Ακρίβεια: Βαθύ “κούρεμα” στους μέσους μισθούς και “αφανισμός” των αυξήσεων

Το θέμα των μισθών και της κάλυψης των βασικών καθημερινών αναγκών μπαίνει δυναμικά στην πολιτικη συζήτηση καθώς μάλιστα αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία έκθεσης του ΟΟΣΑ, που δημοσιεύτηκε χθες.

Με βάση τον διεθνή οργανισμό και την έκθεσή του (Taxing Wages), .ο υψηλός πληθωρισμός είχε ως συνέπεια τη μείωση των πραγματικών μισθών και την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2022.

Συγκεκριμένα ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης αναφέρει ότι στην Ελλάδα, ο μέσος ονομαστικός μικτός μισθός το 2022 αυξήθηκε κατά 1,5% αλλά ο μέσος πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά 7,4% λόγω του πληθωρισμού 9,7%.

Αναφέρει, δε, ότι η συνολική φορολογική επιβάρυνση των μισθωτών στην Ελλάδα -δηλαδή το ποσό του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών, αφού αφαιρεθούν τα επιδόματα, ως ποσοστό στο συνολικό κόστος εργασίας- μειώθηκε οριακά κατά 0,02 ποσοστιαίες μονάδες για τους άγαμους μισθωτούς χωρίς παιδιά με μέσο εισόδημα και διαμορφώθηκε στο 37,1%, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ.

Όπως τονίζεται η οριακή υποχώρηση της επιβάρυνσης (tax wedge) προέκυψε κυρίως από τη μείωση των εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών για την επικουρική ασφάλιση, η οποία μείωσε συνολικά την επιβάρυνση κατά 0,21 ποσοστιαίες μονάδες. Η μείωση αυτή υπερκάλυψε την αύξηση της επιβάρυνσης από τη φορολογία εισοδήματος κατά 0,18 ποσοστιαίες μονάδες, λόγω της αύξησης των ονομαστικών εισοδημάτων.

Για το σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, ο μέσος συντελεστής για την παραπάνω κατηγορία νοικοκυριών παρέμεινε αμετάβλητος στο 34,6%. Για τα ζευγάρια με δύο παιδιά και έναν εργαζόμενο με μέσο μισθό, η συνολική επιβάρυνση αυξήθηκε οριακά κατά 0,03 ποσοστιαίες μονάδες στο 33,7%, ενώ στον ΟΟΣΑ αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 1,05 ποσοστιαίες μονάδες στο 25,6%.

Για παντρεμένους με δύο παιδιά, εκ των οποίων ο ένας έχει μέσο μισθό και ο άλλος το 67% του μέσου μισθού, το tax wedge αυξήθηκε κατά 1,52 ποσοστιαίες μονάδες στο 35,7%. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η αύξηση οφείλεται στο γεγονός ότι τα νοικοκυριά της κατηγορίας αυτής δεν δικαιούνταν επιδόματα παιδιών λόγω της αύξησης του μέσου μισθού.

Συνολικά, στις χώρες του ΟΟΣΑ, η μέση αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης για την κατηγορία αυτή ήταν 0,45 ποσοστιαίες μονάδες στο 29,4%. Ωστόσο, στην Ελλάδα, ο μέσος ονομαστικός μεικτός μισθός το 2022 αυξήθηκε κατά 1,5% αλλά ο μέσος πραγματικός μισθός μειώθηκε κατά 7,4% λόγω του πληθωρισμού 9,7%.

Τα αποτελέσματα της έκθεσης, σημειώνει ο ΟΟΣΑ, υπογραμμίζουν τη σημασία πολιτικών για τον μετριασμό του αντίκτυπου που έχει ο πληθωρισμός. Από στοιχεία που συγκέντρωσε, προκύπτει ότι σε 17 χώρες του εφαρμόστηκε πέρυσι αυτόματη αναπροσαρμογή του συστήματος φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, ενώ σε 21 χώρες η προσαρμογή ήταν στη διακριτική ευχέρειά τους. Οι περισσότερες χώρες προχώρησαν σε προσαρμογή των ασφαλιστικών εισφορών και οι μισές σε προσαρμογή των επιδομάτων ανέφερε ο ΟΟΣΑ.

