ΒΕΡΟΝΙΚΑ ΔΑΒΑΚΗ: “ΑΝ ΠΡΟΧΩΡΑΣ ΚΟΛΛΗΜΕΝΟΣ, ΘΑ ΔΥΣΤΥΧΗΣΕΙΣ”

Θα μπορούσες και να τη γνωρίσεις σε ένα γεύμα, ένα παιδικό πάρτι ή μια βραδινή έξοδο και καθόλου να μην φανταστείς πως αυτό το γλυκό, και πανέμορφο, κορίτσι μάχεται ανάμεσα σε θηρία της μουσικής για τη δική της θέση. Και την κερδίζει επάξια, αλλά και πάλι δεν ησυχάζει.

Παρότι, λοιπόν, θα είναι πάντα παρούσα μαμά και ακάματη σύζυγος, προσηνής με τον δημοσιογράφο αλλά και φίλη ζωής για όποιον έχει την τύχη να πορεύεται πλάι της, η Βερόνικα είναι αφοσιωμένη στην αγάπη της, τη μουσική και το θέατρο. Σύντομα, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θα μας συγκινήσει με τις ρεμπετο… βραδιές της, ενώ έμαθα τελευταία στιγμή πως παίζει και στο εκπληκτικό παιδικό «Ο Πετεινός και το Ξόρκι της Αποκριάς» με την ομάδα Φλου (να σε δούμε και εμείς και ο Άρης μας!). Τι άλλο πια Βερόνικα!

Αλήθεια, Βερόνικα Δαβάκη, έχεις σχέση με τον συνταγματάρχη Δαβάκη;

Όχι, όχι εγώ είμαι Κρητικιά, αυτός ήταν Μανιάτης.

Κρητικιά. Πολύ ωραία λοιπόν! Τι κουβαλάς, εσύ, από την Κρήτη;

Το μελαχρινό δέρμα, τη θάλασσα, τους ρυθμούς, τα Χανιώτικα συρτάκια… Κουβαλάω και λίγη πειρατεία από το νότο.

Πειρατεία με ποια έννοια – του ρίσκου, της τόλμης;

Σίγουρα της τόλμης, αλλά και της επαναστατικότητας, του θάρρους, της μάχης με τα κύματα. Είμαι μαχήτρια, δηλαδή, δεν λυγίζω – επιμένω.

Ποιο ήταν το πιο ψηλό κύμα που κέρδισες;

Διάφορα, δεν είναι ένα. Όσο περνάνε τα χρόνια και μεγαλώνω, καταλαβαίνω ότι ο κόσμος είναι, ούτως ή άλλως πλασμένος με και για μεγάλες δυσκολίες. Είναι από τη φύση της δύσκολη η ζωή. Ο καθένας παλεύει πολύ για τους στόχους του και τα όνειρά του, ο καθένας έχει τα δικά του τέρατα να αντιμετωπίσει ενώ υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν καν το περιθώριο να ονειρευτούν.

Κάποιοι, όμως, λένε «όποιος θέλει, μπορεί». Δεν μιλώ φυσικά για ανθρώπους που πραγματικά είναι σε τεράστια δυσχέρεια.

Κοίτα και το «όποιος θέλει μπορεί» είναι πολύ σχετικό. Δηλαδή εσύ μπορεί να θέλεις να φτάσεις στο απέναντι βουνό αλλά να δεις ότι για να φτάσεις εκεί υπάρχει ένα τεράστιο ποτάμι το οποίο δεν μπορείς να διασχίσεις. Και εκεί να αποφασίσεις ότι εφόσον αυτό δεν μπορείς να το περάσεις, θα βρεις ένα άλλο που να σου κάνει. Δεν υπάρχει δηλαδή το «αυτό θέλω και θα το έχω ακριβώς». Πρέπει να είσαι έτοιμος για όλα και να μπορείς να προσαρμόζεσαι – και αυτό δεν το θεωρώ έκπτωση. Η ζωή σου ζητάει συνέχεια να κάνεις αναθεώρηση, να κάνεις, όπως λέμε και στο τηλέφωνο, «αναβάθμιση». Νομίζω ότι αν προχωράς κολλημένος, θα δυστυχήσεις.

Όσο γι’ αυτό που λες, για τις κατηγορίες, νομίζω ότι υπάρχουν αυτοί που συνεχώς προσπαθούν και ανανεώνουν στόχους αλλά και κάποιοι που είναι πιο κουλ και εναρμονισμένοι με το τοπίο. Ξέρεις όλα χρειάζονται και μία αυτογνωσία, να ξέρεις τα δεδομένα και να αποτελούν έναν παράγοντα στους στόχους που θέτεις.

