Black Friday: Οι μαθητές αφήνουν τα θρανία και μπαίνουν στην αρένα

Φόβος για μαζικό… σκασιαρχείο επικρατεί στην εκπαιδευτική κοινότητα λόγω της καθιερωμένης, πλέον «Black Friday». Οι μαθητές, ειδικά στις μεγάλες πόλεις, αναμένεται και φέτος να… τιμήσουν το απουσιολόγιο, για να διαγωνιστούν στο κυνήγι προσφορών, όπως τονίζει στο alfavita.gr μέσω της ανακοίνωσής της η Γ΄ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης.

Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί και στις δύο προηγούμενες χρονιές που η Black Friday διοργανώθηκε και στην Ελλάδα ενώ ο «βομβαρδισμός» με διαφημιστικά μηνύματα στο διαδίκτυο αναμένεται να στείλει τους μαθητές από νωρίς στην ουρά των πολυκαταστημάτων ώστε να «γραπώσουν» τα πολυπόθητα προϊόντα, πολλές φορές διαγκωνίζοντας συμμαθητές και φίλους.

Τι είναι η Black Friday

Η «Μαύρη Παρασκευή» είναι η επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ, δηλαδή η τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου. Η πρώτη χρήση του όρου έγινε περί το 1960 για να περιγράψει την πυκνή κυκλοφορία οχημάτων στην Φιλαδέλφεια την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών ενώ κατά την δεκαετία του 1980 άρχισε να επεκτείνεται στην «αργκό» του εμπορίου ως η ημέρα που αρχίζει η κίνηση στην αγορά και την επίτευξη κερδών στο λιανεμπόριο, δηλαδή από «το κόκκινο» (in the red) περνάει «στο μαύρο» (in the black).

Σταδιακά η ημέρα καθιερώθηκε και ως ημέρα προσφορών, ιδίως στα τεχνολογικά προϊόντα, ώστε οι καταστηματάρχες να εκμεταλλευτούν τις διαθέσεις των καταναλωτών εν όψει και των Χριστουγέννων. Από το 2000 ξεκίνησε η «εξαγωγή» του θεσμού εκτός ΗΠΑ, με την Ελλάδα να καθιερώνεται το 2016.

Καταναλωτική υστερία και επιβεβαιωμένοι θάνατοι

Οι εικόνες πανικού και οι κανιβαλικές συμπεριφορές είναι, δυστυχώς, ο κανόνας στην Αμερική με τα ήθη να εξαπλώνονται και στον υπόλοιπο κόσμο. Πλήθη ανθρώπων, διαφόρων ηλικιών, στριμώχνονται από τις πρώτες πρωινές ώρες στις εισόδους των πολυκαταστημάτων και όταν ανοίγουν οι πόρτες ξεχύνονται στους διαδρόμους, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας και υψηλής επικινδυνότητας.

Η ιστοσελίδα Black Friday Death Count έχει καταγράψει 10 θανάτους και 111 σοβαρούς τραυματισμούς πελατών και εργαζομένων, ενώ μόνο το 2016 σημειώθηκαν 3 θάνατοι ανθρώπων που ποδοπατήθηκαν. Ακόμη, το 2008 ένας 34χρονος υπάλληλος της αλυσίδας καταστημάτων Wal-Mart έχασε τη ζωή του, όταν ποδοπατήθηκε από 200 (!) περίπου καταναλωτές.

Δεν λείπουν ακόμη και περιστατικά βίας μεταξύ «διαγωνιζόμενων», επιβεβαιώνοντας μια εικόνα ζούγκλας όπου οι επίδοξοι «κυνηγοί» αλληλοεξουδετερώνονται διεκδικώντας την «λεία» τους. Στο υποσυνείδητο των «μονομάχων», είναι η μέρα που οι χαμηλόμισθοι και οι μικρομεσαίοι μπορούν να λοξοκοιτάξουν στον κόσμο των «μεγάλων», κουβαλώντας μια 43άρα οθόνη στο διαμέρισμα ακόμη και αν χρειαστεί να πατήσουν τον γείτονα.

