ΑΑΔΕ: Με λίγα κλικ η κάλυψη χρεών προς την εφορία με πώληση ακινήτων – Παραδείγματα

Μια χρόνια παθογένεια, εστία ταλαιπωρίας για τους πολίτες, αλλά και αιτία απώλειας εσόδων για το κράτος, “θεραπεύει” η φορολογική διοίκηση καθώς πλέον παρέχεται η δυνατότητα για κάλυψη χρεών προς το δημόσιο με τα έσοδα που μπορούν να προκύψουν από την πώληση ακινήτων που ένας ή μια φορολογούμενος/η έχει στην κατοχή του.

Ουσιαστικά η “φραγή” μέχρι τώρα έμπαινε σε αυτή τη διαδικασία πώλησης ακινήτων και κάλυψης χρεών για όσες και όσους δεν μπορούσαν να λάβουν φορολογική ενημερότητα γιατί δεν είχαν ρυθμίσει ληξιπρόθεσμες οφειλές. Πλέον, όμως, η ΑΑΔΕ μέσα από τη διαδικασία ψηφιακής έκδοσης της Βεβαίωσης Οφειλής για όσους και όσες έχουν αρρύθμιστες ληξιπρόθεσμες οφειλές και θέλουν να μεταβιβάσουν ακίνητα, απλοποιεί τη διαδικασία και δίνει τη δυνατότητα για εξοφλήσεις χρεών μέσα από το τίμημα της πώλησης του ακινήτου.

Να σημειωθεί ότι με την ψηφιακή αυτή διαδικασία χιλιάδες φορολογούμενους/ες απαλλάσσονται από τις επισκέψεις στις εφορίες για να λάβουν τη βεβαίωση για το ύψος των φορολογικών οφειλών τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το μέτρο αυτό θα διευκολύνει πάνω από 300.000 συναλλαγές που πραγματοποιούνται ετησίως.

Αναλυτικά, σύμφωνα με την εγκύκλιο:

1. Η βεβαίωση οφειλής εκδίδεται ψηφιακά για είσπραξη χρημάτων ή για μεταβίβαση ακινήτου κατόπιν υποβολής της αίτησης για χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία με τίμημα από τον οφειλέτη δικαιούχο της πληρωμής ή τον μεταβιβάζοντα το ακίνητο ή το εμπράγματο δικαίωμα.

2. Ο οφειλέτης κατά τη διαδικασία υποβολής της ανωτέρω αίτησης ενημερώνεται για τους λόγους απόρριψης έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις (όπως ύπαρξη συνολικών ληξιπρόθεσμων βασικών οφειλών άνω των ευρώ μη τακτοποιημένων κατά νόμιμο τρόπο) και συναινεί στη διερεύνηση της δυνατότητας έκδοσης της βεβαίωσης οφειλής. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης της βεβαίωσης οφειλής ψηφιακά, ενημερώνεται ο αιτών για τον λόγο απόρριψης μέσω της εφαρμογής «Αποδεικτικό ενημερότητας – Οι Αιτήσεις μου» της ψηφιακής πύλης «myAADE».

3. Η βεβαίωση οφειλής εκδίδεται εφόσον υφίστανται βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, για τις οποίες ο οφειλέτης έχει ευθύνη καταβολής και οι οποίες αναγράφονται επί αυτής ή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας ειδικότερα:

• α) στην περίπτωση αίτησης χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων, όταν δεν πληρούται τουλάχιστον μία από τις προϋποθέσεις χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας
• β) στην περίπτωση αίτησης χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία με τίμημα, όταν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας αποκλειστικά και μόνο λόγω των βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, ήτοι όταν ο οφειλέτης για τον οποίο εκδίδεται η βεβαίωση οφειλής έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές άνω των 30 ευρώ βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο (με ρύθμιση τμηματικής καταβολής, ή με αναστολή είσπραξης) ή όταν, κατά την εξέταση των όρων χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας, το ποσό της παρακράτησης, όπως προκύπτει υπολογιζόμενο επί της αντικειμενικής αξίας, υπερβαίνει το τίμημα.

4. Εάν η βεβαίωση εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου αναγράφεται το σύνολο των βεβαιωμένων (ατομικών, συνυποχρέωσης και συνυπευθυνότητας) ληξιπρόθεσμων και μη, ρυθμισμένων και μη στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών, για τις οποίες έχει ευθύνη καταβολής σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις ο οφειλέτης (φυσικό ή νομικό πρόσωπο/νομική οντότητα/ομάδα περιουσίας) για τον οποίο εκδίδεται η βεβαίωση οφειλής. Εάν η βεβαίωση οφειλής εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων, στο ανωτέρω σύνολο οφειλών συμπεριλαμβάνονται οι συνολικές βεβαιωμένες οφειλές σε αναστολή είσπραξης, ανεξαρτήτως ύψους αυτών, εάν είναι ληξιπρόθεσμες ή μη ή εάν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής

5. Εάν από το ποσό του τιμήματος που αποδίδεται στη Φορολογική Διοίκηση δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης, ανεξαρτήτως εάν αυτές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, για τη χορήγηση βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, απαιτείται έγκριση από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας.

