Γιατί διεκδικεί εκτάσεις το Δημόσιο ως διάδοχος του Οθωμανικού Κράτους

Με ειδική νομοθετική ρύθμιση θεσπίζεται, σύμφωνα με ανακοίνωση, η εξάμηνη αναστολή των αγωγών του Δημοσίου που αφορούν διεκδικήσεις ιδιωτικών ακινήτων στο σύνολο της Επικράτειας της χώρας.

Η διαδικασία ολοκλήρωσης της κτηματογράφησης από το Κτηματολόγιο ανέδειξε χιλιάδες περιπτώσεις, όπου το Δημόσιο διεκδικεί ακίνητα ή ολόκληρες περιοχές.

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Κτηματολόγιο Α.Ε. , η εξάμηνη αναστολή, δίνει τη δυνατότητα να θεσπιστούν, στο επόμενο διάστημα, σαφή κριτήρια με βάση τη νομολογία του Αρείου Πάγου. Τα κριτήρια αυτά θα κατευθύνουν τη Διοίκηση και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ώστε να αποφεύγονται αδικαιολόγητες διεκδικήσεις και να μειωθεί η ταλαιπωρία των πολιτών, ο φόρτος των δικαστηρίων και η ενασχόληση των υπηρεσιών με υποθέσεις χωρίς ουσιαστικό όφελος για το Δημόσιο.

Υπάρχουν περιπτώσεις που το Δημόσιο εγείρει αγωγές ενώ δεν έχει νόμιμο τίτλο;

Ναι. Σήμερα, το Δημόσιο εγείρει αγωγές ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν έχει νόμιμο τίτλο, όπως, ιδίως ως διάδοχος του Οθωμανικού Κράτους.

Για παράδειγμα, κτηματικές υπηρεσίες του Δημοσίου, διεκδικούν εκτάσεις είτε χωρίς επίκληση κάποιου συγκεκριμένου εγγράφου ή με μη οριοθετημένες περιγραφές ακινήτων σε έγγραφα της περιόδου της Τουρκοκρατίας, με τον ισχυρισμό ότι το ελληνικό κράτος διαδέχτηκε το οθωμανικό στην κυριότητα των ακινήτων αυτών, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση του ακινήτου, όπως διαμορφώθηκε από την εποχή της απελευθέρωσης μέχρι σήμερα, ή ακόμα και το γεγονός ύπαρξης τίτλων των πραγματικών ιδιοκτητών-ιδιωτών.

Επιπλέον, υπάρχουν περιπτώσεις που το δημόσιο στρέφεται κατά ιδιοκτητών, οι οποίοι έχουν αναγνωρισμένα δικαιώματα χρησικτησίας επί δεκαετίες.

Ένας ακόμη βασικός λόγος που το δημόσιο θεωρεί τον εαυτό του ιδιοκτήτη μιας έκτασης είναι ο φερόμενος δασικός χαρακτήρας ακόμη και περιπτώσεων που έχουν αποχαρακτηριστεί.

Τέλος, αρκετές είναι και οι περιπτώσεις πράξεων απαλλοτρίωσης προ του 1950 που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.

Πόσες είναι αυτές οι περιπτώσεις μέχρι σήμερα;

Ο συνολικός αριθμός αυτών των διεκδικήσεων θα προκύψει μετά το τέλος της κτηματογράφησης και όταν κατατεθούν οι αγωγές διόρθωσης επί των ακινήτων “αγνώστου ιδιοκτήτη”, δηλαδή από το τέλος του 2025 έως το Δεκέμβριο του 2026.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, μόνο το 2023 ασκήθηκαν 857 νέες κτηματολογικές αγωγές, 465 Εφέσεις και 179 αναιρέσεις. Επιπλέον, υπήρξαν 3.106 παραστάσεις στο Μονομελές Πρωτοδικείο, 207 Παραστάσεις στο Πολυμελές Πρωτοδικείο και 545 στο Εφετείο, οι οποίες αφορούσαν κτηματολογικές αγωγές προηγουμένων ετών.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία το δημόσιο χάνει σχεδόν τα ¾  των υποθέσεων που ασκεί έφεση.

Τι κάνω αν έχει γίνει η αγωγή αλλά δεν επιθυμώ να με συμπεριλάβει η νέα ρύθμιση;

Στη ρύθμιση που θα ψηφιστεί προβλέπεται δυνατότητα του πολίτη -αντίδικου του Δημοσίου, αν το επιθυμεί, να αιτηθεί η δική να διεξαχθεί κανονικά, κατά την προσδιορισμένη ημερομηνία.  Συγκεκριμένα κάθε πολίτης μπορεί μέσω του δικηγόρου του να υποβάλει αίτηση στον Πρόεδρο του Τριμελούς συμβουλίου του Πρωτοδικείου, ώστε η υπόθεσή του να εκδικαστεί.

