O ΠΟΛΕΜΟΣ IΣΡΑΗΛ-ΧΑΜΑΣ ΦΕΡΝΕΙ ΝΕΟ ΡΕΚΟΡ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΟΠΛΩΝ – ΠΟΙΟΙ ΕΠΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ
Λίγες ώρες μετά την επίθεση της Χαμάς, το Ισραήλ άρχισε να λαμβάνει νέα οπλικά συστήματα από τις ΗΠΑ. Το 2023 αναμένεται να ξεπεραστεί το ιστορικό ρεκόρ πωλήσεων (2.24 τρισεκατομμύρια δολάρια) του 2022.
Ο βομβαρδισμός νοσοκομείου στη Γάζα και ο θάνατος εκατοντάδων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών εξάντλησε και το τελευταίο ιχνοστοιχείο λογικής όσων προσπαθούμε να διαχειριστούμε και να κατανοήσουμε όσα γίνονται σε αυτό το κομμάτι Γης.
Η άνθηση της βιομηχανίας που επιτρέπει τέτοιες κτηνωδίες, είναι η τελευταία σταγόνα σε αυτό το ‘ποτήρι’.
Λίγα εικοσιτετράωρα μετά την επίθεση της Χαμάς, το Ισραήλ άρχισε να λαμβάνει τις πρώτες αποστολές αμερικανικών όπλων. Στην παραγγελία υπήρχαν ‘έξυπνες’ βόμβες, πυρομαχικά και αναχαιτιστικά συστήματα για το Iron Dome που διαχειρίζεται την αντιπυραυλική άμυνα της χώρας, με ποσοστό μεγαλύτερο του 90%.
Οι New York Times εκτίμησαν πως η περαιτέρω στρατιωτική ενίσχυση των ΗΠΑ στο Ισραήλ είναι ένα από τα θέματα που θα συζητήσει ο Τζο Μπάιντεν, στη συνάντηση που θα έχει με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Το ίδιο μέσο τονίζει ότι οι αγορές που έκαναν οι Ισραηλινοί έδωσαν μεγαλύτερη ώθηση στην αύξηση των διεθνών πωλήσεων όπλων που ενισχύουν τα κέρδη και την ικανότητα παραγωγής όπλων των Αμερικανών προμηθευτών.
Το 2022 έγινε ιστορικό ρεκόρ στρατιωτικών δαπανών παγκοσμίως. Ξοδεύτηκαν συνολικά, προς αυτήν την κατεύθυνση 2.24 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ποσό κατά 3.7% μεγαλύτερο από το 2021.
ΟΙ ΗΠΑ ΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ ΠΟΙΚΙΛΟΤΡΟΠΩΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΡΡΑΞΕΙΣ
Σύμφωνα με το Forum on the Arms Trade, οι κοινοποιήσεις του Πενταγώνου των ΗΠΑ προς το Κογκρέσο, σχετικά με τις προτεινόμενες από κυβέρνηση σε κυβέρνηση στρατιωτικών πωλήσεων, ξεπέρασαν τα 90.5 δισεκατομμύρια δολάρια τους πρώτους εννέα μήνες του 2023.
Υπερέβησαν τον ετήσιο μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας (65.000.000.000 δολ.).
Οι κρατικές πωλήσεις βέβαια, αποτελούν μόνο ένα ‘κομμάτι’ του παγκόσμιου εμπορίου όπλων (πέρυσι ήταν το 1/3 του συνόλου). Κατά κύριο λόγο, οι στρατιωτικοί εργολάβοι κάνουν άμεσες πωλήσεις στους ενδιαφερόμενους.
«Η αύξηση των πωλήσεων παρέχει στην κυβέρνηση Μπάιντεν νέες ευκαιρίες να συνδέσει τους στρατούς άλλων χωρών πιο στενά με τις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων στον κόσμο», επισημαίνουν οι NYT.
«Επίσης, εγείρονται ανησυχίες ότι ένας πιο βαριά οπλισμένος κόσμος θα είναι επιρρεπής σε περαιτέρω πολέμους».
«Η αύξηση των αγορών όπλων έχει προκαλέσει αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με το ενδεχόμενο οι συγκρούσεις να γίνουν πιο πιθανές και πιο θανατηφόρες, πέρα από τους πολέμους που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή».
Ναι, όλα πηγαίνουν εξαιρετικά σε αυτόν τον κόσμο. Θα έλεγες πως υπάρχει (νοτ) μια σταθερότητα και μια ασφάλεια.