Στην περίπτωση που το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού, χωρίς να εξοφλείται το σύνολο των οφειλών που περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στη βεβαίωση οφειλής, απαιτείται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση της βεβαίωσης οφειλής διασφάλιση της είσπραξης των εναπομενουσών οφειλών που αντιστοιχούν στη διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού και του τιμήματος.

Εάν από το ποσό του τιμήματος που αποδίδεται στη Φορολογική Διοίκηση δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης, ανεξαρτήτως εάν αυτές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, για τη χορήγηση βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, απαιτείται έγκριση από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας.

6. Στην περίπτωση που το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού, χωρίς να εξοφλείται το σύνολο των οφειλών που περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στη βεβαίωση οφειλής, απαιτείται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση της βεβαίωσης οφειλής διασφάλιση της είσπραξης των εναπομενουσών οφειλών που αντιστοιχούν στη διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού και του τιμήματος.

7. Η βεβαίωση οφειλής καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο, προκειμένου να ελέγχεται η απόδοση των ποσών. Σε περίπτωση που η βεβαίωση οφειλής χορηγείται ψηφιακά, το ειδικό βιβλίο του προηγούμενου εδαφίου παρακολουθείται από την υπηρεσία που αρμοδίως επιδιώκει την είσπραξη της οφειλής για την αντίστοιχη αρμόδια υπηρεσία φορολογίας εισοδήματος του φορολογούμενου για τον οποίο εκδόθηκε η βεβαίωση οφειλής.

8. Εάν τυγχάνει εφαρμογής τουλάχιστον μία από τις προϋποθέσεις του άρθρου 11 της ΠΟΛ 1274/2013, δεν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας ή βεβαίωση οφειλής ψηφιακά αλλά ο αιτών απευθύνεται στην αρμόδια Υπηρεσία προκειμένου η τελευταία να εξετάσει την τυχόν εφαρμογή της παρ. 6 του άρθρου 12 του ΚΦΔ και κατά περίπτωση να κρίνει εάν θα χορηγήσει αποδεικτικό ενημερότητας ή βεβαίωση οφειλής ή εάν θα αιτηθεί στοιχειοθετημένα συναίνεση για μη χορήγηση αυτού από το αρμόδιο όργανο. Σχετικές οι παρ. 29 – 33 της εγκυκλίου οδηγίας Ε.2089/2023 αναφορικά με τη βεβαίωση οφειλής και το άρθρο 11 της απόφασης ΠΟΛ.1274/2013, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με την Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ Α.1163/2023.

9. Σε κάθε περίπτωση οι φορείς στους οποίους προσκομίζεται η βεβαίωση οφειλής υποχρεούνται να ελέγξουν την εγκυρότητα αυτής.

10. Ενδεικτικά παραδείγματα βεβαίωσης οφειλής σύμφωνα με την απόφαση ΠΟΛ.1275/2013, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με την απόφαση Α.1038/2024:

Παράδειγμα 1

Δεδομένα:

• Ο φορολογούμενος υποβάλλει αίτηση για αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων από ΟΤΑ.
• Ο φορολογούμενος έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 40.000 ευρώ, μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Το ποσό της είσπραξης ανέρχεται στο ποσό των 80.000 ευρώ.

Απάντηση:

• Με την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας, ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Λόγω των ληξιπρόθεσμων μη τακτοποιημένων κατά νόμιμο τρόπο οφειλών δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας.
• Ο φορολογούμενος ενημερώνεται για τον λόγο απόρριψης έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας και συναινεί στην έκδοση βεβαίωσης οφειλής.
• Ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για είσπραξη χρημάτων.
• Εκδίδεται ψηφιακά βεβαίωση οφειλής για είσπραξη χρημάτων με το σύνολο των οφειλών του αιτούντος (40.000 ευρώ), με την ένδειξη επί της βεβαίωσης οφειλής ότι για την απόδοση τυχόν εναπομένοντος ποσού στον δικαιούχο από την υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας καθώς δεν συντρέχει άλλος λόγος μη έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας πέραν των ανωτέρω οφειλών.