Εργοδοτική ασυδοσία και «μούφα» προσφορές

Εκτός από την «αρένα» των καταναλωτών, συνθήκες «ζούγκλας» έχουν καταγραφεί και στους χώρους εργασίας καθώς λόγω του δεδομένου φόρτου της ημέρας σημειώνονται σοβαρές παραβάσεις των όρων εργασίας, με εργαζόμενους να δουλεύουν «μαύρα», να υπερβαίνουν κατά πολύ το 8ωρο αλλά χωρίς να πληρώνονται τις υπερωρίες ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που καλούνται να κάνουν τους… θηριοδαμαστές για να αντιμετωπίσουν τους μαινόμενους καταναλωτές. Παράλληλα, δεν έχουν λείψει και περιπτώσεις καταγγελιών για προϊόντα που εμφανίζονται σε «προσφορά», με την τιμή να είναι ίδια ή και ελαφρώς υψηλότερη με την τιμή πώλησης λίγες ημέρες νωρίτερα!

Συγκεκριμένα, η καταγγελία είχε γίνει το 2016, με το πολυκατάστημα να δηλώνει σε ανακοίνωσή του πως επρόκειτο περί ανθρώπινου λάθους και όχι σκόπιμης απάτης δηλώντας συγκεκριμένα πως: Ο συγκεκριμένος κωδικός προϊόντος (laptop) δεν συμμετείχε στο Black Friday κι ούτε εντάχθηκε ποτέ σε οποιοδήποτε προωθητικό υλικό προς τους πελάτες μας, τους οποίους εμείς οι ίδιοι παρακινούσαμε από την πρώτη στιγμή να φτιάξουν τη λίστα των αγορών τους, να τσεκάρουν τις τιμές και να τις συγκρίνουν με τις σημερινές.

Ωστόσο, η καχυποψία είναι πλέον δεδομένη για μερίδα του καταναλωτικού κοινού ενώ ιδιαίτερη προσοχή εφιστά και η Γ.Γ Εμπορίου.

«Καμπανάκι» από τους εκπαιδευτικούς

Σε κάθε περίπτωση, η ανησυχία των εκπαιδευτικών δεν βασίζεται τόσο στις χαμένες ώρες διδασκαλίας, όσο στην κουλτούρα χάους, άκρατου καταναλωτισμού και ασύδοτου ανταγωνισμού που καλλιεργεί η συμμετοχή στο «κυνήγι» του Black Friday. Άλλωστε, όπως σημειώνουν οι εκπαιδευτικοί, οι καμπάνιες εστιάζουν και επενδύουν πολύ στο δυναμικό (και με μελλοντικές προοπτικές) εφηβικό κοινό με εμφανή σκοπό να καλλιεργηθούν συνειδήσεις.

«Αν στην εφηβεία ποδοπατήσεις τον διπλανό σου για να αποκτήσεις ένα φθηνό κινητό, αργότερα θα “σπρώξεις” τον συνάδελφο για μια επίσης φθηνή θέση εργασίας», σημειώνει η ανακοίνωση και καταλήγει πως οι εκπαιδευτικοί έχουν χρέος «χωρίς νουθεσίες, απαγορεύσεις και πνεύμα συντηρητισμού να αναδείξουν μέσα στο μάθημα και με διάλογο αυτές τις αξίες στους μαθητές μας ενάντια στον άκρατο καταναλωτισμό, τον ατομισμό και την αγελαία συμπεριφορά».

Παραθέτουμε την ανακοίνωση της Γ’ ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης και μια καταγγελία του Σωματείου Βιβλίου-Χάρτου

Πάλι απουσίες με…δικαιολογητικό την βλάκ.. Friday?

Τα 2 προηγούμενα χρόνια κάποια Παρασκευή του Νοέμβρη παρατηρήσαμε αυξημένο αριθμό απουσιών των μαθητών στα σχολεία μας. Ο λόγος πρωτοφανής ! Η black Friday (Mαύρη Παρασκευή) είχε έρθει και στην Ελλάδα. Μετά την «επιτυχία» που σημείωσε επαναλαμβάνεται και φέτος.

Είναι ορατό το ενδεχόμενο να αδειάσουν πάλι τα σχολεία. Οι μαθητές/τριες να εγκαταλείψουν τα μαθήματα …λόγου και τέχνης προκειμένου να αποκτήσουν «πιο φθηνά», γεγονός που ελέγχεται, τα νέα προϊόντα της… τεχνολογίας. Να περιγελάσουν ένα πρόγραμμα για την «ασφαλή χρήση του διαδικτύου» ευελπιστώντας να παίξουν το αγαπημένο τους παιχνίδι στην οθόνη του πιο εξελιγμένου iphone Χ, Na χλευάσουν μια ομαδική εργασία με στόχο να μπουν σε πολύωρη και εξουθενωτική μάχη, πιθανόν με τους συμμαθητές τους, ώστε να προσεγγίσουν πρώτοι το διεκδικούμενο προϊόν !

