Πανούσης στο Game Changer: Η κουλτούρα της βίας είναι διάχυτη σε όλη την κοινωνία

Της Μίκας Κοντορούση

Έχουμε φιλάθλους στην Ελλάδα; Και τελικά, ποιος είναι ο ρόλος του; Πώς διαφαίνεται το μέλλον στα ελληνικά γήπεδα; Αυτά ήταν μερικά από τα κρίσιμα ερωτήματα που απάντησαν οι ομιλητές της δεύτερης ενότητας του διεθνούς συνεδρίου « Game Changer» με τίτλο «All about Fans» που διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία η 24 MEDIA σε συνεργασία με την εταιρία επικοινωνίας του Συμεών Τσομώκου.

Η κουλτούρα της βίας των οπαδών είναι διάχυτη σε όλη την κοινωνία. Ωστόσο, υπάρχουν κανόνες και όρια

«Πρέπει να δούμε τελικά, τι σημαίνει το φαινόμενο fans και ποιά η μιντιακή του απεικόνιση. Η κουλτούρα της βίας των οπαδών είναι διάχυτη σε όλη την κοινωνία. Ωστόσο, υπάρχουν κανόνες και όρια», υπογράμμισε ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη και καθηγητής Εγκληματολογίας, Γιάννης Πανούσης.

Πιο αναλυτικά: «Πρέπει να ξέρεις εάν πράγματι αυτή η χώρα έχει θεσπίσει κανόνες και όρια ή ζούμε με ό,τι ο καθένας νομίζει ότι είναι δημοκρατία. Από το σύστημα που κυριάρχησε στη χώρα μας τις προηγούμενες δεκαετίες, γεννήθηκαν πολλά υποσυστήματα. Κοινός παρανομαστής είναι η κουλτούρα της βίας των οπαδών, η οποία είναι παντού. Είναι διάχυτη σε όλη την κοινωνία. Δεν υπάρχει υγιεινή και ανθυγιεινή κοινωνία. Είτε με όρους υγείας, είτε με όρους ασθένειας, τιμωρείσαι. Τι είναι οι fans; Είναι φιλήσυχοι θεατές; Πιστεύω ότι δεν είμαστε εκεί. Είμαστε σε μία μορφή ιδιότυπης κοινωνικής τρομοκρατίας ή αλλιώς νεοτρομοκρατίας. Υπάρχουν μπαχαλάκηδες και ένα κομμάτι οργανωμένων μεταναστών πίσω από αυτό, χωρίς να αναφέρομαι σε κάτι ρατσιστικό. Παλιά ο αθλητισμός είχε και τον τοπικιστικό χαρακτήρα. Όταν πλέον όμως οι 10 στους 11 αθλητές μιας ομάδας είναι ξένοι, τότε για ποια φανέλα μιλάμε; Όταν βάζει γκολ αθλητής με καταγωγή από την Ζιμπάμπουε, τότε για ποιον ΠΑΟΚ μιλάμε; Δεν υπάρχει τοπικισμός. Η ομάδα είναι μέρος του τόπου και της κοινωνίας».

Τελικά πού υπάρχει στη ζωή το fair play για να το βάλουμε στον αθλητισμό; Δεν αισιοδοξώ

Και συνέχισε: «Αλλά, τελικά πού υπάρχει στη ζωή το fair play για να το βάλουμε στον αθλητισμό; Δεν αισιοδοξώ. Στην Ελλάδα παθαίνουμε κάποιες κρίσεις. Αυτά τα πράγματα θέλουν δουλειά, χρόνο και να γίνονται οριζόντια, με ισονομία παντού», ενώ σημείωσε ότι σε τρεις ρόλους πρέπει να δοθεί έμφαση για αλλαγή πλεύσης στα γήπεδα: «Αθλητικός ρόλος: Πρέπει να πλαισιώνουμε τις λέσχες των fans με ψυχολόγους. Κοινωνικός ρόλος: Όλη η οικογένεια πρέπει να βλέπει όλες τις ημέρες της εβδομάδας, αθλητικά γεγονότα. Και ο πολιτιστικός ρόλος: Κάθε ομάδα πρέπει να αναλάβει το ρόλο του πρεσβευτή, με ανταλλαγή πληθυσμών, αλλά και κάθε μορφή πολιτιστικής ξενάγησης. Πρέπει να δώσουμε αξιακό ρόλο στη διαχείριση ειδώλων. Απαιτείται χρόνος, δουλειά και συνευθύνη οριζόντια, αλλά και αξιοκρατία παντού».

