Ακρίβεια: Αλλάζει “πίστα” το κόστος ζωής – Ο ρόλος των traders και της πανδημίας

Προετοιμασμένοι για μια εντελώς νέα πραγματικότητα θα πρέπει να είναι πολίτες και επιχειρήσεις καθώς πλέον ο πληθωρισμός έστω κι αν κάποια στιγμή τιθασευθεί θα έχει επιφέρει μια μεγάλη αλλαγή στα επίπεδα τιμών και βέβαια του κόστους ζωής. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουν παράγοντες της αγοράς και αναλυτές καταγράφοντας τα όσα συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες, προσπαθώντας παράλληλα να χαράξουν τη “ρότα” της επόμενης μέρας.

“Η οικονομία έχει αλλάξει επίπεδο. Έχουν γίνει επενδύσεις, οι μισθοί έχουν τάση ανόδου, υπάρχει μεγάλη ρευστότητα και πλέον συνολικά οι αξίες έχουν αλλάξει πίστα” ανέφερε σε δημοσιογραφικό πηγαδάκι χθες βραδυ υψηλόβαθμο στέλεχος από τον αεροπορικό κλάδο τονίζοντας βέβαια ότι πλέον οι τιμές θα αποτυπώνουν αυτήν την κατάσταση. Όπως, σημείωσε, ακόμη κι αν η άνοδός τους “φρενάρει” δε θα πέσουν από τα “ρετιρέ” από όπου βρίσκονται. “Ότι ανεβαίνει δεν κατεβαίνει” τόνισε παραπέμποντας και στην οικονομική ιστορία των αρχών της δεκαετίας του 1970, όπου κυριάρχησε η πετρελαϊκή κρίση και βέβαια η πληθωριστική έκρηξη.

Στο “διάβασμα” της τότε εποχής παραπέμπει και ο Sir Στέλιου Χατζηιωάννου, δημιουργός και ιδιοκτήτης των εμπορικών σημάτων easy (easy family of brands – www.easygroup.com.gr  and www.easyhistory.info, που συμπεριλαμβάνει και τις easyJet, easyHotel, easyCar, easyFerry, easyStudies   κ.α.) και του Stelios Philanthropic Foundation. Μιλώντας στο NEWS 24/7  στο περιθώριο παρουσίασης του νέου κύκλου του θεσμού των Stelios Awards for Young Entrepreneurs in Greece, που διοργανώνει για 13η χρονιά σημείωσε ότι ο πληθωρισμός αναμένεται να κυμανθεί σε υψηλά επίπεδα καθ΄όλο το έτος παραθέτοντας κι ένα ιστορικό παράδειγμα. “Ρωτούσα τη μητέρα μου για το τι είναι πληθωρισμός κι εκείνη μου απάντησε… Τότε που το πετρέλαιο ανέβαινε καθημερινά” είπε ο Sir Στέλιος Χατζηιωάννου δίνοντας το στίγμα των σημερινών συνθηκών, όπου βέβαια κυριαρχεί και η αβεβαιότητα για τα κόστη λόγω της πράσινης μετάβασης.

Πράσινη μετάβαση και πόλεμος

Στο φόντο αυτό το καμπανάκι που ήχησε την εβδομάδα που πέρασε ο Jamie Dimon, Διευθύνων Σύμβουλος της JP Morgan ήταν ηχηρό  σε σχέση με το “θολό” τοπίο για τις ενεργειακές πρώτες ύλες ένεκα πράσινης μετάβασης αλλά και του πολέμου.   Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία – που πιθανόν να παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα σε μια άναρχη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα- θα συμβάλλουν σε έναν επερχόμενο τυφώνα στην οικονομία, δήλωσε ο Jamie Dimon ο επί μακρόν Διευθύνων Σύμβουλος της JP Morgan Η Chase & Co (JPM.N) την Τετάρτη.

Ο Dimon είπε ότι δεν γνωρίζει αν η καταιγίδα θα είναι μικρή ή σοβαρή, αλλά ότι είναι καθ’ οδόν καθώς η Ομοσπονδιακή Τράπεζα και η κυβέρνηση αποσύρουν την οικονομική στήριξη που παρέχεται κατά τη διάρκεια της πανδημίας και καθώς συνεχίζονται οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία.

“Αυτός ο τυφώνας είναι ακριβώς εκεί έξω στο δρόμο, έρχεται στο δρόμο μας”, είπε ο Dimon σε συνομιλία με επενδυτές.

Οι πόλεμοι, είπε ο Dimon, έχουν ακούσιες συνέπειες και ο πόλεμος στην Ουκρανία «τυχαίνει να αναστατώνει τις αγορές εμπορευμάτων του κόσμου, σιτάρι, πετρέλαιο, φυσικό αέριο». Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να συνεχιστούν για τα επόμενα πέντε χρόνια επειδή δεν γίνονται οι «κατάλληλες ενέργειες», πρόσθεσε.

