Ανακαινίσεις σπιτιών: Όσα πρέπει να ξέρετε για εκπτώσεις και νέα προγράμματα

Με μια σειρά από δράσεις η κυβέρνηση επιχειρεί να διαμορφώσει όρους για να διευκολύνει τους πολίτες να αναβαθμίσουν το περιβάλλον της κατοικίας τους, την ώρα, βέβαια, που το “όνειρο” για καινούργιο και σύγχρονο σπίτι καθίσταται ολοένα και πιο “μακρινό”.

‘Ετσι, από φέτος αναμένεται να δουν στην τσέπη οι φορολογούμενοι τα οφέλη από τις εκπτώσεις φόρων για ανακαινίσεις που ξεκίνησαν να κάνουν από τον Ιανουάριο του 2024 και τις πλήρωσαν με ηλεκτρονικό “χρήμα”. Κι αυτό γιατί  η  απόφαση (Α 1197/2024) υπογράφηκε στις 20 Δεκεμβρίου και δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 27 Δεκεμβρίου, ενώ ισχύει αναδρομικά, από την 1η Ιανουαρίου 2024.

Ουσιαστικά, στην εκπνοή του έτους, και εν όψει των φορολογικών δηλώσεων για το οικονομικό έτος 2024, που φέτος ξεκινούν πιο νωρίς από κάθε άλλη χρονιά, η ΑΑΔΕ έδωσε στη δημοσιότητα τις σχετικές αναλυτικές οδηγίες για τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν οι δικαιούχοι για να επωφεληθούν από το μέτρο, που έχει νομοθετηθεί από το 2023.

Με βάση, λοιπόν τα ισχύοντα, το ανώτατο συνολικό ποσό των «επιλέξιμων δαπανών» και της μείωσης του φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος είναι το ποσό των 16.000 ευρώ, για όλα τα φορολογικά έτη, ήτοι 2024, 2025, 2026, 2027 και 2028. Άρα από το 2025, για τις δηλώσεις του οικονομικού έτους 2024 θα υπάρξει η σχετική ελάφρυνση, που μπορεί να φτάσει, σε ετήσια βάση, έως και τα 3.200 ευρώ ετησίως, για διάρκεια πέντε ετών, πάντα, με την προϋπόθεση ότι οι σχετικές δαπάνες εξοφλήθηκαν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

Και βέβαια, οι δαπάνες αυτές κατανέμονται ισόποσα σε πέντε χρόνια και αφορούν έργα που πραγματοποιούνται από 1/1/2024 έως 31/12/2024. Η συνολική μείωση του φόρου μπορεί να φτάσει τα 16.000 ευρώ για την πενταετία, με μέγιστο ετήσιο όριο τις 3.200 ευρώ.

Αναλυτικά οι οδηγίες:

Το “μπόνους” έκπτωσης φόρου

Οι δαπάνες για την αναβάθμιση κτιρίων, όπως ενεργειακές βελτιώσεις, λειτουργικές επισκευές και αισθητικές παρεμβάσεις, μειώνουν τον φόρο εισοδήματος για πέντε χρόνια, με ανώτατο συνολικό ποσό δαπάνης 16.000 ευρώ. Από αυτές οι δαπάνες για υλικά υπολογίζονται έως το 1/3 του ποσού που αφορά τις υπηρεσίες. Αυτό σημαίνει ότι, εάν κάποιος δαπανήσει 16.000 ευρώ το 2024 για την ανακαίνιση του σπιτιού του, θα γλιτώσει φόρο εισοδήματος συνολικού ύψους 16.000 ευρώ, ποσό το οποίο επιμερίζεται ισόποσα σε πέντε χρόνια, αρχής γενόμενης με το εκκαθαριστικό του 2025 έως το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης του 2029.

Για παράδειγμα, φορολογούμενος που δαπάνησε 8.000 ευρώ το 2024 για να επισκευάσει την κατοικία του, και ο φόρος εισοδήματος που θα κληθεί να πληρώσει με το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης του 2025 ανέρχεται σε 3.000 ευρώ, θα δει τον λογαριασμό της επιβάρυνσης να περιορίζεται στα 1.400 ευρώ, λόγω της έκπτωσης των 1.600 ευρώ (8.000 / 5 = 1.600 ευρώ ετησίως) που προβλέπεται για τις δαπάνες ανακαίνισης του ακινήτου του.