Το ΤΟΡ5 αυτών που ξόδεψαν τα περισσότερα χρήματα σε όπλα το 2022 συγκροτούν οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία και η Σαουδική Αραβία. Μαζί έδωσαν το 63% του συνολικού ποσού που αντιστοιχεί στο 2.2% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος για το 2022.
Να δούμε λίγο, πώς κινείται η Ελλάδα επί του θέματος.
Η χώρα μας ήταν στην 31η θέση του κόσμου, με 8.100.000.000 δολάρια.
Από το 2013 έως το 2022 αυξήσαμε τα έξοδα μας προς αυτήν την κατεύθυνση, κατά 69%.
Παρ’ ότι ήμασταν χρεοκοπημένοι -και παραμένουμε.
Όλα αυτά τα στοιχεία ανήκουν στο SIPRI.
To Stockholm International Peace Research Institute είναι ανεξάρτητο διεθνές ινστιτούτο που ασχολείται με την έρευνα των συγκρούσεων, τους εξοπλισμούς, τα όπλα, τον έλεγχο και τον αφοπλισμό. Ιδρύθηκε το 1966 και παρέχει δεδομένα (από το 1949 έως σήμερα), αναλύσεις και συστάσεις, με βάση ανοιχτές πηγές, στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ερευνητές, μέσα ενημέρωσης και το ενδιαφερόμενο κοινό.
Έχουμε εξηγήσει ήδη το λόγο που η μεγαλύτερη απειλή του πλανήτη δεν είναι ο Κιμ Τζονγκ Ουν. Ή ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Βλέπεις, από πέρυσι οι ΗΠΑ ελέγχουν περίπου το 45% των παγκόσμιων εξαγωγών όπλων. Αυξήθηκε κατά 15% την τελευταία δεκαετία.
Είναι σχεδόν πέντε φορές μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα κάνει το σχετικό εμπόριο. Είναι και στο υψηλότερο επίπεδο στα χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και 30% μεγαλύτερο από εκείνο που υπήρχε πριν μια δεκαετία.
ΤΙ ΑΓΟΡΑΣΑΝ ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΤΟ 2022
Στη βάση δεδομένων στρατιωτικών δαπανών του SIPRI (Military Expenditure Database) θα βρεις τη σύγκριση στρατιωτών δαπανών σε τοπικό νόμισμα, σε αμερικανικά δολάρια, σε συναλλαγματικές ισοτιμίες, ως ποσοστό ΑΕΠ, κατά κεφαλήν και ως ποσοστό των κρατικών δαπανών.
Όπως αναφέρει η έκθεση του Iνστιτούτου «τη δεκαετία 2013-2022 κατεγράφη αύξηση της τάξεως του 19% στα χρήματα που ξοδεύτηκαν παγκοσμίως, με συνεχείς αυξήσεις από το 2015 και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να παίζει καθοριστικό ρόλο στο ρεκόρ του 2022».
Θα αναρωτιέσαι τι έγινε στην Ευρώπη.
Στην ήπειρο μας σημειώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση της χρονιάς (13%).
Ακολούθησε η Μέση Ανατολή με +3.2%, ενώ η Αφρική ήταν η μόνη ήπειρος με μείωση εξόδων (-5.3%).
«Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 12% το 2022. Είναι η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση που παρατηρείται συνολικά στις ευρωπαϊκές δαπάνες, από το Ψυχρό Πόλεμο».
Η μεγάλη αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις σημαντικές αυξήσεις των δαπανών της Ρωσίας και της Ουκρανίας, αλλά και στο γεγονός ότι πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες ενίσχυσαν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους το 2022».
Ειρήσθω εν παρόδω, η Ουκρανία αύξησε κατά 640% τις στρατιωτικές δαπάνες το 2022. Έφτασαν στα 44.000.000.000 δολάρια. Ποσό που έβαλε τη χώρα για πρώτη φορά στην ιστορία της, στο ΤΟΡ15.
Το μεγαλύτερο άλμα το έκανε η Σαουδική Αραβία που από 8η το 2021, έγινε 5η περνώντας πάνω από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Η ΠΟΛΩΝΙΑ ΕΧΕΙ ΔΩΣΕΙ ΤΑ ΡΕΣΤΑ ΤΗΣ
Όπως αναφέρουν οι NYT «οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους για να χρηματοδοτήσουν τις αυξήσεις που ανακοινώνουν στις στρατιωτικές δαπάνες. Για παράδειγμα, η Δανία κατάργησε δημόσια αργία, ώστε να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα για τις στρατιωτικές της δαπάνες, ενώ η Γερμανία και η Πολωνία αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν το χρέος ως πηγή χρηματοδότησης».