Ο Dimon, είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτυγχάνουν στον χειρισμό των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα.

“Η πιθανότητα να γίνει αυτό σωστά είναι σχεδόν μηδενική. Δεν νομίζω ότι κατανοούμε καθόλου την πολυπλοκότητα.”

Πρόσθεσε, ότι «είναι ασυντόνιστο, είμαστε μπερδεμένοι ανάμεσα στο να αγκαλιάζουμε δέντρα και να φωνάζουμε… Χρειαζόμαστε πραγματική ηγεσία».

Όλη αυτή πάντως η αναστάτωση ακόμη κι αν εξομαλυνθεί είναι βέβαιο, ότι θα δημιουργήσει νέα δεδομένα. Όπως χαρακτηριστικά, ανέφερε μιλώντας πρόσφατα  σε συνέντευξη τύπου ο επικεφαλής της μεγάλης αλυσίδας οργανωμένου λιανεμπορίου ΜΕΤΡΟ ΑΒΕΕ Αριστοτέλης Παντελιάδης οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν δυσκολίες. “Δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα δούμε αντιστροφή της κατάστασης φέτος. Εξαρτάται από λήξη του πολέμου. Ισως να δούμε μόνο το ταβανι, αλλά δε θα αλλάξει αυτή η εικόνα” σημείωσε τονίζοντας ότι ειδικά το Πάσχα καταγράφηκε μια σημαντική για τα χρονικά του οργανωμένου λιανεμπορίου πτώση των όγκων με τους καταναλωτές να ψωνίζουν πολύ προσεκτικά.

Στο μεταξύ καμπανάκι έκρουσε χθες για φαινόμενα κερδοσκοπίας, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο Σερραϊκής Γαλακτοβιομηχανίας  “ΚΡΙ ΚΡΙ ΑΕ” κ. Παναγιώτης Τσινάβος, με την ευκαιρία παρουσίασης της νέας Μονάδας Βιοαερίου και παραγωγής ΑΠΕ, μιας επένδυσης 6 εκατ. ευρώ που πρόσφατα ολοκληρώθηκε.

Εστίασε, δε, στο ρόλο των χρηματιστηριακών αγορών στη διαμόρφωση τιμών σε βασικά αγαθά. Ουσιαστικά φωτογράφισε κινήσεις κερδοσκοπικής σπέκουλας καθώς η συγκυρία δίνει “τροφή” στους traders και σε όσους ελέγχουν αλυσίδες αξίας να αποκομίσουν κέρδη.

Κερδοσκοπία και traders

“Οι μεγάλες αυξήσεις στην τιμή της πρώτης ύλης και η κερδοσκοπική άνοδος των τιμών στην ενέργεια, πρώτες ύλες και υλικά συσκευασίας, έχουν οδηγήσει σε μείωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και, δημιουργήσει πρόβλημα επιβίωσης για πολλές επιχειρήσεις. Εμείς, επειδή το παραγωγικό μας κόστος αυξήθηκε κατά 20% και πλέον, αναγκαστήκαμε με δύο αναπροσαρμογές, να αυξήσουμε τις τιμές των προϊόντων μας κατά περίπου 10%. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών μας, αλλά ελπίζουμε ότι θα μας αποδώσει μεγαλύτερα μερίδια αγοράς”, είπε ο κ. Τσινάβος.

Ο πρόεδρος της “ΚΡΙ ΚΡΙ ΑΕ” συμπλήρωσε πως τα ισχυρά φαινόμενα κερδοσκοπίας δεν αντιμετωπίζονται ουσιαστικά από το κράτος, οπότε το πρόβλημα θα ρυθμιστεί αναγκαστικά από την ίδια την αγορά, μέσω της μείωσης της κατανάλωσης.

“Θεωρώ ότι είναι η αντίδραση όσων έχασαν στην κρίση και στην πανδημία και ελέγχουν τις αλυσίδας τροφοδοσίας διεθνώς. Προσπαθούν να κερδίσουν και να αναπληρώσουν όσα έχασαν. Έτσι οι τιμές ανέβηκαν 100% αρκετά πριν από την έναρξη του πολέμου. Κρύβουν προϊόντα και τα δίνουν όποτε θέλουν. Υπάρχει π.χ. συσσώρευση από πρωτεΐνες ή από σκόνη γάλα, αλλά δεν τα δίνουν για να ανέβει η τιμή. Δυστυχώς ζούμε σε ελεύθερη αγορά και σκληρή και κανένα υπουργείο δεν μπόρεσε να τα καταφέρει αποτελεσματικά στον έλεγχο της αγοράς. Δεν εγινε καμια αποτελεσματική παρέμβαση” συμπλήρωσε.