Οι δικαιούχοι

Σημειώνεται, ότι το ποσό των επιλέξιμων δαπανών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση του κτιρίου, μειώνει το φόρο εισοδήματος του φυσικού προσώπου που τις πραγματοποίησε και έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας, επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας σε αυτό. Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας το ανώτατο συνολικό όριο δαπάνης και η μείωση του φόρου εισοδήματος περιορίζονται με βάση το ποσοστό πλήρους κυριότητας του φυσικού προσώπου που πραγματοποίησε τη δαπάνη.

Πολυκατοικίες – Κοινόχρηστες δαπάνες

Στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών, αυτές λαμβάνονται υπόψη για τους δικαιούχους ανάλογα με τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας τους, με βάση σχετική βεβαίωση που χορηγείται από τον διαχειριστή και στην οποία καταχωρείται ο ΑΤΑΚ του ακινήτου το οποίο βρίσκεται εντός του κτιρίου για το οποίο πραγματοποιείται η σχετική δαπάνη.

Επιλέξιμες δαπάνες

Στο μεταξύ, οι δαπάνες λήψης υπηρεσιών και αγοράς αγαθών οι οποίες αναγνωρίζονται είναι οι εξής:

Οι δαπάνες λήψης υπηρεσιών οι οποίες αναγνωρίζονται είναι οι εξής:

Α. Ενεργειακές

*Τοποθέτηση θερμομόνωσης.

* Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων.

* Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων ώστε να καθίσταται πλήρως λειτουργικό.

* Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης.

* Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.

* Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

* Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.

* Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.

Β. Λειτουργικές – αισθητικές

* Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης.

* Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.

* Συντήρηση/επισκευή στέγης.

* Επισκευή τοιχοποιίας/Χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων.

* Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης.

* Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα.

* Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.

* Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.

Προϋποθέσεις

Για να κερδίσουν τη μείωση του φόρου οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να πληρώσουν ηλεκτρονικά μέσω τραπεζικού συστήματος ή με κάρτα. Τα παραστατικά πρέπει να έχουν διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ.

Στο μεταξύ, σε λίγες μέρες, μια σειρά από προγράμματα που με πεδίο αναφορά τα νοικοκυριά κι έχουν στόχο την αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος και την εξοικονόμηση ενέργειας ξεκινούν. Πρόκειται για το «Εξοικονομώ 2025», το «Αλλάζω θέρμανση και θερμοσίφωνα».

Στις 8 Ιανουαρίου ξεκινούν και οι αιτήσεις για το Εξοικονομώ 2025

Έτσι, στις 8 Ιανουαρίου ξεκινούν και οι αιτήσεις για το Εξοικονομώ 2025. Ένα πρόγραμμα που διαφοροποιείται από τα προγενέστερα Εξοικονομώ είναι ότι τα εισοδηματικά κριτήρια αφορούν μόνο σε δύο κατηγορίες για ατομικό εισοδήματα κάτω των 5.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ όπου το ποσοστό επιχορήγησης φθάνει το 95%, για ατομικό εισόδημα άνω των 5.000 ευρώ και οικογενειακό άνω των 10.000 ευρώ με την ενίσχυση στο 50%. Για οικογένειες με μέλος ΑΜΕΑ ανεξαρτήτως εισοδηματικών κριτηρίων φθάνει το 80%. Για οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά, το 65% και για τους πληγέντες της Θεσσαλίας, τους σεισμόπληκτους του Αρκαλοχωρίου και της Σάμου ξεκινά από 80 και φτάνει το 100% ανάλογα πάλι με τα εισοδηματικά κριτήρια. Η επιχορήγηση αφορά αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση – αναβάθμιση θερμομόνωσης, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης – ψύξης (αντλίες θερμότητας), συστήματα ζεστού νερού χρήσης με ΑΠΕ, εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smarthome) και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.

Το πρόγραμμα προϋπολογισμού 434 εκατ. ευρώ αφορά πρώτες κατοικίες ενώ η υποβολή αιτήσεων στην πλατφόρμα https://exoikonomo2025.gov.gr θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Μαρτίου.

«Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα»

Παράλληλα, υπεγράφη η Κοινή Υπουργική Απόφαση (Β’ 6969/2024) για την προκήρυξη του προγράμματος «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από το οποίο θα ενισχυθούν νοικοκυριά της χώρας για την εγκατάσταση νέων ηλιακών θερμαντήρων νερού ή/και συστημάτων αντλίας θερμότητας σύγχρονης τεχνολογίας.

Την ΚΥΑ, όπου συμπεριλαμβάνεται και ο Οδηγός του προγράμματος ύψους 223,2 εκατ. ευρώ, υπέγραψαν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, καθώς και ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης.

Σημειώνεται πως το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του “RePowerEU”, του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGeneration EU.

Ειδικότερα, όσον αφορά στα χαρακτηριστικά του «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα»:

Πέραν της ενίσχυσης των νοικοκυριών για την εγκατάσταση νέων ηλιακών θερμαντήρων νερού ή/και συστημάτων αντλίας θερμότητας σύγχρονης τεχνολογίας, παρέχεται και η δυνατότητα αντικατάστασης ενεργοβόρων ηλεκτρικών θερμαντήρων παλαιάς τεχνολογίας. Ωστόσο, αυτή η πρόβλεψη δεν αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων στο πρόγραμμα.

Αξίζει να επισημανθεί πως από τα 223,2 εκατ. ευρώ που είναι ο συνολικός προϋπολογισμός του, δεσμεύονται 44,6 εκατ. ευρώ για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά.

Στους βασικούς στόχους που θέτει το πρόγραμμα συγκαταλέγονται: η αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας των νοικοκυριών και η εξοικονόμηση οικονομικών πόρων από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.

Επιπρόσθετα, θα συνεισφέρει στη μείωση της χρήσης συστημάτων θέρμανσης που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα και βιομάζα, τα οποία επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με αιωρούμενα σωματίδια.

Μέσω του «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» επιχορηγείται:

• Η αγορά νέου ηλιακού θερμοσίφωνα σύγχρονης τεχνολογίας, σε ποσοστό από 50% ή 60%, με το ακριβές ποσοστό να διαμορφώνεται βάσει εισοδηματικών κριτηρίων.
• Η αγορά νέου συστήματος αντλίας θερμότητας, σε ποσοστό 50%.
• Η εκτέλεση αναγκαίων συμπληρωματικών εργασιών τοποθέτησης επιλέξιμου εξοπλισμού (π.χ. κόστος μεταφοράς, κόστος τοποθέτησης, αναλώσιμα και εξαρτήματα κ.λπ.), σε ποσοστό 50% ή 60% (αναλόγως των εισοδηματικών κριτηρίων).

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νοικοκυριά που επιθυμούν να τοποθετήσουν τον παραπάνω επιλέξιμο εξοπλισμό στην οικία τους (κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία, ενοικιαζόμενη ή παραχωρούμενη).

Στο μεταξύ, στο πλαίσιο του «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα», δίνεται έμφαση στους δυνητικούς ωφελούμενους έτερου προγράμματος, του «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Θερμοσίφωνα» με μη εξαργυρωμένα voucher. Ειδικότερα, καλούνται οι ενδιαφερόμενοι που δεν είχαν προβεί σε εξαργύρωση των voucher, να υποβάλουν εκ νέου αίτηση, χρησιμοποιώντας τον ίδιο ΑΦΜ.

Οι αιτήσεις χρηματοδότησης αξιολογούνται συγκριτικά και λαμβάνεται υπόψη η ύπαρξη ή μη μέλους/μελών ΑμεΑ στην οικογένεια, αν η αίτηση αφορά οικογένειες με τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα, αν η κατοικία είναι σε ατμοσφαιρικά επιβαρυμένες περιφέρειες (μόνο για το νέο σύστημα αντλίας θερμότητας), σε περιοχές με υψηλό αριθμό βαθμοημερών.

Οι αιτήσεις χρηματοδότησης από τους ενδιαφερόμενους θα υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά από τις 8.1.2025 έως 31.3.2025 και υποχρεωτικά μέσω του επίσημου δικτυακού τόπου του προγράμματος (https://allazothermansi-thermosifona.gov.gr). Οι ενδιαφερόμενοι για περισσότερες πληροφορίες μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο (λειτουργικό από 8.1.2025): 2131513753 (καθημερινές, 9:00 π.μ. – 5:00 μ.μ.).