Η ΓΗ ΚΑΙΓΕΤΑΙ, Η GOOGLE ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ – ΤΙ ΚΑΝΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

Φωτιές υπήρχαν πάντρα στον πλανήτη. Όχι όμως, όπως αυτές που εκδηλώνονται τα τελευταία χρόνια, με την κλιματική κρίση να κάνει τα πάντα πιο μεγάλα και πιο έντονα. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να μη γίνεται κάτι δραστικό ως προς τη διαχείριση των αιτιών της κλιματικής αλλαγής, που να μπορεί να αντιστρέψει το δυστοπικό μέλλον μας.

Οι ακραίες πυρκαγιές, φαινόμενο που χαρακτηρίζεται από την έντονη και συχνά επικίνδυνα απρόβλεπτη συμπεριφορά τους (περιλαμβάνει ακανόνιστη εξάπλωση, μαζική κηλίδωση, βαθιά ανάφλεξη κ.α.) θα είναι πολύ σύντομα το νέο νορμάλ, με αυτό που ζει το Λος Άντζελες να είναι το trailer του υπόλοιπου κόσμου.

Οι πυρκαγιές μαίνονται ανεξέλεγκτες, με ρυθμό πέντε γηπέδων ΝFL το λεπτό εξαιτίας των ισχυρών και απρόβλεπτων ανέμων που ενισχύουν διαρκώς τις φλόγες.

 Ό,τι γίνεται στο Λος Άντζελες, δεν μένει στο Λος Άντζελες

Αν νομίζετε πως ό,τι συμβαίνει αυτές τις ημέρες στην άλλη ακτή του Ατλαντικού δεν μας αφορά -δεν θα συμβεί εδώ-, είναι χρήσιμο να βγείτε από την αυταπάτη. Αρκεί να θυμηθείτε τι έγινε το περασμένο καλοκαίρι στην Ελλάδα -ή κάθε καλοκαίρι, με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Επιπροσθέτως, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της European Cooperation In Science & Technology «στην Ευρώπη, η κλιματική κρίση εξελίσσεται ραγδαία. Η εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών και η έλλειψη αποτελεσματικής διαχείρισης της γης, σε συνδυασμό με τις ακραίες καιρικές και κλιματικές συνθήκες που οφείλονται στην επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής, έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον που σήμερα ευνοεί περισσότερο από ποτέ για ακραία γεγονότα δασικών πυρκαγιών».

Αυτό που χρειαζόμαστε περισσότερο από όλλα είναι «ενίσχυση της ικανότητας πρόβλεψης καταστάσεων όπου μια πυρκαγιά θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε ακραίο γεγονός».

Το δεύτερο απαραίτητο είναι να τακτοποιηθεί «το υπάρχον χάσμα μεταξύ ερευνητών και επαγγελματιών, που εμποδίζει τη μετατροπή της νέας και εμπειρικής γνώσης σε λύσεις βασισμένες στην επιστήμη, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της εκπαίδευσης, της ανάλυσης και της καταστολής ακραίων πυρκαγιών».

Άρα για να μείνουν δέντρα όρθια, χρειάζεται γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της επιστήμης και της πράξης ανάμεσα στους ερευνητές και τους επιχειρησιακούς φορείς.

Αυτή είναι η αποστολή της Δράσης NERO, πανευρωπαϊκού ερευνητικού δικτύου για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές, με 170 ερευνητές και επιχειρησιακούς από 32 χώρες και συντονιστή το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των φορέων είναι το πρόβλημα που αναφέρεται σε όλες τις εκθέσεις που έχουν συνταχθεί από ειδήμονες, μετά τις πιο καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα.

Ας ελπίσουμε πως μια ημέρα θα κάνουμε ό,τι μας προτείνουν (μια 20ετια) αυτοί που βάζουμε να κρίνουν τι κάνουμε λάθος και χάνονται δασικές εκτάσεις και ζωές.