Από την πλευρά του, ο βουλευτής από το Ποτάμι και αρχηγός της Εθνικής Ομάδας Water Polo, Γιώργος Μαυρωτάς σημείωσε το «γιατί ο αθλητισμός είναι μεγάλο σχολείο» αλλά και τι τελικά σημαίνει η λέξη «φίλαθλος». «Είναι αυτός που υποστηρίζει την ομάδα του και ψυχαγωγείται ή ψάχνει αφορμή για κοινωνική επαφή. Ένας αγώνας είναι μία παράσταση. Τι δεν πρέπει όμως να κάνει ο ίδιος; Να τυφλώνεται. Δεν είναι στρατιώτης, δεν ανήκει σε στρατό. Δεν είναι όχλος. Ο ρόλος των ομάδων πρέπει να είναι πρωτίστως εκπαιδευτικός και παιδαγωγικός, με φιλοσοφία: ‘Νίκη με κάθε τίμημα; Όχι ευχαριστώ!’, με σεβασμό του αντιπάλου, αποδοχή της ήττας, συμπεριφορά όπως οι Άγγλοι και έντονο fair play μεταξύ των ομάδων: Θα μου άρεσε προσωπικά να δω ένα συγχαρητήριο τηλεγράφημα του ΟΣΦΠ στον ΠΑΟ».

Ο αθλητισμός που ασκούμε είναι περισσότερος από αυτόν που καταναλώνουμε

Από την άλλη, ο ίδιος σημείωσε ότι ο ρόλος της Πολιτείας είναι πολύ σημαντικός. «Με την ίση μεταχείριση και κανόνες, εφαρμογή των νόμων και προβολή των αξιών – παιδεία (καμπάνιες, εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα)» για να καταλήξει ότι ο «αθλητισμός που ασκούμε είναι περισσότερος από αυτόν που καταναλώνουμε».

«Είναι απαραίτητο η εκπαίδευση να ξεκινήσει από τα πρώτα χρόνια της επαφής με τον αθλητισμό, είτε ως αντικείμενο στο σχολικό πρόγραμμα είτε ως σεμινάριο ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης στο πλαίσιο του εκάστοτε συλλόγου. Να διαμορφωθεί η πραγματική» εικόνα του αθλητισμού, να οριστούν τα όρια συμπεριφορών στο αθλητικό πλαίσιο, να κατανοήσουν οι νεότεροι θεατές το ρόλο τους και τη συνεισφορά τους στην καλλιέργεια και ανάπτυξη του αθλήματος που παρακολουθούν. Όσο πιο νωρίς σχηματιστεί η εικόνα τόσο πιο σταθερή θα είναι για το μέλλον. Οι εμπλεκόμενοι στο χώρο του αθλητισμού, είτε πρόκειται για συλλόγους και ομάδες είτε για «μικρότερης εμβέλειας» σωματεία, θα χρειαστεί να επενδύσουν στην εκπαίδευση των θεατών, οι οποίοι θα αποτελέσουν μεταγενέστερα τη βάση για τη δημιουργία μιας γενιάς φιλάθλων, με σκοπό τη διαφύλαξη του αθλήματος γενικότερα. Είναι απαραίτητο, αναζητώντας και εκπαιδεύοντας φιλάθλους, να έχουν οριστεί τα χαρακτηριστικά τους!», σημείωσε ο αθλητικός ψυχολόγος, Γιάννης Ζαρώτης.