Φυσικά χρειάζεται και η τρέλα, εννοείται, -αλλά δεν πρέπει να έχεις και επίγνωση; Να ξέρεις δηλαδή τις δυνατότητες σου και να είσαι σε ετοιμότητα για να μπορείς να βρεις λύσεις; Αυτό μπορείς να το κάνεις μόνο αν ξέρεις τι σου συμβαίνει και τι υπάρχει εκεί έξω. Γι’ αυτό και μάλλον στεναχωριόμαστε τόσο πολύ όταν είμαστε νεότεροι γιατί δεν ξέρουμε ούτε έξω τι συμβαίνει αλλά δεν ξέρουμε και μέσα μας τι συμβαίνει, τι υπάρχει.

Ωραία αφού αναλύσαμε τον άνθρωπο και την ψυχολογία του ας πάμε και στα δικά σου. Αυτά τα υπέροχα που κάνεις αυτή την περίοδο.

Συμμετέχω, λοιπόν, σε μία παραγωγή του Ελληνικού Σχεδίου που είναι υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Δημήτρη Παπαδημητρίου και άμεσα χρηματοδοτούμενο από το Ίδρυμα Ωνάση, σε ένα ρεμπέτικο φεστιβάλ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Φυσικά στον Πειραιά, διότι εκεί συναντήθηκαν οι τέσσερις ορίζοντες και εκεί έγινε όλη η ώσμωση της ρεμπέτικης μουσικής. Είναι πάρα πολύ συγκινητικό γιατί ζουν ακόμα άνθρωποι που είτε ήταν φίλοι με τους μουσικούς ή σύχναζαν σε μαγαζιά ή έχουν ακόμη και συγγενείς ρεμπέτες.

Παρουσιάζουμε κομμάτια του Τούντα και του Παπαϊωάννου, τραγούδια που δεν πρόλαβαν να κυκλοφορήσουν οι ίδιοι και ήταν στα ντουλάπια τους κρυμμένα και έφτασαν σε εμάς από τις οικογένειές τους και τους κληρονόμους τους. Η ορχήστρα που θα τα παίζει ούτως ή άλλως παίζει ρεμπέτικο, κάτι πολύ σημαντικό: είναι δηλαδή άνθρωποι «ζωντανοί», με σάρκα και οστά – δεν είναι μελετητές χωρίς να θέλω να πω κάτι για τους μελετητές, που απλώς κάνουν μια άλλη λειτουργία και έχουν μια άλλη χρησιμότητα.

Ποια είναι η αλήθεια η σχέση της γυναίκας με το ρεμπέτικο; Γιατί το έχουμε στο μυαλό μας μόνο με ανδρικές φιγούρες;

Υπάρχουν και κάποιες γυναίκες αλλά λίγες και κυρίως όχι μουσικοί. Δηλαδή, όταν βγήκε η Ευαγγελία Μαργαρώνη να παίξει ακορντεόν και πιάνο σε ρεμπέτικα σύνολα, ήταν μαζί με τον μπαμπά της. Αυτό το θέμα το έψαξα πάρα πολύ όταν έκανα την Μαρίκα Νίνου και τα πράγματα είναι απλά: μία γυναίκα που δεν είχε το δικαίωμα ψήφου μέχρι το 1952, που δεν ήταν δηλαδή καν πολιτικό ον, μα ούτε και ιδιαιτέρως κοινωνικό με την έννοια ότι δεν μπορούσε να κυκλοφορεί μόνη της καθώς έπρεπε να συνοδεύεται, πως θα μπορούσε να ανέβει στο πάλκο ανάμεσα σε 5-6 άνδρες. Ή να τραγουδάει και από κάτω να πίνουν και να μεθούν οι άνδρες που κουβαλούσαν όλα τα στερεότυπα της εποχής; Μιλάμε τώρα για πολλά κότσια άμα το τολμούσες διότι θα έπρεπε επιπλέον και να… επιστρέψεις μόνη σπίτι στις τρεις τα ξημερώματα. Η Μπέλλου και η Γεωργακοπούλου αποτελούν τρομερές εξαιρέσεις.

«Τραγουδιστικά» τι σημαίνει το ρεμπέτικο;

Καταρχάς, να πούμε ότι το ρεμπέτικο είναι μια από τις πιο ισχυρές ρίζες της της μουσικής μας παράδοσης. Η ταυτότητα της ελληνικής μουσικής. Και παρότι δεν έχουμε ουσιαστικά καινούργιους ρεμπέτες, η αξία του και η δύναμη του δεν μειώνονται. Όμως ο ρεμπέτης, υπήρχε σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο – δεν μπορεί να υπάρξει στη δική μας εποχή. Είναι ένα κοίτασμα μουσικό όμως στο οποίο επιστρέφουμε ξανά και ξανά. Ο Ξαρχάκος, ας πούμε, μέσα σ’ αυτή την τεράστια πορεία, θα επέστρεφε στο ρεμπέτικο, θα εμπνεόταν και αυτό που θα παρήγαγε δεν θα ήταν παλιακό, αλλά ολόφρεσκο.

