Οι αλλαγές, οι εκκρεμότητες και οι προκλήσεις στα media

To 2015 ήταν το πλέον κρίσιμο έτος για την πορεία των media. Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για τους πυλώνες των media της προηγούμενης περιόδου που είχε τις ρίζες της στο 1989 και πιο παλιά και μακριά: Βρέθηκαν εκτός πεδίου ο Σταύρος Ψυχάρης και ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, ο Πήγασος και η οικογένεια του Γιώργου Μπόμπολα και το Mega, το κανάλι σύμβολο με επιρροή στην ενημέρωση και σημαντική απήχηση στην ψυχαγωγία.

Μετά από 4 χρόνια, το 2019 η κατάσταση στα media δεν θα αλλάξει, αλλά τριγύρω μοιάζουν ίδια. Η αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας- η πρώτη μετά το 1993- ολοκληρώθηκε, αλλά οι σταθμοί είναι 5. Το Open στη θέση του Mega, να συμπληρώνει την ομάδα που συγκροτεί την ΕΙΤΗΣΕΕ. Τον ΑΝΤ1, τον Alpha που τελεί υπό εξαγορά από τον Alpha κατά 51%, το Star, το ΣΚΑΪ και το Μακεδονία TV, συμφερόντων Κυριακού, το οποίος εκπέμπει ως θεματικό κανάλι σε εθνική εμβέλεια, με βάση νόμο του 2014.

Το Νέο Έτος θα βρει πλήθος εκκρεμοτήτων. Πρώτη και σημαντική η ολοκλήρωση της αδειοδότησης των σταθμών στην τηλεόραση. Εκκρεμεί η προκήρυξη δύο αδειών εθνικής εμβέλειας γενικού περιεχομένου, των αδειών θεματικού περιεχομένου πανελλαδικής μετάδοσης και των περιφερειακών σταθμών, ανά την Ελλάδα. Μετά από αίτηση της Άλτερ Έγκο ΜΜΕ στο ΕΣΡ, η Αρχή θα προκηρύξει στις αρχές του 2019, τις δύο άδειες που δεν διεκδικήθηκαν στον προηγούμενο διαγωνισμό. Αν υπάρξουν ως και δύο ενδιαφερόμενοι, οι δύο άδειες θα χορηγηθούν στην τιμή εκκίνησης των 35 εκ. ευρώ, σε διάστημα 10 ετών. Αν προσέλθουν περισσότεροι τότε το ΕΣΡ θα πρέπει να προχωρήσει σε δημοπράτηση των αδειών.

Αναμένεται επίσης η προκήρυξη των τουλάχιστον 3 θεματικών αδειών εθνικής εμβέλειας και των περιφερειακών τηλεοπτικών σταθμών ανά τη χώρα. Αν στη διαγωνιστική διαδικασία κατέβει μόνο η Αλτερ Εγκο ΜΜΕ, τοτε η άδεια που θα περισσέψει θα προστεθεί στις θεματικές, οι οποίες θα γίνουν 4.

Οι τελευταίες ρυθμίσεις στο ραδιοτηλεοπτικό πεδίο, έχουν φέρει νέο καθεστώς ανισότητας, προς όφελος της ελεύθερης ιδιωτικής τηλεόρασης και σε βάρος όλων των υπολοίπων. Η τηλεόραση στην τηλεόραση έγινε φθηνότερη, με μείωση του ειδικού φόρου τηλεόρασης από το 20% στο 5% για τους αδειοδοτημένους σταθμούς και δίκτυα: ΑΝΤ1, Alpha, Star, ΣΚΑΪ, Open, ΕΡΤ, Cosmote TV και Nova.

Ειδικότερα, από την 1η Απριλίου 2018 ο ειδικός φόρος τηλεόρασης μειώθηκε από 20% σε 5%  για την ΕΡΤ και τους φορείς συνδρομητικής τηλεόρασης (Nova, Cosmote TV),  Πιο συγκεκριμένα , ο νόμος 4499/2017  (άρθρο 12) ορίζει πως «για τα τηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης που κατέχουν άδεια λειτουργιάς χορηγηθείσα από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης ή έχουν υπογράψει σύμβαση παραχώρησης με το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και για αυτά της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., ο συντελεστής του φόρου αυτού ορίζεται,από 1.4.2018, σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%)».