Τι κάνει κάποιος που βλέπει το ακίνητό του ως αγνώστου ιδιοκτήτη;

• Η λύση του προβλήματος των ακινήτων αγνώστου ιδιοκτήτη, δίνεται πλέον εξωδικαστικά μέσω της αίτησης προδήλου σφάλματος, που υποβάλλεται ηλεκτρονικά.
• Ο ιδιώτης ιδιοκτήτης που για οποιονδήποτε λόγο δεν είχε δηλώσει το ακίνητο στην κτηματογράφηση, εάν έχει νόμιμο τίτλο (συμβολαιογραφική πράξη, δικαστική απόφαση), υποβάλει αίτηση ψηφιακά στο αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο και ο προϊστάμενος του κτηματολογίου διορθώνει υποχρεωτικά το φύλλο του ακινήτου αναγράφοντάς τον ως ιδιοκτήτη.
• Μάλιστα, η διαδικασία αυτή έχει απλοποιηθεί και η διόρθωση υπέρ του ιδιώτη ιδιοκτήτη έχει καταστεί δεσμευτική για το Κτηματολόγιο, με νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ώστε ο πολίτης να αποφεύγει την δικαστική ταλαιπωρία.
• Για υποβολή αίτησης προδήλου σφάλματος: https://www.ktimatologio.gr/pliroforiako-yliko/ktimatologio-se-leitourgia/52

Τι ισχύει για ακίνητα που έχουν αποχαρακτηριστεί ως δασικά;

Με το αρ.15 5142/2024 που ψηφίστηκε με πρωτοβουλία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ιδιοκτήτης ακινήτου το οποίο αποχαρακτηρίστηκε, μπορεί με την σχετική απόφαση και τον τίτλο του να διορθώσει την εγγραφή στο Κτηματολόγιο και να επιστραφεί επισήμως το σχετικό ΚΑΕΚ στο νόμιμο ιδιοκτήτη.

Για υποβολή αίτησης διόρθωσης: https://www.ktimatologio.gr/pliroforiako-yliko/ktimatologio-se-leitourgia/53

Για περισσότερες πληροφορίες, οι πολίτες μπορούν να απευθύνονται στις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες ή να επισκέπτονται την ιστοσελίδα του Ελληνικού Κτηματολογίου www.ktimatologio.gr.

Το μήνυμα Χατζηδάκη

Στο μεταξύ, χθες, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είχε τοποθετηθεί με αφορμή περιστατικό στη Σύρο.

“Δεν επιτρέπεται το κράτος να γίνεται πρωταγωνιστής σε ιστορίες καθημερινής τρέλας!” τόνισε ο κ. Χατζηδάκης και σημείωσε: “Δεν επιτρέπεται το κράτος να γίνεται πρωταγωνιστής σε ιστορίες καθημερινής τρέλας! Είτε αυτό οφείλεται σε νόμους είτε σε πρακτικές της δημόσιας διοίκησης. Μπορεί να ακούγεται τελείως παράλογο, αλλά το Δημόσιο διεκδικεί περιουσίες χιλιάδων πολιτών και ολόκληρες περιοχές, με έγγραφα ακόμη και.. από την εποχή της Τουρκοκρατίας! Μέχρι πριν από 2-3 χρόνια, διεκδικούσε ολόκληρη την πόλη της Σαρωνίδας και μέχρι πριν από λίγους μήνες το κέντρο της Καρδίτσας! Οι ιδιοκτήτες καλούνται, λοιπόν, να υποστούν ταλαιπωρία και να αποδείξουν ενώπιον των Δικαστηρίων το προφανές: ότι δηλαδή τα ακίνητά τους είναι πράγματι δικά τους.

Η αγανάκτηση των πολιτών είναι δικαιολογημένη. Και προσωπικά είμαι αποφασισμένος, μαζί με τους συναρμόδιους Υπουργούς και ιδιαίτερα τον νέο και δυναμικό συνάδελφο, Κωνσταντίνο Κυρανάκη, ο οποίος είναι αρμόδιος για το Κτηματολόγιο, να προωθήσουμε όλες τις αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις, προκειμένου να τερματιστούν διάφορες ιστορίες παραλόγου.

Σε όλη μου τη διαδρομή είμαι πάντοτε απέναντι στη στενομυαλιά και τη γραφειοκρατία του Δημοσίου. Αποφασίσαμε, λοιπόν, ότι πρέπει να δώσουμε μία λύση: Για 6 μήνες, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025, δεν θα κατατίθενται νέες αγωγές από τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Και για αγωγές που έχουν ήδη κατατεθεί, θα διακόπτεται προσωρινά η πρόοδος της διαδικασίας. Θα ακολουθήσει μία συνολική νομοθετική ρύθμιση, σύμφωνα με τη νομολογία του Αρείου Πάγου, ώστε να είναι ξεκάθαρο σε ποιες περιπτώσεις μπορεί το Δημόσιο να εγείρει αξιώσεις εναντίον των πολιτών. Ο ίδιος ο Άρειος Πάγος άλλωστε έχει κρίνει πως δεν αρκούν μόνο τα έγγραφα της Τουρκοκρατίας κι άρα πολλές από αυτές θα απορρίπτονταν.

Το πρόβλημα εντάθηκε τους τελευταίους μήνες, λόγω της επικείμενης ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου, αυτού του πολύ σημαντικού εργαλείου, στο οποίο αποτυπώνονται ξεκάθαρα όλες οι ιδιοκτησίες. Βρισκόμαστε σε συνεργασία φυσικά με το Κτηματολόγιο και τον αρμόδιο υφυπουργό.

Το κράτος οφείλει προφανώς να λειτουργεί αποτελεσματικά. Δεν γίνεται να ασχολείται με υποθέσεις που δεν ωφελούν το Δημόσιο, ταλαιπωρώντας τους πολίτες. Και ταυτόχρονα να δημιουργείται επιπλέον φόρτος για τα Δικαστήρια. Οφείλουν όλοι να αντιληφθούν πως έχουμε υποχρέωση να υπηρετούμε τους πολίτες, κι όχι να τους βασανίζουμε!“