Πώς αποφάσισε να βάλει «πλάτη» η Google

Oι χρήστες android κινητών τηλεφώνων έχουν το προνόμιο της ενημέρωσης για σεισμούς. Το Android Earthquake Alerts System είναι ένα πείραμα της Google, με το οποίο επιχειρεί να επιτύχει κάτι ανάλογο με το πλέον εξελιγμένο σύστημα προειδοποίησης σεισμών που ανήκει στους Ιάπωνες.

Αυτό που κάνει το σύστημα ειδοποιήσεων της Google είναι να εντοπίζει και να ειδοποιεί τους χρήστες για σεισμούς στην περιοχή τους.

Η Ελλάδα είναι πολλά χρόνια πίσω και στον τομέα της ενημέρωσης για σεισμικές δονήσεις, όπως είναι πίσω και στον έγκαιρο εντοπισμό των φωτιών πριν γίνουν ακραίες πυρκαγιές. Για καλή μας τύχη, η Google θα βοηθήσει και με τις πυρκαγιές.

Όπως ανακοίνωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ο τεχνολογικός κολοσσός, επένδυσε σε σύστημα εντοπισμού πυρκαγιών πρώιμου σταδίου.

Συνεργάστηκε με ηγέτες της κοινότητας των πυρκαγιών για να δημιουργήσει το FireSat, έναν ειδικά κατασκευασμένο αστερισμό 50 μικρών δορυφόρων που θα βρίσκονται σε χαμηλή τροχιά, ώστε να εντοπίζουν μικρές εξάρσεις πυρκαγιών (όπου ‘μικρές’, στο μέγεθος τάξης σχολείου).

Σύμφωνα με την ανακοίνωση «οι αρχές θα έχουν εικόνες υψηλής ανάλυσης που ενημερώνονται παγκοσμίως κάθε 20 λεπτά», προκειμένου να ξέρουν πώς να κινηθούν, επιτρέποντας στην πιο γρήγορη και αποτελεσματική ανταπόκριση.

Αυτή η ικανότητα αντιπροσωπεύει μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με τις τρέχουσες δορυφορικές εικόνες, οι οποίες συνήθως ανιχνεύουν τις πυρκαγιές μόνο αφού έχουν μεγαλώσει -σε επίπεδο αρκετών στρεμμάτων.

Το διάστημα είναι πιο προσιτό από ποτέ, χάρη στον πολλαπλασιασμό των μικρών δορυφόρων και στις πιο προσιτές τιμές εκτόξευσης, που άνοιξαν την πόρτα σε εξειδικευμένες εφαρμογές -όπως η παρακολούθηση της παγκόσμιας ρύπανσης, οι παρατηρήσεις των καλλιεργειών και οι νέοι τρόποι συλλογής δεδομένων καιρού και κλίματος».

Η Google είναι στους χρηματοδότες του FireSat (έδωσε 13.000.000 δολάρια), τον οποίον διαχειρίζεται ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ονομάζεται Earth Fire Alliance (παγκόσμιος, μη κερδοσκοπικός συνασπισμός που παρέχει μετασχηματιστικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο από όλες τις πυρκαγιές στη Γη), ενώ συνεργάζεται και η Muon Space (αμερικανική αεροδιαστημική startup που κατασκευάζει τους μικροδορυφόρους).

H Google έχει δεσμεύσει 13 εκατομμύρια δολάρια για να υποστηρίξει αυτήν την πρωτοβουλία, με την πρώτη εκτόξευση δορυφόρου να προγραμματίζεται για τις αρχές αυτού του έτους. Ο πλήρης αστερισμός να αναμένεται να είναι λειτουργικός τα επόμενα χρόνια.

Στη δική της ανακοίνωση Τύπου, η ΕFA εξήγησε πως «σηματοδοτείται ένα σημαντικό ορόσημο και ένα βήμα προς τη αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τη φωτιά.

Καθώς οι πυρκαγιές γίνονται πιο έντονες και εξαπλώνονται πιο γρήγορα, πιστεύουμε ότι η ριζική συνεργασία είναι το κλειδί για την προώθηση της τόσο αναγκαίας καινοτομίας στη διαχείριση των πυρκαγιών και τη δράση για το κλίμα».

