Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ
Το Μεξικό ζει την πιο θανατηφόρα προεκλογική περίοδο της ιστορίας του, με 1.709 επιθέσεις από το 2018 έως τον περασμένο Μάρτιο.
Στις δημοκρατίες όλου του κόσμου, όσο κοντοζυγώνουν εκλογές οι πολίτες του όποιου τόπου γίνονται μάρτυρες εκπροσώπων κομμάτων να ξιφουλκούν σε τηλεοπτικά debates.
Ζουν υπέροχες στιγμές, όπως αυτήν των τεσσάρων ανθρώπων που μιλούν μαζί, ο ένας πάνω στον άλλον, ο καθένας για ό,τι τον βολεύει και κανείς για το θέμα που έχει τεθεί από τους δημοσιογράφους.
Όπως σκέφτεσαι πως το ζητούμενο μάλλον δεν είναι να καταλάβει κάτι ο τηλεθεατής/ψηφοφόρος επί του προγράμματος κάθε κόμματος, αλλά να μην ακουστεί ο αντίπαλος, μαθαίνεις τι γίνεται σε άλλες χώρες και ίσως ανακουφίζεσαι.
Βλέπεις δεν υπάρχουν μόνο καλύτερα. Υπάρχουν και χειρότερα. Ενώ εμείς έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε υποψηφίους να «σκοτώνονται» καθημερινώς και αδιαλείπτως στα κανάλια, σε άλλα έθνη βλέπουν υποψηφίους να σκοτώνονται.
Τελεία.
Χωρίς εισαγωγικά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που συμβαίνει στο Μεξικό, όπου όπως μπορείς να φανταστείς τα καρτέλ έχουν λόγο και στις εκλογές.
Στις 2 Ιουνίου οι 127.500.000 πολίτες της χώρας θα πάνε στις κάλπες, για να ψηφίσουν αυτούς που προτιμούν μεταξύ όσων θα έχουν επιβιώσει έως τότε. Οι δημόσιες θέσεις που πρέπει να καλυφθούν δια αυτής της οδού (προεδρία, κυβερνήτες, τοπικά και ομοσπονδιακά συνέδρια, δημοτικές διοικήσεις και δημοτικοί σύμβουλοι) είναι 20.708.
Οι υποψήφιοι αρχικά ήταν 20.375.
Έως τις 3/6 μάλλον δεν αποκλείεται να έχουν μείνει ακριβώς όσοι χρειάζονται στη χώρα που όλοι οι υποψήφιοι ξέρουν πολύ καλά το διακύβευμα της απόφασης τους να διεκδικήσουν ένα αξίωμα.
Είναι η ζωή τους.
ΔΕΝ ΛΟΓΑΡΙΑΖΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ ΚΑΙ ΚΑΝΕΝΑΝ
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα καρτέλ εξασφαλίζουν αυτά που θέλουν, όχι μόνο μέσω πολιτικών δολοφονιών, αλλά και βάζοντας τους δικούς τους υποψηφίους. Χρηματοδοτούν και τις εκστρατείες.
Με αυτόν τον τρόπο διευκρινίζουν τι θέλουν να γίνει. Αν δεν γίνει κατανοητό το μήνυμα και προκύψει αντίπαλος, παίρνουν τα μέτρα τους.
Οι τρεις υποψήφιοι για την προεδρία προστατεύονται από ομάδες που συγκροτούν εκπρόσωποι του στρατού, της εθνικής φρουράς και άλλων οργανισμών ασφαλείας. Κυκλοφορούν φορώντας αλεξίσφαιρα γιλέκα, μέσα σε τεθωρακισμένα SUV, ένοπλους φρουρούς δίπλα και μοτοσυκλετιστές μπροστά και πίσω, συν ένα drone από πάνω.
Στις πιο επικίνδυνες περιφέρειες (αυτές του Sinaloa και του Jalisco New Generation) προστίθενται εκπρόσωποι των καρτέλ στην προστασία των υποψηφίων για το ανώτατο αξίωμα, κατά τις ομιλίες τους.
