Ακρίβεια: ‘Ράλι” χωρίς τέλος στα τρόφιμα - Έρχεται και νέο κύμα αυξήσεων από Σεπτέμβριο

Τα “σήματα” από την αγορά παραπέμπουν σε νέες ανατιμήσεις, σε τουλάχιστον 100 κατηγορίες προϊόντων, με την κυβέρνηση να τονίζει ότι θα εντείνει τους ελέγχους, παράλληλα, με την προσπάθεια για ενισχύσεις σε ευάλωτες ομάδες.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ
09 Αυγούστου 2023 07:25

Συνεχίζεται το “βαθύ κούρεμα” των εισοδημάτων των νοικοκυριών καθώς, δεν έχουν τέλος οι ανατιμήσεις. Ειδικά, σε βασικά είδη και τρόφιμα η ακρίβεια στην συγκεκριμένη ομάδα είναι σχεδόν πέντε φορές υψηλότερη σε σχέση με τον πληθωρισμό.

Συγκεκριμένα, με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Ιούλιο, στο 2,5% διαμορφώθηκε ο ρυθμός ανόδου των τιμών (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή), από 1,8% τον Ιούνιο. Ωστόσο στα είδη πρώτης ανάγκης, Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, η αύξηση είναι στο 12,3%, στα φρούτα +19,4%, στα λαχανικά +15,5% και τα γαλακτοκομικά +14,4%.

Μεγάλη άνοδος καταγράφηκε και στα φαρμακευτικά προϊόντα τα οποία σημείωσαν αύξηση της τάξης του 18,7%. Επίσης, οι τιμές στα κρέατα καταγράφουν αύξηση 10,9%, τα έλαια και τα λίπη αύξηση 10,4%,. Η ζάχαρη, οι σοκολάτες και τα γλυκά είχαν αύξηση τιμών 11%, τα μεταλλικά νερά και οι χυμοί 13,3%, ο καφές, το κακάο και το τσάι κατά 9,2%, τα δημητριακά και το ψωμί 8,6%, τα ψάρια 8,2% και τα αλκοολούχα ποτά 8,1%.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 2,5% τον φετινό Ιούλιο, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Ιουλίου 2022, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:

1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:

12,3% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρη σοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.
3,4% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
5,2% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
6,4% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: οικιακές συσκευές και επισκευές, υαλικά-επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.
7,8% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικές-οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.
3,5% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: διαρκή αγαθά αναψυχής και πολιτισμού, μικρά είδη αναψυχής-άνθη-κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους-θέατρα, πακέτο διακοπών.
2,2% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
6,2% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία-κυλικεία.
3,6% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας, άλλα είδη ατομικής φροντίδας, άλλα προσωπικά είδη, ασφάλιστρα υγείας, ασφάλιστρα οχημάτων.

2. Από τη μείωση του δείκτη κατά:

11,8% στην ομάδα Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, επισκευή και συντήρηση κατοικίας, υπηρεσίες κοινοχρήστων, υγραέριο, στερεά καύσιμα.
3,7% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα καύσιμα και λιπαντικά. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα[1]μοτοσυκλέτες, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
2,8% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.

Νέες ανατιμήσεις

Στο μεταξύ, ήδη τα “σήματα” από την αγορά παραπέμπουν, σε νέες ανατιμήσεις, σε τουλάχιστον 100 κατηγορίες προϊόντων. Συγκεκριμένα, με βάση πληροφορίες, οι αυξήσεις μεσοσταθμικά θα κινηθούν από 8% έως 10%. Ήδη, π.χ. το παρθένο ελαιόλαδο έχει πάρει την ανιούσα και εκτιμάται ότι θα καταγράψει αύξηση έως και 50%, καθώς η τιμή παραγωγού βαίνει προς τα 9 ευρώ/κιλό .

Ήδη, δε, έχει εκτοξευθεί η τιμή του, καθώς σε σχέση με πέρυσι στο “ράφι” οι τιμές είναι διπλάσιες. Παράλληλα, με βάση τους τιμοκαταλόγους, που αναμένονται, οι αυξήσεις θα κινηθούν π.χ. στα αποσμητικά έως 15%, στο συσκευασμένο κρέας κατά 11%, στα γαλακτοκομικά κατά 10,5%, στα ξυραφάκια ξυρίσματος έως 10%, στα σοκολατοειδή και στα πατατάκια κατά 10%, στα αλλαντικά έως 5%, στα κατεψυγμένα λαχανικά κατά 4%,, στο ηλιέλαιο έως 4%, στον ελληνικό καφέ έως 3%.