Εκτός από την υποστήριξη των προσπαθειών αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, τα δεδομένα του FireSat θα χρησιμοποιηθούν και για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου ιστορικού δεδομένων εξάπλωσης πυρκαγιάς.

«Αυτό θα βοηθήσει την Google και τους επιστήμονες να μοντελοποιήσουν και να κατανοήσουν καλύτερα τη συμπεριφορά και την εξάπλωση της πυρκαγιάς».

ΠΩΣ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ ΤΟΥ FIRESAT

Ο πρώτος δορυφορικός στόλος που θα είναι αφιερωμένος στην ανίχνευση και την παρακολούθηση δασικών πυρκαγιών έχει χρονοδιάγραμμα, βάσει του οποίου η εκτόξευση του πρώτου μικροδορυφόρου θα γίνει στις αρχές του τρέχοντος έτους. Έως το τέλος του 2025 θα πετούν τρεις.

Ο καθένας θα παρατηρεί κάθε σημείο της Γης τουλάχιστον δυο φορές την ημέρα.

Όταν οι δορυφόροι φτάσουν τους 50, ο χρόνος επανεπίσκεψης στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη θα είναι τα 20 λεπτά. Θα δίνεται έμφαση στις περιοχές που είναι πιο επιρρεπείς στις πυρκαγιές, ώστε να λαμβάνεται δείγμα κάθε 9 λεπτά.

Ο κάθε μικροδορυφόρος θα έχει πολυφασματικά υπέρυθρα όργανα έξι ζωνών (βλ. προσαρμοσμένοι αισθητήρες υπέρυθρων στη δημιουργία των οποίων συμβάλει η ομάδα Google Research) και θα “χτενίζει” μια λωρίδα της Γης περίπου 1.500 χιλιομέτρων.

Τα όργανα που θα διαθέτουν οι μικροδορυφόροι θα είναι τόσο ευαίσθητα, ώστε να βρίσκουν εστίες 5Χ5 μέτρων.

Το δίκτυο θα χρησιμοποιήσει το Google AI για να συγκρίνει γρήγορα τις παρατηρήσεις της οποιασδήποτε περιοχής του συγκεκριμένου μεγέθους με προηγούμενες εικόνες, ώστε να προσδιορίσει εάν υπάρχει πυρκαγιά.

Η τεχνητή νοημοσύνη θα λαμβάνει επίσης, υπόψη παράγοντες όπως η κοντινή υποδομή και ο τοπικός καιρός σε κάθε αξιολόγηση πυρκαγιάς. Οι δοκιμές που έγιναν σε ελεγχόμενες φωτιές δημιούργησαν και ένα βασικό σύνολο δεδομένων.

Μετά την ανίχνευση πυρκαγιάς, θα διατίθεται άμεσα η τοποθεσία και το μέγεθος στις αρμόδιες υπηρεσίες, για να κάνουν τα απαραίτητα -όπου συμβαίνει αυτό.

Εκτός από το FireSat, η Google έχει εφαρμόσει παρακολούθηση ορίων δασικών πυρκαγιών με γνώμονα την τεχνητή νοημοσύνη, που παρέχει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τις περιμέτρους των δασικών πυρκαγιών.

Αυτές οι πληροφορίες είναι προσβάσιμες μέσω της Αναζήτησης και των Χαρτών Google και μπορούν να βοηθήσουν τις πληγείσες κοινότητες και τις αρχές της πυροσβεστικής να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις κατά τη διάρκεια συμβάντων πυρκαγιών.

Η Google έχει και ανταγωνισμό -μια εταιρεία την πληρώνει η Ελλάδα

Πριν αποχαιρετήσουμε, να πούμε και ότι το FireSat δεν είναι η μόνη υπηρεσία που δημιουργείται για τον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών. Πολλές startup έχουν ‘μπει’ στο παιχνίδι από το 2018, μια πολύ καλή χρονιά -υπό την έννοια των πυρκαγιών- για τον πλανήτη. Τότε έγινε ξεκάθαρο πως οι μέθοδοι ανίχνευσης που υπήρχαν έως τότε δεν συμβάδιζαν με τις εξελίξεις και ότι οι δορυφόροι μπορούσαν να βοηθήσουν. Χρειάζονταν ωστόσο, ανανεώσεις, ώστε οι κάμερές τους να μπορούν να εντοπίσουν φωτιές πριν γίνουν τεράστιες και παράγουν ορατά νέφη καπνού ή φλόγες που καταστρέφουν ένα δάσος.