Μεγάλη αλυσίδα πολυκαταστημάτων με ηχηρή διαφημιστική καμπάνια εγκαινίασε τον προερχόμενο εξ Αμερικής θεσμό με “μοναδικές προσφορές για λίγες ώρες”. Μέσα σε λίγες μόνο μέρες βρήκε μιμητές και μεγάλο μέρος της αγοράς λειτούργησε με συνθήκες εργασιακής και καταναλωτικής ζούγκλας. Το project αναμένεται φέτος να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις

Αυτό που διαφημίστηκε και προβλήθηκε από τα μεγάλα ΜΜΕ ως πρωτοποριακή κίνηση συνιστά μια μεγάλη δοκιμασία για τους εργαζόμενους στα εμπορικά καταστήματα ενώ διαμορφώνει νέες καταναλωτικές συνήθειες. Στην πατρίδα του θεσμού, στις ΗΠΑ, κάθε χρόνο δημιουργούνται χαοτικές καταστάσεις μέσα στα καταστήματα ενώ έχουν σημειωθεί ακόμα και θάνατοι και σοβαροί τραυματισμοί σε περιστατικά ακραίας βίας, ποδοπατημάτων, ασφυξίας, εμφραγμάτων ακόμα και πυροβολισμών. 7 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και 98 τραυματίστηκαν σε τέτοια επεισόδια στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. Οι καταναλωτές, που μπορεί να περιμένουν και ώρες έξω από τα μαγαζιά για να προλάβουν τις προσφορές, καταλήγουν να ποδοπατιούνται και να πλακώνονται κυριολεκτικά μεταξύ τους. Οι εργαζόμενοι πέρα από τον υψηλό και εντατικοποιημένο φόρτο εργασίας που τους επιβάλλεται στο πλαίσιο της “black Friday”, έχουν να εξυπηρετήσουν-αντιμετωπίσουν τους λυσσασμένους καταναλωτές. Μάλιστα, το 2008 ένας 34χρονος υπάλληλος της αλυσίδας super market Wal-Mart έχασε τη ζωή του, όταν ποδοπατήθηκε κυριολεκτικά από 200 περίπου καταναλωτές.

Αυτός είναι λοιπόν ο «θεσμός» που με τόση περηφάνια παρουσίασαν οι μεγάλες εμπορικές αλυσίδες. Προφανώς, αυτό το κρούσμα εργοδοτικής ασυδοσίας δεν αποτελεί μια εξαίρεση. Είναι μια πτυχή -και μάλιστα πιο «μαύρη»- της συνολικής επίθεσης των εργοδοτών απέναντι στα εργατικά συμφέροντα και δικαιώματα, τη ζωή και την αξιοπρέπειά των εμποροϋπαλλήλων. Πολλοί μάλιστα από αυτούς ενδέχεται να απολυθούν την επόμενη Παρασκευή (*πολύ black για αυτούς μόνο) γιατί οι πωλήσεις συμπιέσθηκαν χρονικά και δεν χρειάζονται πλέον.

Έρχεται να συμπληρώσει την όλη δυσχερή κατάσταση που βιώνουν, με τους μισθούς-ψίχουλα ή και τη μη καταβολή δεδουλευμένων, τις απολύσεις και την ανεργία, την εργασιακή επισφάλεια, τις ατομικές συμβάσεις, την εντατικοποίηση, τις απλήρωτες υπερωρίες, τη δουλειά τις Κυριακές, την ορθοστασία. Συνθήκες που άλλωστε αναμένεται να βιώσουν στο «μαύρο» μέλλον οι σημερινοί μαθητές μας.

Το ζήτημα επομένως δεν είναι οι “καλές τιμές” και οι “εκπτώσεις”. Οι φθηνές τιμές είναι ευπρόσδεκτες αλλά δεν μπορεί να γίνονται με όρους καταναλωτικού κανιβαλισμού.