Σε πίεση τα νοικοκυριά

Η κατάσταση αυτή, όπως αποτυπώνεται τόσο στα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, όσο και στην καθημερινή εικόνα των ραφιών των αλυσίδων, οδηγεί σε απόγνωση πολλά νοικοκυριά, που πλέον περιορίζουν τις αγορές της και στρέφονται στην αγορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που είναι φθηνότερα σε σχέση με τα επώνυμα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenΙQ, περίπου το ένα τρίτο των πωλήσεων στα ελληνικά σουπερμάρκετ το πρώτο εξάμηνο του έτους αφορούσε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ το 70% των επώνυμων προϊόντων ήταν σε προσφορά ή μέρος προωθητικής ενέργειας. Ακόμη και έτσι οι καταναλωτές ξόδεψαν περισσότερα και αγόρασαν λιγότερα σε σχέση με πέρσι.

Αναλυτικα στο 24,8% διαμορφώθηκε το ποσοστό των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στις πωλήσεις των σουπερμάρκετ κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους καταγράφοντας το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην ιστορία των μετρήσεων. Την ίδια ώρα σχεδόν το 70% των πωλήσεων των επώνυμων προϊόντων αφορούσε είδη που βρισκόντουσαν σε κάποια προωθητική ενέργεια, καθώς οι καταναλωτές κυνηγούν πλέον σχεδόν αποκλειστικά τις προσφορές.

Ακόμη και έτσι το πρώτο εξάμηνο του έτους το καλάθι των αγορών από σουπερμάρκετ μειώθηκε, αλλά το κόστος αυξήθηκε για τους καταναλωτές, σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenΙQ. Ειδικότερα, η αξία των πωλήσεων το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αυξήθηκε κατά 8,7% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022.

Την ίδια ώρα όμως ο όγκος των πωλήσεων μειώθηκε κατά 2,5%, το οποίο σημαίνει πως η ανάπτυξη του τζίρου προέρχεται καθαρά από την αύξηση των τιμών.

Νέα μέτρα

Αναπόφευκτα, με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση στέλνει μήνυμα για ελέγχους στην αγορά, καθώς μάλιστα το φαινόμενο του “πληθωρισμού απληστίας” καταγράφεται επισήμως από φορείς, όπως η Τράπεζα της Ελλάδος.

“Δίνουμε βαρύτητα στους ελέγχους στους κλάδους στους οποίους καταγράφονται αυξήσεις στις πρώτες ύλες, είτε είναι σιτάρι, είτε είναι φρούτα, είτε είναι ελαιόλαδο, τρόφιμα γενικότερα” ανέφερε χθες ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στον Real Fm, τονίζοντας ότι: “Είμαστε εδώ για να διασφαλίσουμε ότι από εκεί και πάνω σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα δεν θα υπάρξει ούτε ένας ο οποίος να προσπαθήσει να αισχροκερδήσει εκμεταλλευόμενος μία πολύ δύσκολη κατάσταση για την ελληνική οικογένεια. Από τον παραγωγό και μετά, όλη η εφοδιαστική αλυσίδα θα ελεγχθεί. Προχωράμε σε αυστηρό έλεγχο του μεικτού περιθωρίου κέρδους. Έχουμε προχωρήσει ήδη σε συλλογή στοιχείων για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρχει κανένα περιθώριο αισχροκέρδειας από τους υπόλοιπους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας. Είναι εφικτό να προσεγγίσουμε το πραγματικό μικτό περιθώριο από την αποτίμηση που έχουν στην αποθήκη τους και τις καθαρές τιμές πώλησης προς τους πελάτες τους και έτσι να επιβάλλουμε αυστηρά πρόστιμα στους παραβάτες. Υπενθυμίζω ότι πριν από δέκα ημέρες επιβάλλαμε το πρώτο πρόστιμο 24.265 ευρώ σε μεγάλη αλευροβιομηχανία. Υπενθυμίζω επίσης ότι οι επωνυμίες των υπότροπων θα δημοσιοποιούνται, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία”.