Όλοι οι άλλοι υποψήφιοι είναι στο έλεος αυτών που θέλουν να ελέγξουν το αποτέλεσμα της δημοκρατικής διαδικασίας, δια των όπλων και δη σε τοπικό επίπεδο.
Σύμφωνα με τον Amalendu Misra, καθηγητή Διεθνών Πολιτικών στο Lancaster University από το 2018 έως τον περασμένο Μάρτιο έχουν γίνει 1.709 στοχευμένες επιθέσεις, δολοφονίες, ανθρωποκτονίες και απειλές εις βάρος ατόμων που σχετίζονται με την πολιτική ζωή.
Το «ταβάνι» ήταν οι 35 δολοφονίες του 2021, οπότε στην προεκλογική περίοδο κατεγράφησαν 728 επιθέσεις πάσης φύσεως. Στις προεδρικές εκλογές του 2018 οι νεκροί ήταν 48, επίσης σε πολλαπλάσιες επιθέσεις. Σύμφωνα με την έκθεση του Wilson Center, τα μισά περιστατικά πολιτικής βίας είχαν αποδοθεί στο οργανωμένο έγκλημα.
Είχε αποκαλυφθεί πως οι εντολείς ήταν πολιτικοί ή εγκληματίες ή σε κάποιες φορές και τα δύο.
Ο στόχος των ενεργειών τους είναι να τοποθετήσουν συμμάχους στην τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε να ελέγχουν τα της διοίκησης και φυσικά, της πρόσβασης στον δημόσιο προϋπολογισμό. Προφανώς δεν λείπει από την εξίσωση η σχέση με το οργανωμένο έγκλημα κάθε περιοχής -που προφανώς έχει λόγο σε όλα.
Όλα αυτά έφτασαν στο 2024 και τη νέα προεκλογική περίοδο.
Πώς άρχισε;
Toν Γενάρη έγιναν 35 επιθέσεις ή απειλές εναντίον αξιωματούχων ή πρώην αξιωματούχων που είχαν θέσει υποψηφιότητα. Στις 21 περιπτώσεις, τα θύματα πέθαναν. Μεταξύ τους ήταν η τρανς ακτιβίστρια Samantha Gómez Fonseca. Τη σκότωσαν στην πρώτη δημόσια εμφάνιση για την εκστρατεία της.
Ακόμα δεν είχαν γίνει επίσημες οι υποψηφιότητες. Αυτό έγινε το Φλεβάρη. Έκτοτε τα βίαια φαινόμενα έχουν εκτοξευθεί.
Μεταξύ των πλέον αξιοσημείωτων περιπτώσεων ήταν η δολοφονία του Juan Pérez Guardado, κουνιάδου του γερουσιαστή Ricardo Monreal, εκ των πιο γνωστών πολιτικών προσωπικοτήτων της χώρας. Εκτελέστηκε στο Fresnillo, ένα από τα πιο βίαια μέρη της χώρας, στην πολιτεία Zacatecas.
Τέσσερις ημέρες αργότερα, δολοφονήθηκε και ο Jorge Antonio Monreal, ανιψιός του επίσης γερουσιαστή David Monreal.
Στις πιο βίαιες ενέργειες ξεχωρίζουν οι επτά μαχαιριές που δέχθηκε υποψήφιος για την προεδρία στο Mante: ο Noé Ramos Ferretiz δολοφονήθηκε μέρα μεσημέρι εν μέσω event, με τον θύτη να εξαφανίζεται. Λίγες ώρες αργότερα βρέθηκε νεκρός ο Alberto Antonio García, υποψήφιος δήμαρχος του San José Independencia. Αφέθηκε ελεύθερη η σύζυγος του που είχε απαχθεί δυο ημέρες νωρίτερα.