Οι μεγάλες εμπορικές αλυσίδες εμφανίζουν μάλιστα υψηλή κερδοφορία, ακόμα και σε αυτή την εποχή της κρίσης, αλλά αυτή συνοδεύεται με «μισθούς-ψίχουλα». Σε αυτήν την καταναλωτική αρένα θύματα είναι και οι καταναλωτές.

Μάλιστα, οι διαφημιστικές καμπάνιες πολλών αλυσίδων για την black friday, είχαν συγκεκριμένη στόχευση στο ευαίσθητο εφηβικό κοινό με προσφορές σε προϊόντα κινητής τηλεφωνίας, games, αθλητικών ειδών, καλλυντικών κ.α. Η διαμόρφωση καταναλωτικής συνείδησης με όρους πραγματικού κανιβαλισμού σε αυτές τις ηλικίες είναι μια ακόμα εγκληματική πολιτική του εμπορικού κεφαλαίου με μοναδικό στόχο την κερδοφορία. Τα πιο φθηνά και αναλώσιμα “προϊόντα” της black friday τελικά είναι οι εργαζόμενοι και οι ίδιοι οι καταναλωτές.

Όμως κάθε καταναλωτής είναι ταυτόχρονα και ο ίδιος εργαζόμενος. Η συλλογική συνείδηση είναι η μόνη απάντηση στην εξατομίκευση που θέλει να δημιουργήσει συνθήκες ζούγκλας.

“Αν στην εφηβεία ποδοπατήσεις τον διπλανό σου για να αποκτήσεις ένα φθηνό κινητό, αργότερα θα “σπρώξεις” τον συνάδελφο για μια επίσης φθηνή θέση εργασίας” μας λένε . Η μόνη απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι ο συλλογικός αγώνας, η πάλη για τα πανανθρώπινα δικαιώματα της εργασίας και ζωής με αξιοπρέπεια και αλληλεγγύη.

Ως εκπαιδευτικοί χωρίς νουθεσίες, απαγορεύσεις και πνεύμα συντηρητισμού έχουμε χρέος, να αναδείξουμε μέσα στο μάθημα και με διάλογο αυτές τις αξίες στους μαθητές μας ενάντια στον άκρατο καταναλωτισμό, τον ατομισμό και την αγελαία συμπεριφορά.

Για το Δ.Σ.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΘΗΡΑΣ 

Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΑΝΤΖΑΣ

Η «ΜΑΥΡΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ» ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΟΡΤΗ – ΕΙΝΑΙ ΚΑΦΡΙΛΑ ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΗ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ

Με περίσσια περηφάνια η αλυσίδα πολυκαταστημάτων “Public” μέσα από μια μεγάλη διαφημιστική καμπάνια ενημερώνει το καταναλωτικό κοινό ότι στις 25/11 φέρνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη “black Friday”.

Πρόκειται για έναν προερχόμενο εξ Αμερικής θεσμό με «μοναδικές προσφορές για λίγες ώρες». Το νέο αναμεταδίδεται από ένα σωρό ενημερωτικά ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα σαν μια πρωτοποριακή κίνηση…

Ωστόσο, κανείς δε φαίνεται να το ψάχνει λίγο παραπάνω για το τί πραγματικά σημαίνει αυτή η “black Friday” τόσο σε σχέση με τις καταναλωτικές συνήθειες που διαμορφώνει, όσο και σε σχέση με τη δοκιμασία που συνιστά για τους εργαζόμενους στα καταστήματα. Ούτε και κάνει κάποιες αναφορές στις χαοτικές καταστάσεις που διαμορφώνονται μέσα στα καταστήματα (στο διαδίκτυο υπάρχουν άπειρα σχετικά videos) ή ακόμα και για τους θανάτους και τους τραυματισμούς που έχουν συντελεστεί και σχετίζονται με αυτή (7 και 98 αντίστοιχα τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ).

Οι καταναλωτές, που μπορεί να περιμένουν και ώρες έξω από τα μαγαζιά για να προλάβουν τις προσφορές, καταλήγουν να ποδοπατιούνται και να πλακώνονται κυριολεκτικά μεταξύ τους. Και βέβαια η μανία τους παίρνει σβάρνα και τους εργαζόμενους, που πέρα από τον υψηλό και εντατικοποιημένο φόρτο εργασίας που τους επιβάλλεται στο πλαίσιο της “black Friday”, έχουν να εξυπηρετήσουν-αντιμετωπίσουν τους λυσσασμένους καταναλωτές. Αλλά ουσιαστικά και τις σωματικές επιθέσεις τους στο πέρασμα τους από τους διαδρόμους στην αναζήτηση των προσφορών. Μάλιστα, το 2008 ένας 34χρονος εργάτης της Wal-Mart έχασε τη ζωή του, όταν ποδοπατήθηκε κυριολεκτικά από 200 περίπου καταναλωτές.