Οι τάσεις σύμφωνα με το Υπ. Οικονομικών

Παράλληλα το Υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εξετάζει πλαίσιο μέτρων που θα ανακοινωθεί στη ΔΕΘ από τον Πρωθυπουργό. Στο πλαίσιο αυτό στο “τραπέζι” είναι η επέκταση της χρονικής διάρκειας του Μarket Pass ως τα τέλη του έτους, αλλά και άλλα ενίσχυσης των εισοδημάτων για τους ευάλωτους, όπως το επίδομα θέρμανσης ή ένα νέο στοχευμένο πλαίσιο επιδοτήσεων για τους λογαριασμούς ρεύματος, με δεδομένη και τη συγκυρία τιμών.

Πάντως, παρά το ράλι τιμών στο υπουργείο Οικονομικών διατηρούν την την πρόβλεψη στο Μεσοπρόθεσμο για αύξηση κατά 4% στον γενικό δείκτη το 2023 με επιβράδυνση στο 2,4% το 2024.

Αναφέρουν, δε, ότι ότι σε ετήσια βάση, η Ελλάδα παραμένει σταθερά στις 5 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον χαμηλότερο πληθωρισμό. “Μείωση των τιμών κατά -1,1% σε μηνιαία βάση και σταθεροποίηση του μηνιαίου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) στα προϊόντα διατροφής, καταδεικνύουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή Ιουλίου 2023” αναφέρουν στελέχη του Υπ. Οικονομικών σχολιάζοντας την πορεία του πληθωρισμού για τον προηγούμενο μήνα, που όμως σε κάποιες περιπτώσεις οφείλεται και στην εποχικότητα.

Παράλληλα συγκρίνουν με τα όσα συμβαινουν στην ΕΕ λέγοντας ότι “σε ετήσια βάση, η Ελλάδα παραμένει σταθερά στις 5 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τονχαμηλότερο πληθωρισμό.

Συγκεκριμένα,

-Σε ετήσια βάση (σύγκριση Ιουλίου 2023 με Ιούλιο 2022), ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή ανέρχεται στο2,5% και παραμένει ο 5ος χαμηλότερος στηνΕυρωζώνη, μειωμένος κατά -53% συγκριτικά μετον ευρωπαϊκό μέσο όρο που κυμαίνεται στο 5,3%.

Μεγάλες είναι οι μειώσεις στην ενέργεια και συγκεκριμένα στο Φυσικό Αέριο κατά -68,9%, το πετρέλαιο θέρμανσης κατά -20,7% και τον ηλεκτρισμό κατά –16,2%, ενώ αύξηση καταγράφεται στα στερεά καύσιμα κατά 26,6%.

Ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων κυμαίνεται στο 12,3%.

-Σε μηνιαία βάση (σύγκριση Ιουλίου με Ιούνιο 2023), ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή είναι μειωμένος κατά -1,1%.

Σημαντική είναι η μείωση στα είδη ένδυσης – υπόδησης κατά –23,8%, ενώ από τα επιμέρους προϊόντα -υπηρεσίες το φυσικό αέριο είναι μειωμένο κατά -5,9% και ο ηλεκτρισμός κατά -2,2%.

Σε ελαφρά αποκλιμάκωση στο 27,76% από 27,79% κινείται και ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων” τονίζεται σχετικά.

Συγκεκριμένα, στα τρόφιμα αναφέρουν ότι καταγράφεται η παρακάτω εικόνα από μήνα σε μήνα (ΠΗΓΗ: ΕΛΣΤΑ):

ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΝ ΜΕΙΩΣΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2023 – ΙΟΥΛΙΟΣ 2023
ΦΡΟΥΤΑ ΝΩΠΑ	-9,35%
ΑΛΛΑ ΒΡΩΣΙΜΑ ΕΛΑΙΑ (Π.Χ. ΗΛΙΕΛΑΙΟ)	-3,58%
ΑΛΛΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ	-2,09%
ΧΥΜΟΙ ΦΡΟΥΤΩΝ	-2,53%
ΠΑΤΑΤΕΣ	-1,08%
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΓΙΑ ΠΡΩΙΝΟ	-1,04%

ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΝ ΑΥΞΗΣΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2023 – ΙΟΥΛΙΟΣ 2023
ΓΑΛΑ ΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΟ	5,34%
ΖΥΜΑΡΙΚΑ	3,99%
AYΓA	3,06%
ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ ΦΑΓΗΤΑ	2,14%
ΨAPIA NΩΠA	2,54%
ΛAXANIKA ΝΩΠΑ	1,94%