ΓΙΑΤΙ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΣΤΟ ΜΕΞΙΚΟ
Ανέκαθεν ήταν βίαιες οι εκλογές στο Μεξικό, αφού ουσιαστικά πρόκειται για περίοδο επιχειρηματικών ευκαιριών για τα καρτέλ. Φέτος ωστόσο, τα πράγματα έγιναν χειρότερα, αφού είναι περισσότερα αυτά που έχει να χάσει το οργανωμένο έγκλημα.
Ο έλεγχος μιας πολιτείας είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση και την επέκταση κάθε καρτέλ, σε καιρό με μειωμένα κέρδη από τη διακίνηση ηρωίνης και κάνναβης που έγινε νόμιμη σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, αλλά και τον κατακερματισμό των εγκληματικών οργανώσεων που πια δεν έχουν συγκεκριμένη ιεραρχία. Και αυτό τις κάνει ακόμα πιο επικίνδυνες.
Οι εγκληματίες προσπαθούν να καλύψουν την οικονομική χασούρα (και να ξεκαθαρίσουν την κυριαρχία τους) με μετακίνηση προσφύγων και εκβιασμό επιχειρήσεων για τον έλεγχο τους, με έμφαση σε αυτές που δημιουργούν υποδομές.
Για αυτές τις δουλειές χρειάζονται τις καλές σχέσεις με τους αρχηγούς της αστυνομίας, του δήμου (κάθε δήμος απολαμβάνει σημαντική οικονομική ισχύ) και φυσικά, τους επικεφαλής των δημοσίων έργων (δρόμων, σχολείων, νοσοκομείων κλπ).
Τα καρτέλ είναι αυτά που κάποιες φορές τραβούν την σκανδάλη και πάντα μετέχουν στη διαμάχη για την τοπική εξουσία. Το concept είναι πως δεν γίνονται διακρίσεις. Έχουν ένα κομμάτι ελέγχου σε όλα τα κόμματα, με τις δολοφονίες να είναι τρόπος επηρεασμού του αποτελέσματος των εκλογών (είτε αποτρέπουν τη νίκη ενός υποψηφίου, είτε αποθαρρύνουν τους πολίτες από συγκεκριμένη προτίμηση).
Όλα αρχίζουν με απειλές. Αν δεν υπακούσει ο στόχος (και δεν αποσυρθεί -κάτι που φέτος έχουν κάνει δεκάδες) προχωρούν στα επόμενα επίπεδα (διαρρήξεις, απαγωγές, βασανισμοί, απειλές, πυροβολισμοί).
Κατά την EL Pais από το Γενάρη έως σήμερα έχουν γίνει περισσότερες από 170 επιθέσεις σε υποψηφίους.
Τριάντα έχασαν τη ζωή τους, 11 απήχθησαν και 77 γλίτωσαν με απειλές. Eπίσης, έως τις 20 Απριλίου τουλάχιστον άλλα 27 άτομα που δεν ήταν υποψήφια, αλλά ήταν συγγενείς και συνεργάτες πολιτικών προσώπων, δολοφονήθηκαν.
Μια άλλη κατηγορία ανθρώπων που δεν επιτρέπουν τα καρτέλ, είναι οι διαμαρτυρόμενοι: ένας δάσκαλος που διοργάνωσε πορεία καταδίκης της ναρκωτικής βίας στην πόλη Chicomuselo, βασανίστηκε και σκοτώθηκε μπροστά στα μάτια της γυναίκας και των παιδιών του.
Να σημειωθεί και ότι πρόσφατα το Μεξικό αναδείχθηκε ως «η πιο θανατηφόρα χώρα για δημοσιογράφους, της Αμερικής».
Η απόφαση δημοσιογράφου να ερευνήσει τη σχέση της κυβέρνησης (κάθε πόλης, περιφέρειας ή της χώρας) με το οργανωμένο έγκλημα γίνεται η θανατική του ποινή.
Είναι πολλά τα λεφτά, για να ρισκάρουν το οτιδήποτε τα καρτέλ.