Παράδειγμα 2

Δεδομένα:

• Ο φορολογούμενος υποβάλλει αίτηση για έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία με τίμημα (πώληση ακινήτου).
• Ο φορολογούμενος έχει βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, ως εξής:

1. βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 40.000 ευρώ μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο.
2. βεβαιωμένες μη ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 5.000 ευρώ
3. βεβαιωμένες οφειλές σε αναστολή είσπραξης ύψους 160.000 ευρώ εκ των οποίων οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή είσπραξης είναι 60.000 ευρώ.

• Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης είναι άνω των 50.000 ευρώ.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 80.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 80.000 ευρώ.

Απάντηση:

• Με την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας, ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Λόγω των ληξιπρόθεσμων μη τακτοποιημένων κατά νόμιμο τρόπο οφειλών, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας.
• Ο φορολογούμενος ενημερώνεται για τους λόγους απόρριψης έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας και συναινεί στην έκδοση βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου. – Ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου.
• Επειδή το τίμημα καλύπτει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή είσπραξης δεν απαιτείται έγκριση από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας.
• Συνεπώς, εκδίδεται ψηφιακά βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου με αναγραφόμενο ποσό οφειλής (40.000 + 60.000 + 5.000 =) 105.000 ευρώ, προκειμένου να αποδοθεί το συνολικό προϊόν του τιμήματος, ήτοι το ποσό των 80.000 ευρώ.

Παράδειγμα 3

Δεδομένα:

• Ο φορολογούμενος υποβάλλει αίτηση για την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία με τίμημα (πώληση).
• Ο φορολογούμενος έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση ύψους 130.000 ευρώ μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο.
• Ο φορολογούμενος έχει μη ληξιπρόθεσμες οφειλές από την επιστροφή της ενίσχυσης της επιστρεπτέας προκαταβολής σύμφωνα με το άρθρο τρίτο της από 30/03/2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 75), ύψους 60.000 ευρώ τις οποίες αιτείται να παρακρατηθούν.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 140.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 120.000 ευρώ.

Απάντηση:

• Με την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας, ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Λόγω των ληξιπρόθεσμων μη τακτοποιημένων κατά νόμιμο τρόπο οφειλών δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας.
• Ο φορολογούμενος ενημερώνεται για τους λόγους απόρριψης έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας και συναινεί στην έκδοση βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου. – Ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου. Επειδή το τίμημα δεν εξοφλεί το σύνολο των οφειλών που περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στη βεβαίωση οφειλής (130.000 ευρώ) και υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου (120.000 ευρώ) δεν εκδίδεται ψηφιακά η βεβαίωση οφειλής.
• Η βεβαίωση οφειλής δύναται να χορηγηθεί από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας, εφόσον, εν προκειμένω, διασφαλιστεί το ποσό των εναπομενουσών οφειλών (130.000 – 120.000). Το ποσό της εναπομένουσας οφειλής για το οποίο απαιτείται διασφάλιση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που αντιστοιχεί στη διαφορά μεταξύ αντικειμενικής αξίας και τιμήματος (140.000-120.000).
• Συνεπώς, για τη χορήγηση της βεβαίωσης οφειλής απαιτείται διασφάλιση ποσού οφειλών ύψους 10.000 ευρώ.

Παράδειγμα 4

Δεδομένα:

• Ο φορολογούμενος υποβάλλει αίτηση για την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία με τίμημα (πώληση).
• Ο φορολογούμενος έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση ύψους 70.000 ευρώ μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο.
• Ο φορολογούμενος έχει μη ληξιπρόθεσμες οφειλές από την επιστροφή της ενίσχυσης της επιστρεπτέας προκαταβολής σύμφωνα με το άρθρο τρίτο της από 30/03/2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 75), ύψους 60.000 ευρώ τις οποίες αιτείται να παρακρατηθούν.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 140.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 120.000 ευρώ.

Απάντηση:

• Με την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας, ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Λόγω των ληξιπρόθεσμων μη τακτοποιημένων κατά νόμιμο τρόπο οφειλών δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας.
• Ο φορολογούμενος ενημερώνεται για τους λόγους απόρριψης έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας και συναινεί στην έκδοση βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου. – Ελέγχονται οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου.
• Το ποσό της οφειλής το οποίο αναγράφεται επί της βεβαίωσης είναι 130.000 ευρώ (= 70.000 + 60.000).
• Λόγω του ότι από το τίμημα (120.000 ευρώ) εξοφλείται το σύνολο των οφειλών που περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στη βεβαίωση οφειλής (70.000 ευρώ), δεν απαιτείται διασφάλιση για τη χορήγηση της βεβαίωσης οφειλής. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή, εκδίδεται ψηφιακά βεβαίωση οφειλής προκειμένου να αποδοθεί στη Φορολογική Διοίκηση το συνολικό προϊόν του τιμήματος, ήτοι 120.000 ευρώ.