Η Πολωνία φοβάται περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα και αγοράζει συνεχώς όπλα.
Από τον Ιανουάριο απέκτησε το δικαίωμα να δώσει 41.7 δισεκατομμύρια δολάρια για να πάρει από τις ΗΠΑ
- πυραυλικά συστημάτα HIMARS και Hellfire έναντι 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων,
- το σύστημα Integrated Air and Missile Defense, για 15 δισεκατομμύρια δολάρια και
- 96 ελικόπτερα Apache (12 δισεκατομμύρια δολάρια).
Όπως ενημερώνει και στην ιστοσελίδα του το υπουργείο Άμυνας της χώρας έχει ήδη εξασφαλίσει από τις ΗΠΑ άρματα μάχης Abrams και μαχητικά αεροσκάφη F-35, γνωστά ως «τα πιο θανατηφόρα αεροσκάφη»
.
Σε άλλη συμφωνία που έκανε η ίδια χώρα με τη Νότια Κορέα, για 14.000.000.000 δολάρια εξασφάλισε 1.000 άρματα μάχης, 48 μαχητικά αεροσκάφη και 672 αυτοκινούμενα οβιδοβόλα.
«Αυτή η παραγγελία περιλαμβάνει περισσότερα τανκς από όσα υπάρχουν ήδη στους στρατούς της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας, μαζί».
Με ξεχωριστή παραγγελία στην Τουρκία, η Πολωνία εξασφάλισε οπλισμένα drones που κατασκευάζει εταιρία που μέχρι πρότινος έφτιαχνε ανταλλακτικά αυτοκινήτων.
Η ίδια εταιρία παρέχει το ίδιο προϊόν σε τουλάχιστον 29 χώρες και δίνει στους γείτονες τα περισσότερα χρήματα που εξασφαλίζει από τις εξαγωγές οπλικών συστημάτων: το 2022 το συνολικό ποσό ήταν 4.4 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ έως το 2023 εκτιμάται πως θα φτάσει στα 7.000.000.000 δολ.
Έτσι, η Τουρκία κοιτάει ‘στα μάτια’ τις ΗΠΑ και την Κίνα, στον συγκεκριμένο τομέα.
Γιατί αυξάνουν διαρκώς οι χώρες το φονικό εξοπλισμό τους
Ένας από τους μεγαλύτερους λόγους που παρατηρείται η αυξημένη αγορά οπλικών συστημάτων (βλ. μαχητικά αεροπλάνα, πύραυλοι, άρματα μάχης, πυροβολικά, πυρομαχικά) ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς, η ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία, αλλά και η αυξημένη απειλής από την Κίνα.
Ένας άλλος -μεγάλος- λόγος είναι «ο γρήγορος ρυθμός της τεχνολογικής αλλαγής στις μάχες, που πιέζει ακόμη και καλά οπλισμένα κράτη να αγοράσουν νέες γενιές εξοπλισμού για να παραμείνουν ανταγωνιστικά», όπως γράφουν οι New York Times.
Δεδομένης της αδυναμίας των Αμερικανών να ανταποκριθούν στην ικανοποίηση της ζήτησης «η ώθηση για την προμήθεια περισσότερων όπλων στο Ισραήλ έρχεται καθώς οι Αμερικανοί στρατιωτικοί εργολάβοι δίνουν ήδη αγώνα, ώστε να ανταποκριθούν στη ζήτηση για ανεφοδιασμό της Ουκρανίας στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας και να βοηθήσουν άλλους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ευρώπη να ενισχύσουν τη δική τους άμυνα.
Την ίδια ώρα «εκκρεμούν παραγγελίες δισεκατομμυρίων δολαρίων από συμμάχους στην Ασία, λόγω της αντίληψης μιας αυξανόμενης απειλής από την Κίνα.
Η έντονη ζήτηση για περισσότερη στρατιωτική δύναμη πυρός έχει επίσης, ενθαρρύνει άλλες χώρες παραγωγής όπλων, όπως η Τουρκία και η Νότια Κορέα, να αυξήσουν τις εξαγωγές τους. Έτσι, προσφέρονται στους αγοραστές περισσότερες επιλογές σε μια εποχή που οι ελλείψεις παραγωγής στις ΗΠΑ σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να ολοκληρωθούν οι παραγγελίες».