Τα νέα υψηλά επιτόκια και η σταθερότητα κόστους στην παγκόσμια αγορά κατοικίας

Η αύξηση στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί αρκετά η ζήτηση στην αγορά ακινήτων, η οποία όμως σε συνδυασμό με την ελάχιστη προσφορά ακινήτων προς πώληση έχει φέρει σε μια ισορροπία την κατάσταση στον κλάδο αγοραπωλησίας κατοικιών. Μάλιστα, οι ιδιοκτήτες που έχουν δεσμευτεί με χαμηλά επιτόκια αρνούνται να αλλάξουν κατοικία διότι, θα χρεωθούν νέα υψηλότερα επιτόκια.

Όπως συμβαίνει για παράδειγμα στις ΗΠΑ, όπου το ποσοστό των ιδιοκτητών με υποθηκευμένες κατοικίες ανέρχεται στο 95%,με μέσο επιτόκιο 3,5%, από 7,5% που είναι το ισχύον επιτόκιο για τα νέα στεγαστικά δάνεια. Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει πτωτική πίεση στις τιμές γιατί δεν έχουν γίνει μαζικές αναγκαστικές πωλήσεις κατοικιών ενώ ταυτόχρονα, ο ισολογισμός των νοικοκυρών βρίσκεται σε καλό επίπεδο λόγω της αποταμίευσης που προηγήθηκε την περίοδο της πανδημίας.

Επιπλέον, η κατασκευή νέων κατοικιών καθίσταται αρκετά δύσκολη λόγω των χωροταξικών περιορισμών και του υψηλού κόστους των οικοδομικών υλικών.
Στον Καναδά μάλιστα, σύμφωνα με την Canada Mortgage and Housing, μέχρι το 2030 πρέπει να κατασκευαστούν 3,5 εκατ. νέες κατοικίες, με τα σημερινά δεδομένα όμως, μετά βίας θα κτιστούν 2,3 εκατομμύρια κατοικίες. Αυτό έχει ως συνέπεια να διατηρούνται υψηλά οι τιμές των διαθέσιμων κατοικιών.
Ουσιαστικά λοιπόν, οι λιγότερες συναλλαγές και η υπέρμετρη αποταμίευση έχουν συμβάλει στη σταθεροποίηση των τιμών των σπιτιών, ωστόσο αυτοί οι παράγοντες ενδέχεται να αλλάξουν γρήγορα.

Σύμφωνα με τις μεγάλες κεντρικές Τράπεζες το κόστος των επιτοκίων θα παραμείνει υψηλό. Σε χώρες όμως που το επιτόκιο δεν μεταβάλλεται συχνά και μένει σταθερό για 2 έως 5 χρόνια, όπως συμβαίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο αντίκτυπος των υψηλών επιτοκίων θα καθυστερήσει.

Καθώς λοιπόν, ολοένα περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν εναλλακτικά δάνεια εκτός από τα σταθερά επιτόκια, η οικονομική πίεση αναμένεται να αυξηθεί, οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της δυνατότητας πληρωμής και στην ενίσχυση της πτώσης των τιμών.

Παρά την κυρίαρχη ανησυχία για τα στεγαστικά δάνεια και τις υποθήκες, η κύρια διαφορά ανάμεσα στους συνηθισμένους αγοραστές και αυτούς με υψηλές απαιτήσεις είναι η χρηματοδότηση. Με τα αυξημένα επιτόκια, η δυνατότητα των αγοραστών υψηλών προδιαγραφών να προβούν σε μετρητά κάνει τη διαφορά. Αυτό εξηγεί γιατί οι τιμές σε κατοικίες με κανονικές προδιαγραφές έχουν μειωθεί ελαφρώς σε ορισμένες περιοχές, ενώ αυτές των πολυτελών κατοικιών έχουν αυξηθεί. Σύμφωνα με τον δείκτη Savills World City Prime Residential Index, οι τιμές σε 30 πόλεις του κόσμου συνέχισαν να αυξάνονται κατά 1,1% του πρώτου εξαμήνου του 2023.

Παράλληλα, η αβεβαιότητα που υπάρχει στην αγοραπωλησία, οδηγεί όλο και περισσότερους στην ενοικίαση κατοικίας. Ωστόσο, το κόστος των ενοίκων για ακίνητα υψηλών προδιαγραφών έχει αυξηθεί κατά 2,6% σε 30 πόλεις του κόσμου το α’ εξάμηνο του 2023.

Εν τέλει όμως, όπως όλα δείχνουν η παγκόσμια αγορά κατοικίας σημείωσε εντυπωσιακή επίδοση παρά την οικονομική αβεβαιότητα χάρη στην περιορισμένη προσφορά σπιτιών, την υψηλή αποταμίευση και την στενότητα στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, η κατάσταση βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη καθώς, ο συνδυασμός αυξημένων μηνιαίων δόσεων στεγαστικών δανείων, μειωμένης αποταμίευσης και πληθωρισμού, ενδέχεται να επιφέρει προβλήματα στην έγκαιρη πληρωμή δόσεων.