Αυτός είναι λοιπόν ο θεσμός που με τόση περηφάνια τα public φέρνουν στην Ελλάδα. Προφανώς, αυτό το κρούσμα εργοδοτικής καφρίλας δεν αποτελεί μια εξαίρεση. Είναι μια πτυχή -και μάλιστα κάπως «μαύρη»- της συνολικής επίθεσης των εργοδοτών και του καπιταλιστικού συστήματος απέναντι στα εργατικά μας συμφέροντα και δικαιώματα, τη ζωή και την αξιοπρέπειά μας. Έρχεται να συμπληρώσει την όλη δυσχερή κατάσταση που βιώνουμε, με τους μισθούς-ψίχουλα ή και τη μη καταβολή δεδουλευμένων, τις απολύσεις και την ανεργία, την εργασιακή επισφάλεια, τις ατομικές συμβάσεις, την εντατικοποίηση, τις απλήρωτες υπερωρίες, τη δουλειά τις Κυριακές, την ορθοστασία,…

Κι αν εμείς σαφώς και δεν έχουμε κάποιο ζήτημα με τις «καλές τιμές», μιλώντας για τις «ευκαιρίες» που προσφέρει το public στο πλαίσιο της “black Friday” (και μάλιστα σε μια περίοδο που σημειώνει κερδοφορία), ο νους μας πάει αυτόματα στους «μισθούς-ψίχουλα» που προσφέρονται στους συναδέλφους μας. Φαίνεται ότι για την εργοδοσία των public οι «καλές τιμές» πάνε πακέτο με την κακή-εξευτελιστική τιμή της δουλειάς των εργαζομένων της.

Από την πλευρά μας δε θα σταματήσουμε να καταδεικνύουμε την εργοδοτική ασυδοσία και να προσπαθούμε να βάλουμε ένα φρένο σε αυτήν. Και ήδη μέσα στο 2016 καταδείξαμε ακόμα μια καφρίλα της εργοδοσίας των public, όταν ενώ επέβαλε στους συναδέλφους να δουλεύουν τις Κυριακές, διοργάνωσε διαγωνισμό φωτογραφίας με θέμα «οι δικές μας Κυριακές».

Απευθυνόμενοι στους συναδέλφους μας θα θέλαμε να τους προτρέψουμε να μην κάνουν τίποτε παραπάνω από τις συμβατικές τους υποχρεώσεις και με κάθε τρόπο να γίνει σαφές ότι εμείς οι εργαζόμενοι αρνούμαστε να γίνουμε τα θύματα ή οι θηριοδαμαστές στην καταναλωτική αρένα που στήνουν τα αδίστακτα αφεντικά.

Παράλληλα, καλούμε την εργοδοσία των public να δώσει ένα τέλος σε αυτά τα κρούσματα. Και σε κάθε περίπτωση την καθιστούμε υπεύθυνη για όποια προβλήματα προκύψουν, ιδίως στους συναδέλφους μας.

Τέλος, απευθυνόμενοι προς τους καταναλωτές δεν μπορούμε παρά να τους ζητήσουμε να αντιληφθούν και τη δική τους ευθύνη για τις χαοτικές-επικίνδυνες καταστάσεις που διαμορφώνονται τόσο στις “black Fridays”, όσο και σε άλλες στιγμές κοσμοπλημμύρας μέσα στα μαγαζιά. Επίσης, τους ζητάμε να μην κάνουν την παραμικρή επιθετική κίνηση προς τους συναδέλφους μας. Και τους σημειώνουμε ότι εμείς οι εργαζόμενοι δεν είμαστε και ούτε θα γίνουμε τα προϊόντα της κανιβαλιστικής κατανάλωσης.

ΟΙ «ΜΑΥΡΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ» ΤΩΝ ΑΔΗΦΑΓΩΝ-ΑΦΕΝΤΙΚΩΝ

ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΠΟΚΤΗΝΩΜΕΝΩΝ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

ΜΑΥΡΙΖΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ

Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου – Ψηφιακών Μέσων Αττικής