Οι υπόλοιποι τηλεοπτικοί σταθμοί πληρώνουν τον ειδικό φόρο τηλεόρασης στο 20% και η συνδρομητική TV έναν ακόμη ειδικό φόρο 10% ανά πελάτη που παρακολουθεί τηλεόραση, πλέον των υπολοίπων τελών. Το αγγελιόσημο που επιβάρυνε επί της ουσίας την ελεύθερη τηλεόραση, κατά 21,5% της διαφήμισης μετεξελίχθηκε σε εισφορά 2% για το σύνολο των ΜΜΕ δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας για τις εφημερίδες και μια σοβαρή επιβάρυνση για τον κόσμο των ψηφιακών εκδόσεων που έχουν έδρα την Ελλάδα και φυσικά τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.

Τα βεβαιωμένα έσοδα από τον ειδικό φόρο τηλεόρασης (20%) από το 2015 ως και το Σεπτέμβριο του 2018 ανήλθαν σε 152.181.436. Από τις 28 Σεπτεμβρίου, μετά την ολοκλήρωση της αδειοδότησης ο φόρος μειώθηκε σε 5% για τους σταθμούς εθνικής εμβέλειας. Το 2015 βεβαιωθήκαν έσοδα 34 εκ. ευρώ. το 2016 έσοδα 42 εκ. ευρώ, το 2017 έσοδα 45 εκ. ευρώ και το 2018 (Ιανουάριος Σεπτέμβριος ) 29 εκ. ευρώ

Στην τηλεόραση, για τη διάταξη και τη μορφή της αγοράς καθοριστικής σημασίας, θα είναι η κατάληξη δύο υποθέσεων:

-Θα κριθεί η τύχη της Forthnet για την οποία θα έχουν αποκλειστικές διαπραγματεύσεις, η Vodafone από κοινού με τη WIND με την Nomura. Η τελευταία εκπροσωπεί τις δανείστριες τράπεζες. Ενδιαφέρον είχε δείξει και ο ΑΝΤΕΝΝΑ TV , όμως αποκλείστηκε από τη συνέχεια τη διαδικασίας

– Θα κριθεί η εξαγοράς του 51% του Alpha από την Motor Oil, από το του ΕΣΡ και την επιτροπής Ανταγωνισμού.

Αναλυτικά: Στην περίπτωση της Forthnet οι δανείστριες τράπεζες άσκησαν δικαιώματα μετατροπής σε μετοχές της Εταιρείας για συνολικά 53.668.147 Μετατρέψιμες Ομολογίες που αντιστοιχούν σε υπόλοιπο δανείου ύψους 70 εκ. ευρώ.

Η τράπεζα Alpha Bank κατέχει ποσοστό 7,69%, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ποσοστό 11,01%, η Τράπεζα Πειραιώς ποσοστό 13,69% και η Τράπεζα Αττικής 0,42% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Την 1 Νοεμβρίου 2017 οι δανείστριες τράπεζες ενημερώσαν την εταιρεία ότι εξουσιοδότησαν τη Nomura International plc να ξεκινήσει διαδικασία για την προσέλκυση επενδυτών προς υποβολή προσφορών σχετικά με τα ανοίγματα (συμπεριλαμβανόμενων μετοχών και μετατρέψιμων ομολογιών) έναντι της εταιρείας (Forthnet A.E.) και της θυγατρικής της (Forthnet Media A.E). Ο Όμιλος Forthnet αριθμεί 952 χιλιάδες συνδρομές λιανικής, εξυπηρετεί 672 χιλιάδες μοναδικά νοικοκυριά, 556 χιλιάδες συνδρομητές broadband και 396 χιλιάδες συνδρομητές Pay-TV λιανικής. 


Στην περίπτωση του Alpha o έλεγχος του θα περάσει στην Κυπριακή Seilla Enterprises Limited,100% θυγατρική της Motor Oil. Η Seilla Enterprises Limited θα έχει 1.002 ονομαστικές μετοχές της Nevine Holdings Limited,) ενώ η Alpha Media Group θα έχει 998 ονομαστικές μετοχές της εταιρείας.

Η Nevine θα είναι κύριος μετοχών ποσοστού 50,1% του μετοχικού κεφάλαιου της Alpha Δορυφορική Τηλεόραση. Η Alpha Media Group και η Seilla θα έχουν από 24,95% του μετοχικού κεφαλαίου της τηλεοπτικής εταιρείας Και ακόμη η Nevine θα έχει το 99,95% της Alpha Ραδιοφωνική και της to 100% της Alpha Ραδιοφωνική Κρόνος. Η διοίκηση στη Nevine και τις άλλες τρεις εταιρείες θα ασκείται από κοινού από τη Seilla και την Alpha Media Group και τον Δημήτρη Κοντομηνά για όσο διάστημα το ποσοστό της Alpha Media Group στην Alpha Δορυφορική Τηλεόραση θα υπερβαίνει το 33,4%. Την ευθύνη της καθημερινής διαχείρισης θα την έχει ο διευθύνων σύμβουλος ο οποίος θα ορίζεται από την Seilla. Ο έλεγχος των εταιρειών θα ασκείται από την Seilla και την Alpha Media Group.

