TO FART WALK ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Κάθεστε σε ένα τραπέζι να φάτε το κάτι τις σας το μεσημέρι ή το βράδυ και όταν υπάρχει καλή παρέα ή καλό φαγητό ή ό,τι άλλο μπορεί να σας κάνει να παραβλέψετε το αίσθημα του κορεσμού, καταλήγετε με ένα φούσκωμα.

Τι κάνετε για να χωνέψετε και να φύγει το πρήξιμο;

Περπατάτε και από ένα σημείο κι έπειτα αισθάνεστε αέρια να εγκαταλείπουν το σώμα σας δια των κλασικών οδών. Πλέον αυτή η τακτική (που έχει για must το γρήγορο βήμα και τουλάχιστον 10 λεπτά για διάρκεια) κυκλοφορεί ως trend στα social media. Αρκεί να αναζητήσετε το hashtag #FartWalk για να δείτε τι γίνεται. Το θέμα είναι αν υποστηρίζεται από την επιστήμη ή είναι όλα στο μυαλό μας.

E, λοιπόν υποστηρίζεται. Θα δούμε πώς λειτουργεί το σύστημα, αφού πρώτα ενημερώσω ότι ο μέσος ενήλικας αποβάλει καθημερινά περί το ενάμιση λίτρων αερίων από τον πρωκτό.

Αυτοί που έχουν πρηξίματα δεν σημαίνει πως παράγουν μεγαλύτερη ποσότητα αερίων από τη συνήθη. Ενδέχεται να έχουν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή δυσανεξία σε κάποια τροφή ή κοιλιοκάκη ή κάποια άλλη από τις 50 αιτίες που προκαλούν πρήξιμο και τυμπανισμό (ιατρικά, μετεωρισμός). Η τελευταία συνθήκη που περιλαμβάνει διάταση της κοιλιάς απασχολεί ποσοστό έως και 30% του ενήλικου πληθυσμού.

Πάμε τώρα, και στο πώς λειτουργούν τα εντός μας.

 

«Το στομάχι λειτουργεί σαν πλυντήριο»

Όπως γράφει στο Conversation ο Dan Baumgardt, Ανώτερος Λέκτορας στη Σχολή Φυσιολογίας, Φαρμακολογίας και Νευροεπιστημών του University of Bristol «σκεφτείτε τι συμβαίνει όταν το στομάχι σας γεμίζει μετά από ένα καλό γεύμα.

Η χωρητικότητά του ποικίλλει μεν, ανάλογα με την ηλικία, το μέγεθος και τις διατροφικές συνήθειες, αλλά όταν γεμίζει σαν το πλυντήριο αρχίζει να αναδεύεται.

Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ελέγχει την κίνηση και τη δραστηριότητα στην καρδιά, τους πνεύμονες και τα έντερα. Είναι ένα αυτόματο σύστημα που λειτουργεί πέρα από τον συνειδητό μας έλεγχο. Δεν χρειάζεται να το σκεφτείτε για να χτυπήσει η καρδιά σας, έτσι; Το ίδιο ισχύει και για την κίνηση των εντέρων.

Το συγκεκριμένο αυτόνομο σύστημα έχει δυο τμήματα. Το συμπαθητικό τμήμα ‘διευθύνει’ αποκρίσεις μάχης ή φυγής (αν θα μείνουμε να παλέψουμε ή να φύγουμε, όταν εμφανίζεται ένας κίνδυνος μπροστά μας), όπως είναι η αύξηση του καρδιακού παλμού και της πίεσης.

Το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα διέπει τις αποκρίσεις ανάπαυσης και πέψης. Μπαίνει στο παιχνίδι όταν είμαστε έτοιμοι να εξελίξουμε το μασημένο γεύμα σε υγρό (το λένε ‘χυμό’) και να απορροφηθούν όλα τα θρεπτικά του στοιχεία μέσα στην κυκλοφορία του αίματος. Στη συνέχεια, αποβάλλουμε τα απόβλητα και τα αέρια.

«Για να αποβληθούν απόβλητα και αέρια, το ίδιο σύστημα κινητοποιεί το έντερο μας, προκαλώντας την απελευθέρωση των πεπτικών υγρών που περιέχουν ένζυμα που διασπούν τους υδατάνθρακες, τα λίπη και τις πρωτεΐνες σε μικρότερα απορροφήσιμα μόρια».

Ενεργοποιεί επίσης, τους μυς στο τοίχωμα του εντέρου και επιτρέπει στο υγρό (της μασημένης τροφής) να συνεχίσει την πορεία του. Αυτή η αλληλουχία δράσης αποκαλείται περίσταλση».