Η γερμανική OroraTech δουλεύει ένα παρόμοιο σύστημα με το FireSat. Σύμφωνα με τον Thomas Grübler, επικεφαλής στρατηγικής και συνιδρυτή της startup έχουν ήδη εκτοξευθεί δυο δορυφόροι και θα ακολουθήσουν άλλοι 98 έως το 2028. Στους 100 η εταιρεία λέει πως θα μπορεί να ανιχνεύει φωτιά 4Χ4 μέτρων παγκοσμίως, σε διάστημα μικρότερο της μισής ώρας.

Κατά το Bloomberg«τον Ιούνιο (του 2024), το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Ελλάδας υπέγραψε με την OroraTech σύμβαση 20 εκατομμυρίων ευρώ για τη χρήση του δορυφορικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τις πυρκαγιές».

Ο Carsten Brinkschulte, ένας Γερμανός, στέλεχος τηλεπικοινωνιών αποφάσισε να δημιουργήσει σχετικό σύστημα (ανίχνευσης φωτιάς πριν κλιμακωθεί) βάσει βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου.

Έτσι δημιουργήθηκε η Dryad του δικτύου αισθητήρων ΙοΤ μεγάλης κλίμακας, που ανιχνεύουν πυρκαγιές και παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες και αναλύσεις για τα δάση που έχει συγκεντρώσει 22.8 εκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις και επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κάθε ένας από τους αισθητήρες Silvanet της Dryad είναι εξοπλισμένος με ένα στρώμα ημιαγωγού μεταλλικού οξειδίου που αντιδρά με τα αέρια στον αέρα. Όταν υπάρχουν υδρογόνο, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια, καθώς βρίσκονται στα πρώτα στάδια μιας πυρκαγιάς, μεταβάλλουν την ηλεκτρική αντίσταση του αισθητήρα, δημιουργώντας ένα συγκεκριμένο «δαχτυλικό αποτύπωμα».

Στη συνέχεια, η τεχνητή νοημοσύνη αναλύει τη σύνθεση του αερίου σε πραγματικό χρόνο. Έτσι οι χρήστες του δικτύου μπορούν να εντοπίζουν γεωγραφικά την προέλευση μιας πυρκαγιάς σε ακτίνα 98 χιλιομέτρων από κάθε συσκευή.  Σήμερα έχουν δοθεί περισσότεροι από 20.000 αισθητήρες -στην τιμή των 100 ευρώ ο ένας, με τους πελάτες να πληρώνουν και τέλος υπηρεσίας για την πρόσβαση στην πλατφόρμα της εταιρείας.

Στην Πολωνία υπάρχει η SmokeD που έχει συσκευές, οι οποίες τραβούν φωτογραφίες σε κάθε δευτερόλεπτο και χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να συγκρίνουν τη μια με την άλλη, στο πλαίσιο συνεχούς συστήματος ελέγχου.

Όπως όμως, αναφέρει το Bloomberg «οι κάμερες απαιτούν σημαντική υποδομή, όπως υπερυψωμένα σημεία στήριξης και συνεχείς πηγές ενέργειας — όλα αυτά περιορίζουν την κλιμάκωσή τους, ειδικά σε απομακρυσμένες περιοχές. Και ο ίδιος ο εξοπλισμός μπορεί να είναι κίνδυνος πυρκαγιάς».

Στις ΗΠΑ ‘τρέχει’ ένα πρόγραμμα το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας της χώρας, με αισθητήρες που κατασκευάζονται στο Μέριλαντ. Ονομάζονται N5SHIELD και επιστρατεύτηκαν στις πυρκαγιές της Χαβάης πέρυσι.