Κρίσιμη είναι και η υπόθεση της ταινιοθήκης της Τηλέτυπος, του αρχείου των ειδήσεων και του εμπορικού τίτλου Mega. Διεκδικητές τους, οι πρώην ανταγωνιστές της τηλεοπτικής εταιρείας. Ο τηλεοπτικός σταθμός Mega αυτή τη στιγμή εκπέμπει πρόγραμμα μόνο μέσα από την ιστοσελίδα www.megatv.com.

Η επίγεια μετάδοση διακόπηκε ύστερα από την 18/2018 απόφαση του ΕΣΡ και την 2018/2018 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ με κύριο επιχείρημα πως δεν έλαβε μέρος στη διαγωνιστική διαδικασία για τη χορήγηση των τηλεοπτικών αδειών. Η διακοπή μετάδοσης του προγράμματος με επίγειο τρόπο έγινε στις 28/10/2018. Παράλληλα το ΕΣΡ ζήτησε από την Cosmote TV και τη Nova να σταματήσουν τη δορυφορική μετάδοση του πρόγραμμα του καναλιού δορυφορικά. . Αναμένεται η απόφαση για να τεθεί η εταιρεία σε καθεστώς ειδικής λειτουργίας και εκκαθάρισης, κατά το μοντέλο του ΔΟΛ, με τον πλειστηριασμό των περιουσιακών στοιχείων. Στο πεδίο του ανταγωνισμού ισχυρό κίνητρο για τους υπόλοιπους σταθμούς είναι η ταινιοθήκη (σειρές) του Mega, ο εμπορικός τίτλος Mega Channel και το αρχείο των ειδήσεων. Από το 2015 ως και τα τέλη του 2018 συγκεντρώθηκαν άνω των 65 εκ. ευρώ σε διαφημιστικά έσοδα, αν και το κανάλι υπολειτουργούσε, εξαιτίας της απήχησης των τηλεοπτικών σειρών, με τους εταιρικούς λογαριασμούς να παραμένουν δεσμευμένοι από τις δανείστριες τράπεζες, Alpha Bank, Εθνική, Eurobank. Οι προηγούμενες αποτιμήσεις της ταινιοθήκης του Mega, που έγιναν εξαιτίας της ενεχυρίασής της για τη λήψη του ομολογιακού δανείου, ήταν στις 31/12/2014 στα 117 εκατ. ευρώ και στις 30/9/2015 στα 89,5 εκατ. ευρώ

Αν στις επόμενες εκλογές , η ΝΔ συγκροτήσει κυβέρνηση θα επιχειρήσει να περιορίσει την ΕΡΤ, η οποία ως σήμερα είναι πλεονασματική και δεν επιβαρύνει αλλά ενισχύει τον προϋπολογισμό. Ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει δεσμευτεί από τη ΔΕΘ του 2017 πως θα μειώσει το ανταποδοτικό τέλος υπέρ της ΕΡΤ κατά 50%, στο 1,5 ευρώ το μήνα ανά νοικοκυριό. Κάτι τέτοιο θα ενεργοποιούσε τη δεύτερη απόπειρα άτυπου λουκέτου στην ΕΡΤ, μετά το 2013, όποτε και η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά και του Ευάγγελου Βενιζέλου, έριξαν μαύρο στην κρατική ραδιοτηλεόραση σε όλη τη χώρα. Κατά του λουκέτου, υπάρχει προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, από την ΠΟΣΠΕΡΤ, με την υποστήριξη και της EBU, η οποία αναμένεται να εκδικαστεί.

Ο Τύπος βρίσκεται σε οριακό σημείο. Οι κυκλοφορίες μειώνονται δραματικά σε αντίθεση με τους τίτλους που παραμένουν σταθεροί στα περίπτερα ή και αυξάνονται. Οι εκδότες περιμένουν από την κυβέρνηση μέτρα ενίσχυσης, από τα υπουργεία ψηφιακής πολιτικής και οικονομικών, αλλά αυτά καθυστερούν σημαντικά.

Στο ραδιόφωνο, υπάρχει τέλος μια ανατροπή. Το 2019 θα βρει την MRB Hellas από κοινού με την 361 Research Solutions να διενεργούν τη ραδιοφωνική μέτρηση για λογαριασμό της ΑΕΜΑΡ στην Αττική. Την αποστολή αυτή είχε ως και το 2018 η Focus. Εκκρεμεί πάντως η αδειοδότηση τους, που αποτελεί μνημνιακή υποχρέωση, από το ΕΣΡ.