Επίσημα προσδιορίζεται ως εναλλασσόμενη σύσπαση και χαλάρωση, από άνω προς τα κάτω τόσο των λείων μυϊκών ινών του χιτώνα του στομάχου όσο και των διαμήκων μυών του γαστρεντερικού σωλήνα. Κατά τη διάρκεια της περίσταλσης δημιουργούνται κυματικές κινήσεις σε όλο το μήκος του πεπτικού σωλήνα και ιδιαίτερα του γαστρεντερικού, με συνέπεια το περιεχόμενο αυτών να μετακινείται προς μία κατεύθυνση.

Φαντάζετε προς τα πού.

ΠΟΙΑ ΦΑΓΗΤΑ ΕΓΓΥΩΝΤΑΙ ΤΟ ΦΟΥΣΚΩΜΑ

Κατά τον Baumgardt «το φούσκωμα αφορά συσσώρευση αερίων μέσα στην πεπτική οδό, κάτι που μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Ο συνηθέστερος ένοχος είναι η διατροφή.

Μπορεί κάλλιστα να ήταν από πού πήρε την ερώτηση αρχικά. Ο μετεωρισμός είναι το σύμπτωμα που σχετίζεται με το φούσκωμα – τη συσσώρευση αερίων μέσα στην πεπτική οδό. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να συσσωρευτεί αέριο και η διατροφή είναι συχνά ένας μεγάλος ένοχος.

Ιδιαίτερα τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως κι εκείνα που έχουν δύσπεπτους υδατάνθρακες (πχ αγκινάρες Ιερουσαλήμ). Τα συγκεκριμένα παραμένουν στο έντερο όπου τα βακτήρια προκαλούν ζύμωση.

Όσοι έχουν δοκιμάσει τη δίαιτα με λαχανόσουπα, με την υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μπορούν να επιβεβαιώσουν.

Δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν τυμπανισμό και τα ανθρακούχα ποτά, ενώ η διάταση της κοιλιάς μπορεί να εμφανιστεί και αν φάμε πολύ γρήγορα.

«Γενικά, ο μετεωρισμός θεωρείται κάτι το φυσιολογικό, εκτός και αν τον έχουμε συχνά και τα αέρια μας έχουν οσμή. Σε αυτήν την περίπτωση, ενδέχεται να έχουμε γαστρεντερική διαταραχή (πχ δυσανεξία στον άνηθο ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου)».

ΛΥΤΡΩΝΕΙ Ή ΟΧΙ ΤΟ FART WALK;

Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη διερεύνηση της επίδρασης της άσκησης στο έντερο είναι κάπως ασυνεπή, καθώς υπάρχουν πολλά γαστρεντερικά συμπτώματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Μελέτες έχουν συσχετίσει τη μέσης έντασης καθημερινή άσκηση με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου και εκκολπωματίτιδας (βλ. ανάπτυξη μικρών σακουλών του εντέρου), που σχετίζονται με τη δυσκοιλιότητα.

Τι γίνεται όμως, με τον μετεωρισμό;

«Εργασία διαπίστωσε ότι τα συμπτώματα του εντέρου, κυρίως τα αέρια, είναι πιο έντονα και συχνότερα κατά την ηρεμία παρά κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Μια άλλη μελέτη εξέτασε την επίδραση των επιπέδων άσκησης σε συμπτώματα όπως ο μετεωρισμός και η ναυτία. Διαπιστώθηκε ότι το περπάτημα σε μεγάλες αποστάσεις (δηλαδή, χαμηλής έντασης, παρατεταμένη άσκηση) μπορεί να προκαλέσει αυτά τα συμπτώματα, αν και με σημαντικά μικρότερη συχνότητα και σοβαρότητα σε σύγκριση με την άσκηση υψηλής έντασης.

Εν τω μεταξύ, γαστρεντερικά συμπτώματα αναφέρονται συχνά σε αθλητές, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τα επεισόδια διάρροιας δρομέων.

Άλλες προτάσεις είναι ότι η δράση και ο «καταρράκτης» διαφορετικών ορμονών που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης, προκαλούν εντοπισμένη φλεγμονή σε τμήματα του εντέρου. Αυτό μπορεί να έχει την ικανότητα να αλλάξει το μικροβίωμα του εντέρου και επομένως την παραγωγή αερίων.

Έτσι, ενώ οι μελέτες συνεχίζονται ώστε να προκύψει ξεκάθαρη απάντηση, δεν είναι παράλογο να εξετάσετε μια δοκιμή ελαφριάς άσκησης -όπως το περπάτημα-, για να δείτε εάν μπορεί να σας ανακουφίσει. Τα αποδεδειγμένα θετικά του αποτελέσματα σε άλλες πτυχές της υγείας σας, όπως ο καρδιαγγειακός κίνδυνος και η απώλεια βάρους, θα είναι ένα μπόνους».