Να σημειωθεί ότι η εικόνα αυτή έρχεται την ώρα που η “συμπίεση” που έχουν υποστεί οι μισθοί τα χρόνια από το 2010 είναι μεγάλη. Όπως αναφέρει μιλώντας στο news247.gr o πρώην υπουργός και υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ στα Χανιά Γιώργος Σταθάκης, “τα χρόνια των μνημονίων φτασαμε σε μείωση μισθών κατά 40% στο δημοσιο και 18% στον ιδιωτικό τομέα” ασκώντας κριτική στην κυβέρνηση σε σχέση με επιλογές της (φορολογικά μετρα, δράσεις στήριξης, μισθοί) που οδήγησαν σε μεγάλες απώλειες εισοδήματος στον κόσμο της εργασίας, φέρνοντας όξυνση ανισοτήτων.

“Η κυβέρνηση, την τελευταια τετραετια που έχει βρει μια τακτοποιημένη οικονομία με 38 δισεκ “μαξιλάρι”, που της επιτρέπει να δανείζεται με ανταγωνιστικά επιτόκια, έχει μια οικονομία, όπου εκ των πραγμάτων οι μισθοί θα έπρεπε να ακολουθούν τους ρυθμους ανάπτυξης της οικονομίας, που λέει η ίδια ότι έχει αλλά και την αύξηση της παραγωγικότητας.

Όμως, δεν ακολούθησε αυτή την πολιτική και αν δείτε την εκτόξευση των εταιρικών κερδών θα δείτε ρεκόρ. Αρα ήταν κυρίαρχη η ανισοκατανομή των κερδών σε βάρος της εργασίας” σημείωσε.

Καμπανάκι κινδύνου

Να σημειωθεί ότι με βάση μελέτη του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ που υπογράφει ο Γιώργος Ιωαννίδης με τίτλο “Επιπτώσεις του πληθωρισμού στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις”, “οι επιπτώσεις του υψηλού και παρατεταμένου πληθωρισμού είναι διαβρωτικές για την οικονομική και κοινωνική δομή. Ως εκ τούτου, απαιτείται η λήψη μέτρων, τόσο στο βραχυχρόνιο όσο και στο μεσοπρόθεσμο διάστημα, τα οποία αφενός θα περιορίσουν το αναπόδραστο κοινωνικό και οικονομικό κόστος αφετέρου θα θέσουν τη βάση για ένα πιο βιώσιμο και ανθεκτικό μοντέλο ανάπτυξης της οικονομίας”.

Όπως σημειώνει ο μελετητής “οι ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις, προικισμένες με τιμολογιακή ισχύ, εκμεταλλεύονται τις ελλείψεις, τις αυξήσεις του κόστους παραγωγής και το χάος της αγοράς και αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους”. Παράλληλα σημειώνει ότι “οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί, κατά συνέπεια οι παραλληλισμοί μεταξύ του τρέχοντος πληθωρισμού και του στασιμοπληθωρισμού της δεκαετίας του 1970 δεν είναι χρήσιμοι. Σε αντίθεση με ό,τι συνέβη τότε, σήμερα οι εργαζόμενοι είναι σχετικά ανίσχυροι στο να προστατεύσουν τους πραγματικούς μισθούς τους από την πληθωριστική πίεση”.

Αποταμίευση και αύξηση καταναλωτικής δαπάνης

Στο φόντο αυτό ενδιαφέρον έχουν και τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), με βάση τα οποία κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2022, το διαθέσιμο εισόδημα του τομέα των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (ΜΚΙΕΝ) που εξυπηρετούν νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 10,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, από 31,52 δισ. ευρώ σε 34,94 δισ. ευρώ. Ωστόσο, λόγω και της ακρίβειας, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, η τελική καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 11,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, από 33,7 δισ. ευρώ σε 37,4 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών και των ΜΚΙΕΝ, που ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα, ήταν -7,1% κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2022, σε σύγκριση με -6,8% το ίδιο τρίμηνο του 2021.

