλική προς το φυτό.

Σύμφωνα με την παράγραφο 2291, η χρήση οποιωνδήποτε ναρκωτικών ουσιών είναι ανήθικη και πρέπει να αποφεύγεται. Αυτό προφανώς περιλαμβάνει και τη μαριχουάνα και η μόνη εξαίρεση που γίνεται είναι όταν αυτή αφορά θεραπευτική χρήση. Σύμφωνα με ορισμένους θεολόγους, όπως τον Ιησουίτη ιερέα, Πίτερ Ράιαν, η θεραπευτική χρήση μπορεί να περιλαμβάνει και την ιατρική μαριχουάνα, μόνο αν συνταγογραφείται σωστά.

Αλλά αυτή δεν είναι η γνώμη όλων των θεολόγων, καθώς ένας άλλος, ο Δρ Γουίλιαν Τσάβι, υποστήριξε ότι η απάντηση δεν είναι τόσο ξεκάθαρη και πρέπει να μελετηθεί από ιατρική άποψη για να προσδιοριστούν οι ηθικές συνέπειες.

Σε αυτό που πάντως λίγο πολύ όλοι οι Καθολικοί θεολόγοι συμφωνούν είναι ότι η ψυχαγωγική χρήση της μαριχουάνας απαγορεύεται. Αυτό κατέστη κάτι παραπάνω από σαφές το 2014 και από τον Πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος σε ομιλία του σε ένα συνέδριο για την καταπολέμηση των ναρκωτικών εξήγησε ότι είναι αντίθετος με τη νομιμοποιησή της για ψυχαγωγικούς σκοπούς.

ΙΝΔΟΥΪΣΜΟΣ

Εκ των υστέρων, μπορούμε να δούμε ότι ο Ινδουισμός είναι πιθανότατα μια από τις πιο φιλικές θρησκείες που υπάρχουν σήμερα ως προς τη μαριχουάνα. Σε αντίθεση με πολλές άλλες αρχαίες θρησκείες, τα ιερά ινδουιστικά κείμενα όχι μόνο αναφέρουν τη χρήση μαριχουάνας αλλά δείχνουν ότι αυτή η θρησκεία έπαιξε στην πραγματικότητα σημαντικό ρόλο στην ιστορία της.

Η “Atharvaveda”, ιερό κείμενο του Ινδουισμού θεωρούσε την κάνναβη ως ένα πολύ ιερό φυτό που έπρεπε να χρησιμοποιηθεί από όποιον ήθελε να εξαγνιστεί από την αμαρτία, την ασθένεια και τη δυστυχία. Ακόμη και η θεότητα Σίβα λέγεται ότι χρησιμοποιούσε τη μαριχουάνα, η οποία καταναλωνόταν συχνά με τη μορφή ενός ποτού που ονομαζόταν “bhang”. Ακολουθώντας τα βήματα του Σίβα, πολλοί Ινδουιστές συνέχισαν να χρησιμοποιούν τη μαριχουάνα ως τρόπο να κερδίσουν την εύνοια των Θεών και να συνδεθούν στενότερα μαζί τους.

Ακριβώς επειδή η κοινή ιστορία μαριχουάνας και Ινδουισμού/Ινδίας πάει πολλά χρόνια πίσω, η χρήση της συνεχίζει να είναι πολύ διαδεδομένη ακόμη και σήμερα. Υπάρχει στην πραγματικότητα μια εξαίρεση στους ινδικούς νόμους για τα ναρκωτικά που επιτρέπει την πώληση και την κατανάλωση των φύλλων κάνναβης ως “bhang”, και η κυβέρνηση συμβάλλει στη ρύθμιση της πώλησής της σε όλη τη χώρα.

Οι ινδουιστικοί εορτασμοί όπως το Holi και το Shivratri περιλαμβάνουν άφθονη χρήση του “bhang” μεταξύ των παρεβρισκομένων αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη ινδουιστικής μαριχουάνας. Το “bhang” είναι το πιο ελαφρύ, το “charas” είναι το πιο δυνατό και η ganja βρίσκεται κάπου στη μέση.

ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ

Σύμφωνα με ορισμένες ερμηνείες, αρχαία εβραϊκά κείμενα όπως το Ταλμούδ και η Εβραϊκή Βίβλος κάνουν αναφορές στο φυτό της κάνναβης ενώ και πολλές εβραϊκές κοινότητες έχουν χρησιμοποιήσει τη μαριχουάνα τόσο για θρησκευτικούς όσο και για ιατρικούς σκοπούς, ξεκινώντας από χιλιάδες χρόνια πίσω. Σύμφωνα με το BBC, υπάρχουν ακόμη και στοιχεία ότι οι αρχαίοι Ισραηλίτες που ζούσαν στο Βασίλειο της Ιουδαίας κατανάλωναν μαριχουάνα ως μέρος των θρησκευτικών τους τελετουργιών.

Επιπλέον, παρότι δεν συμφωνούν όλοι, πολλοί ραβίνοι θεωρούν ότι η μαριχουάνα είναι κοσέρ (δηλαδή βρώσιμη σύμφωνα με τους κανόνες της θρησκείας τους). Το 2013, ένας Ισραηλινός ραβίνος υποστήριξε ότι αν η μαριχουάνα καπνιζόταν και δεν τρώγονταν, τότε, ναι, πράγματι ήταν κοσέρ.

Ωστόσο, αυτό τροποποιήθηκε από έναν άλλο ραβίνο, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι μόνο η ιατρική μαριχουάνα ήταν κοσέρ. Τον Ιανουάριο του 2016, η εταιρεία OU Kosher, ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές προϊόντων κοσέρ παγκοσμίως, άρχισε να πιστοποιεί ορισμένα προϊόντα ιατρικής μαριχουάνας ως κοσέρ.

Ορισμένες ερμηνείες υποστηρίζουν ότι η μαριχουάνα είναι μέρος μιας ομάδας τροφίμων γνωστών ως “kitniyot” που απαγορεύονται στους Εβραίους Ασκενάζι το Πάσχα, αλλά από το 2016 όταν ένας σεβαστός υπερορθόδοξος ραβίνος δήλωσε ότι η ιατρική μαριχουάνα εξαιρείται από την απαγόρευση και επιτρέπεται να χρησιμοποιείται ή να τρώγεται, το πλαίσο δεν είναι και τόσο αυστηρό.

Στο Ισραήλ, η χρήση μαριχουάνας για ψυχαγωγικούς σκοπούς ήταν από καιρό παράνομη αλλά τη δεκαετία του 1990 η χρήση της για ιατρικούς σκοπούς έγινε νόμιμη. Γενικά, οι ραβίνοι υποστήριξαν ότι η φαρμακευτική χρήση είναι εντάξει, ειδικά εάν χρησιμοποιείται για τη μείωση του πόνου.

ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

Ο Βουδισμός ήταν και είναι αρκετά ξεκάθαρος γύρω από το θέμα: απαγορεύει τη χρήση μαριχουάνας, τουλάχιστον για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Υπάρχουν Πέντε Αρχές του Βουδισμού, οι οποίες χρησιμεύουν ως ηθικός οδηγός για το πώς ένας βουδιστής πρέπει να ζει τη ζωή του. Η πέμπτη από αυτές τις αρχές λέει ότι κάποιος πρέπει να “απέχει από τις τοξικές ουσίες που θολώνουν το μυαλό”, κάτι που φαίνεται σαν μια πολύ σαφής αναφορά και προς τη μαριχουάνα.

Έχει ενδιαφέρον πάντως το γεγονός ότι κάποιοι έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ο Βούδας να κατανάλωνε το φυτό της κάνναβης κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, αν και είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι το βότανο δεν έχει ψυχοδραστικές ιδιότητες (αυτό γράφει ο Πολ Κάρους στο βιβλίο του “The Gospel of Buddha: According to Old Records).

Στη σύγχρονη εποχή, οι βουδιστές ηγέτες συνέχισαν να προσυπογράφουν την απαγόρευση της χρήσης μαριχουάνας. Σε συνέντευξή του το 2014, ο Δαλάι Λάμα ήταν κατηγορηματικά κατά της χρήσης μαριχουάνας για ψυχαγωγικούς σκοπούς, αποκαλώντας την “δηλητήριο”. Εξέφρασε όντως κάποια αποδοχή της χρήσης του για ιατρικούς λόγους αλλά πρότεινε επίσης ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκεφαλική βλάβη -αν και μπορεί να αναφερόταν σε περισσότερο πνευματικά παρά σωματικά θέματα.

Ομοίως, το 2022, το Εθνικό Γραφείο του Βουδισμού στην Ταϊλάνδη απαγόρευσε στους βουδιστές μοναχούς να χρησιμοποιούν μαριχουάνα, παρόλο που η χώρα μόλις την είχε κάνει νόμιμη. Ομοίως, δεν επιτρεπόταν στους μοναχούς να καλλιεργούν μαριχουάνα στους ναούς ή στα μοναστήρια τους και είχαν το δικαίωμα να τη χρησιμοποιήσουν μόνο με συνταγή γιατρού.

ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ

Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο με περισσότερους από 1,8 δισεκατομμύρια πιστούς, οπότε απασχολεί αρκετά τους ανθρώπους που ασχολούνται με το εμπόριο της κάνναβης -νόμιμο ή μη- το τι λένε οι κανόνες της.

Παρότι, λοιπόν, ο Προφήτης Μωάμεθ δεν ανέφερε ποτέ ρητά τη μαριχουάνα ή το χασίς στο Κοράνι, ωστόσο θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ότι είναι μία ουσία που απαγορεύεται. Ο Μωάμεθ μίλησε για το κρασί και άλλες παρόμοιες ουσίες -τα οποία λέει ότι απαγορεύονται-, και έτσι οι περισσότεροι ισλαμιστές μελετητές εφαρμόζουν το ίδιο σκεπτικό και για τη μαριχουάνα, θεωρώντας τη “χαράμ” ή απαγορευμένη.

Ιστορικά, οι Πέρσες και οι Ιρακινοί μουσουλμάνοι άρχισαν να χρησιμοποιούν χασίς κάποια στιγμή προς τα τέλη του 800 και μέχρι το 1.000 εξελίχθηκε σε μία αρκετά δημοφιλής ουσίας. Εντούτοις, η απαγόρευση της κάνναβης από το Ισλάμ ξεκίνησε ήδη από τον 13ο αιώνα, όταν ο Μαμελούκος σουλτάνος, Μπαϊμπάρς, άρχισε να τιμωρεί τη χρήση της με θάνατο.

Σήμερα, πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής που χρησιμοποιούν τον ισλαμικό νόμο συνεχίζουν να εφαρμόζουν εξαιρετικά αυστηρές πολιτικές που περιορίζουν τη χρήση μαριχουάνας.
Η μόνη εξαίρεση, σύμφωνα με ορισμένους ισλαμιστές μελετητές, είναι η φαρμακευτική κάνναβη. Το 2018, το “Συμβούλιο Φικχ” της Βόρειας Αμερικής εξέδωσε μια δήλωση για τη χρήση μαριχουάνας για ιατρικούς σκοπούς, λέγοντας ότι ήταν επιτρεπτή στο Ισλάμ αλλά με ορισμένες επιφυλάξεις. Γενικά, τα φάρμακα με έγχυση μαριχουάνας επιτρέπονται αλλά μόνο αν δεν φέρνουν τον χρήστη σε παραισθησιακή κατάσταση.

Ταυτόχρονα, επικαλούμενο τις σχολές Χάναφι και Σαφί’ι του Ισλαμικού Δικαίου, το Συμβούλιο Φικχ πρότεινε ότι κάποιο επίπεδο επιρροής της ουσίας στη διάθεση και στο μυαλό είναι εντάξει, αλλά μόνο αν δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική και το φάρμακο αποδειχθεί ότι λειτουργεί. Έτσι, οι μουσουλμάνοι μπορούν να χρησιμοποιούν μαριχουάνα, απλά δεν μπορούν να “κάνουν κεφάλι”.