Τι πιστεύεις ότι είναι αυτό που κάνει το ρεμπέτικο να διαρκεί τόσο πολύ στο χρόνο αλλά και να απευθύνεται σε διαφορετικού είδους ανθρώπους και διαφορετικές ηλικίες;

Δεν μπορώ να είμαι σίγουρη, σίγουρα το έχουμε στα αυτιά μας, είναι στο DNA μας με έναν τρόπο είναι στο μουσικό πολιτισμικό DNA μας. Εμπεριέχεται στο συλλογικό μας ασυνείδητο. Επίσης έχει έναν πολύ ιδιαίτερο συνδυασμό ευγένειας και τραχύτητας και είναι ποιητικό μα και γειωμένο – μαγικοί συνδυασμοί.

Σωστά. Και ρεαλισμός και όνειρο και ελπίδα και επιθυμία.

Ναι! Κι έτσι εκεί βρίσκονται ένας άνθρωπος πιο σωματικός μα και ένας άλλος πιο πνευματικός, ένας ρομαντικός μα και ένας γήινος.

Πώς νιώθεις εσύ όταν τραγουδάς ρεμπέτικα;

Το μέλημα μου πάντως δεν είναι να μιμηθώ κάποια ρεμπέτισσα. Ακούω πάρα πολύ τις παλιές εκτελέσεις που τις λατρεύω. Σίγουρα, συνειδητά ή ασυνείδητα, είμαι πολύ επηρεασμένη από αυτές και σαν να πατάω πάνω τους – είναι οι δάσκαλοι μου, δηλαδή, και δεν έχω καμία διάθεση να τις απαρνηθώ.

Με δυσκολεύει καμιά φορά λεξιλόγιο της εποχής αλλά και θεματικές, που αποκλείουμε φυσικά γιατί είναι αντίθετες με τη σημερινή, νέα κουλτούρα. Με δυο λόγια, γίνονται απόπειρες νέων διασκευών και ενορχηστρώσεων όπως ακριβώς γίνεται και με τα σπουδαία κείμενα του θεάτρου: τα βλέπεις αλλιώς καθώς εξελίσσεται η εποχή και αλλάζουν οι συνθήκες.

Και… η νέα «Λαϊκή Απογευματινή».

Ακριβώς. Παρουσιάζουμε με τον Βαγγέλη Κορακάκη τον καινούργιο μας δίσκο που λέγεται «Λαϊκή Απογευματινή» με αφιέρωμα στο έργο του. Ο Βαγγέλης Κορακάκης, ας πούμε, είναι ένα τέλειο παράδειγμα του πως μεταφέρεται το ρεμπέτικο το 2025 χωρίς να είναι φολκλόρ μα είναι απόλυτα εναρμονισμένο με το τοπίο του σήμερα παρότι βασισμένο στη διάλεκτο και την μουσική του ρεμπέτικου.

Παίζει και στο τραγούδι τον μεγαλύτερο ρόλο η συνεργασία, οι συνεργάτες;

Νομίζω ότι είναι στον άνθρωπο. Εγώ δεν μπορώ να λειτουργήσω αν δε μ’ αγαπάνε! Έτσι θέλω να νιώθουμε αφού αποφασίζουμε μαζί να εκτεθούμε στον κόσμο. Κάτι δύσκολο, αφού κάθε συναυλία και κάθε παράσταση είναι μια τεράστια κουρτίνα που ανοίγει στο παράθυρο και φωτίζεται όλο το δωμάτιο – και το δωμάτιο έχει και σκόνη.

Έχει και θλίψη και ευαισθησία και γέλιο και χαρά και δυσκολία. Γι’ αυτό θέλω να έχω δίπλα μου ανθρώπους που να μ’ αγαπάνε και να με σέβονται και φυσικά να συμβαίνει και το αντίστροφο – να τους αγαπάω και τους σέβομαι και εγώ. Τον Δεκέμβριο, δηλαδή, που έκανα τη δική μου παράσταση στο Άλσος «Προσοχή παρεμβολές» ήμουν με έξι ανθρώπους επί σκηνής με τους οποίους, να σου πω την αλήθεια, ευχαρίστως θα περνούσα και όλη την ημέρα στο σπίτι μου.

Είσαι γενναιόδωρη πάντως…

Είναι πολύ απλό ξέρεις οι άνθρωποι να ζούμε καλύτερα μεταξύ μας. Ο ουρανός μας χωράει όλους. Εγώ και να θέλω δεν μπορώ να σου πάρω τη θέση. Μπορείς να πας λίγο πιο πέρα ή να πάω εγώ. Χωράμε όλοι. Αν μπορέσουμε αυτό να το συνειδητοποιήσουμε, θα ζήσουμε πολύ καλύτερα. Μην τρελαίνεστε παιδιά, χωράμε όλοι!