Πάντως ο επικεφαλής της “ΚΡΙ ΚΡΙ” εξέφρασε την ελπίδα οτι οι πληθωριστικές πιέσεις θα καμφθούν σχετικά σύντομα, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται αναγκαστικά,  μείωση των τιμών στα ράφια της λιανικής .

Να σημειωθεί ότι μόνο η τιμή της πρώτης ύλης της “ΚΡΙ ΚΡΙ”, δηλαδή του γάλακτος, αυξήθηκε μέσα σε ένα χρόνο κατά 25%, αφού από τα 0,38 ευρώ, ανήλθε στα 0,50 ευρώ. Αν συνυπολογιστούν και οι αυξήσεις στις υπόλοιπες ύλες και υλικά, όπως και η αύξηση στο ενεργειακό κόστος, οι επιπτώσεις για τη βιομηχανία είναι ανεπανάληπτες σε μέγεθος και έκταση.

“Επιπτώσεις που βέβαια, λόγω και των αναστατώσεων που επέφερε η πανδημία στην αγορά εργασίας με ελλείψεις προσωπικού, αλλαγές στις συνήθειες έχουν ενταθεί.

Καμπανάκι από τη ΓΣΕΕ

Στο μεταξύ την δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν λόγω ακρίβειας τα ελληνικά νοικοκυριά αποτυπώνει η Ετήσια Έκθεση 2022 για την Ελληνική Οικονομία και την Απασχόληση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ. Γίνεται, δε, λόγος για μείωση της αγοραστικής δύναμης των κατώτατων μισθών κατά 18%.

“Η ελληνική οικονομία, πριν προλάβει να επιστρέψει στην προ πανδημίας κατάσταση, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα αποσταθεροποιητική διαταραχή με επίκεντρο τις τιμές της ενέργειας, των πρώτων υλών και των βασικών αγαθών διατροφής. Η διαταραχή αυτή πλήττει άμεσα την πλευρά της προσφοράς και έμμεσα, μέσω των διανεμητικών επιδράσεων του πληθωρισμού, την πλευρά της ζήτησης αυξάνοντας τον κίνδυνο σημαντικής επιβράδυνσης της οικονομίας” αναφέρει η έκθεση. 

 Δεν αναπληρώνονται οι απώλειες

Η Έκθεση παράλληλα εστιάζει στην πτώση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων.

“Η συνολική αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,7% το 2022 εκτιμάται ότι θα περιορίσει μόνο μερικώς την απώλεια της αγοραστικής του δύναμης, την οποία προκαλεί το κύμα ακρίβειας. Τον Απρίλιο του 2022 η απώλεια αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού ήταν ίση με 18% έναντι 14,7% τον Μάρτιο. Ο μέσος μισθός του ιδιωτικού τομέα είχε απολέσει τον Απρίλιο του 2022 το 9,9% της αγοραστικής του δύναμης, ενώ ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης το 28%. Η επίδραση της ακρίβειας στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών είναι ιδιαίτερα άνιση.  Αντίστοιχα άνιση είναι η αμοιβή των εργαζομένων μερικής απασχόλησης έναντι των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, όπως και των γυναικών έναντι των ανδρών, αν συνυπολογιστούν και οι ώρες εργασίας” σημειώνει η Έκθεση.

Δραματικές επιπτώσεις

Την ίδια ώρα γίνεται λόγος για δραματικές επιπτώσεις της ακρίβειας στην αγορά εργασίας και στους εργαζομένους. “Κλειδί για την αποφυγή συνθηκών αστάθειας το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είναι η ουσιαστική ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και η αύξηση της βιώσιμης απασχόλησης. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να προστατευτούν θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα σχετικά με τα νόμιμα και τα ανώτατα όρια του χρόνου εργασίας, την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, και να ενισχυθούν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις εργασίας. Η βιώσιμη και αξιοπρεπής εργασία πρέπει να αποτελέσει τον κεντρικό στόχο της οικονομικής και της κοινωνικής πολιτικής.  Τέλος, όλα τα ευρήματα των δεικτών κοινωνικής βιωσιμότητας, όπως του ποσοστού κινδύνου φτώχειας στην εργασία, του ποσοστού των ατόμων σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, των ατόμων με σοβαρή αποστέρηση υλικών αγαθών και του δείκτη κατανομής του εισοδήματος S80/S20, δείχνουν την ανάγκη για ισχυρή δέσμευση της οικονομικής και της κοινωνικής πολιτικής για αποτελεσματικά μέτρα στήριξης της αγοράς εργασίας, του εισοδήματος των εργαζομένων και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι αναγκαίες αφενός για την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης στη χώρα μας και αφετέρου για την επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ για μια βιώσιμη και ανθρωποκεντρική ανάπτυξη” σημειώνει η Έκθεση.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις