Μηχανή του Χρόνου: Ποιος ήταν το "Γελαστό Παιδί" του Θεοδωράκη

To "Γελαστό Παιδί" του Μίκη Θεοδωράκη, στην πραγματικότητα ήταν Ιρλανδός επαναστάτης που πολέμησε τους Βρετανούς και σκοτώθηκε σε εμφύλια σύρραξη

NEWSROOM
05 Μαΐου 2014 07:34

Το «Γελαστό παιδί» του Μίκη Θεοδωράκη δεν ήταν ελληνόπουλο, αλλά ένας επαναστάτης από την Ιρλανδία.

Ήταν ο Michael Collins, ένας απ΄τους σημαντικότερους ηγέτες του ιρλανδικού απελευθερωτικού κινήματος.

Πρόκειται, σύμφωνα με τη Μηχανή του Χρόνου, για ένα μελοποιημένο ποίημα του Ιρλανδού ποιητή Brendan Beham, το οποίο μεταφράστηκε από το Βασίλη Ρώτα και μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη τον Οκτώβριο του 1961 για τις ανάγκες του έργου “Ένας Όμηρος”.

Τα τέσσερα τραγούδια του δίσκου όμως λογοκρίθηκαν, οι στίχοι απορρίφθηκαν και ο Μίκης Θεοδωράκης τα κατέγραψε αρχικά με τη δική του φωνή παίζοντας ο ίδιος τη μουσική στο πιάνο. Επίσημα το τραγούδι ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1966 με ερμηνεύτρια τη Ντόρα Γιαννακοπούλου, αλλά ευρύτατα γνωστό έγινε με την ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη. Λόγω δικτατορίας όμως κυκλοφόρησε επτά χρόνια μετά. O Ιρλανδός έγραψε το ποίημα για τον απελευθερωτικό αγώνα κατά των Βρετανών και το αδικοχαμένο «Γελαστό Παιδί” ήταν ένα αθώο θύμα του εμφυλίου.

Η καταδίκη σε θάνατο

Η Ιρλανδία μετά από 700 χρόνια κατοχής κέρδισε την αυτονομία της και οι Βρετανοί κράτησαν το 1/6 του εδάφους, που ήταν όμως και το πιο πλούσιο. Έτσι, ο αγώνας συνεχίστηκε οδηγώντας σε έναν αιματηρό εμφύλιο.

Το «Γελαστό παιδί» πολέμησε δίπλα στον αρχηγό της εξέγερσης, Πάτρικ Πηρς στη διάρκεια της κατάληψης του Ταχυδρομείου του Δουβλίνου. Η εξέγερση απέτυχε. Ωστόσο, ήταν η αρχή για το απελευθερωτικό κίνημα. Ο Κόλλινς καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά παρέμεινε ένα χρόνο σε φυλακές ασφαλείας. Όταν απελευθερώθηκε έγινε διοικητικό μέλος του Σιν Φέιν και διοικητής της οργάνωσης «Οι εθελοντές του Βαλέρα», που εξελίχθηκε στον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό (IRA).

Εκλέχτηκε βουλευτής στις εκλογές του 1918 αλλά αρνήθηκε τη θέση. Μόλις δημιουργήθηκε το πρώτο ιρλανδικό Κοινοβούλιο με πρόεδρο τον Βαλέρα όλοι οι βουλευτές συνελλήφθησαν. Ο Κόλλινς γλύτωσε και αμέσως οργάνωσε την απελευθέρωση του Βαλέρα και των άλλων βουλευτών. Η πράξη του αυτή εκτίναξε την πολιτική του καριέρα και έγινε Πρόεδρος της IRB και Διευθυντής Πληροφοριών του IRA.

Η συνθήκη ανεξαρτησίας της Ιρλανδίας οδήγησε σε εμφύλιο

Μετά την αγγλοϊρλανδική συνθήκη με την οποία η Ιρλανδία απέκτησε την ανεξαρτησία της, ο IRA διχάστηκε σ’ αυτούς που ήταν υπέρ της συνθήκης και σ’ αυτούς που ήταν κατά. Οι πρώτοι ήταν με τον Εθνικό Στρατό και οι δεύτεροι με τους Ατάκτους υπό τον Ντε Βαλέρα. Ο ηγέτης του στρατιωτικού σκέλους του απελευθερωτικού κινήματος Michael Collins, προσπάθησε να μη χυθεί αίμα, αλλά έπεσε νεκρός στην εμφύλια σύγκρουση στις 22 Αυγούστου 1922.

Η ελληνική εκδοχή των στίχων

Οι αρχικοί στίχοι του 1961 έλεγαν “σκοτώσαν οι δικοί μας το Γελαστό Παιδί». Στη θεατρική παράσταση Μαγική Πόλη που ανέβηκε το 1962, “οι δικοί μας” έγιναν “εχθροί” και πλέον όλοι τραγουδούσαν “Σκοτώσαν οι εχθροί μας το γελαστό παιδί”. Στις συναυλίες μετά την πτώση της Χούντας οι “εχθροί” έγιναν “φασίστες”. Ετσι, η κάθε εποχή έχει το δικό της τραγούδι. Στην τελευταία εκδοχή έγινε ένα από τα αγαπημένα τραγούδια της γενιάς του Πολυτεχνείου. Ίσως γιατί το «γελαστό παιδί» της Ιρλανδίας αν ζούσε στην Ελλάδα, σίγουρα θα ήταν ένας από τους εξεγερμένους νέους που αψήφησαν τη χούντα.