Νέες υποσχέσεις

Στο φόντο αυτό και με τον ορίζοντα της πολιτικής ζημίας ορατό, ο Πρωθυπουργός υπόσχεται αυξήσεις στους μέσους μισθούς, που είναι και το βασικό στοίχημα απαντώντας και στην Αντιπολίτευση.

“Οι μειώσεις έμμεσων φόρων δεν περνάνε πάντα στον καταναλωτή. Εμείς έχουμε καλύτερη απόδοση στον πληθωρισμό αυτή τη στιγμή από πολλές χώρες. Οι έμμεσοι φόροι στοιχίζουν πολλά στον προϋπολογισμό. Όταν ρώτησα τον κ. Τσίπρα δεν ήξερε πόσο στοιχίζει η μείωση του ΦΠΑ στα καύσιμα που εισηγήθηκε. Να δώσω μία πρόγευση τι θα πούμε. Περαιτέρω μείωση εργοδοτικών εισφορών, θα αυξήσουμε το αφορολόγητο για τα παιδιά, σκοπός μας να σβήσει το τέλος του επιτηδεύματος, οι έμμεσοι φόροι κάποια στιγμή θα αρχίσουν να πέφτουν, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τα δημοσιονομικά” ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης χθες σε τηλεοπτική του συνέντευξη συμπληρώνοντας ότι ότι η ακρίβεια είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση και ότι είναι παγκόσμιο. Εκτίμησε ότι οδεύουμε σε αποκλιμάκωση, αλλά είναι πραγματικό πρόβλημα. Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην αύξηση των μισθών, των συντάξεων, ενώ είπε ότι το καλάθι του νοικοκυριού δούλεψε. “Για εμάς τα επιδόματα είναι έκτακτα. Το μόνιμο μέτρο είναι η μείωση των φόρων, οι αυξήσεις των μισθών και θέλω ο κατώτατος μισθός να φτάσει τα 950 ευρώ στο τέλος της τετραετίας. Τα επιδόματα τα χρησιμοποιήσαμε γιατί μας έτυχαν έκτακτα πράγματα στην οικονομία”, ανέφερε.

Πυρά Τσίπρα

“Το εισόδημα για τους περισσότερους συμπολίτες μας, μεσαίους συμπολίτες μας, εξανεμίζεται τις τρεις πρώτες εβδομάδες του μήνα. Το σούπερ μάρκετ έχει γίνει ένας εφιάλτης. Στα πρατήρια της βενζίνης έχουμε την ακριβότερη τιμή σε όλη την Ευρώπη. Το ηλεκτρικό ρεύμα τρώει τη μισή σύνταξη του συνταξιούχου” απάντησε από τα Χανιά χθες ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας λέγοντας ότι, “είναι ρεαλιστικός στόχος η αύξηση του βασικού μισθού στα 880 ευρώ και η θέσπιση ετήσιας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, ώστε κάθε χρόνο όταν ανεβαίνει ο πληθωρισμός, να ανεβαίνει και ο μισθός; Εμείς λέμε: ναι, είναι ρεαλιστικό. Γιατί αυτό δεν θα στηρίξει μόνο χιλιάδες νοικοκυριά, αλλά ταυτόχρονα θα τονώσει τη ζήτηση, θα αναζωογονήσει την αγορά, θα παράξει θέσεις εργασίας.

Είναι ρεαλιστικός στόχος η αύξηση μετά από 14 χρόνια -τόσο έχουν να δουν αύξηση!- στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων κατά 10% που λέμε εμείς, όσο και ο πληθωρισμός την προηγούμενη χρόνια; Ναι, είναι ρεαλιστικό, απαντάμε. Γιατί η οικονομία το αντέχει. Τα δέκα δισ. που μοιράστηκαν σε απευθείας αναθέσεις θα έφταναν όχι μόνο για αξιοπρεπείς μισθούς στο Δημόσιο για χρόνια, όχι μόνο για μια χρονιά, θα έφταναν και για παραπάνω. Αύξηση μισθών στο Δημόσιο σημαίνει μεγαλύτερη παραγωγικότητα, καλύτερες σχέσεις με τον πολίτη, και βέβαια τόνωση της ζήτησης και της αγοράς.”